ΛΟ­ΓΟΣ Ε­ΓΚΩ­ΜΙ­Α­ΣΤΙ­ΚΟΣ ΕΙΣ ΤΟΝ ΚΤΙ­ΤΟ­ΡΑ ΤΗΣ Ι­Ε­ΡΑΣ Η­ΜΩΝ ΜΟ­ΝΗΣ Ο­ΣΙ­ΟΝ ΓΡΗ­ΓΟ­ΡΙ­ΟΝ

«Πνευματική φαρέτρα τοῦ Ὀρθοδόξου Χριστιανοῦ»

ΛΟ­ΓΟΣ Ε­ΓΚΩ­ΜΙ­Α­ΣΤΙ­ΚΟΣ

ΕΙΣ ΤΟΝ ΚΤΙ­ΤΟ­ΡΑ ΤΗΣ Ι­Ε­ΡΑΣ Η­ΜΩΝ ΜΟ­ΝΗΣ

Ο­ΣΙ­ΟΝ ΓΡΗ­ΓΟ­ΡΙ­ΟΝ

Ἐγκω­μι­α­ζο­μέ­νου δι­καί­ου, εὐ­φραν­θή­σο­νται λα­οί, λέ­γει ὁ Πα­ροι­μι­α­στής. Πρά­γμα­τι εὐ­φρο­σύ­νην καί χα­ράν πνευ­μα­τι­κήν αἰ­σθά­νε­ται ὁ εὐ­σε­βής καί πι­στός λα­ός, ὁ­σά­κις ἀ­κού­ει τά ἐ­γκώ­μι­α τῶν  Ἁ­γί­ων καί δι­καί­ων ἀν­δρῶν, οἱ ὁ­ποῖ­οι εὐ­η­ρέ­στη­σαν εἰς τόν Θε­όν καί ἐ­τί­μη­σαν τήν ἀν­θρω­πί­νην φύ­σιν.

Πο­λύ δέ πε­ρισ­σο­τέ­ραν χα­ράν καί εὐ­φρο­σύ­νην αἰ­σθά­νο­νται οἱ πι­στοί, ὁ­σά­κις ὁ ἐ­γκω­μι­α­ζό­με­νος Ἅ­γι­ος συν­δέ­ε­ται πρός αὐ­τούς δι᾿ ἰ­δι­αι­τέ­ρου δε­σμοῦ, ὡς συμ­βαί­νει μέ ἡ­μᾶς σή­με­ρον, ὅπ­ου τι­μῶ­μεν καί γε­ραί­ρο­μεν, ὄ­χι ἁ­πλῶς ἕ­να ἄ­γι­ον ἄν­δρα, ἀλ­λά αὐ­τόν τόν σε­πτόν Κτί­το­ρα ἡ­μῶν, τόν Ὅ­σι­ον Γρη­γό­ρι­ον τόν νέ­ον ἤ Γρη­γο­ρι­ά­την.

Καί εἶ­ναι τοῦ­το φυ­σι­κόν. Ὡς συμ­βαί­νει μέ τούς φυ­σι­κούς πα­τέ­ρας καί τά φυ­σι­κά τέ­κνα, ἡ τι­μή τῶν Πα­τέ­ρων εἶ­ναι τι­μή καί δι­ά τά τέ­κνα. Ἡ εὐ­γέ­νει­α καί τά ἀ­ρι­στεῖ­α τῶν πα­τέ­ρων εἶ­ναι εὐ­γέ­νει­α καί ἀ­ρι­στεῖ­α καί τῶν τέ­κνων.

Πῶς νά μή σκιρ­τῶ­μεν πνευ­μα­τι­κῶς, ὅ­ταν ὁ τι­μώ­με­νος Ὅ­σι­ος εἶ­ναι ὁ Πνευ­μα­τι­κός μας Πα­τήρ, ὁ ἀρ­χη­γός τῶν Γρη­γο­ρι­α­τῶν Πα­τέ­ρων, ὁ χο­ρη­γός τό­σων πνευ­μα­τι­κῶν ἀ­γα­θῶν εἰς ἡ­μᾶς, ἡ αἰ­τί­α τῆς ἐ­νταῦ­θα ἰ­δι­κῆς μας, ἀλ­λά καί τό­σων ἄλ­λων πρό ἡ­μῶν καί μεθ᾿ ἡ­μᾶς πα­ρα­μο­νῆς καί σω­τη­ρί­ας;

Ὁ­ρα­μα­τι­ζό­με­θα τόν Ὅ­σι­ον Πα­τέ­ρα μας κα­τά τήν ἡ­μέ­ραν τῆς κρί­σεως, ἱ­στά­με­νον ἐ­νώ­πι­ον τοῦ Κυ­ρί­ου μέ παρ­ρη­σί­αν καί λέ­γο­ντα πρός Αὐ­τόν: «Ἰ­δού ἐ­γώ καί τά παι­δί­α ἅ μοι ἔ­δω­κας Κύ­ρι­ε». Πλῆ­θος Γρη­γο­ρι­α­τῶν Πα­τέ­ρων πά­σης ἡ­λι­κί­ας, κα­τα­γω­γῆς, μορ­φώ­σε­ως, τά­ξε­ως, ἱ­ε­ρεῖς, δι­α­κό­νους καί μο­να­χούς, νά κυ­κλώ­νουν τόν Ὅ­σι­ον καί νά ἀ­να­μέ­νουν νά συμ­με­τά­σχουν με­τά ἀ­πό πολ­λούς ἀ­σκη­τι­κούς ἀ­γῶ­νας εἰς τήν ἀ­τε­λεύ­τη­τον χα­ράν τῆς Βα­σι­λεί­ας τῶν Οὐ­ρα­νῶν.

Μέ τήν ἁ­γί­αν εὐ­χήν τοῦ Ὁ­σί­ου τού­του Πα­τρός μας, καί πρώ­του Γέ­ρο­ντος ἡ­μῶν, ἄς εἴ­πω­μεν τόν προ­σή­κο­ντα ἐ­γκω­μι­α­στι­κόν λό­γον, ἐκ­δη­λοῦ­ντες οὕ­τω καί δι­ά πτω­χῶν λό­γων τήν ἀΐ­δι­ον τῆς καρ­δί­ας μας εὐ­γνω­μο­σύ­νην καί ἀ­φο­σί­ω­σιν. Πρός φι­λό­τε­κνον Πα­τέ­ρα, ἄς ὁ­μι­λή­σω­μεν ὡς φι­λο­πά­το­ρες υἱ­οί.

Πε­ρί τῆς κα­τά κό­σμον κα­τα­γω­γῆς τοῦ Ὁ­σί­ου δέν ἔ­χο­μεν ἀ­σφα­λεῖς πλη­ρο­φο­ρί­ας.

Βέ­βαι­ον πά­ντως εἶ­ναι, ὅ­τι ἀ­πό ἐ­νω­ρίς ἐ­γκα­τέ­λει­ψε τήν μα­ται­ό­τη­τα καί τό πο­λυ­κύ­μα­ντον τοῦ κό­σμου πέ­λα­γος καί κα­τή­ντη­σεν εἰς τό Ἁ­γι­ώ­νυ­μον τοῦ­το Ὄ­ρος, τόν λι­μέ­να τῆς σω­τη­ρί­ας, ὅ­που ἤρ­χι­σε τούς ἀ­σκη­τι­κούς του ἀ­γῶ­νας, ὑ­πο­τασ­σό­με­νος εἰς Ἅ­γι­ον Γέ­ρο­ντα.

Ὡς λέ­γει χα­ρα­κτη­ρι­στι­κῶς τό τρο­πά­ρι­ον τῆς πα­λαι­ᾶς ἀ­κο­λου­θί­ας του: «Μέ­νων ἐ­ντός ἥ­κι­στα, κό­σμου ὑ­πέ­μει­νας, ὄ­ντως Πά­τερ, ἔ­χων ὁ­δη­γοῦ­σάν σε, τήν τοῦ Θε­οῦ δύ­να­μιν, Χρι­στόν, ἐν δέ τοῖς ἀ­βά­τοις τοῦ Ἄ­θω ἐν­δι­αι­τώ­με­νος ὄ­ρε­σι, θε­ο­μά­καρ, ἀ­δε­ῶς πά­ντα φέ­ρων καί μελ­λό­ντων ἐλ­πί­σι γη­θό­με­νος».

Δέν ἠ­μπο­ροῦ­σες, λέ­γει, νά ὑ­πο­μεί­νῃς Πά­τερ νά μέ­νῃς εἰς τόν κό­σμον, καί δι᾿ αὐ­τό ὁ­δη­γού­με­νος ἀ­πό τόν Χρι­στόν, τήν δύ­να­μιν τοῦ Θε­οῦ, ἦλ­θες εἰς τόν Ἄ­θω, εἰς τά ἄ­βα­τα ὄ­ρη τοῦ ὁ­ποί­ου ἐν­δι­αι­τώ­με­νος, θε­ο­μα­κά­ρι­στε, ὅ­λα τά ὑ­πέ­μει­νας ἀ­φό­βως, χαί­ρων μέ τάς ἐλ­πί­δας τῶν μελ­λό­ντων ἀ­γα­θῶν.

Ὁ ­πό­θος του νά ἑ­νω­θῇ μέ τόν Θε­όν δι­ά τῆς νο­ε­ρᾶς καί ἀ­δι­α­λεί­πτου προ­σευ­χῆς, τόν ἔ­φε­ρε πλη­σί­ον τοῦ τό­τε ἐν τοῖς ὕ­περ­θεν τό­ποις τῆς Ἱ­ε­ρᾶς ἡ­μῶν Μο­νῆς ἀ­σκη­τεύ­ο­ντος, με­γά­λου νη­πτι­κοῦ Πα­τρός καί δι­δα­σκά­λου τῆς νο­ε­ρᾶς προ­σευ­χῆς Ὁ­σί­ου Γρη­γο­ρί­ου τοῦ Σι­ναΐ­του.

Εἶ­ναι με­γά­λη εὐ­λο­γί­α τοῦ Πα­να­γά­θου Θε­οῦ, ὅ­τι εἰς τό Ἁ­γι­ώ­νυ­μον ῎Ο­ρος τῆς Κυ­ρί­ας Θε­ο­τό­κου, ἀ­σφα­λῶς καί τῇ ἰ­δι­κῇ της ἐ­πι­στα­σί­ᾳ, ἦλ­θεν ὁ ὅ­σι­ος οὗ­τος Πα­τήρ, δι­ά νά ἀ­να­ζω­πυ­ρώ­σῃ τόν ζῆ­λον καί τήν ἔ­φε­σιν πρός τήν θε­ο­ποι­όν ταύ­την ἐρ­γα­σί­αν τῆς νο­ε­ρᾶς προ­σευ­χῆς.

