ΜΕΡΟΣ Α΄
ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΠΡΟΛΗΨΕΩΣ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ
Μὲ τὴν ἔκρηξη τῶν πωλήσεων στὴν αὐτοκινητοβιομηχανία καί, συνακολούθως, τῆς ἀθρόας κυκλοφορίας αὐτοκινήτων ἄρχισε σταδιακὰ νὰ ἀναδεικνύεται ὁλοένα καὶ πιὸ ἐμφατικὰ τὸ «αἷμα ποὺ χύνεται στὴν ἄσφαλτο».
Εἶναι χαρακτηριστικὸ ὅτι τὸ 1962 εἶχε κυκλοφορήσει ἕνα τευχίδιο μὲ τὸν τίτλο «Πέντε χρόνια προσπαθειῶν διὰ τὴν πρόληψιν τῶν ἀτυχημάτων», ἐκδοθὲν ἀπὸ τὸν Ὀργανισμὸ Προλήψεως Ἀτυχημάτων (Ἀθῆναι, Κορνάρου 4, ἀριθ. ἔκδ. 40).
Πρόεδρος, μάλιστα, τοῦ ὀργανισμοῦ αὐτοῦ ἐκείνη τὴν χρονιὰ ἦταν ὁ μακαριστὸς Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος Χρυσόστομος (τὰ προηγούμενα χρόνια εἶχαν διατελέσει Πρόεδροι τοῦ Ὀργανισμοῦ οἱ μακαριστοὶ Ἀρχιεπίσκοποι Δωρόθεος καὶ Θεόκλητος Β΄), γεγονὸς ποὺ ἀποδεικνύει τὸν πρωταγωνιστικὸ ρόλο ποὺ διαδραμάτιζε στὰ μέσα τοῦ 20οῦ αἰώνα ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος, ἡ ὁποία εἶχε ἀκόμη τὴν δύναμη νὰ συμβάλει στὴν καθοδήγηση τοῦ ἑλληνικοῦ λαοῦ στὸ ἀνέκαθεν φλέγον πεδίο τῆς ἀσφάλειας.
Τὸν ρόλο αὐτόν, μὲ ἔντονα, ὡστόσο, τὰ σημάδια τῆς ἄκριτης, καὶ γι’ αὐτὸ ἄκρως ἐπικίνδυνης, προπαγάνδας, εἴδαμε νὰ τὸν ἀναλαμβάνουν, ἐν τινι μέτρῳ, οἱ κεφαλὲς τῆς ἐπίσημης Ἐκκλησίας (Ἀρχιεπίσκοπος καὶ Μητροπολίτες) καὶ στὴν ἐποχὴ τῆς «πανδημίας τοῦ κορωνοϊοῦ», κατὰ τὴν ὁποία, δυστυχῶς, πολλὲς ἐξ αὐτῶν τῶν κεφαλῶν δέχθηκαν νὰ προπαγανδίσουν τὰ πειραματικὰ καὶ δυνάμει ὑγειοβλαπτικὰ-θανατηφόρα ἐμβόλια κατὰ τοῦ κορωνοϊοῦ μὲ συνθήματα ἢ ἐπιχειρήματα παντελῶς ἀνοίκεια γιὰ τὴν ἀποστολὴ τῆς Ἐκκλησίας.
Ἀντιπροσωπευτικὸ παράδειγμα μίας τέτοιας ἀνεπίτρεπτης προπαγάνδας ἦταν ἡ φράση τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος Ἱερωνύμου, στὸ πλαίσιο δήλωσής του ὑπὲρ τοῦ ἐμβολιασμοῦ, στὴν ὁποία εἶχε προβεῖ τὸν Ἰούλιο 2021, ἀμέσως μετὰ τὴν τιμητικὴ ἐκδήλωση πρὸς τὸ πρόσωπό του ἀπὸ τὸν Δῆμο Λεβαδέων. Μιλώντας σὲ δημοσιογράφους γιὰ τὸ θέμα τοῦ ἐμβολιασμοῦ εἶχε διατυπώσει τὸ ἀλήστου μνήμης σύνθημα: «Ἐδῶ εἶναι τὸ ἐμβόλιο, ἐκεῖ εἶναι ὁ τάφος. Διάλεξε καὶ πάρε…»!
