γ΄. Πρός λαϊκούς
Μήν ἔχης ἐμπιστοσύνη στόν κόσμο. Πρόσεχε τίς συναναστροφές…».
«Μήν ἀκούσης ποτέ τί λέει ὁ κόσμος. Μπαίνουν πειρασμοί. Ἄνθρωποι εἴμεθα. Ὁ διάβολος ἔχει πολλά ποδάρια, πανουργίες, παγίδες. Ὅλα νά ἀντιμετωπίζωνται μέσα στόν γάμο μέ ἀγάπη, πραότητα, ὑπομονή. Πίστη στόν Θεό καί προσευχή καί ὅλα θά πηγαίνουν κατά Θεόν. Μεταξύ σας (μέ τόν σύζυγο) νά ὑπάρχη κλίμα ἀπόλυτης ἐμπιστοσύνης καί εἰλικρίνειας. Μήν ἀφήνης κάτι μέσα σου, γιατί αὐτό μετά θά σέ πνίξη. Μήν ἀφήνης τούς λογισμούς νά ἐμφωλεύουν μέσα σου, εἶναι ὄφεις. Ἡ ἀγάπη ὅλα τά σκεπάζει. Μέ προσοχή, διάκριση, λεπτότητα καί ἀπέναντι στόν κόσμο καί μεταξύ σας. Ἂν ἔχετε κάτι μεταξύ σας, μήν τό λέτε σέ τρίτους. Ἡ προσοχή καί ἡ προσευχή ὅλα τά διορθώνουν, ὅλα τά κάνουν καλά. Νά ζοῦμε μέ σωφροσύνη, νηστεῖες, ἀποχή σαρκικῶν ἐπιθυμιῶν».
Κόρη Ἱερέως πέρασε τόν συνήθη πειρασμό τῆς ἐφηβείας γιά τό παντελόνι. Οἱ γονεῖς τῆς εἶπαν πολλά, συζήτησαν, τήν συμβούλευσαν καί οἱ δυό, αὐτή ὅμως ἐπέμενε. Τότε τῆς εἶπαν: «Ἐμεῖς δέν ἔχομε νά προσθέσωμε τίποτε ἄλλο. Ἄν θέλης, ὅμως, νά συζητήσης τό θέμα μέ τόν Γέροντα καί νά κάνωμε ὅλοι μας ὑπακοή σέ ὅ,τι πῆ ἐκεῖνος». Πῆγε, λοιπόν, κι ὅταν βγῆκε, εἶχε χαλαρώσει τελείως. Ὁ Γέροντας τῆς εἶπε: «Καλό μου παιδί, αὐτό δέν τό θέλει ὁ Θεός γιά τίς γυναῖκες. Δέν σκέπτεσαι ὅτι εἶσαι παιδί ἱερέως, καί ἂν τό κάνης ἐσύ, θά σέ μιμηθοῦν κι ἄλλες κοπέλλες; Δέν σκέπτεσαι τόν πατέρα σου; Πῶς θά μιλήση γι᾽ αὐτό τό θέμα στίς γυναῖκες;». Τά λόγια του εἶχαν τήν ζεστασιά καί τήν εὐωδία τῆς προσευχόμενης καρδίας, γι᾽ αὐτό ἀλλοίωναν τούς ἀνθρώπους.
«Πολλές φορές λένε (κατηγορίες) γιά τούς Ἱερεῖς. (Ἀλλά) καί οἱ παπᾶδες ἄνθρωποι εἶναι. Μπορεῖ ἕνας ἄνθρωπος (νά) ἔσφαλε στήν ζωή του, δέν φταῖνε καί ὅλοι οἱ ἄνθρωποι. (Καί ἕνας παπάς μπορεῖ νά ἔσφαλε, δέν φταῖνε ὅλοι οἱ παπᾶδες). Ἀλλά ”μὴν κρίνετε ” λέγει ὁ Χριστός ”ἵνα μὴ κριθῆτε”, διότι μέ τό μέτρο πού κρίνομε θά κριθοῦμε μιά μέρα. Ποιοί εἴμαστε πού θά κρίνωμε; Νά κάνωμε προσευχή νά φωτίζη ὁ Θεός τόν κάθε ἄνθρωπο. Ὅσο μποροῦμε νά συγχωροῦμε».
