Ευαγγέλιο: Λουκ. ΙΒ΄16-21
23 Νοεμβρίου 2025
Ο Χριστός μας δίδαξε άπειρες φορές μέσα από τις παραβολές Του, τους λόγους Του και την όλη στάση του την ταπείνωση. Την ταπείνωση συνεχίζει να διδάσκει και η Ορθόδοξη Εκκλησία μέσα από τους αγίους πατέρες μας μέχρι σήμερα. Θα πρέπει να φύγει κανείς από το εγώ του, την φιλαυτία του και να πάει στο εσύ του πλησίον και στο εσύ του Θεού. Ο Θεός από την Παλαιά Διαθήκη και στην Καινή Διαθήκη αυτό που απεχθάνεται εκτός από τον εγωισμό είναι η πλεονεξία, που όπως γράφει ο απόστολος Παύλος «εστίν ειδωλολατρία». Αυτό το δίδαγμα και σκοπό έχει η σημερινή παραβολή του άφρονος πλουσίου που είναι καταπέλτης σε κάθε άνθρωπο της κάθε εποχής και ιδιαίτερα στις μέρες μας.
- Βλέπουμε μέσα από την παραβολή τον άφρονα (δηλαδή ανόητο και κατά συνέπεια άθεο) πλούσιο να επαναλαμβάνει συνεχώς του «μου» «τους καρπούς μου, τας αποθήκας μου, τα γενήματά μου, τα αγαθά μου, τη ψυχή μου». Όλα για τον άφρονα είναι δικά του, τίποτα δεν ανήκει στον Θεό και στον πλησίον. Ο άνθρωπος σε αντίθεση με τα άλλα δημιουργήματα είναι πρόσωπο και όχι άτομο - μονάδα και αριθμός. Πρόσωπο σημαίνει ότι ζει δεν μπορεί να ζήσει μόνος του αλλά χρειάζεται να ζει σε μια κοινωνία προσώπων· των συνανθρώπων του αλλά και σε κοινωνία με τον Θεό. Όταν γεμίζει ο άνθρωπος με το εγώ του τότε απομακρύνεται από τον πλησίον του και απομακρύνεται και από τον Θεό. Ο Χριστός για να μας διδάξει την ταπείνωση τα θαύματα και τις θεραπείες που επιτελούσε δεν τα πρόβαλλε ζητούσε τις περισσότερες φορές «μηδενί ειπείν το γεγονός». Ποτέ δεν έλεγε ο Χριστός εγώ σε θεραπεύω, σε απαλλάσσω από τα δαιμόνια κλπ. αλλά έλεγε η «η πίστη σέσωκέ σε», «Κατά την πίστιν υμών γενηθήτω υμίν». Ο εγωισμός, η υπερηφάνεια, η περιαυτολογία, η αρρωστημένη κενοδοξία ήταν η κύρια αιτία της πτώσεως του πιο φωτεινού τάγματος των αγγέλων του εωσφόρου: «εις τον ουρανόν αναβήσομαι, επάνω των αστέρων του ουρανού θήσω τον θρόνον μου, έσομαι όμοιος τω ῾Υψίστῳ». Η ίδια κύρια αιτία της πτώσεως από τον παράδεισο υπήρξε και για τους πρωτόπλαστους που υπάκουσαν στον πειρασμό του διαβόλου: «διανοιχθήσονται υμών οι οφθαλμοί και έσεσθε ως θεοί». ΄Θεώρησαν τον Θεό ψεύτη και ότι θα μπορούσαν να γίνουν Θεοί, χωρίς τον Θεό. Αν ανατρέξει στην Αγία Γραφή και Γενικά στην Εκκλησιαστική Ιστορία, θα δει κανείς ότι ο άνθρωπος όταν απομακρυνθεί από τον Θεό, γίνεται ανίσχυρος. Αντίθετα όταν βρίσκεται σε συμφωνία με το θέλημα του Θεού, τότε μπορεί να κατορθώσει πράγματα που δεν μπορεί να διανοηθεί. Δυστυχώς σήμερα πολλοί ψυχολόγοι, δάσκαλοι και άλλοι διδάσκουν στα παιδιά να πιστέψουν στον εαυτό τους. Αυτό είναι πλάνη, όσο και να πιστέψει κανείς στον εαυτό του δεν μπορεί να κατορθώσει και πολλά πράγματα. Ο Χριστιανός θα πρέπει να κενώσει, να αδειάσει από μέσα του το εγώ και να έρθει στο εσύ του Θεού, να πιστέψει και να έχει απόλυτη εμπιστοσύνη στο Θεό, ο οποίος θα του δώσει δύναμη να ξεπεράσει κάθε τι ανθρώπινο και να φθάσει πολύ ψηλά, στον αγιασμό και τη Θέωση.
- Ο άφρων πλούσιος ήθελε τα πάντα δικά του, να τα αυξήσει να τα πολλαπλασιάσει και είχε ξεχάσει και τον πλησίον του και τον Θεό ακόμα και την ημέρα του θανάτου του. Η πλεονεξία είναι πολύ κακό πράγμα στον άνθρωπο που από την Παλαιά Διαθήκη ο Θεός προσπαθεί να βοηθήσει τον άνθρωπο να ξεφύγει από αυτήν. Ακόμα και στις γνωστές δέκα εντολές ο Θεός βάζει όρια: α) η τέταρτη εντολή μας λέγει ότι επτά μέρες έδωσε ο Θεός στον άνθρωπο την μία, την Κυριακή, να την αφιερώνει στο Θεό και σε έργα αγαθά προς τον πλησίον του που είναι εικόνες του Θεού, β) στην δέκατη εντολή μας αναφέρεται ότι δεν πρέπει να επιθυμήσουμε και να διεκδικήσουμε κάτι που δεν μας ανήκει και να το πάρουμε με αθέμιτα μέσα. Το ίδιο διδάσκει και ο Τίμιος Πρόδρομος «ο έχων δύο χιτώνας μεταδότω τω μη έχοντι, και ο έχων βρώματα ομοίως ποιείτω». Ο απόστολος Παύλος αναφέρει για την πλεονεξία και για όσους προσκολλώνται στα υλικά πράγματα: «οι δε βουλόμενοι πλουτείν εμπίπτουσιν εις πειρασμόν και παγίδα και επιθυμίας πολλάς ανοήτους και βλαβεράς αίτινες βυθίζουσιν τους ανθρώπους εις όλεθρον και απώλειαν». Ο ίδιος ο Χριστός συστήνει σε όλους μας: «Οράτε και φυλάσσεσθε από πάσης πλεονεξίας». Η παραβολή τελειώνει αναφέροντας το άδοξο τέλος του άφρονα πλούσιου και μας προειδοποιεί ο Χριστός ότι αυτά παθαίνει ο «θησαυρίζων εαυτώ, και μη εις Θεόν πλουτών» αυτός που θησαυρίζει επίγεια και δεν μεριμνά να αποκτήσει θησαυρούς αιώνιους του Θεού.
† ο Πάφου Τυχικός
