Γράφει ὁ κ. Διογένης Δ. Βαλαβανίδης, Πρόεδρος τοῦ
«ΚΕΝΤΡΟΥ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑΣ»
Εἶναι ἀδιαμφισβήτητο καὶ καθολικὰ ἀποδεκτὸ ὅτι ἡ διπλωματία ἦταν πάντα μία ἀπαραίτητη δραστηριότητα, ἀπαραίτητη γιὰ τὴν ἀνθρωπότητα σὲ καθημερινὴ βάση, τόσο στὴν οἰκογένεια καὶ στὴν ἐργασία, ὅσο καὶ στὶς διεθνεῖς καὶ ἐκκλησιαστικὲς σχέσεις.
Εἶναι γνωστὸ ὅτι ὁ πόλεμος εἶναι ἡ συνέχιση τῆς πολιτικῆς μὲ ἄλλα μέσα, ἐνῶ ἡ διπλωματία λειτουργεῖ τόσο σὲ καιρὸ εἰρήνης ὅσο καὶ σὲ καιρὸ πολέμου. Καθ’ ὅλη τὴ διάρκεια τῆς ἱστορίας, οἱ ἐμπόλεμοι δὲν ἔπαψαν ποτὲ τὴ διπλωματικὴ ἐπικοινωνία, ἀκόμη καὶ ἂν διέκοπταν ἐπίσημα τὶς διπλωματικὲς σχέσεις. Μὲ ἄλλα λόγια, ἡ διπλωματία ἦταν πάντα ὁ κύριος δίαυλος ἐπικοινωνίας, ὁπότε ἡ λειτουργία της ἦταν πάντα σημαντική.
Ἂν ἀναλύσουμε τὶς τρέχουσες γεωπολιτικὲς ἐξελίξεις, στὶς ὁποῖες ἡ θρησκεία διαδραματίζει ἕνα ἀπὸ τοὺς πιὸ σημαντικοὺς ρόλους, μποροῦμε νὰ παρατηρήσουμε ὅτι ἡ ἐμπλοκή της στὶς γεωπολιτικὲς τάσεις ἀπὸ τοὺς δυτικοὺς φιλελεύθερους κύκλους ἔχει ἐπηρεάσει ἀρνητικὰ τὴν κανονικὴ τάξη καὶ τὶς διεκκλησιαστικὲς σχέσεις! Μὲ ἄλλα λόγια, σὲ πολλὲς τοπικὲς Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες παρατηροῦμε τὴν μὴ κανονικὴ χορήγηση Τόμου αὐτοκεφαλίας σὲ νεοσύστατες ἐκκλησιαστικὲς ὀργανώσεις (τὴ λεγόμενη Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας καὶ τὴ λεγόμενη Μακεδονικὴ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία-Ἀρχιεπισκοπὴ τῆς Ἀχρίδας), τὴν παρουσία πολυάριθμων αἱρέσεων καθὼς καὶ παραβάσεις τῶν ἐκκλησιαστικῶν κανόνων.
Μία ἀπὸ τὶς σοβαρότερες συνέπειες μίας τέτοιας κατάστασης εἶναι ἡ διακοπὴ τῆς εὐχαριστιακῆς κοινωνίας μεταξὺ τοῦ Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως καὶ τοῦ Πατριαρχείου Μόσχας!