Καί πρό αὐ­τοῦ θά ὑ­πῆρ­χον Πα­τέ­ρες συ­νε­χῶς καί ἀ­δι­α­λεί­πτως καί καρ­δι­α­κῶς εὐ­χό­με­νοι τῷ Θε­ῷ, ἀλ­λά ὁ Ὅ­σι­ος οὕ­τος συ­στη­μα­τι­κώ­τε­ρον ἐ­δί­δα­ξε τήν μέ­θο­δον τῆς ἐν ἡ­συ­χί­ᾳ μυ­στι­κῆς ἐρ­γα­σί­ας τῆς ἱ­ε­ρᾶς εὐ­χῆς, δι­ά τῆς ἐ­πι­κλή­σε­ως τοῦ γλυ­κυ­τά­του ὀ­νό­μα­τος τοῦ Κυ­ρί­ου ἡ­μῶν Ἰ­η­σοῦ Χρι­στοῦ.

Εἶ­ναι δέ καί ἰ­δι­αι­τέ­ρα εὐ­λο­γί­α δι᾿ ἡ­μᾶς τούς Γρη­γο­ρι­ά­τας Πα­τέ­ρας νά γνω­ρί­ζω­μεν, ὅ­τι ὁ μέ­γας οὗ­τος Πα­τήρ ἠ­σκή­τευ­σεν ἐ­δῶ πλη­σί­ον ἡ­μῶν, γε­νό­με­νος πρῶ­τος οἰ­κι­στής τῶν δυ­σπρο­σί­των τού­των βρά­χων, ὡς δι­α­λαμ­βά­νει ὁ μα­θη­τής του Ἅ­γι­ος Κάλ­λι­στος Πα­τρι­άρ­χης Κων­στα­ντι­νου­πό­λε­ως: 

 «Ἀλ­λά δι­ά τό πλῆ­θος ἐ­κεί­νων ὅ­που ἐ­πή­γαι­νον εἰς αὐ­τόν χά­ριν ὠ­φε­λεί­ας, δέν εἶ­χεν εὐ­χέ­ρει­αν νά ἡ­συ­χά­ζῃ· δι­ά τοῦ­το καί πολ­λάς φο­ράς ἐ­με­τα­τό­πι­ζεν, ἀ­γα­πῶ­ντας πολ­λά τήν ἡ­συ­χί­αν· καί πό­τε μέν ἐ­πή­γαι­νε κο­ντά εἰς τήν Σε­βα­σμί­αν Μο­νήν τοῦ Ἁ­γί­ου Σί­μω­νος καί ἐ­κά­θη­το, μέ τό νά εἶ­ναι ἡ στρά­τα ἐ­κεί­νη δύ­σβα­τος καί ἐ­δυ­σκο­λεύ­ο­ντο νά πη­γαί­νουν εἰς αὐ­τόν· πό­τε δέ εἰς τήν το­πο­θε­σί­αν τήν οὕ­τω κα­λου­μέ­νην Χρέ­ντε­λι· ἤ εἰς τό βα­θύ­τα­τον λαγ­γά­δι τό ἐ­πο­νο­μα­ζό­με­νον τοῦ Τ­ζε­γρέ­α. Πλήν καί εἰς τού­τους τούς ἐ­ρη­μι­κούς τό­πους ὅ­που ἐ­πή­γαι­νεν, ἔ­κτι­ζε κελ­λί­α πα­ρά­με­ρα, εἰς τά ὁ­ποῖ­α ἐ­με­τα­τό­πι­ζε συ­χνά, δι᾿ ἐ­κεί­νους ὅπου ἐ­πή­γαι­ναν εἰς αὐ­τόν, δι­α­τί ἐ­πο­θοῦ­σε πολ­λά τήν ἀ­να­χώ­ρη­σιν, καί ὅ­σον κα­τά τήν γνώ­μην τήν ἰ­δι­κήν του, δέν ἤ­θε­λεν οὐ­δέ εἰς ὀ­λί­γην ὥ­ραν νά ἀ­πο­χω­ρι­σθῇ ἀ­πό τήν θε­ω­ρί­αν» (Νέ­ον ἐ­κλό­γι­ον σελ. 302).    

Τά χα­ρί­σμα­τα ταῦ­τα τῆς ἐν ἡ­συ­χί­ᾳ μυ­στι­κῆς ἀ­δι­α­λεί­πτου ἐρ­γα­σί­ας τῆς νο­ε­ρᾶς προ­σευ­χῆς, πα­ρέ­λα­βεν ὁ Ὅ­σι­ος Πα­τήρ ἡ­μῶν Γρη­γό­ρι­ος ὁ Νέ­ος ἀ­πό τόν Γέ­ρο­ντά του, Ὅ­σι­ον Γρη­γό­ρι­ον τόν Σι­ναΐ­την.

Φθά­νουν εὐ­τυ­χῶς μέ­χρι τῶν ὤ­των ἡ­μῶν οἱ λό­γοι τοῦ Ἁ­γί­ου Γέ­ρο­ντος πρός τόν Ἅ­γι­ον καί ὁ­μώ­νυ­μον ὑ­πο­τα­κτι­κόν:

«Πό­τε νά κά­θε­σαι ἐ­πά­νω εἰς σκα­μνί δι­ά τό κο­πι­α­στι­κόν, πό­τε ἐ­πά­νω εἰς στρῶ­μα δι­ά τήν ἄ­νε­σιν καί ξε­κού­ρα­σιν τοῦ κορ­μί­ου, καί νά κά­νῃς ὑ­πο­μο­νήν εἰς τό κά­θι­σμά σου, καί νά κά­θε­σαι ὅ­σο εἶ­ναι δυ­να­τόν, δι­ά νά πλη­ρώ­σῃς τήν ἐ­ντο­λήν τοῦ θεί­ου Παύ­λου, ὅ­που πα­ραγ­γέλ­λει νά μέ­νω­μεν πολ­ύν και­ρόν εἰς τήν προ­σευ­χήν, «τῇ προ­σευ­χῇ προ­σκαρ­τε­ροῦ­ντες», καί νά μή ὀ­λι­γο­ψυ­χῇς καί βα­ρυ­έ­σαι τόν κό­πον καί ἀ­ση­κώ­νε­σαι ὀ­γλή­γο­ρα, ἀλ­λά νά κά­θε­σαι μέ ἄ­κραν ὑ­πο­μο­νήν, καί σκύ­πτο­ντας τήν κε­φα­λήν σου, νά μα­ζώ­νῃς τόν νοῦν σου εἰς τήν καρ­δί­αν σου καί νά κρά­ζῃς εἰς βο­ή­θει­άν σου τόν Κύ­ρι­ον, λέ­γο­ντας τό, «Κύ­ρι­ε Ἰ­η­σοῦ Χρι­στέ, ἐ­λέ­η­σόν με». Καί ἄν ἴ­σως ἀ­πό τήν πο­λυ­και­ρί­αν σέ πο­νοῦν οἱ ὦ­μοι καί τό κε­φά­λι σου, ὑ­πό­μει­νε μέ με­γα­λο­ψυ­χί­αν καί μέ τούς πό­νους ἐ­κεί­νους ζή­τη­σε μέ­σα εἰς τήν καρ­δί­αν σου, μέ ἔ­ρω­τα καί πό­θον πο­λύν, νά εὕ­ρῃς τόν Κύ­ρι­ον· δι­ό­τι ἡ Βα­σι­λεί­α τῶν Οὐ­ρα­νῶν, εἶ­ναι ἐ­κεί­νων ὅ­που βι­ά­ζουν τόν ἑ­αυ­τόν τους, καί οἱ βι­α­σταί τήν ἁρ­πά­ζου­σι, κα­θώς εἶ­πεν ὁ Κύ­ρι­ος, θέ­λο­ντας νά δεί­ξῃ μέ τοῦ­τα τά λό­γι­α τήν βί­αν καί τήν προ­θυ­μί­αν καί τούς πό­νους, ὅ­που ἔ­χει ἡ προ­σευ­χή· δι­α­τί ἡ ὑ­πο­μο­νή εἰς κά­θε πρᾶ­γμα ὅ­που κά­μνει ὁ ἄν­θρω­πος, ἐ­κεί­νη εἶ­ναι ὅπου προ­ξε­νεῖ τούς πό­νους, καί εἰς τήν ψυ­χήν καί εἰς τό κορ­μί...