Ἡ μία ἀπὸ τὶς πέντε ἐπιτροπὲς ποὺ εἶχαν συσταθεῖ κατὰ τὴν πενταετία 1957-1962 γιὰ τὴν πρόληψη ἐν γένει τῶν ἀτυχημάτων ἦταν ἡ Ἐπιτροπὴ τροχαίων ἀτυχημάτων. Οἱ ὑπόλοιπες ἦταν οἱ ἑξῆς: Ἐπιτροπὴ τῶν ἀτυχημάτων ἐν τῇ ἐργασίᾳ, ἡ ἐπιτροπὴ ἀγροτικῶν ἀτυχημάτων, ἡ ἐπιτροπὴ ναυτεργατικῶν ἀτυχημάτων καὶ ἡ ἐπιτροπὴ οἰκιακῶν, ἀθλητικῶν, παιδικῶν κ.λπ. ἀτυχημάτων).
Σχετικὰ μὲ τὴν «ἐπιτροπὴ ἐπὶ τῶν ἐκ τῆς κυκλοφορίας ἀτυχημάτων, ἧς τὴν Προεδρίαν ἀπεδέχη ὁ Γεν. Διευθυντὴς τοῦ ὑπουργείου Συγκοινωνιῶν κ. Δ. Σίνης», εἶχαν γραφτεῖ τὰ ἑξῆς:
«Πολλαὶ χιλιάδες διαφωτιστικῶν ἐντύπων ἐξετυπώθησαν καὶ διενεμήθησαν δωρεὰν καὶ κατεβλήθη ἔντονος καὶ ἀδιάλειπτος προσπάθεια, ὅπως διαπαιδαγωγηθῆ τὸ κοινόν, ἰδίως οἱ πεζοί, ὥστε νὰ κυκλοφοροῦν εἰς τοὺς δρόμους κατὰ τρόπον εὔρυθμον καὶ ἀσφαλῆ. Αἱ προτροπαὶ αὐταί, μὲ ἔντυπα, μὲ πανώ, μὲ πινακίδας καὶ μὲ τὴν παράλληλον μεγάλην προσπάθειαν τῶν τροχαίων ὑπηρεσιῶν τῶν σωμάτων ἀσφαλείας –μετὰ τῶν ὁποίων στενῶς συνεργαζόμεθα– ὁμολογουμένως ἀπέφερον σημαντικὸν ἀποτέλεσμα, ὥστε, βοηθούντων ἰδίως τῶν ἐφαρμοσθέντων μέτρων, ὡς τῶν αὐτομάτων φωτεινῶν σηματοδεικτῶν, ζωνῶν διελεύσεως πεζῶν, ὁρισμοῦ τῶν μονοδρόμων κινήσεων εἰς τοὺς κεντρικοὺς δρόμους καὶ ἄλλων, νὰ παρατηρῆται σήμερον ἀξιόλογος βελτίωσις καὶ ἀσφάλεια εἰς τὸν ὅλον ρυθμὸν τῆς κυκλοφορίας».