Σὲ αὐτὸ τὸ πλαίσιο, ἐπισημαίνουμε τὴν πρόσφατη συνέντευξη τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη Βαρθολομαίου Α΄ στὴ γαλλικὴ τηλεόραση (10.09.2025), ἡ ὁποία ἀναφέρθηκε ἀπὸ τὴν Orthodox Times μὲ τὸν τίτλο: Πατριάρχης Βαρθολομαῖος: «Δὲν θὰ ὑπάρξει ὑπαναχώρηση στὴ χορήγηση τῆς αὐτοκεφαλίας στὴν Οὐκρανία»! Στὴν πραγματικότητα, ὁ Πατριάρχης Βαρθολομαῖος ἦταν ἀποφασιστικὸς στὴν ἔκφραση τῆς ἄκαμπτης στάσης του, λέγοντας ὅτι ἡ ἀξιοπρέπεια τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη ἔχει «ὁρισμένα προνόμια καὶ ὅτι δὲν διαθέτει καμία ἄλλη Ἐκκλησία πρωτεῖο». Μὲ τὴν εὐκαιρία αὐτή, πρόσθεσε: «Ἀπὸ αὐτὴ τὴν ἄποψη, εἶναι sine paribus (πρῶτος χωρὶς ἴσο, σ.σ.) – σὰν αὐτὰ τὰ προνόμια νὰ ἀνήκουν ἀποκλειστικὰ στὸν Οἰκουμενικὸ Πατριάρχη…». Ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης ἦταν πολὺ σαφὴς καὶ ἀκριβὴς ὅταν πρόσθεσε ὅτι «Σύμφωνα μὲ τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο, ἡ Οὐκρανία ἔχει τὸ δικαίωμα νὰ ἀποκτήσει αὐτοκεφαλία, ὅπως καὶ κάθε ἄλλο κυρίαρχο κράτος ποὺ ἔχει τὸ δικαίωμα νὰ ἔχει τὴ δική του ἀνεξάρτητη τοπικὴ Ἐκκλησία. Ἀπὸ τὴν ἄλλη πλευρά, μόνο τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο – καὶ κανένας ἄλλος – ἔχει τὴν ἐξουσία νὰ χορηγήσει αὐτοκεφαλία…»!!!
Αὐτὸ ἔσβησε τὴν τελευταία ἐλπίδα γιὰ τὴν ἐπίτευξη ὁποιουδήποτε ἀποδεκτοῦ συμβιβασμοῦ μέσῳ τῆς ἐκκλησιαστικῆς διπλωματίας ποὺ ἀποσκοπεῖ στὴ διατήρηση τῆς ἑνότητας τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας.
Ἰδιαίτερα ἂν λάβουμε ὑπόψη τὸ γεγονός, ὅπως δηλώνει ὁ καθηγητὴς Βλαντιμὶρ Ντιμίτριεβιτς στὸ ἄρθρο του μὲ τίτλο «Ἡ Οἰκουμενικὴ Ἀντιεθνικὴ Σύνοδος», ὅτι στὰ τέλη τοῦ 1993, τρία σημαντικὰ κανονικὰ ζητήματα ἦταν στὴν ἡμερήσια διάταξη τῆς διάσκεψης τῆς Διορθόδοξης Ἐπιτροπῆς γιὰ τὴν Προετοιμασία τῆς Πανορθόδοξης Συνόδου στὸ Chambesy: ἡ ὀρθόδοξη διασπορά, ἡ αὐτοκεφαλία καὶ ὁ τρόπος τῆς διακήρυξής της, καθὼς καὶ ἡ ἐκκλησιαστικὴ αὐτονομία καὶ ὁ τρόπος τῆς ἀπόκτησής της. Εἶναι ἐπίσης περίεργο τὸ γεγονὸς ὅτι καὶ τὰ δύο ἔγγραφα ὑπογράφηκαν ἀπὸ μέλη τῆς ἀντιπροσωπίας τῆς Σερβικῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας (SOC): ὁ ἐπίσκοπος Irinej Karanusić-Bulović τῆς Backa, ὡς ἐπικεφαλῆς τῆς ἀντιπροσωπίας καὶ καθηγητὴς τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Βελιγραδίου, καὶ ὁ ἱερομόναχος Ignjatije Midić, σημερινὸς ἐπίσκοπος τῆς Pozarevacko-Breničevski, ὡς εἰδικὸς σύμβουλος. Τὸ σχεδὸν ἀπίστευτο γεγονὸς εἶναι ὅτι ἡ Σύνοδος τῆς Σερβικῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας (ΣΟΕ) δὲν συζήτησε καθόλου αὐτὸ τὸ «στρατηγικὸ ζήτημα».