῎Η­ξευ­ρε ὅ­τι κα­νέ­νας ἀ­πό λό­γου του δέν ἠ­μπο­ρεῖ νά κρα­τή­σῃ τόν νοῦν του, ἄν ἴ­σως καί δέν τόν κρα­τή­σῃ ἡ χά­ρις τοῦ Ἁ­γί­ου Πνεύ­μα­τος, δι­α­τί εἶ­ναι ἀ­κρά­τη­τος, ὄ­χι κα­τά φύ­σιν, ἐ­πει­δή εἶ­ναι καί ἀ­ει­κί­νη­τος καί φυ­σι­κά δέν ἠ­μπο­ρεῖ πο­τέ νά μή κι­νῆ­ται, ὄ­χι δι­ά τοῦ­το, ἀλ­λά δι­α­τί ἀ­πέ­κτη­σε τόν σκορ­πι­σμόν δι­ά τήν ἀ­μέ­λει­άν του, μέ τό νά ἐ­κα­κο­συ­νή­θι­σεν ἐξ ἀρ­χῆς νά σκορ­πί­ζε­ται ἐ­δῶ καί ἐ­κεῖ· δι­α­τί πα­ρα­βαί­νο­ντας τάς ἐ­ντο­λάς τοῦ Θε­οῦ, μα­κρύ­νο­μεν παρ᾿ εὐ­θύς ἀ­πό τόν Θε­όν καί χω­ρί­ζο­μεν ἀ­πό αὐ­τόν καί δι­ά τοῦ­το χά­νο­μεν καί τήν αἴ­σθη­σιν ἐ­κεί­νην καί γνῶ­σιν τοῦ νο­ός μας καί δέν κα­τα­λαμ­βά­νο­μεν, πό­τε εἴ­με­σθεν μέ τόν Θε­όν, καί πό­τε ἐ­χω­ρί­σα­μεν· καί ἀ­πό τό­τε πλέ­ον ὁ νοῦς μας ὡ­σάν χω­ρί­σῃ ἀ­πό τόν Θε­όν, σύ­ρε­ται ἀ­πό ὅ­λα τά μέ­ρη, ὡ­σάν σκλα­βω­μέ­νος, καί δι­ά τοῦ­το εἶ­ναι ἀ­κρά­τη­τος, μή­τε ἠ­μπο­ρεῖ κατ᾿ ἄλ­λον τρό­πον νά στα­θῇ, πά­ρεξ νά προ­σπέ­σῃ πά­λιν εἰς τόν Θε­όν καί νά ὑ­πο­τα­χθῇ ὅ­λως δι­ό­λου εἰς τάς ἐ­ντο­λάς του, καί αὐ­τόν νά πα­ρα­κα­λῇ συ­χνά­κις καί εἰς αὐ­τόν νά ἐ­ξο­μο­λο­γῆ­ται κά­θε ἡ­μέ­ραν, ὅ­σα τοῦ ἐ­σφάλ­λα­μεν καί τοῦ σφάλ­λο­μεν κά­θε ὥ­ραν, ὁ ὁ­ποῖ­ος παρ᾿ εὐ­θύς ὅ­λα μᾶς τά συγ­χω­ρεῖ, ἄν ἴ­σως καί τόν πα­ρα­κα­λοῦ­μεν μέ τα­πεί­νω­σιν καί συ­ντρι­βήν καρ­δί­ας, καί ἄν ἴ­σως καί ἐ­πι­κα­λού­με­θα πα­ντο­τει­νά τό ῎Ο­νο­μά του τό Ἅ­γι­ον, μέ τό «Κύ­ρι­ε Ἰ­η­σοῦ Χρι­στέ» καί τά ἑ­ξῆς, καί τό­τε ὡ­σάν πλη­σι­ά­σῃ μέ τοῦ­τον τόν τρό­πον εἰς τόν Θε­όν καί ἀ­ντα­μω­θῇ μέ αὐ­τόν μέ με­γά­λην του χα­ράν, τό­τε ἠ­μπο­ρεῖ νά κρα­τη­θῇ ἀ­πό τόν Θε­όν καί νά μή σκορ­πί­ζε­ται εἰς ἕ­να καί ἄλ­λο μέ­ρος. Ἀ­κό­μη κρα­τεῖ τόν νοῦν, φυ­σι­κῷ τῷ τρό­πῳ, καί ἡ ἀ­να­πνο­ή τοῦ ἀ­να­βα­σμοῦ, ὅ­ταν κρα­τοῦ­μεν αὐ­τήν μέ τό στό­μα· ὅ­μως ὀ­λί­γον και­ρόν στέ­κει ἔ­τσι ὁ νοῦς καί πά­λιν σκορ­πί­ζε­ται· ἀλ­λά ὅ­ταν ἡ προ­σευ­χή ἐ­νερ­γή­σῃ εἰς τήν καρ­δί­αν, τό­τε αὐ­τή κυ­ρί­ως κρα­τεῖ μα­ζί της τόν νοῦν καί τόν χα­ρο­ποι­εῖ καί τόν ἐ­μπο­δί­ζει ἀ­πό τόν σκορ­πι­σμόν· πλήν με­ρι­κές φο­ρές καί εἰς τόν και­ρόν ὅ­που ὁ νοῦς στέ­κε­ται εἰς τήν καρ­δί­αν καί προ­σεύ­χε­ται, ἡ δι­ά­νοι­α πε­ρι­πα­τεῖ ἐ­δῶ καί ἐ­κεῖ, καί με­λε­τᾶ ἄλ­λα καί ἄλ­λα, ἐ­πει­δή τήν δι­ά­νοι­αν τήν κρα­τοῦν μό­νον οἱ τέ­λει­οι ἐν Κυ­ρί­ῳ, ἐ­κεῖ­νοι ὅ­που ἔ­φθα­σαν ἐν Χρι­στῷ Ἰ­η­σοῦ εἰς αὐ­τήν τήν χά­ριν, νά μή σκορ­πί­ζε­ται ὁ νοῦς τους, ἀλ­λά νά μέ­νῃ ἀ­χώ­ρι­στος ἀ­πό τό Θε­όν πά­ντο­τε».

Ὁ κα­λός σπό­ρος τῆς οὐ­ρα­νί­ου ταύ­της δι­δα­σκα­λί­ας, ἔ­πε­σεν εἰς τήν ἀ­γα­θήν γῆν τῆς καρ­δί­ας τοῦ νέ­ου Γρη­γο­ρί­ου, καί χά­ρι­τι Θε­οῦ ἔ­φε­ρε καρ­πόν τρι­ά­κο­ντα καί ἑ­ξή­κο­ντα καί ἑ­κα­τόν, ὥ­στε νά φθά­σῃ οὗ­τος εἰς τά μέ­τρα τοῦ δι­δα­σκά­λου του, ὁ ὁ­ποῖ­ος πά­λιν εἶ­χε φθά­σει «εἰς μέ­τρον ἡ­λι­κί­ας τοῦ πλη­ρώ­μα­τος τοῦ Χρι­στοῦ».

Ἐ­ντεῦ­θεν καί ὁ Ὅ­σι­ος, ὅ­ταν ὁ Γέ­ρο­ντάς του ἔ­φυ­γεν εἰς τά Πα­ρό­ρι­α δι­ά τήν πολ­λήν κα­κο­πά­θει­αν ὅ­που τοῦ πα­ρεῖ­χον οἱ πει­ρα­ταί, ἀλ­λά καί ὑ­πό τῆς Θεί­ας Προ­νοί­ας κι­νού­με­νος, δι­ά νά με­τα­δώ­σῃ τό χά­ρι­σμα τῆς γλυ­κυ­τά­της καρ­δι­α­κῆς προ­σευ­χῆς καί εἰς ἄλ­λους Μο­να­χούς καί κο­σμι­κούς, ἔ­μει­νεν ἐ­νταῦ­θα ἤ κατ᾿ ἄλ­λην ἐκ­δο­χήν ἀ­πε­στά­λη ὑ­πό τοῦ Γέ­ρο­ντός του βρα­δύ­τε­ρον ἐ­νταῦ­θα καί συ­νέ­χι­σε μό­νος τούς ἀ­σκη­τι­κούς ἀ­γῶ­νας εἰς τό ὕ­περ­θεν σῳ­ζό­με­νον σπή­λαι­ον.

Ἀλ­λά ἡ ἀ­κτι­νο­βο­λί­α τῆς ἁ­γι­ό­τη­τός του καί ἡ ἐ­νοι­κοῦ­σα ἐν αὐ­τῷ χά­ρις τοῦ Ἁ­γί­ου Πνεύ­μα­τος, τήν ὁ­ποί­αν εἶ­χεν ἀ­πο­κτή­σει δι­ά τῆς ἐν ὑ­πο­μο­νῇ ἀ­σκη­τι­κῆς του ἐρ­γα­σί­ας καί νο­ε­ρᾶς προ­σευ­χῆς, δέν ἦ­το δυ­να­τόν νά πε­ρι­ο­ρι­σθῇ ἐ­ντός τοῦ σπη­λαί­ου, εἰς τό ὁ­ποῖ­ον προ­σε­πά­θει νά ἀ­πο­κρύ­ψῃ τήν ἀ­ρε­τήν του, δι­ά νά ἡ­συ­χά­ζῃ μό­νος μό­νῳ τῷ Θε­ῷ, καί δι­ά νά ἀ­πο­φύ­γῃ τούς ἐ­πι­κιν­δύ­νους καί μα­ταί­ους δι­ά τήν ψυ­χήν ἐ­παί­νους τοῦ κό­σμου.

Πολ­λοί μα­θη­ταί συ­νε­κε­ντρώ­θη­σαν πλη­σί­ον του ζη­τοῦ­ντες ἀ­πό αὐ­τόν νά τούς με­τα­δώ­σῃ τήν θεί­αν δι­δα­σκα­λί­αν του καί νά τούς εἰ­σα­γά­γῃ εἰς τά βά­θη τῆς μυ­στι­κῆς ἐν Χρι­στῷ ζω­ῆς.

Συ­νέ­βη καί μέ τόν τρι­σμα­κά­ρι­ον τοῦ­τον Ὅ­σι­ον, ὅ,τι καί μέ τούς ἄλ­λους οἰ­κι­στάς καί πο­λι­στάς τῆς ἐ­ρή­μου Ὁ­σί­ους. Ὅ­σον ἔ­φευ­γον τήν δό­ξαν τοῦ κό­σμου καί προ­ε­χώ­ρουν εἰς τήν βα­θυ­τέ­ραν ἔ­ρη­μον πο­θοῦ­ντες τήν θε­ο­ποι­όν ἡ­συ­χί­αν, τό­σον ὁ Κύ­ρι­ος τούς ἐ­φα­νέ­ρω­νε καί τούς ἐ­δό­ξα­ζε καί τό­σον πε­ρισ­σό­τε­ροι μα­θη­ταί τούς ἠ­κο­λού­θουν.

Ὁ Ὅ­σι­ος ἦ­το ἐκ φύ­σε­ως καί ἐκ παι­δα­γω­γί­ας τοῦ Γέ­ρο­ντός του ἡ­συ­χα­στής, δι­ό καί ὡς ἡ­συ­χα­στής ἀ­να­φέ­ρε­ται ὑ­πό τοῦ ἱ­ε­ροῦ Νι­κο­δή­μου ἐν τῷ Συ­να­ξα­ρι­στῇ αὐ­τοῦ. Δέν ἀ­νε­παύ­ε­το λοι­πόν εἰς τήν ἀ­πό­κτη­σιν συ­νο­δεί­ας καί τούς πε­ρι­σπα­σμούς καί τάς με­ρί­μνας τῆς ἐ­πι­στα­σί­ας πολ­λῶν μα­θη­τῶν.