Ὡστόσο, εἶναι ἀποκαλυπτικὴ ἡ διαπίστωση ποὺ εἶχε ἀποτυπωθεῖ στὴν σελίδα 6 ἐκείνου τοῦ τευχιδίου, ἡ ὁποία δείχνει ὅτι ἀπὸ τὸ 1962 μέχρι τὸ 2025 δὲν ἔχει ἀλλάξει ἀπολύτως τίποτε σὲ ὅ,τι ἀφορᾶ τὸ πρόβλημα τῆς ὁδικῆς ἀσφάλειας. Ἂς θυμηθοῦμε ποιὲς σκέψεις ἦταν γραμμένες σὲ ἐκείνη τὴν σελίδα:
«Παρὰ ταῦτα [δηλ.: τὶς πρωτοβουλίες ποὺ εἶχαν ἀναληφθεῖ γιὰ τὴν ἀσφάλεια στὴν ὁδικὴ κυκλοφορία], ὁ ἀριθμὸς τῶν ἀτυχημάτων ἐξακολουθεῖ νὰ εὑρίσκεται εἰς ἐπίπεδα δυσαναλόγως ὑψηλότερα τῶν ἄλλων Εὐρωπαϊκῶν καὶ Ἀμερικανικῶν κρατῶν. Ἡ ἐξήγησις τῆς δυσαναλογίας αὐτῆς ἔγκειται εἰς τὸ ἀδιαπαιδαγώγητον τῶν κυκλοφορούντων εἰς τοὺς ἑλληνικοὺς δρόμους.
Ἡ γνώμη ἥν ἐσχάτως διετύπωσεν ἡ διοίκησις τοῦ Ὀργανισμοῦ μας πρὸς τὸν κ. Ὑπουργὸν τοῦ Συντονισμοῦ εἶναι ὅτι τὰ τροχαῖα ἀτυχήματα δὲν θὰ ἐλαττωθοῦν, ἐφ’ ὅσον δὲν ἐπιβληθῆ ὁ ἐσχάτως ἐκπονηθεὶς (ὑπὸ ἐπιτροπῆς εἰς ἥν μετείχομεν) Κώδιξ Ὁδικῆς Κυκλοφορίας, ὅστις πρό τινος ἐψηφίσθη ὑπὸ τοῦ Νομοθετικοῦ Σώματος».
Στὸ σημεῖο αὐτὸ ἀπαριθμοῦνται 21 μέτρα ποὺ εἶχαν κριθεῖ ἀναγκαῖα γιὰ τὴν ὁδικὴ ἀσφάλεια, ὅπως: ἡ ἵδρυση ἀπὸ τὸν Ὀργανισμὸ Σχολῆς Ὁδηγῶν, ἡ πλήρης σήμανση τῶν δρόμων ἐντὸς καὶ ἐκτὸς πόλεων, ἡ καθιέρωση λευκῆς βακτηρίας ὡς σήματος προστατευτικοῦ τῶν τυφλῶν, ἡ ἀπαγόρευση κυκλοφορίας καὶ ἐκτελωνισμοῦ αὐτοκινήτων, «ἐφ’ ὅσον φέρουν εἰς τὸ ἔμπροσθεν μέρος αὐτῶν “αἰχμηρὰ ποικίλματα”, δυνάμενα νὰ ἐπιφέρουν, ἐν περιπτώσει προσκρούσεως ἐπὶ ἀνθρώπων, σοβαρώτερον τραυματισμόν, τοποθέτηση προστατευτικοῦ φωτεινοῦ σηματοδείκτου στὴν διάβαση πεζῶν γερόντων πρὸ τῆς εἰσόδου τοῦ Γηροκομείου, ἐφοδιασμὸς τῶν λεωφορείων μὲ εἰδικοὺς ἀποτελεσματικοὺς χημικοὺς πυροσβεστῆρες, ἀπαγόρευση ὑπερβάσεως τῶν κανονικῶν ὡρῶν ἐργασίας τῶν ὁδηγῶν, αὐστηροὶ ἔλεγχοι τῆς καταστάσεως τῶν λεωφορείων, αἴτημα πρὸς τὸ Ὑπουργεῖο Δικαιοσύνης γιὰ τὴν ἐκδίκαση τῶν τροχαίων παραβάσεων ἀπὸ εἰδικευμένους δικαστές, ὀρθὴ ρύθμιση τῶν δενδροστοιχιῶν ὥστε νὰ μὴ παρακωλύουν τὴν ὁρατότητα τῶν