«Νά κάνετε πάντοτε προσευχή καί νά ᾽χετε πάντα τήν ἐλπίδα στόν Θεό. Θά σᾶς βοηθήση ἡ Χάρις τῆς Παναγίας, τοῦ ὁσίου Δαυΐδ καί τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Ρώσσου. Γιά ὅλο τόν κόσμο κάνομε προσευχές καί οἱ προσευχές στηρίζουν».
«Τό ψωμάκι μας νά βγάζωμε καί ὅπου νά εἶναι (ἀρκεῖ νά ἐργαζώμαστε). Τά παιδιὰ τῶν πρωτοπλάστων, ὁ ἕνας ἦταν γεωργός καί ὁ ἄλλος ποιμένας. Ὅλα τά ἐπαγγέλματα καλά εἶναι, μόνο νά εἴμαστε κοντά στόν Θεό. Καί ὁ Ἀπ. Παῦλος γιά νά μή τό φάη, μέ συγχωρεῖτε, δωρεάν τό ψωμί ἀπό κανένα ἄνθρωπο, ἐργαζόταν μέ τά χέρια. Ἔφτειαχνε σκηνές. Λοιπόν καί αὐτοί οἱ μεγάλοι Ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας μας καί αὐτοί ἐργαζόντανε. Ὁ ἴδιος ὁ Χριστός μας, καί ἐκεῖνος ἐργαζότανε στό μαραγκούδικο. Καί κεῖνος ἦταν Θεός καί ἄνθρωπος ἀλλά καί κεῖνος ἐργάσθηκε. Πάντοτε ἡ ἐργασία εἶναι ἀρετή στόν ἄνθρωπο».
«Λέω ὅτι ἡ νηστεία ὠφελεῖ τόν ἄνθρωπο καί στήν ψυχή καί στό σῶμα. Πρέπει καί νηστεῖες νά τηρήσετε, ἂν ἔχετε ὑγεία, τό κατά δύναμη μέ τήν ἄδεια τοῦ γιατροῦ, ἀλλά καί μέ τήν ἐντολή τοῦ Πνευματικοῦ. Ὅλα (νά) γίνωνται μέ πολλή διάκριση καί προσευχή. Ἰδιαιτέρως νά προσεύχεσθε, νά ἀγωνίζεσθε τόν ἀγώνα τόν καλόν, διότι ὁ διάβολος γυρίζει ὡς λέων ὠρυόμενος».
«Δέν ξέρομε τήν ἡμέρα, οὐδέ καί τήν ὥρα. Γι᾽ αὐτό, ἐπειδή εἴμαστε προσωρινοί ἄνθρωποι, ἂς φροντίζωμε γιά τήν ψυχή μας, πού εἶναι πρᾶγμα ἀθάνατο. Πεθαίνουν οἱ ἄνθρωποι, ἀλλά πῶς πεθαίνουν;
Πεθαίνομε, ἀλλά νά εἴμαστε κοντά στόν Χριστό. Νά ἀγωνιζώμαστε μέ προσευχή, μέ ἀγάπη».
«Παιδιά μου, σήμερα οἱ καιροί εἶναι δύσκολοι, οἱ ἡμέρες πονηρές. Γι᾽ αὐτό, ν᾽ ἀγωνιζώμαστε. Ἄν δέν ἀγωνιζώμαστε, πῶς θά σωθοῦμε;».
«Ἀγώνας, προσευχή, πίστη. Νά ᾽χουμε ταπείνω-ση, σεμνότητα, τιμιότητα».
«Ἡ δύναμη τοῦ Θεοῦ εἶναι πολύ μεγάλη. Ἡ προσευχή, πάντα κάνει καλό».
«Ὅ,τι κάνομε, νά τό κάνωμε γιά τόν Θεό καί ὄχι γιά τήν κενοδοξία».
«Ὁ Θεός δέχεται τήν λίγη νηστεία πού γίνεται μέ ταπείνωση».
«Νά ἔχης τήν ἐλπίδα σου στόν Θεό. ”Ὁ ἄνωθεν Κύψας βλέπει”. Ἐμεῖς θά κάνωμε τό ἀνθρώπινο, τήν προσπάθεια».
«Ὅταν ἐξομολογῶ, κάνω προσευχή νά κρατάω τά καλά καί τά ἄσχημα νά τά διώχνω. Ἄν ἀκοῦμε κάτι ἄσχημο, ἀμέσως νά τό διώχνωμε· ἀπό τό ἕνα αὐτί νά μπαίνουν (τά ἄσχημα) καί ἀπό τό ἄλλο νά βγαίνουν».