Ἀλ­λ᾿ ὡς φαί­νε­ται ἡ ἀ­γά­πη του δι­ά τούς ἀ­δελ­φούς, οἱ ὁ­ποῖ­οι κα­τέ­φευ­γον εἰς αὐ­τόν, ἐ­νί­κη­σε τήν ἐ­λε­ή­μο­να καρ­δί­αν του καί ἀπεφάσισε νά θυ­σι­ά­σῃ τήν πο­θη­τήν εἰς αὐ­τόν ἡ­συ­χί­αν καί νά με­ρι­μνή­σῃ κα­τά τάς ἀρ­χάς τοῦ 14ου αἰ­ῶ­νος δι­ά τήν ἵ­δρυ­σιν Ἱ­ε­ροῦ Κοι­νο­βί­ου, ἐν τῷ ὁ­ποί­ῳ καί οἱ ἀ­δύ­να­τοι ἀ­κό­μη ἀ­δελ­φοί θά ἠ­δύ­να­ντο νά σω­θοῦν βο­η­θού­με­νοι ὑπ᾿ αὐ­τοῦ καί τοῦ ἐν γέ­νει Κοι­νο­βι­α­κοῦ συ­στή­μα­τος, ἤ­τοι τῶν Ἱ­ε­ρῶν ἀ­κο­λου­θι­ῶν, τῆς κοι­νῆς Τρα­πέ­ζης, τοῦ συμ­μέ­τρου ἐρ­γο­χεί­ρου καί τῆς λοι­πῆς εὐ­λο­γη­μέ­νης κοι­νο­βι­α­κῆς τά­ξε­ως.

Ἰ­σχύ­ουν καί δι­ά τόν Ὅ­σι­ον τοῦ­τον ὅ­σα λέ­γει τό ἡ­δύ­μολ­πον στό­μα τοῦ Ὁ­σί­ου Νι­κο­δή­μου ἐν τῷ ἐ­γκω­μι­α­στι­κῷ αὐ­τοῦ λό­γῳ, εἰς τούς ἐν Ἄ­θῳ Ὁ­σί­ους Πα­τέ­ρας.  

«Τοι­ου­το­τρό­πως λοι­πόν μέ τό μέ­σον τῆς σω­μα­τι­κῆς, ψυ­χι­κῆς καί νο­ε­ρᾶς ἀ­πα­θεί­ας ταύ­της, ἠ­ξι­ώ­θη­σαν οἱ μα­κά­ρι­οι νά γε­νῶ­σι ἔ­σο­πτρα δι­α­φα­νέ­στα­τα τοῦ Ἁ­γί­ου Πνεύ­μα­τος, καί ὄρ­γα­να δε­κτι­κά τῆς ἐ­κεί­νου ἐ­νερ­γεί­ας καί τοῦ φω­τι­σμοῦ καί τῆς χά­ρι­τος. Δι­α­κρί­νο­ντες μέν δύσ­λη­πτα καί ἀ­πόρ­ρη­τα, δι­ο­ρῶ­ντες δέ τά πόρ­ρω καί μα­κράν γε­νό­με­να, καί προ­ο­ρῶ­ντες τά μή­πω γε­νό­με­να. Τί νά πο­λυ­λο­γῶ; Οἱ θεῖ­οι οὗ­τοι Πα­τέ­ρες καί Ὅ­σι­οι, μέ­νο­ντες ἐν τῇ ἡ­συ­χί­ᾳ, ἔ­φθα­σαν εἰς τό μέ­τρον τῆς ἡ­λι­κί­ας τοῦ πλη­ρώ­μα­τος τοῦ Χρι­στοῦ καί εἰς τήν τε­λει­ό­τη­τα τῆς πρός  Θε­όν ἀ­γά­πης, ἥ­τις εἶ­ναι ἡ ἀ­κρό­της ὅ­λων τῶν ἀ­ρε­τῶν· ἀ­γα­πῶ­ντες τόν Θε­όν ἐξ ὅ­λης τῆς ψυ­χῆς, ἐξ ὅ­λης τῆς δι­α­νοί­ας καί ἐξ ὅ­λης τῆς δυ­νά­με­ως αὐ­τῶν, καί μό­νοι μό­νῳ τῷ Θε­ῷ το­σοῦ­τον ἑ­νού­με­νοι, εἰς τρό­πον ὥ­στε, ἄλ­λο τι δέν εὑ­ρί­σκε­το με­τα­ξύ αὐ­τῶν τῶν ἀ­γα­πώ­ντων καί τοῦ ὑπ᾿ αὐ­τῶν ἀ­γα­πω­μέ­νου Θε­οῦ· καί μό­νοι μό­νον τόν Θε­όν το­σοῦ­τον γι­νώ­σκο­ντες, ὡς κα­τά χά­ριν Θε­οί τόν κα­τά φύ­σιν Θε­όν· ὥ­στε κα­θώς ἐ­γί­νω­σκεν αὐ­τούς ὁ Θε­ός, οὕ­τω καί αὐ­τοί ἀ­ντι­στρό­φως ἐ­γί­νω­σκον τόν Θε­όν, ὥ­σπερ ὑ­ψη­γο­ρεῖ ὁ Θε­ο­λό­γος Γρη­γό­ρι­ος, «τοι­ού­τοις δέ γε­νο­μέ­νοις, ὡς οἰ­κεί­οις ἤ­δη ὁ­μι­λεῖ», τολ­μᾶ τι νε­α­νι­κόν ὁ λό­γος. «Θε­ός θε­οῖς ἑ­νού­με­νός τε καί γνω­ρι­ζό­με­νος· καί το­σοῦ­τον ἴ­σως, ὅ­σον ἤ­δη γι­νώ­σκει τούς γι­νω­σκο­μέ­νους», (λό­γος εἰς τό Πά­σχα καί εἰς τά γε­νέ­θλι­α).

Ἀ­φοῦ δέ τοι­ου­το­τρό­πως ἐ­φά­νη­σαν τέ­λει­οι τῆς πρώ­της ἐ­ντο­λῆς, ἤ­τοι τῆς πρός Θε­όν ἀ­γά­πης, τό­τε ἠ­θέ­λη­σαν νά φυ­λά­ξω­σιν, ἤ μᾶλ­λον εἰ­πεῖν νά ἀ­πο­δεί­ξω­σιν, ὅ­τι φυλ­άτ­τουν καί τήν δευ­τέ­ραν ἐ­ντο­λήν, τῆς πρός τόν πλη­σί­ον ἀ­γά­πης. Καί δή, ἀ­φή­σα­ντες τήν ἡ­συ­χί­αν, ἐ­κι­νή­θη­σαν, ἄλ­λος μέν ἀ­πό ἕν θεϊ­κόν καί οὐ­ρά­νι­ον ση­μεῖ­ον ὅ­περ εἶ­δεν· ἄλ­λος δέ ἀ­πό ἄλ­λο· καί ὅ­λοι ὁ­μοῦ ἐ­θερ­μάν­θη­σαν ἀ­πό μί­αν θεί­αν ἔ­μπνευ­σιν, καί ἀ­πό ἕ­να θε­ο­φι­λῆ σκο­πόν τῆς τῶν ἀ­δελ­φῶν ἀ­γά­πης, εἰς τό νά κτί­σω­σι Λαύ­ρας, Ἱ­ε­ρά Μο­να­στή­ρι­α, Μο­νύ­δρι­α, Σκή­τας καί Κελ­λί­α· εἴς τε τά βό­ρει­α καί νό­τι­α μέ­ρη τοῦ ῎Ο­ρους, καί εἰς δι­ά­φο­ρα ἄλ­λα μέ­ρη αὐ­τοῦ, πρός κα­τοι­κί­αν καί ἀ­νά­παυ­σιν ἐ­κεί­νων, ὅ­σοι φεύ­γου­σι τάς τοῦ κό­σμου με­ρί­μνας, ἔρ­χο­νται δέ ἐ­δῶ δι­ά νά ζή­σω­σι μο­να­χι­κήν ζω­ήν. Ὁ­μοί­ως ἐ­κι­νή­θη­σαν εἰς τό νά οἰ­κο­δο­μή­σω­σιν ἐν τοῖς Μο­να­στη­ρί­οις, Να­ούς θαυ­μα­στούς, Να­ούς παμ­με­γέ­θεις καί ὡ­ραι­ο­τά­τους ἐπ᾿ ὀ­νό­μα­τι τοῦ Κυ­ρί­ου ἡ­μῶν Ἰ­η­σοῦ Χρι­στοῦ· ἐπ᾿ ὀ­νό­μα­τι τῆς Πα­να­χρά­ντου αὐ­τοῦ Μη­τρός καί τῶν Ἁ­γί­ων αὐ­τοῦ, δι­ά νά δο­ξο­λο­γῆ­ται ἀ­κα­τα­παύ­στως ὁ τῶν ὅ­λων Θε­ός· καί φαί­νε­ταί μοι, ὅ­τι με­λε­τῶ­ντες νά κτί­σω­σιν αὐ­τά, ἔ­λε­γεν εἰς τόν ἑ­αυ­τόν του ὁ κα­θείς ἀ­πό τούς τρι­σμα­κα­ρί­στους τού­τους Πα­τέ­ρας, τό δαυ­ϊ­τι­κόν ἐ­κεῖ­νο, «οὐ δώ­σω ὕ­πνον τοῖς ὀ­φθαλ­μοῖς μου καί τοῖς βλε­φά­ροις μου νυ­στα­γμόν, καί ἀ­νά­παυ­σιν τοῖς κρο­τά­φοις μου, ἕ­ως οὗ εὕ­ρω τό­πον τῷ Κυ­ρί­ῳ, σκή­νω­μα τῷ Θε­ῷ Ἰ­α­κώβ» (Ψαλ. ρ­λβ΄ 4).

Ἀ­φοῦ δέ ταῦ­τα πά­ντα τά εὐ­α­γῆ καί ἱ­ε­ρά κα­τα­γώ­γι­α ἐκ θε­με­λί­ων ὠ­κο­δό­μη­σαν οὕ­τω, κα­θώς αὐ­τά βλέ­πο­μεν ἕ­ως τῆς σή­με­ρον, μέ μυ­ρί­ους ἱ­δρῶ­τας καί κό­πους καί πει­ρα­σμούς, μέ ἁ­δρό­τα­τα καί βα­σι­λι­κά ἔ­ξο­δα, μέ πολ­λάς ὁ­δοι­πο­ρί­ας καί πο­ντο­πο­ρί­ας, μέ πολ­λούς κιν­δύ­νους καί αὐ­τῆς τῆς ἰ­δί­ας αὐ­τῶν ζω­ῆς, καί μέ πα­ρά­τα­σιν και­ρῶν καί χρό­νων πολ­λῶν, ἀ­κο­λού­θως ἐ­σπού­δα­σαν οἱ φι­λα­δελ­φό­τα­τοι, νά προι­κί­σω­σιν αὐ­τά μέ ἱ­ε­ρά κει­μή­λι­α, μέ θη­σαυ­ρούς τι­μί­ων ξύ­λων καί Ἁ­γί­ων λει­ψά­νων, μέ ὑ­πο­στα­τι­κά καί με­τό­χι­α πλού­σι­α, καί μέ ἄλ­λα κτή­μα­τα κι­νη­τά καί ἀ­κί­νη­τα, τό­σον δι­ά τήν ζω­ο­τρο­φί­αν καί αὐ­τάρ­κει­αν τῶν ἐ­να­σκου­μέ­νων ἀ­δελ­φῶν, ὅ­σον καί δι­ά τήν ὑ­πο­δο­χήν τῶν πτω­χῶν καί ξέ­νων καί ἀ­σθε­νῶν, ὅ­σοι ἔρ­χο­νται εἰς αὐ­τά».