ὁδηγῶν, τοποθέτηση σιγαστήρων «εἰς τοὺς ἀντικανονικῶς καὶ ἐπικινδύνως κυκλοφοροῦντας διαβάτας», κατασκευὴ πεζοδρομίων «διὰ νὰ παύσουν οἱ πεζοὶ νὰ κυκλοφοροῦν ἐπικινδύνως ἐπὶ τοῦ καταστρώματος τῶν δρόμων», διδασκαλία τῆς πρόληψης τῶν ἀτυχημάτων στὰ δημοτικὰ σχολεῖα, «ὅπως γίνεται ἀπὸ ἐτῶν εἰς Ἀγγλίαν, Γερμανίαν, Γαλλίαν καὶ τὰ ἄλλας προηγμένας χώρας», ἵδρυση πάρκων κυκλοφοριακῆς διαπαιδαγωγήσεως (εἶχε προταθεῖ ὁ χῶρος τῆς παλαιᾶς Ὀάσεως τοῦ Ζαππείου, ἀλλὰ δὲν παραχωρήθηκε ἀπὸ τὴν Ἐπιτροπὴ Ὀλυμπίων καὶ Κληροδοτημάτων), ἐκτύπωση καὶ ἀποστολὴ σὲ ὅλα τὰ δημοτικὰ καὶ γυμνάσια 20.000 βιβλιαρίων μὲ ὑποδείγματα διαλέξεων «ἵνα διευκολυνθοῦν οἱ διδάσκαλοι εἰς τὴν ἐπὶ τοῦ παρόντος ὀργάνωσιν ὁμιλιῶν διὰ τὴν προστασίαν τῶν παιδιῶν ἀπὸ τὸν τροχαῖον κίνδυνον». Φυσικά, δὲν θὰ μποροῦσε νὰ λείπει καὶ ἡ θέσπιση νόμου «περὶ ἐπιβολῆς ἐπὶ τόπου προστίμου εἰς τοὺς ἀντικανονικῶς καὶ ἐπικινδύνως κυκλοφοροῦντας διαβάτας».
Ἀπὸ τὰ παραπάνω μέτρα ξεχωρίζουν ἐκεῖνα ποὺ ἀποσκοποῦσαν στὴν κατάλληλη διαπαιδαγώγηση τῶν πολιτῶν ἤδη ἀπὸ τὴν σχολικὴ ἡλικία, ὥστε νὰ ἀποκτήσουν τὴν κατάλληλη «κουλτούρα ἀσφαλοῦς ὁδήγησης» μὲ σεβασμὸ πρὸς ὅλους τοὺς χρῆστες τῆς ὁδικῆς κυκλοφορίας. Δυστυχῶς, τὸ ἔλλειμμα τῆς διαπαιδαγώγησης τοῦ Ἕλληνα στὸ πεδίο τῆς ὁδικῆς κυκλοφορίας ἐξακολουθεῖ νὰ ὑπάρχει στὸ ἀκέραιο μέχρι σήμερα.
Καί, ἀντὶ οἱ κυβερνήσεις, προεξαρχούσης τῆς σημερινῆς, ἡ ὁποία κομπάζει ὅτι μεριμνᾶ γιὰ τὴν ἀσφάλεια τοῦ πολίτη, νὰ ἐπιχειροῦν μία καλῶς νοούμενη προπαγάνδα-καμπάνια ὑπὲρ τῆς ὀρθῆς ὁδηγητικῆς συμπεριφορᾶς, ἐπιλέγουν συστηματικὰ ὡς ἀντίδοτο γιὰ τὴν καταπολέμηση τῶν τροχαίων ἀτυχημάτων καὶ τὴν προστασία τῆς ὑγείας καὶ τῆς ζωῆς μας τὴν ὑδροκέφαλη καὶ αὐταρχικὴ ἐργαλειοποίηση τοῦ Ποινικοῦ Δικαίου, τὸ ὁποῖο, ὅμως, ὡς ἐκ τῆς φύσεώς του δὲν δύναται νὰ ἀναπληρώσει τὰ δυσθεώρητα ἐλλείμματα ποὺ ἐντοπίζονται στοὺς πρωτογενεῖς θεσμοὺς διαπαιδαγώγησης τοῦ πολίτη, ὅπως εἶναι ἡ οἰκογένεια καὶ τὸ σχολεῖο.
