Δεν είναι μύθος ούτε ποιητική εικόνα, αλλά παράδοση που μαρτυρείται από
τον Συναξαριστή του Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου (14 Σεπτεμβρίου) και
παλαιούς εκκλησιαστικούς συγγραφείς: Στον
ιερό τόπο όπου εστήθη ο Τίμιος και Ζωοποιός Σταυρός, φύτρωσαν βάλσαμα,
ρόδα (άγρια τριαντάφυλλα), βασιλικά και ευωδιαστά άνθη, ως σημείο της
χάριτος και της ζωοποιού ενέργειας του Θεού. Το χώμα που ποτίστηκε με το
Πανάγιο Αίμα του Χριστού έγινε καρποφόρο και ανέδωσε ευωδία, θεραπεία
και ομορφιά. Τα βάλσαμα δηλώνουν την ίαση που προσφέρει ο Σταυρός, τα ρόδα την αγάπη και τη θυσία, και ο βασιλικός τη βασιλική χάρη που
πηγάζει από Αυτόν. Έτσι, εκεί όπου υπήρξε θάνατος και κατάρα, άνθισε
παράδεισος· και ο τόπος του Πάθους έγινε κήπος σωτηρίας, ειρήνης και
ελπίδας για όλη την οικουμένη.
