«Δεν αναγνωρίζω τον γιό μου πια»
παρασύρθηκε σε μια εσωτεριστική οικονομική κοινότητα
ΑΡΙΘΜΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ
ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ
Christian Brönnimann, Anielle Peterhans, Boris Gygax
Δελεάζουν με γρήγορο χρήμα και διαδίδουν θεωρίες συνωμοσίας και σεξισμό. Η περίπτωση του Luca δείχνει πόσο επικίνδυνες μπορούν να είναι τέτοιες ομάδες.
- Μια μητέρα αφηγείται πώς ο γιος της έχει κολλήσει εδώ και τρία χρόνια σε μια διαδικτυακή ομάδα που μοιάζει με αίρεση.
- Η ομάδα υπόσχεται γρήγορα κέρδη στο χρηματιστήριο χάρη στην ψευδοεπιστήμη της αριθμολογίας.
- Σύμφωνα με το Infosekta, ο κίνδυνος από τέτοιες κοινότητες αυξάνεται, ειδικά στο διαδίκτυο, όπου λείπουν οι εξισορροπητικοί παράγοντες.
«Αυτός που γεννήθηκε στις 28 του μήνα θα είναι επιτυχημένος.» – «Αυτός που γεννήθηκε στις 19 του μήνα πρέπει να ανησυχεί για την υγεία του.» – «Οι γυναίκες είναι λιγότερο έξυπνες από τους άνδρες.»
Για τους περισσότερους, αυτές οι φράσεις ακούγονται παράλογες. Η Salma Weber τις ακούει κάθε μέρα και την οδηγούν στα όρια της απόγνωσης. Για να προστατευθούν η ίδια και η οικογένειά της, τα ονόματά τους έχουν αλλάξει σε αυτό το άρθρο. Πριν από τρία χρόνια, ο γιος της Luca ήταν ένας κανονικός 17χρονος: αθλητικός, έξυπνος, δημοφιλής. «Ήταν σε μια αθλητική ομάδα, είχε φίλους και καλούς βαθμούς», λέει η Salma Weber σε ένα καφέ στη λίμνη της Ζυρίχης. Σήμερα, στα 20 του, ο Luca είναι σχεδόν αγνώριστος. Δεν εργάζεται, δεν σπουδάζει, δεν έχει σχεδόν καθόλου φίλους και σπάνια βγαίνει από το σπίτι. Αντίθετα, η μητέρα του λέει ότι σκέφτεται μόνο με αριθμούς.
Το 28 σημαίνει πλούτος, το 7 ιδιοφυΐα, το 8 χρήμα. Η αριθμολογία είναι μια ψευδοεπιστήμη που αποδίδει υποτιθέμενες ενέργειες στους αριθμούς. Υπάρχουν αριθμοί ζωής, αριθμοί πεπρωμένου, αριθμοί ονομάτων. Σε μια ερμηνεία της αριθμολογίας, κάθε γράμμα αντιστοιχεί σε έναν αριθμό: το Α είναι 1, το Β είναι 2, και ούτω καθεξής. Για τους μεγαλύτερους αριθμούς, χρησιμοποιείται το άθροισμα των ψηφίων.
Διεθνές δίκτυο με έδρα τις ΗΠΑ
Βασιζόμενος σε αυτήν την ψευδοεπιστήμη, ο Luca προσπαθεί τώρα να κερδίσει γρήγορα χρήματα με βραχυπρόθεσμες συναλλαγές στο χρηματιστήριο, το λεγόμενο «day trading». Σύμφωνα με τη μητέρα του, δεν είναι επιτυχημένος. «Σκέφτηκα ότι αν καταλάβει πως δεν λειτουργεί, θα ξυπνήσει. Αλλά αυτό συνεχίζεται εδώ και τρία χρόνια. Κάθεται μόνο μπροστά στον υπολογιστή και από το άγχος έχει χάσει 20 κιλά», λέει. Προσπαθεί επίσης καθημερινά να τη μυήσει στην αριθμολογία – «κάθε μέρα!», τονίζει.
«Τώρα είναι ένας εντελώς διαφορετικός άνθρωπος»
Πίσω από την αλλαγή του Luca βρίσκεται ένα διεθνές δίκτυο influencer στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ο Luca εντάχθηκε σε μια ομάδα που μοιάζει με αίρεση, η οποία πιστεύει ότι μόνο εκείνη έχει κατανοήσει τον κόσμο. Στην κορυφή βρίσκεται ένας χαρισματικός Αμερικανός που αποκαλεί τον εαυτό του «Gary the Numbers Guy». Οι αναρτήσεις του θυμίζουν εκείνες των απατεώνων που υπάρχουν πολλοί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ωστόσο, έχει μεγαλύτερη απήχηση από τους περισσότερους: στο Tiktok τον ακολουθούν ένα εκατομμύριο άνθρωποι, και ορισμένα βίντεο έχουν πάνω από δέκα εκατομμύρια προβολές.
Ο Gary προωθεί την ιδεολογία του μέσω του συνθηματικού «GG33». Μια ιδιωτική συνεδρία 45 λεπτών σε βιντεοκλήση μαζί του – μια λεγόμενη «reading» – την προσφέρει με τιμή έως και 2000 δολάρια ΗΠΑ.