«ΠΟΛΕΜΙΚΑ ΑΝΑΚΟΙΝΩΘΕΝΤΑ»
Ἕνα ἀπὸ τὰ πιὸ χαρακτηριστικὰ δημοσιεύματα τοῦ ἑλληνικοῦ Τύπου, στὸ ὁποῖο τὰ θύματα τῶν τροχαίων ἀτυχημάτων παρομοιάζονται μὲ θύματα ἑνὸς μεταφορικῶς νοούμενου πολέμου, εἶναι ἐκεῖνο ποὺ φέρει τὸν τίτλο «Αἷμα στὴν ἄσφαλτο. Κάθε μέρα 6 ἄνθρωποι πεθαίνουν σὲ τροχαῖο δυστύχημα», γραμμένο τὸ 1990 στὴν ἐφημερίδα «Τὸ Βῆμα» ἀπὸ τὸν δημοσιογράφο Δ. Νικολακόπουλο [1].
Στὸ δημοσίευμα αὐτὸ διαβάζουμε τὰ ἑξῆς: «Τὴ μορφὴ “πολεμικῶν ἀνακοινωθέντων” τείνει νὰ προσλάβει ἡ δημοσιοποίηση τῶν εἰδήσεων γιὰ τὰ τροχαῖα ἀτυχήματα ποὺ συμβαίνουν καθημερινὰ στὴν Ἑλλάδα. Κι αὐτό, διότι καθημερινὰ ἀφήνουν τὴν πνοή τους στὴ “μάχη” μὲ τὴν ἄσφαλτο ἕξι ἄτομα. Αὐτὸ δείχνουν τὰ στοιχεῖα γιὰ τὸ 1989, ἐνῶ γιὰ τὸ 1990 εἶναι ἀκόμη πιὸ ἀνατριχιαστικά, ἀφοῦ μόνον τὸ πρῶτο ἑξάμηνο προκλήθηκαν 6.323 τροχαῖα ἀτυχήματα».
Ἀντιπροσωπευτικὸ εἶναι καὶ ἕνα ἄρθρο τοῦ 1991, γραμμένο ἀπὸ τὸν Κώστα Καβαθὰ μὲ τίτλο «Ἡ μεγάλη σφαγὴ (καὶ σιωπὴ)» [2], ὅπου γίνεται λόγος γιὰ «μακελειὸ στοὺς ἑλληνικοὺς δρόμους» ποὺ «συνεχίζεται μὲ ὁλοένα αὐξανόμενη ἀγριότητα»: «διακόσια δέκα ἑπτὰ (217) ἄτομα “δολοφονήθηκαν” καὶ πάνω ἀπὸ 800 τραυματίστηκαν σοβαρὰ σ’ ἕνα μόνο μήνα (τὸν Ἰούνιο), χαρίζοντας στὴ χώρα μᾶς ἕνα ἀκόμη θλιβερὸ παγκόσμιο ρεκόρ».
Ἐν συνεχείᾳ, ὁ ἀρθρογράφος, χρησιμοποιώντας τὴν λεγόμενη «φοβογλώσσα», μιλᾶ γιὰ «ἕνα σύντομο ταξίδι στοὺς ἑλληνικοὺς τρομοδρόμους» ποὺ «εἶναι ἀρκετὸ γιὰ νὰ ἀποκαλύψει τὸ φρικτὸ πρόσωπο αὐτῶν τῶν ἀκούσιων δολοφόνων». Ἤδη, ὅμως, ἀπὸ τὸ 1963 ὑπῆρχαν δημοσιογράφοι ποὺ παραλλήλιζαν τὰ αὐτοκινητικὰ δυστυχήματα μὲ «παγκόσμιο πόλεμο» [3], ἕνας ὅρος ποὺ λειτουργεῖ ὡς ὁ ἀπώτατος τρομοπαραγωγικὸς κωδικὸς γιὰ τοὺς βρεφοποιημένους πολίτες.