Τὰ ἔγγραφα δημοσιεύθηκαν πολὺ γρήγορα στὸ περιοδικὸ «Episkepsis» (ἀριθ. 498, 30 Νοεμβρίου 1993), τὸ ὁποῖο ἐκδίδεται ἀπὸ τὸ Ὀρθόδοξο Κέντρο τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου στὸ Chambesy.
Στὴν ἐνέργεια αὐτὴ ἀντέδρασαν ἡ Ρωσική, ἡ Ρουμανική, ἡ Πολωνικὴ καὶ ἡ τῆς Ἀντιοχείας Ἐκκλησία, ἐπισημαίνοντας ὅτι τὸ ζήτημα τῆς διασπορᾶς ἀπειλεῖ «τὴν ἑνότητα τῆς Ὀρθοδοξίας», καθὼς καὶ ὅτι κάθε αὐτοκέφαλη Ἐκκλησία ἔχει τὸ δικαίωμα νὰ φροντίζει τὴ δική της διασπορά, ἀνεξάρτητα ἀπὸ τὸ μέγεθος, τὴν ἀρχαιότητα ἢ τὴ θέση της στὰ δίπτυχα.
Ὡστόσο, ἡ Ἐκκλησία τῆς Κωνσταντινούπολης παρέμεινε συνεπὴς στὶς «παπιστικὲς» τάσεις ποὺ ἐξέφρασε στὸ ἔγγραφο ποὺ ὑπογράφηκε στὸ Chambesy, στὸ ὁποῖο συνέβαλαν καὶ οἱ δύο προαναφερθέντες ἐκπρόσωποι τῆς Σερβικῆς Ἐκκλησίας.
Παρὰ ταῦτα, ὁ Ρῶσος μετανάστης καὶ διακεκριμένος καθηγητὴς τῆς Νομικῆς Σχολῆς τῆς Σουμπότιτσα, Σεργκέι Τρόιτσκι, ἐπισήμανε ὅτι καμία Οἰκουμενικὴ Σύνοδος δὲν εἶχε δώσει στὴν Κωνσταντινούπολη τὸ δικαίωμα τῆς δικαιοδοσίας καὶ τῆς κρίσης ἐπὶ ἄλλων Τοπικῶν Ἐκκλησιῶν, ἀλλὰ ὅτι ἡ Δ΄ Οἰκουμενικὴ Σύνοδος εἶχε ἐξισώσει αὐτὸν τὸν πατριαρχικὸ θρόνο μὲ τὸν θρόνο τοῦ ἐπισκόπου τῆς Ρώμης, τοῦ Πάπα (ὁ ὁποῖος ἐκείνη τὴν ἐποχὴ ἦταν Ὀρθόδοξος) – γιὰ λόγους τιμῆς καὶ γιὰ πολιτικοὺς καὶ ὄχι «μυστικιστικοὺς» λόγους (ἐκείνη τὴν ἐποχή, ἡ Κωνσταντινούπολη ἦταν ἡ ἕδρα τοῦ Βυζαντινοῦ αὐτοκράτορα καὶ τῆς συγκλήτου του). Ὁ Τρόιτσκι, βασιζόμενος στὴν κανονικὴ παράδοση τῆς Ἐκκλησίας, ἀπέδειξε ὅτι ἡ Κωνσταντινούπολη δὲν ἔχει κανένα δικαίωμα ἐπὶ τῶν διασπορῶν ἄλλων αὐτοκέφαλων Ἐκκλησιῶν.