Ἡ σῳ­ζο­μέ­νη μάλι­στα ἀ­κο­λου­θί­α ὁ­μι­λεῖ πε­ρί ση­μεί­ου καί ἐμ­φα­νεί­ας θεί­ου φω­τός, ἐκ τοῦ ὁ­ποί­ου ὁ­δη­γού­με­νος ὁ Ὅ­σι­ος, κα­τῆλ­θεν εἰς τόν ἁ­λί­κτυ­πον αὐ­τόν βρά­χον καί ᾠ­κο­δό­μη­σε τό Ἱ­ε­ρόν τοῦ­το Μο­να­στή­ρι­ον.

«Ἀ­νέ­τει­λε Χρι­στός σοι ἄ­νω­θεν φῶς ὑ­πο­ρεί­οις μο­νά­ζο­ντι Ἄ­θω­νος, ὅ­θεν δο­μήν ἐ­δο­μή­σω μά­καρ πε­ρι­φα­νῆ, Ἀρ­χι­ε­ρά­χῃ θεί­ῳ τε, κλει­νῷ Νι­κο­λά­ῳ θαυ­μα­τουρ­γῷ, μεθ᾿ οὗ καί νῦν δυ­σώ­πει, ἀ­τρώ­τους δι­α­μέ­νειν, τούς ἐν αὐ­τῇ κα­λῶς μο­νά­ζο­ντας».

Ὁ­ποί­ους κό­πους θά κα­τέ­βα­λεν ὁ θεῖ­ος οὗ­τος Πα­τήρ με­τά τῶν συ­νερ­γα­τῶν του, δι­ά νά λει­ά­νῃ τόν βρά­χον, δι­ά νά θέ­σῃ τά μέ­χρι σή­με­ρον σῳ­ζό­με­να θε­μέ­λι­α ἐκ δυ­σκι­νή­των λί­θων, δι­ά νά με­τα­φέ­ρῃ τό­σα ὑ­λι­κά καί νά ἀ­νε­γεί­ρῃ τό­σα λα­μπρά οἰ­κο­δο­μή­μα­τα, νο­μί­ζο­μεν ὅ­τι εἶ­ναι δύ­σκο­λον νά φα­ντα­σθῇ κα­νείς.

Ποῦ ὅ­μως ὁ ἀ­οί­δι­μος εὗ­ρε τά χρή­μα­τα δι­ά τήν ἀ­νέρ­γε­σιν τοῦ Μο­να­στη­ρί­ου; Ὡς πλη­ρο­φο­ρεῖ ἡ­μᾶς πα­λαι­όν χει­ρό­γρα­φον ἀ­πο­κεί­με­νον εἰς τήν Ἱ­ε­ράν Μο­νήν Ξε­νο­φῶ­ντος, - τούτου ἐ­σχά­τως ἐ­λά­βο­μεν γνῶ­σιν -, με­τα­ξύ τῶν μα­θη­τῶν τοῦ Ὁ­σί­ου, συ­γκα­τε­λέ­γε­το καί πλού­σι­ός τις, ὅ­στις δι­έ­θε­σε τήν πε­ρι­ου­σί­αν του δι­ά τόν σκο­πόν αὐ­τόν, ὑ­πό τῆς Θεί­ας Προ­νοί­ας ἀ­σφα­λῶς κι­νού­με­νος.   

Ὁ­ποί­αν ὁ­σι­α­κήν πο­λι­τεί­αν δι­ῆ­γε ὁ Ὅ­σι­ος γε­νό­με­νος κο­νο­βι­άρ­χης, δυ­νά­με­θα νά συ­μπε­ρά­νω­μεν καί ἐκ τοῦ γε­γο­νό­τος, ὅ­τι ἀ­πέ­κτη­σε τό χά­ρι­σμα τῆς θαυ­μα­τουρ­γί­ας. Συ­γκε­κρι­μέ­νως ἀ­να­φέ­ρο­νται θαύ­μα­τα τοῦ Ἁ­γί­ου, δι᾿ ὧν ἔ­σω­σε τήν τε Μο­νήν του καί τό Ἅ­γι­ον ῎Ο­ρος ἐκ τῶν ἐ­πι­δρο­μῶν τῶν βαρ­βά­ρων.

Ἰ­δού πῶς ἀ­να­φέ­ρει τά θαύ­μα­τα ταῦ­τα ἡ σῳ­ζο­μέ­νη ἀ­κο­λου­θί­α: «τῶν ἀ­πί­στων ἐ­χθρῶν ἀ­πείρ­γων τάς μη­χα­νουρ­γί­ας» (β΄ ἰ­δι­όμ. Λι­τῆς), «ἀλ­λ᾿ ὦ Πά­τερ Γρη­γό­ρι­ε, ὡς τά ἐ­φόδους πο­τέ τῶν βαρ­βά­ρων δι­α­σκε­δά­σας, ταῖς πρός Θε­όν πρε­σβεί­αις σου, καί τήν σε­πτήν Μο­νήν δι­α­φυ­λά­ξας...» (Δο­ξα­στι­κόν αἴ­νων).

Ὁ κα­τά σοῦ στρα­τός πο­τέ θρα­συ­νό­με­νος, τῶν βαρ­βά­ρων, γέ­γο­νεν ὁ δεί­λαι­ος, ἔρ­γον βυ­θοῦ συ­να­πο­λε­σθείς, σέ γάρ ἀ­ο­ρά­τως, ἡ Θεί­α χά­ρις, δι­έ­σκε­πεν, ἡ­μῶν προ­νο­ου­μέ­νη, δι­ά σοῦ σῳ­ζο­μέ­νων, τῶν τι­μώ­ντων σε μά­καρ Γρη­γό­ρι­ε». (3ον τροπ. δ΄ ᾠ­δῆς).

«Ρεί­θροις κα­τέ­παυ­σας δα­κρύ­ων, πα­να­οί­δι­με τό θρά­σος τῶν βαρ­βά­ρων, κυ­κλω­σά­ντων πο­τέ τήν Μο­νήν σου τήν Ἁ­γί­αν, τῷ ἰ­σχυ­ρῷ γάρ κέ­κρα­γας ἀ­ντι­λή­πτο­ρι καί ῥύ­στῃ».

Εἰς τό ἑ­πό­με­νον πι­θα­νῶς ἀ­να­φέ­ρε­ται θαῦ­μα τοῦ Ἁ­γί­ου, δι­α­σώ­σε­ως ὄ­χι μό­νον τῆς Μο­νῆς, ἀλ­λά εὑ­ρυ­τέ­ρας πε­ρι­ο­χῆς τοῦ Ἄ­θω:

«῞Ο­τε τό στῖ­φος τῶν βαρ­βά­ρων, πλοι­α­ρί­οις συ­νε­κύ­κλω­σε τόν Ἄ­θω, τό­τε τού­του σο­φέ, βου­λάς δι­α­σκε­δά­σας, ὅ­λον σε­αυ­τόν ἐ­πέ­δω­κας, ἀ­ρω­γόν τοῖς ἐ­νοι­κοῦ­σι». (1ον τροπ. ζ΄ ᾠ­δῆς). 

Πε­ρί τοῦ ὁ­σι­α­κοῦ τέ­λους τοῦ Ὁ­σί­ου δέν ἔ­χο­μεν εἰ­δή­σεις. Γνω­ρί­ζο­μεν ὅ­μως ὅ­τι τό Τί­μι­ον λεί­ψα­νόν του εὑ­ρί­σκε­ται ἐν Σερ­βί­ᾳ καί ἐ­πι­τε­λεῖ πλεί­στας θαυ­μα­τουρ­γί­ας, ὡς λέ­γε­ται ἐν τῇ ἀ­κο­λου­θί­ᾳ: «Τόν Να­όν τόν πα­νά­γι­ον, ἐν ᾧ τό σῶ­μα σου εὐ­σε­βῶς ἐ­τέ­θη, πο­τα­μόν ἀ­νέ­δει­ξας ἀ­πεί­ρων ἰ­α­μά­των πα­νόλ­βι­ε. Πᾶ­σα Σερ­βί­α συρ­ρέ­ει τήν ἴ­α­σιν τῶν νο­ση­μά­των ἀ­ρυ­ό­με­νοι. ῎Ο­ρος τοῦ Ἄ­θω ἐ­γκαυ­χᾶ­ται τοῖς ἀ­γῶ­σι σου Γρη­γό­ρι­ε τρι­σμά­καρ, ἡ Σερ­βί­α δέ ὡ­σαύ­τως τοῖς θαύ­μα­σί σου χαί­ρει, ἡ Γρη­γο­ρί­ου δέ Μο­νή ἐν τῇ σῇ ὁ­μω­νυ­μί­ᾳ».

Δι­ό καί ὁ Ἅ­γι­ος ἐ­γκω­μι­ά­ζε­ται:

«Χαί­ροις ἡ τῶν θαυ­μά­των ἀ­κέ­νω­τος πη­γή καί πα­ρα­μυ­θί­α τῶν θλι­βο­μέ­νων· χαί­ροις τῶν νο­σού­ντων τα­χύς θε­ρα­πευ­τής».

Πῶς ὅ­μως τό ἱ­ε­ρόν τοῦ Ἁ­γί­ου λεί­ψα­νον εὑ­ρέ­θη ἐν Σερ­βί­ᾳ; Ὑ­πάρ­χουν δύ­ο ἐκ­δο­χαί ἐπ᾿ αὐ­τοῦ. Κα­τά τήν πρώ­την ὁ Ὅ­σι­ος ἐ­κοι­μή­θη ἐν τῇ Ἱ­ε­ρᾷ Μο­νῇ, τό δέ τί­μι­ον λεί­ψα­νόν του με­τε­κο­μί­σθη ἐν Σερ­βί­ᾳ ὑ­πό μα­θη­τῶν του. Κα­τά τήν δευ­τέ­ραν, ἥ­τις φαί­νε­ται πι­θα­νο­τέ­ρα εἰς ἡ­μᾶς, ὁ Ὅ­σι­ος ἀ­φοῦ ἵ­δρυ­σε καί ἐ­τα­κτο­ποί­η­σε τήν Ἱ­ε­ράν ἡ­μῶν Μο­νήν, με­τέ­βη εἰς Σερ­βί­αν, ὅ­που τρι­ά­κο­ντα πε­ρί­που ἔ­τη με­τά τήν ἵ­δρυ­σιν τῆς ἰ­δι­κῆς μας Μο­νῆς, ἵ­δρυ­σε καί ἑ­τέ­ραν Ἱ­ε­ράν Μο­νήν ἐ­πο­νο­μα­ζο­μέ­νην σή­με­ρον Γκόρ­νι­ακ.