«Νά ζοῦμε πνευματική ζωή, νά ὑπακούωμε στόν Πνευματικό, νά ἐξομολογούμεθα, νά κοινωνοῦμε τακτικά καί τό κυριώτερο ν᾽ ἀποφεύγωμε τήν κατάκριση. Νά μελετᾶμε πνευματικά βιβλία, Ἁγία Γραφή, Ψαλτήρι καί ν᾽ ἀκοῦμε πάντα ὠφέλιμες καί πνευματικές συζητήσεις».
«Χρειάζεται πολλή προσοχή, γιατί οἱ ἡμέρες μας εἶναι δύσκολες. Νά μένωμε στήν προσευχή καί στήν ὑπακοή. Νά ἀγωνιζώμαστε».
«Γιά κάθε τί πειρασμικό πού σέ ἀναστατώνει ψυχολογικά, ρίχτα πίσω. (Καί ἔκανε καί τήν ἀνάλογη κίνηση–χειρονομία). Νά κυλοῦν οἱ μέρες μας μέ ἠρεμία καί πραότητα».
«Ἐσύ μήν στενοχωριέσαι, μήν τά βάζης μέσα σου καί στενοχωριέσαι. Οἱ στενοχώριες τρῶνε τόν ἄνθρωπο. Ἐμένα οἱ στενοχώριες μέ φάγανε, ἀρρώστησα ἀπό τήν καρδιά καί τά ἄλλα».
«Ἐσύ θά δέσης τήν ψυχή σου στόν βράχο τῆς πίστεως. Ὅσα κύματα κι ἂν ἔρχωνται, θά σπᾶνε ἐκεῖ πάνω στόν βράχο τῆς πίστεως καί θά κατανικῶνται ὅλα τά ἐμπόδια».
«Νά κάνης μεγάλη ὑπομονή καί νά μήν στενοχωριέσαι, διότι εἶσαι ἄνθρωπος εὐαίσθητος καί γι᾽ αὐτό ἔχετε προβλήματα ὑγείας. Νά κάνης τήν καρδιά σου βράχο γιά νά ἀνθέξης. Ὁ Θεός δέν θά σ᾽ ἀφήση, θά σέ ἐνισχύση καί θά σ᾽ εὐλογῆ. Χαίρομαι πού σκέπτεσαι γιά τήν ψυχή σου καί μεριμνᾶς γιά τήν αἰώνιον ζωήν. Ὅ,τι δύναμαι κάνω γιά σᾶς καί τήν οἰκογένειά σου, δεήσεις, θείας Λειτουργίας καί προσευχάς». (Ἀπόσπασμα ἐπιστολῆς του).
«Ὁ Θεός δίνει καί δοκιμασίες. Ἡ ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ δοκιμάζει τούς ἀνθρώπους».
«Νά ἔχετε προσευχή, ὑπομονή καί ἐπιμονή γιά ὅλα. Νά κοινωνᾶτε ταχτικά. Νά διαβάζετε συνέχεια τό Ψαλτήρι, Παράκληση καί Χαιρετισμοὺς τῆς Παναγίας».
«Νά προσέχης τούς λογισμούς, γιατί ὁ διάβολος μᾶς πιέζει συνεχῶς μέ διάφορες ἁμαρτωλές σκέψεις».
«Ὅταν πιεζώμαστε ἀπό ἕναν λογισμό νά μή στενοχωριώμαστε. Νά ξέρωμε ὅτι εἶναι πειρασμός καί νά προσευχώμαστε “Ἔλα, Χριστέ μου, βοήθησέ με” καί νά λέμε: “Ὁ Θεὸς εἰς τὴν βοήθειάν μου πρόσχες…”».
«Ἐμεῖς φταῖμε, γιατί δέν ἔχομε ἀγαθή ψυχή. Νά διορθώνωμε τά πάθη μας καί τίς ἀδυναμίες μέ προσευχή, νηστεία, ἐξομολόγηση, θεία Κοινωνία καί ἐκκλησιασμό, συμμετοχή στίς ἀκολουθίες. Νά ἀποκτᾶμε ἀρετές. Στόν οὐρανό πάει κανείς μέ τά καλά του ἔργα».
«Τί μέ νοιάζει ἐμένα τί κάνει ὁ ἄλλος; Ἐγώ τί κάνω! Κι ἂν κάνη κάτι, ἐγώ θά τόν σκεπάσω. Μήν καταλαλῆτε. Νά μήν κατακρίνωμε κανέναν, γιατί φεύγει ἡ ταπείνωση».