Ὁμοίως, ἕνας ἀπὸ τοὺς μεγαλύτερους ἱστοριογράφους καὶ κανονιολόγους, καὶ ἐπιστημονικὸς σύμβουλος τοῦ Ἱστορικοῦ Ἰνστιτούτου τῆς Σερβικῆς Ἀκαδημίας Ἐπιστημῶν καί Τεχνῶν, ὁ Δρ Μιόντραγκ Μ. Πέτροβιτς, στὸ ἄρθρο του γιὰ τὴ διασπορά, ποὺ δημοσιεύθηκε στὸ περιοδικὸ «Drzava» τὸ 1994, ὑπογράμμισε τὴν ἀμοιβαία ἰσότητα ὅλων τῶν ἐπισκόπων, ἐπισημαίνοντας ὅτι «δὲν εἶναι τυχαῖο ὅτι ὁ Ἅγιος Θεοφάνης ὁ Ὁμολογητὴς (+817) ἀποκαλοῦσε ὅλα τὰ πατριαρχεῖα οἰκουμενικά, οὔτε ὅτι στοὺς κανόνες κανένας ἐπίσκοπος δὲν ἀποκαλεῖται οἰκουμενικός». Οἱ Ἀπόστολοι, ποὺ παρέδωσαν τὴν ἐξουσία στοὺς ἐπισκόπους, δὲν εἶχαν ἕνα μόνο ἐκπρόσωπο, ὁμιλητὴ ἢ συντονιστή, ἀλλὰ ἦταν, ὅλοι μαζί, «δάσκαλοι τοῦ σύμπαντος».
Ἐπίσης, ὁ ὑπογράφων αὐτὲς τὶς γραμμὲς ἔχει ἐπισημάνει τὴν ἀπόλυτη ἐπικινδυνότητα τῶν παπιστικῶν φιλοδοξιῶν τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη Βαρθολομαίου Α΄ στὸ βιβλίο του «Ο ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΣ ΠΑΠΙΣΜΟΣ ΚΑΤΑΣΤΡΕΦΕΙ ΤΗΝ ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ», Βελιγράδι, 2024.
* * *
Σύμφωνα μὲ τὰ θεόπνευστα λόγια τοῦ μεγάλου Ρώσου ἀσκητῆ καὶ συγγραφέα, δασκάλου τῆς ὀρθόδοξης χριστιανικῆς εὐσεβείας, Ἁγίου Ἰγνατίου (Μπριαντσάνινοφ), τὰ ὁποῖα, ἂν ἐφαρμοστοῦν στὴν ἐποχή μας, ἔχουν ὡς ἑξῆς:
«Ἡ θλιβερὴ «πρόοδος» ποὺ ἐκτυλίσσεται σήμερα μπροστὰ στὰ μάτια μας μαρτυρᾶ σαφῶς τὴν προσέγγιση τοῦ τέλους! Εἶναι λογικὸ νὰ ἀναρωτηθοῦμε: ποῦ θὰ πᾶμε ἀπὸ ἐδῶ, ἂν ἀκόμη καὶ ἐκεῖνοι στοὺς ὁποίους ἔχουν ἀνατεθεῖ οἱ ἀνθρώπινες ψυχές, γιὰ νὰ τὶς καθοδηγήσουν στὸ μονοπάτι τῆς σωτηρίας, τὶς ὁδηγοῦν ΟΧΙ στὴ σωτηρία, ἀλλὰ στὴν αἰώνια καταστροφή; Ἑπομένως, πρέπει νὰ εἴμαστε ἐξαιρετικὰ προσεκτικοί, ὥστε νὰ μὴ ἐμπιστευόμαστε ἀπερίσκεπτα τὶς ψυχές μας σὲ ἐκείνους ποὺ θὰ μποροῦσαν νὰ τὶς παρασύρουν σὲ λάθος δρόμο καὶ ἔτσι νὰ τὶς καταστρέψουν. Σήμερα εἶναι μία ἐποχὴ μεγάλης ἔλλειψης πνευματικῶν δασκάλων, ὅπως οἱ σοφοὶ «γέροντες-δάσκαλοι» τῶν πρώτων αἰώνων τοῦ Χριστιανισμοῦ. Σὲ τέτοιες ταραχώδεις ἐποχές, εἶναι πολὺ πιὸ ἀσφαλὲς νὰ καθοδηγούμαστε ἀπὸ τὴν Ἁγία Γραφὴ καὶ τὰ ἔργα τῶν ἁγίων Πατέρων.