Ἐν τῇ Ἱ­ε­ρᾷ ταύ­τῃ Μο­νῇ ἀ­να­παύ­ε­ται τί­μι­ον καί θαυ­μα­τουρ­γόν λεί­ψα­νον Ὁ­σί­ου τι­νος Γρη­γο­ρί­ου Σι­ναΐ­του - ὡς μα­θη­τοῦ χρη­μα­τί­σα­ντος τοῦ θεί­ου Γρη­γο­ρί­ου τοῦ Σι­ναΐ­του -, ἐλ­θό­ντος κα­τά τήν ἐ­κεῖ πα­ρά­δο­σιν ἐξ Ἀ­να­το­λῆς καί ἰ­δι­αι­τέ­ρως τοῦ Ἁ­γί­ου ῎Ο­ρους, καί οὕ­τι­νος ἡ μνή­μη ἐ­πι­τε­λεῖ­ται τήν 7ην Δε­κεμ­βρί­ου, ὡς καί παρ᾿ ἡ­μῖν. Ἡ ἵ­δρυ­σις τῆς Ἱ­ε­ρᾶς Μο­νῆς Γκόρ­νι­ακ, το­πο­θε­τεῖ­ται με­τά τήν ἵ­δρυ­σιν τῆς καθ᾿ ἡ­μᾶς Ἱ­ε­ρᾶς Μο­νῆς. Ταῦ­τα πά­ντα, ἀλ­λά καί τό γε­γο­νός ὅ­τι οὐ­δα­μοῦ ἀλ­λοῦ τῆς Σερ­βί­ας ὑ­πάρ­χει θαυ­μα­τουρ­γόν λεί­ψα­νον Ὁ­σί­ου Γρη­γο­ρί­ου, πεί­θουν ἡ­μᾶς ὅ­τι ὁ σε­πτός ἡ­μῶν κτί­τωρ θεί­ῳ ζή­λῳ κι­νού­με­νος, ἵ­δρυ­σε καί τήν Ἱ­ε­ράν ταύ­την Μο­νήν.

Πε­ρί τοῦ Ὁ­σί­ου τού­του Γρη­γο­ρί­ου ὁ Προ­η­γού­με­νος Μω­ϋ­σῆς Χι­λι­αν­δα­ρι­νός ἔ­δω­κε τά ἑ­ξῆς στοι­χεῖ­α, με­ρί­μνῃ τοῦ σε­βα­στοῦ Γέ­ρο­ντος Ἀν­δρέ­ου, τήν ἀ­ξι­ο­πι­στί­αν τῶν ὁ­ποί­ων δι­ε­σταυ­ρώ­σα­μεν καί ἐξ ἄλ­λων πη­γῶν.

Δέν ὑ­πάρ­χουν στοι­χεῖ­α πε­ρί τοῦ πό­τε ὁ Ὅ­σι­ος ἐ­κοι­μή­θη ἐν Κυ­ρί­ῳ. 'Υ­πο­λο­γί­ζε­ται ὅ­τι τοῦ­το ἐ­γέ­νε­το πε­ρί τά τέ­λη τοῦ 14ου αἰ­ῶ­νος.

Ἡ μνή­μη του ἑ­ορ­τά­ζε­ται τήν 7ην Δε­κεμ­βρί­ου, τήν ἑ­πο­μέ­νην τοῦ  Ἁ­γί­ου Νι­κο­λά­ου. Δέν ὑ­πάρ­χει γραμ­μέ­νος ὁ βί­ος του οὔ­τε καί εἰ­δι­κή ἀ­κο­λου­θί­α. Τά ὀ­στᾶ του κα­τά πρῶ­τον ἀ­νε­παύ­ο­ντο εἰς τόν κτι­στόν Να­όν πα­ρά τό πα­ρεκ­κ­λη­σά­κι - ἡ­συ­χα­στή­ρι­ον, πλη­σί­ον τοῦ σπη­λαί­ου ἄ­νω­θεν τῆς Μο­νῆς Γκόρ­νι­ακ.

Τό ἔ­τος 1900 ὁ ἡ­γού­με­νος τοῦ Γκόρ­νι­ακ, Σάβ­βας, ἐ­γκρί­σει τοῦ Μη­τρο­πο­λί­του τῆς Σερ­βί­ας, ἔ­βγα­λε τά ὀ­στᾶ τοῦ Ὁ­σί­ου Γρη­γο­ρί­ου ἀ­πό τόν ὑ­γρόν τά­φον, τά ἐ­το­πο­θέ­τη­σεν εἰς μι­κρόν κι­βώ­τι­ον καί τά με­τέ­φε­ρεν εἰς τόν Να­όν τῆς Μο­νῆς.

Κα­τά τόν δεύ­τε­ρον πα­γκό­σμι­ον πό­λε­μον, τά ὀ­στᾶ τοῦ Ὁ­σί­ου Γρη­γο­ρί­ου με­τε­φέρ­θη­σαν εἰς τήν ἕ­δραν τῆς ἐ­παρ­χί­ας τοῦ Μπρα­νι­τσέ­βου (Πο­ζά­ρε­βατ­ς), με­τά δέ τόν πό­λε­μον ἐ­πα­νε­φέρ­θη­σαν εἰς τήν Μο­νήν Γκόρ­νι­ακ, εἰς τόν Να­όν τῆς ὁ­ποί­ας ἀ­να­παύ­ο­νται καί τώ­ρα. 

Τά ὀ­στᾶ θε­ω­ροῦ­νται θαυ­μα­τουρ­γά - ἰ­α­μα­τι­κά καί ἀ­σθε­νεῖς ἐκ τῶν πε­ρι­χώ­ρων καί ἀ­πό ἄλ­λα μέ­ρη προ­σέρ­χο­νται ἐ­κεῖ δι­ά νά τούς ἀ­να­γνω­σθοῦν εὐ­χαί.

Εἰς τά πε­ρί­χω­ρα τῆς Μο­νῆς Γκόρ­νι­ακ ὑ­πάρ­χει μί­α πα­ρά­δο­σις πε­ρί τοῦ Ὁ­σί­ου Γρη­γο­ρί­ου. Ὁ πο­τα­μός Μ­πλά­βα, ὁ ὁ­ποῖ­ος δι­α­σχί­ζει τήν μνη­μο­νευ­θεῖ­σαν Γκόρ­νι­ακ κλει­σού­ραν, εἶ­ναι ἀρ­κε­τά θο­ρυ­βώ­δης. Ὑ­πάρ­χουν ὅ­μως πλη­σί­ον τῆς Μο­νῆς Γκόρ­νι­ακ, δύ­ο βρά­χοι εἰς τόν Μπ­λά­βαν, ὅ­που ὁ πο­τα­μός δέν ἀ­κού­γε­ται. Λέ­γε­ται ὅ­τι εἰς τούς βρά­χους αὐ­τούς, κά­πο­τε ἵ­στα­ντο ὁ Ἅ­γι­ος Βα­σι­λεύς Λά­ζα­ρος καί ὁ Ὅ­σι­ος Γρη­γό­ρι­ος, καί ἀ­πό τόν θό­ρυ­βον τοῦ πο­τα­μοῦ δέν ἠ­δύ­να­ντο νά ἀ­κου­σθοῦν. Τό­τε ὁ Ὅ­σι­ος δι­έ­τα­ξε τόν πο­τα­μόν νά ἡ­συ­χά­σῃ καί ἔ­τσι ἔ­μει­νε μέ­χρι σή­με­ρον. Τό μέ­ρος τοῦ­το τώ­ρα κα­λεῖ­ται «ἡ ἡ­συ­χί­α».

Κα­τά τόν δεύ­τε­ρον Πα­γκό­σμι­ον πό­λε­μον, ὅ­τε τά Ἅ­γι­α λεί­ψα­να τοῦ Ὁ­σί­ου Γρη­γο­ρί­ου ἀ­νε­παύ­ο­ντο εἰς τό Πο­ζά­ρε­βατ­ς, ἔ­πε­σε βόμ­βα πο­λύ κο­ντά εἰς τήν Ἐκ­κ­λη­σί­αν, ἀλ­λά καί τά ἱ­ε­ρά λεί­ψα­να καί ἡ Ἐκ­κ­λη­σί­α ἔ­μει­ναν ἄ­θι­κτα.

Ἐ­σχά­τως ἡ Ἱ­ε­ρά Μο­νή μας ἔ­τυ­χε τῆς με­γί­στης εὐ­λο­γί­ας νά λά­βῃ τμῆ­μα ἐκ τοῦ Λει­ψά­νου τοῦ Ὁ­σί­ου Πα­τρός ἡ­μῶν Γρη­γο­ρί­ου, τῇ αἰ­τή­σει αὐ­τῆς, ἀ­πο­στα­λέν ὑ­πό τῆς Ἱ­ε­ρᾶς Μο­νῆς Γκόρ­νι­ακ.

Τό ἑ­σπέ­ρας τῆς 22ας Νο­εμ­βρί­ου τοῦ 1977, ὁ θε­ο­φι­λέ­στα­τος Ἐ­πί­σκο­πος Λε­πα­βί­νας Ἰ­ωάν­νης, συ­νο­δευ­ό­με­νος καί ὑ­πό ἄλ­λων Σέρ­βων ἱ­ε­ρο­μο­νά­χων καί λαϊ­κῶν, με­τε­κό­μι­σεν ἐκ Σερ­βί­ας τό Ἱ­ε­ρόν Λεί­ψα­νον, γε­νό­με­νος δε­κτός ἐν τῷ ἀρ­σα­νᾷ ἡ­μῶν, ὑ­πό συ­μπά­σης τῆς ἀ­δελ­φό­τη­τος, ἐν ἀ­γαλ­λι­ά­σει ἀ­φά­τῳ ὑ­πο­δε­ξα­μέ­νης τό Ἱ­ε­ρόν Λεί­ψα­νον.