«ΠΑΝΔΗΜΙΑ ΟΔΙΚΩΝ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ»
Σὲ σχετικὰ πρόσφατο ἄρθρο τοῦ Παναγιώτη Παπαντωνίου, ἐπίκ. Καθηγητῆ Πανεπιστημίου Δυτικῆς Ἀττικῆς καὶ προέδρου τοῦ Συλλόγου Ἑλλήνων Συγκοινωνιολόγων, ποὺ δημοσιεύθηκε στὴν ἐφημερίδα «Τὰ Νέα» μὲ τίτλο «Ἡ ὁδικὴ ἀσφάλεια ἐκπέμπει SOS» [4], ὁ ἀναγνώστης θὰ ἀκούσει νὰ κτυπᾶ ἕνα ἄλλο κλασικὸ καμπανάκι πρόκλησης πανικοῦ γιὰ τοὺς πολίτες: ἡ πανδημία, ἡ ὁποία, φυσικά, πηγαίνει πακέττο μὲ τὰ ἐμβόλια! Γράφει ὁ Παπαντωνίου:
«Ἡ ὁδικὴ ἀσφάλεια πρέπει ἐπιτέλους νὰ ἀποτελέσει βασικὴ προτεραιότητα γιὰ τὰ συναρμόδια ὑπουργεῖα καὶ οἱ ἀνθρώπινες ζωὲς ποὺ χάνονται στοὺς δρόμους νὰ ἀντιμετωπιστοῦν ὡς πανδημία τόσο γιὰ τὴν ἑλληνικὴ Πολιτεία ὅσο καὶ γιὰ τὴν κοινωνία. Οἱ “γιατροὶ” καὶ τὰ “ἐμβόλια” ὑπάρχουν, ἀπαιτεῖται βούληση, ἔλεγχος καὶ θαρραλέες ἀποφάσεις».
Τὸν ὅρο «πανδημία ὁδικῶν ἀτυχημάτων» χρησιμοποίησε καὶ ἡ Ἐλεονώρα Παπαδημητρίου, καθηγήτρια Συγκοινωνιολογίας Πανεπιστημίου DELFT Ὁλλανδίας, στὸ 24ο Συνέδριο Ἕνωσης Ποινικολόγων & Μαχόμενων Δικηγόρων, μὲ τίτλο εἰσηγήσεως «Ἀσφαλὲς Σύστημα καὶ ὁ ρόλος τῆς τεχνολογίας στὴν ὁδικὴ ἀσφάλεια» [5].
Σύμφωνα μὲ τὰ στατιστικὰ στοιχεῖα ποὺ ἀνακοίνωσε ἡ ἐν λόγω εἰσηγήτρια, σὲ παγκόσμια κλίμακα θρηνοῦμε ἐτησίως 1,35 ἑκ. νεκροὺς ἀπὸ τροχαῖα ἀτυχήματα, ἐνῶ ὁ ἐτήσιος ἀριθμὸς νεκρῶν ἀπὸ τὴν ἴδια αἰτία στὴν Εὐρωπαϊκὴ Ἕνωση εἶναι 25.000.
Σημειώσεις:
[1] «Τὸ Βῆμα», 19.8.1990, σελ. Β1. [2] «Τὸ Βῆμα», 4.8.1991, σελ. Α27. [3] Ἔτσι ὁ Παν. Παπαδούκας, Προσοχή, κίνδυνοι!, ἐφημ. «Ἀκρόπολις», 21.11.1963, σελ. 1: «Γιὰ τ’ αὐτοκινητικὰ δυστυχήματα εἶναι περιττὸ βέβαια νὰ κάνουμε λόγο. Στοιχίζουν σὲ θύματα ὅσα περίπου καὶ ἕνας παγκόσμιος πόλεμος». [4] Φύλλο τῆς 24.10.2023, σελ. 44. [5] Δημοσιευμένη εἰς: youtube.com
Κωνσταντῖνος Βαθιώτης