Ὁ Ἅγιος Τύχων τοῦ Ζαντὸνσκ, σημείωσε, ὅτι οἱ ἀποστάτες ποὺ ἔχουν πολλαπλασιαστεῖ ὑφαίνουν πολλὲς ἴντριγκες γύρω ἀπὸ τοὺς ἀληθινοὺς χριστιανοὺς καὶ μὲ διάφορους τρόπους τοὺς ἐμποδίζουν στὴν καλή τους πρόθεση νὰ σωθοῦν καὶ νὰ εὐχαριστήσουν τὸν Κύριο καὶ Θεό μας. Ὁ Ἅγιος Τύχων προφητικὰ ἐπισημαίνει ὅτι στὶς ἔσχατες ἡμέρες, οἱ ἀληθινοὶ μοναχοὶ (αὐτὸ ἰσχύει γιὰ ὅλους τοὺς ἀληθινοὺς χριστιανοὺς) θὰ βροῦν μὲ μεγάλη δυσκολία κάποιο ἀπομακρυσμένο καὶ ἄγνωστο καταφύγιο, ὥστε νὰ μποροῦν νὰ λατρεύουν ἐλεύθερα τὸν Θεὸ καὶ νὰ ἀποφεύγουν τὶς πιέσεις τῆς Ἀποστασίας καὶ τῶν ἀποστατῶν, ποὺ ὁδηγοῦν στὴν ὑπηρεσία τοῦ Σατανᾶ.
Μέχρι πρόσφατα, φαινόταν σχεδὸν ἀδύνατο νὰ ὑπάρχει τέτοια ἀδιαφορία σχετικὰ μὲ τὴν πνευματικὴ ζωή, τὴν ὁποία τώρα βιώνουμε, καθὼς καὶ μία τόσο σαφὴς ἀποκήρυξη τοῦ Χριστοῦ καὶ ἀπόρριψη ὅλων τῶν ἠθικῶν ἀρχῶν. Γιὰ νὰ χειροτερέψει τὰ πράγματα, ὅλα αὐτὰ γίνονται δημόσια, καὶ πραγματοποιεῖται ἀνοικτὰ μία κραυγαλέα δίωξη καὶ χλευασμὸς ὅλων ὅσων ὁμολογοῦν τὴν ἀληθινὴ χριστιανικὴ πίστη. Στὴν ἐποχὴ τοῦ πρώιμου Χριστιανισμοῦ, οἱ Χριστιανοὶ διώκονταν ἀπὸ τοὺς εἰδωλολάτρες – ἐκείνους ποὺ δὲν γνώριζαν τὸν ἀληθινὸ Θεὸ καὶ δὲν εἶχαν γνωρίσει τὸν Χριστό, ἐνῶ σήμερα, ἡ χριστιανικὴ πίστη διώκεται μὲ μανία καὶ πικρία ἀπὸ ἐκείνους ποὺ γνωρίζουν πολὺ καλὰ τὸν Χριστὸ καὶ τὴ διδασκαλία Του. Σχεδὸν χωρὶς ἐξαίρεση, αὐτοὶ εἶναι ἀποστάτες ἀπὸ τὴν πίστη, ἐκεῖνοι ποὺ ἔχουν πουλήσει τὴν ψυχή τους στὸν Σατανᾶ μὲ ἀντάλλαγμα γήινα πλούτη».