Οὕ­τω ἡ Ἱ­ε­ρά ἡ­μῶν Μο­νή κέ­κτη­ται ὡς θη­σαυ­ρόν πο­λύ­τι­μον τό χα­ρι­τό­βρυ­τον Ἅ­γι­ον Λεί­ψα­νον, ὡς ἐγ­γύ­η­σιν τῆς εὐ­λο­γί­ας τοῦ Ὁ­σί­ου κτί­το­ρος ἡ­μῶν πρός τήν Μο­νήν του καί πη­γήν πα­ρα­κλή­σε­ως καί ἐ­νι­σχύ­σε­ως δι­ά τούς ἐ­νταῦ­θα ἀ­γω­νι­ζο­μέ­νους Πα­τέ­ρας.

Κα­τά πα­ραγ­γε­λί­αν ἐ­πί­σης τῆς Ἱ­ε­ρᾶς ἡ­μῶν Μο­νῆς, ὁ Ὁ­σι­ο­λο­γι­ώ­τα­τος π. Γε­ρά­σι­μος Μι­κρα­γι­αν­να­νί­της συ­νέ­τα­ξε πλή­ρη ἀ­κο­λου­θί­αν τοῦ Ὁ­σί­ου, δι­ά νά ψάλ­λε­ται κα­τά τήν 7ην Δε­κεμ­βρί­ου, ὅ­τε καί θά πα­νη­γυ­ρί­ζε­ται ἐ­πι­σή­μως ἡ μνή­μη Αὐ­τοῦ.

Δι­καί­ως λοι­πόν σε­μνύ­νε­ται τό Ἅ­γι­ον ῎Ο­ρος, δι­ό­τι ἐ­γέν­νη­σε καί ἐ­ξέ­θρε­ψε πνευ­μα­τι­κῶς τοι­οῦ­τον ἅ­γι­ον καί πνευ­μα­το­φό­ρον ἄν­δρα, ἡ δέ καθ᾿ ἡ­μᾶς Ἱ­ε­ρά Μο­νή, δι­ό­τι τοι­οῦ­τον ἔ­χει κτί­το­ρα καί πρῶ­τον Πα­τέ­ρα καί κοι­νο­βι­άρ­χην. Κλί­νο­μεν εὐ­λα­βῶς καί εὐ­γνω­μό­νως τό γό­νυ τῆς ψυ­χῆς ἐ­νώ­πι­ον τοῦ Ὁ­σί­ου Πα­τρός, εὐ­χα­ρι­στοῦ­ντες Αὐ­τόν, δι­ό­τι κα­τα­στή­σας ἑ­αυ­τόν δι­ά τῶν μα­χη­τι­κῶν του πα­λαι­σμά­των, δο­χεῖ­ον χω­ρη­τι­κόν τοῦ Πα­να­γί­ου Πνεύ­μα­τος, ἔ­γι­νε καί πη­γή ὕ­δα­τος ἁλ­λο­μέ­νου δι­ά τούς δι­ψῶ­ντας τόν Κύ­ρι­ον καί ἐ­χα­ρι­τώ­θη καί ηὐ­λο­γή­θη ὑ­πό τοῦ Πα­να­γά­θου Θε­οῦ πλου­σί­ως, ὥ­στε καί κτί­τωρ τῆς εὐ­α­γοῦς ταύ­της Μο­νῆς νά ἀ­να­φα­νῇ καί εἰς τό δι­η­νε­κές προ­στά­της αὐ­τῆς νά διατελῇ, δι­ά τῶν εὐ­προσ­δέ­κτων αὐ­τοῦ πρε­σβει­ῶν πρός τόν Κύ­ρι­ον.

Πρά­γμα­τι, πά­ντες οἱ Γρη­γο­ριά­ται Πα­τέ­ρες αἰ­σθα­νό­με­θα ζῶ­ντα τόν Ὅ­σι­ον ἐν μέ­σῳ ἡ­μῶν, εὐ­λο­γοῦ­ντα καί στη­ρί­ζο­ντα ἡ­μᾶς εἰς τούς μο­να­χι­κούς μας ἀ­γῶ­νας.

Δέν εἶ­ναι δέ καί σπά­νι­αι αἱ πε­ρι­πτώ­σεις, καθ᾿ ἅς ὁ Ὅ­σι­ος ἡ­μῶν Πα­τήρ ἐ­νε­φα­νί­σθη εἰς Γρη­γο­ρι­ά­τας Πα­τέ­ρας, δι­ά νά προ­ει­δο­ποι­ή­σῃ αὐ­τούς πε­ρί τοῦ ἐ­πι­κει­μέ­νου τέ­λους, εἰς δέ τόν Γέ­ρο­ντα Νέ­στο­ρα, ἀ­δί­κως ἐν φυ­λα­κῇ ὄ­ντα, πε­ρί τῆς κα­τά τήν ἑ­πο­μέ­νην ἀ­πε­λευ­θε­ρώ­σε­ως αὐ­τοῦ.

Μέ τήν βο­ή­θει­αν τοῦ Ὁ­σί­ου τού­του Πα­τρός καί τοῦ ἑ­τέ­ρου Προ­στά­του αὐ­τῆς Ἁ­γί­ου Νι­κο­λά­ου, ἡ καθ᾿ ἡ­μᾶς Ἱ­ε­ρά Μο­νή, ἀ­ντι­με­τώ­πι­σε με­γά­λας δο­κι­μα­σί­ας καί ἐ­πέ­ζη­σε  ἐπί τῶν δύ­ο κα­τα­στρε­πτι­κῶν πυρ­καϊ­ῶν τοῦ 1500 καί 1761.

Μέ τήν βο­ή­θει­αν τοῦ Ὁ­σί­ου ἡ Ἱ­ε­ρά ἡ­μῶν Μο­νή ἀ­νέ­δει­ξε ὄ­χι μό­νον ἱ­κα­νούς δι­οι­κη­τι­κῶς καί δρα­στη­ρί­ους Κα­θη­γου­μέ­νους καί Προϊ­στα­μέ­νους, ἀλ­λά καί ὁ­σί­ους καί χα­ρι­σμα­τού­χους ποι­μέ­νας καί ἱ­ε­ρο­μο­νά­χους καί μο­να­χούς, δι­α­πρέ­ψα­ντας εἰς τήν μο­να­χι­κήν ζω­ήν καί τήν νο­ε­ράν προ­σευ­χήν.

Οἱ ὅ­σι­οι οὗ­τοι ἄν­δρες, ἐ­μπνε­ό­με­νοι ἀ­πό τό πα­ρά­δει­γμα τοῦ σε­πτοῦ Κτί­το­ρος ἡ­μῶν, ἀ­πέ­δει­ξαν ὅ­τι εἶ­ναι δυ­να­τός ὁ συν­δυ­α­σμός κοι­νο­βι­α­κῆς καί ἡ­συ­χα­στι­κῆς ζω­ῆς, καί ἐ­κλη­ρο­δό­τη­σαν εἰς ἡ­μᾶς πο­λύ­τι­μον πα­ρα­κα­τα­θή­κην.

Ὁ Ὅ­σι­ος ἡ­μῶν Πα­τήρ πα­ραγ­γέλ­λει εἰς ἡ­μᾶς τά πνευ­μα­τι­κά τέ­κνα: «Εἰ πα­τέ­ρα κα­λεῖν με θέ­λε­τε, μι­μεῖ­σθέ μου τάς πρά­ξεις καί τόν βί­ον».

Οἱ Γρη­γο­ρι­ά­ται Μο­να­χοί, ἕλ­κο­ντες τήν κα­τα­γω­γήν ἀ­πό τοῦ νη­πτι­κοῦ τού­του Πα­τρός ἡ­μῶν Γρη­γο­ρί­ου τοῦ νέ­ου καί δι᾿ αὐ­τοῦ ἀ­πό τοῦ με­γά­λου κα­θη­γη­τοῦ τῆς νο­ε­ρᾶς προ­σευ­χῆς Ὁ­σί­ου Γρη­γο­ρί­ου τοῦ Σι­ναΐ­του, ἔ­χο­μεν με­γά­λην ἀ­πο­στο­λήν καί εὐ­θύ­νην νά βα­δί­σω­μεν εἰς τά ἴ­χνη των, ὡς ἐ­βά­δι­σαν καί πολ­λοί πρό ἡ­μῶν ὅ­σι­οι Γρη­γο­ρι­ά­ται Πα­τέ­ρες, ἐν οἷς καί ὁ μα­κα­ρι­στός Κα­θη­γού­με­νος Ἀρ­χι­μαν­δρί­της Ἀ­θα­νά­σι­ος, καί νά ἐρ­γα­σθῶ­μεν ἀ­ό­κνως, χά­ρι­τι Θε­οῦ, εἰς τήν ἀ­δι­ά­λει­πτον καί καρ­δι­α­κήν προ­σευ­χήν, ὡς πα­ρο­τρύ­νει καί ὁ Ὅ­σι­ος Πα­τήρ ἡ­μῶν Νι­κό­δη­μος ὁ Ἁ­γι­ο­ρεί­της: «Καί κα­λῶς εἰ­πεῖν, ὅ­λοι ἀ­πό μι­κροῦ ἕ­ως με­γά­λου, ἄς μι­μού­θε­θα κα­τά τό δυ­να­τόν τούς Ὁ­σί­ους τού­τους εἰς τήν φύ­λα­ξιν τῶν ἐ­ντο­λῶν τοῦ Χρι­στοῦ, εἰς τήν ὑ­πο­μο­νήν τῶν πει­ρα­σμῶν καί τῶν κό­πων τῆς ἀ­σκή­σε­ως· εἰς τήν φι­λα­δελ­φί­αν, εἰς τήν ἀ­γά­πην, ἐ­ξαι­ρέ­τως δέ καί μά­λι­στα εἰς τήν ἀ­κτη­μο­σύ­νην καί παρ­θε­νί­αν, δι­ό­τι αὗ­ται αἱ δύ­ο ἀ­ρε­ταί, εἶ­ναι ἴ­δι­αι ἡ­μῶν τῶν μο­να­χῶν, κα­τά τάς ὁ­ποί­ας δι­α­φέ­ρο­μεν ἀ­πό τούς κο­σμι­κούς... Ἐ­ξαι­ρέ­τως εἰς τοῦ­το βο­η­θεῖ ἡ­μῖν, ἡ ἐν καρ­δί­ᾳ νο­ε­ρά καί ἀ­δι­ά­λει­πτος προ­σευ­χή τοῦ «Κύ­ρι­ε Ἰ­η­σοῦ Χρι­στέ Υἱ­έ τοῦ Θε­οῦ ἐ­λέ­η­σόν με», ὅ­τι δι­ά τῆς πα­ντο­τει­νῆς με­λέ­της τοῦ Ἁ­γί­ου τού­του Ὀ­νό­μα­τος, ἀ­πο­δι­ώ­κο­μεν τούς αἰ­σχρούς καί βλα­σφή­μους λο­γι­σμούς, ὅ­σους μᾶς προ­βάλ­λει ὁ δι­ά­βο­λος, κα­θώς λέ­γει ὁ Ἰ­ωάν­νης τῆς Κλί­μα­κος, «Ἰ­η­σοῦ ὀ­νό­μα­τι μά­στι­ζε πο­λε­μί­ους». ῞Ο­θεν ἄς μή ἀρ­κού­με­θα νά ἀ­να­γι­νώ­σκω­μεν τήν κοι­νήν καί δι­ω­ρι­σμέ­νην ἀ­κο­λου­θί­αν, καί νά κά­μνω­μεν τόν συ­νη­θι­σμέ­νον κα­νό­να μας, τήν δέ νο­ε­ράν καί πα­ντο­τει­νήν προ­σευ­χήν νά ἀ­με­λῶ­μεν, δι­ό­τι αὕ­τη εἶ­ναι ἐ­ξαί­ρε­τον ἔρ­γον τῶν μο­να­χῶν» (Σελ. 57).