Τὰ λόγια τοῦ Ἁγίου Ἰγνατίου εἶναι μία δραματικὴ προειδοποίηση, εἰδικὰ γιὰ ἐκείνους ποὺ παρακολουθοῦν ἀδιάφορα τὴν σύγχρονη προετοιμασία τοῦ κόσμου, γιὰ νὰ ὑποδεχθεῖ τὸν Ἀντίχριστο, δηλαδὴ ἐκείνους πού, παρὰ ὅλες τὶς ἐνδείξεις, παραμένουν τυφλοί, ἀπρόθυμοι νὰ δοῦν τὶς ἀδιαμφισβήτητες ἐνδείξεις τῆς βασιλείας του, ἡ ὁποία ἀσκεῖται ἀπὸ τοὺς ὑπηρέτες του, ποὺ ἔχουν ἤδη πουλήσει τὶς ψυχές τους στὸν Σατανᾶ γιὰ γήινα πλούτη: γιὰ τὴν ἐλεύθερη, ἀνεξέλεγκτη ἱκανοποίηση τῆς σφοδρῆς ἐπιθυμίας τῆς σάρκας, τῆς σφοδρῆς ἐπιθυμίας τῶν ματιῶν καὶ τῆς ὑπερηφάνειας τῆς ζωῆς, δηλαδή: τῆς λαιμαργίας, τῆς ἀπληστίας καὶ τῆς ματαιοδοξίας!
Ἂς χρησιμεύσει αὐτὸ τὸ κείμενο ὡς προειδοποίηση γιὰ ὅλους, γιατί θὰ λάβουμε μία φοβερὴ ἀπάντηση, ἂν κλείσουμε ἀπερίσκεπτα τὰ μάτια μας, διαβεβαιώνοντας τοὺς ἑαυτούς μας καὶ τοὺς ἄλλους ὅτι δὲν συμβαίνει τίποτα ἰδιαίτερα σημαντικό. Εἰδικὰ ἂν προσπαθήσουμε νὰ πείσουμε τοὺς ἑαυτούς μας ὅτι ὅλα εἶναι φυσιολογικὰ καὶ ὅτι πρέπει νὰ συμφιλιωθοῦμε μὲ αὐτὸ στὶς ψυχές μας, χωρὶς νὰ φοβόμαστε τίποτα καὶ χωρὶς νὰ κάνουμε τίποτα, ἀλλὰ μᾶλλον ἀφήνοντας τοὺς ἑαυτούς μας νὰ παρασυρθοῦν καὶ νὰ συμβαδίσουν μὲ μία ἐποχὴ ποὺ μᾶς ὁδηγεῖ βίαια καὶ σίγουρα πρὸς τὸν Ἀντίχριστο.
Τέλος, εἶναι ἀπαραίτητο νὰ θυμόμαστε τὰ λόγια ἑνὸς ἀπὸ τοὺς κύριους στύλους τῆς Ἁγίας Ἐκκλησίας μας, τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου, ὁ ὁποῖος εἶπε: «ΜΕ ΤΗ ΣΙΩΠΗ ΠΡΟΔΙΔΟΥΜΕ ΤΟΝ ΘΕΟ». Δὲν πρέπει νὰ σιωποῦμε, ὅταν πρόκειται γιὰ ἔργο μεγίστης σημασίας, ὅπως ἡ σωτηρία τῆς ἀνθρώπινης ψυχῆς.
Ἂς θυμηθοῦμε τὰ λόγια τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Ἀβέρκιου τοῦ Τζόρντανβιλ στὸ κείμενο μὲ τίτλο: «Ὅταν τὸ ἁλάτι γίνεται ἁπλὸ ἁλάτι».
«Ὅταν τὸ ἁλάτι χάσει τὴ γεύση του, ἡ Ἐκκλησία παύει νὰ εἶναι Ἐκκλησία· τότε ἀναδύεται μία ψεύτικη ἐκκλησία ποὺ θὰ δεχθεῖ τὸν Ἀντίχριστο ὡς «Μεσσία» της, ἐκτὸς ἀπὸ ἕνα μικρὸ ποίμνιο ἀληθινῶν πιστῶν, ποὺ γίνονται ὅλο καὶ λιγότεροι κάθε μέρα».
Βελιγράδι, 4/11/2025