Εἰς τόν δύ­σκο­λον τοῦ­τον ἀ­γῶ­να θά ἔ­χω­μεν συ­να­ντι­λή­πτο­ρας τήν ῎Ε­φο­ρον ἡ­μῶν Κυ­ρί­αν Θε­ο­τό­κον, ἀλ­λά καί τούς Προ­στά­τας μας Ὅ­σι­ον Γρη­γό­ρι­ον, Ἅ­γι­ον Νι­κό­λα­ον καί Ἁ­γί­αν Ἀ­να­στα­σί­αν, ὡς καί τόν Ὅ­σιον Γρη­γό­ρι­ον τόν Σι­ναΐ­την καί τούς ἐν τῇ Ἱ­ε­ρᾷ ἡ­μῶν Μο­νῇ ἐ­πί τι δι­ά­στη­μα βι­ώ­σα­ντας, Ὅ­σι­ον Ἀ­κά­κι­ον τόν Καυ­σο­κα­λυ­βί­την, Ὅ­σι­ον Νι­κό­δη­μον τόν Ἁ­γι­ο­ρεί­την καί Ἁ­γί­ους ὁ­σι­ο­μάρ­τυ­ρας Παῦ­λον, Λου­κᾶν, καί Ἰ­γνά­τι­ον, τούς ὁ­ποί­ους, κατ᾿ ἀ­πό­φα­σιν τῆς Ἱ­ε­ρᾶς ἡ­μῶν Συ­νά­ξε­ως, θά συ­νε­ορ­τά­ζω­μεν με­τά τοῦ σε­πτοῦ κτί­το­ρος ἡ­μῶν εἰς κοι­νήν ἑ­ορ­τήν καί Σύ­να­ξιν, ἐπ᾿ εὐ­λο­γί­ᾳ τῶν τε ἀ­σκου­μέ­νων ἐ­νταῦ­θα Πα­τέ­ρων, ἀλ­λά καί τῶν προ­σερ­χο­μέ­νων εὐ­λα­βῶν συ­νε­ορ­τα­στῶν.

Ἄς μή δει­λι­ῶ­μεν λοι­πόν, Πα­τέ­ρες καί ἀ­δελ­φοί, ἀλ­λά ἀ­να­λα­βό­ντες τήν πα­νο­πλί­αν τοῦ Θε­οῦ, ἄς ἐ­πι­δι­δώ­με­θα κα­θη­με­ρι­νῶς εἰς τά ἔρ­γα τῆς με­τα­νοί­ας, κα­θαι­ρό­με­νοι ἀ­πό τά πά­θη, ἀ­ντι­πα­λαί­ο­ντες πρός τούς πο­νη­ρούς δαί­μο­νας, ἐκ­δυ­ό­με­νοι τόν πα­λαι­όν ἄν­θρω­πον καί ἐν­δυ­ό­με­νοι τόν νέ­ον τόν κα­τά Θε­όν κτι­σθέ­ντα, πλη­ροῦ­ντες τά ἀγ­γεῖ­α τῶν ψυ­χῶν μας μέ τό ἄ­νω­θεν ἔ­λαι­ον τοῦ Πα­να­γί­ου Πνεύ­μα­τος, ἐκ­και­ό­με­νοι εἰς τό πῦρ τοῦ ἔ­ρω­τος καί μή δί­δο­ντες ὕ­πνον τοῖς βλε­φά­ροις μας, ἕ­ως οὗ εὕ­ρω­μεν σκή­νω­μα τῷ Θε­ῷ Ἰ­α­κώβ ἐν τῇ καρ­δί­ᾳ ἡ­μῶν. 

 Εἰς τάς δυ­σκό­λους δέ στι­γμάς καθ᾿ ἅς αἰ­σθα­νό­με­θα τήν ἀ­δυ­να­μί­αν ἡ­μῶν, ἄς ἐ­πι­κα­λού­με­θα καί τάς πρε­σβεί­ας τοῦ Ὁ­σί­ου Πα­τρός ἡ­μῶν Γρη­γο­ρί­ου, ὁ ὁ­ποῖ­ος ὡς φι­λό­στορ­γος Πα­τήρ θά τρέ­χῃ εἰς βο­ή­θει­αν ἡ­μῶν.

Ἰ­δαι­τέ­ρως κα­τά τήν εὔ­ση­μον ταύ­την ἡ­μέ­ραν, ἄς στρα­φῶ­μεν πρός τόν Ὅ­σι­ον δι­ά νά τοῦ εἴ­πω­μεν μέ υἱ­ϊ­κόν θάρ­ρος καί ἀ­φο­σί­ω­σιν:

Ὅ­σι­ε Πά­τερ Γρη­γό­ρι­ε, δέξου τήν εὐ­γνω­μο­σύ­νην μας δι­ά τούς πολ­λούς πνευ­μα­τι­κούς καί σω­μα­τι­κούς κό­πους, τούς ὁ­ποί­ους κα­τέ­βα­λες δι­ά νά θε­με­λι­ώ­σῃς τήν Ἱ­ε­ράν αὐτήν Μο­νήν, νά ἀ­νε­γεί­ρῃς τά πρῶ­τα κτί­σμα­τα αὐ­τῆς, νά ἐ­ξα­σφα­λί­σῃς δι᾿ αὐ­τήν τόν πε­ρι­βάλ­λο­ντα χῶ­ρον, τό ὡ­ραῖ­ον δά­σος, τάς δρο­σε­ράς πη­γάς, ἀλ­λά πρό πά­ντων δι­ό­τι ἔ­θε­σας τά πνευ­μα­τι­κά θε­μέ­λι­α αὐ­τῆς καί πα­ρέ­δω­κας εἰς τούς πρώ­τους μο­να­στάς καί μα­θη­τάς σου, καί δι᾿ αὐ­τῶν εἰς τάς γε­νε­άς τῶν με­τα­γε­νε­στέ­ρων Μο­να­χῶν, τήν πα­ρά­δο­σιν καί τά­ξιν τῆς μο­να­χι­κῆς πο­λι­τεί­ας καί ἁ­γι­ό­τη­τος.

Σέ αἰ­σθα­νό­με­θα ἅ­πα­ντες ὡς τόν πρῶ­τον καί με­γά­λον Γέ­ρο­ντά μας, προ­στά­την μας, καί ὁ­δη­γόν μας πρός τόν Κύ­ρι­ον.

Εὐ­χα­ρι­στοῦ­μεν τόν Ἅ­γι­ον Θε­όν, δι­ό­τι ἅ­πα­ντες ἡ­μεῖς οἱ λα­βό­ντες ἐν­ταῦ­θα τό Μέ­γα καί Ἀγ­γε­λι­κόν Σχῆ­μα ἀ­πό Σοῦ ἕλ­κο­μεν τήν πνευ­μα­τι­κήν ἡ­μῶν ἀρ­χήν καί δι­α­δο­χήν.

Καί τώ­ρα εἰ καί αἰ­σθα­νό­με­θα ὡς ἀ­νά­ξι­α τέ­κνα Σου, σέ ἱ­κε­τεύ­ο­μεν νά μή παύ­σῃς πρε­σβεύ­ων πρός Κύ­ρι­ον ὑ­πέρ τῆς ποί­μνης Σου ταύ­της, ἵ­να συ­νε­χί­ζῃ τόν πνευ­μα­τι­κόν Σου ἀ­γῶ­να καί μι­μῆται τά ἔν­θε­α μο­να­χι­κά Σου πα­λαί­σμα­τα καί κα­τορ­θώ­μα­τα.

Ἐν και­ρῷ πει­ρα­σμῶν καί θλί­ψε­ων, γε­νοῦ ἡ­μῖν ἀ­ντι­λή­πτωρ καί πα­ρη­γο­ρη­τής, στη­ρί­ζων τάς ἀ­νει­μέ­νας χεῖ­ρας καί τά πα­ρα­λε­λυ­μέ­να γό­να­τα. Πρέ­σβευ­ε εἰς τόν Κύ­ρι­ον ἀ­κα­τα­παύ­στως ὑ­πέρ εὐ­στα­θεί­ας τῆς Ἱ­ε­ρᾶς Σου Μάν­δρας καί σω­τη­ρί­ας πά­ντων τῶν ἐν αὐ­τῇ μο­να­ζό­ντων.

Καί κα­τά τήν σε­βά­σμι­ον ταύ­την ἡ­μέ­ραν, καθ᾿ ἥν ἑ­ορ­τά­ζο­μεν τήν σε­πτήν μνή­μην σου, ἀλ­λά καί κα­τά πά­σας τάς πα­νη­γύ­ρεις ἡ­μῶν, δεῦ­ρο καί στῆ­θι μεθ᾿ ἡ­μῶν, ἐ­πι­σφρα­γί­ζων τόν ὕ­μνον καί προ­ε­ξάρ­χων τῆς πα­νη­γύ­ρε­ως.

Ὁ Γέροντάς μου π. Γεώργιος Γρηγοριάτης (Καψάνης)

Μέ τήν εὐλογία τοῦ πατρός Δαμασκηνοῦ Γρηγοριάτου