Ένας κεντρικός χαρακτήρας στο δίκτυό του αποκαλεί τον εαυτό του Robert. Αυτός εφαρμόζει την αριθμολογία στην αγορά των χρηματιστηριακών συναλλαγών. Πουλάει μαθήματα και εξαιρετικά ακριβές συνδρομές σε διαδικτυακές λέσχες και ισχυρίζεται ότι με τους αριθμολογικούς «κώδικες» που περιέχονται σε αυτές είναι δυνατά τα γρήγορα χρηματιστηριακά κέρδη για όλους.
Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, οι δύο Αμερικανοί ερμηνεύουν ημερομηνίες γέννησης, υπολογίζουν «Life Paths» και αναμιγνύουν την αστρολογία με την αριθμολογία. Παράλληλα, ο Gary διαδίδει θεωρίες συνωμοσίας και μεροληπτικές πεποιθήσεις: η 9/11 ήταν προσχεδιασμένη, η βύθιση του Τιτανικού επίσης – όλα «inside jobs» των ισχυρών. Λέει επίσης: «Οι γυναίκες είναι απλά μεγάλα παιδιά», δεν πρέπει να τους επιτρέπεται «να ψηφίζουν ούτε να ασχολούνται με την πολιτική».
Οι περιπτώσεις αυξάνονται σύμφωνα με τον οργανισμό Infosekta
Η αλλαγή του Luca αποτελεί μέρος ενός αυξανόμενου προβλήματος. Η Susanne Schaaf από τον οργανισμό για θέματα αιρέσεων Infosekta γνωρίζει παρόμοιες περιπτώσεις από τις συμβουλευτικές συζητήσεις της. «Τέτοιες διαδικτυακές ομάδες αποτελούν ένα αυξανόμενο θέμα για εμάς τουλάχιστον από την εποχή του κορωνοϊού. Οι ηγετικές τους φιγούρες υπόσχονται στήριξη και καθοδήγηση, αλλά είναι συχνά εξαιρετικά χειριστικές.» Ο κίνδυνος, σε μια ευάλωτη κατάσταση ζωής, να παρασυρθεί κανείς σε τέτοια δίκτυα είναι ιδιαίτερα μεγάλος στο διαδίκτυο, σύμφωνα με τη Schaaf. «Στο διαδίκτυο σχεδόν όλα είναι διαθέσιμα χωρίς φιλτράρισμα, και οι εξισορροπητικοί παράγοντες όπως τα έγκυρα μέσα ενημέρωσης ή οι συζητήσεις με φίλους συχνά απουσιάζουν εντελώς.»
Από το προφίλ του Luca στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, μπορεί κανείς να ανασυνθέσει πώς ο έφηβος έπεσε θύμα αυτής της ομάδας.
Το 2022, η Salma Weber μετακομίζει στην Ελβετία για επαγγελματικούς λόγους. Ο Luca μένει λίγο παραπάνω από τη μητέρα του στο εξωτερικό για να ολοκληρώσει το λύκειο. Την άνοιξη του 2023, δημιουργεί ένα προφίλ στο X, δημοσιεύει καθημερινά, αλλά δεν λαμβάνει σχεδόν καμία ανταπόκριση. Μία από τις πρώτες του αναρτήσεις: επαίνους για τον Andrew Tate – εκατομμυριούχο, πρώην kickboxer και influencer, ο οποίος προπαγανδίζει το μίσος για τις γυναίκες, την αυτοπειθαρχία και τον γρήγορο πλούτο. Ο Luca σχολιάζει στις αναρτήσεις του Tate, αλλά δεν λαμβάνει καμία απάντηση.
Στη συνέχεια, ο Luca συναντά διαδικτυακά ανθρώπους που ισχυρίζονται ότι μπορούν να εξηγήσουν κάθε ερώτηση με αριθμούς. Ο Luca αρχίζει να αναλύει το ζώδιό του και να «υπολογίζει» το όνομά του. Σε μια ανάρτηση στο X, γράφει ότι, αν και είναι 8 – ο αριθμός του χρήματος – είναι ακόμα άφραγκος.
Ταυτόχρονα, ο Luca αρχίζει να σχολιάζει τις αναρτήσεις της ομάδας GG33. Και ξαφνικά κάποιος αντιδρά: ο Robert. Μια φορά κολακεύει τον Luca με ένα GIF: «Είσαι έξυπνος», και μια άλλη φορά του απαντά με τα λόγια ότι ανήκει στη νέα ελίτ. Ο Luca αναπτύσσει έναν αριθμολογικό κώδικα, ο οποίος, σύμφωνα με τον Robert, φέρνει υποτίθεται μεγάλα κέρδη στις συναλλαγές. Ο Luca προφανώς νιώθει όλο και περισσότερο ότι ανήκει σε αυτήν την ομάδα. Από τον Robert λαμβάνει ακόμη και ένα παρατσούκλι. Αντίθετα, τους παλιούς του φίλους, οι οποίοι δεν πιστεύουν στην αριθμολογία, ο Luca τους αποκαλεί σε μια ανάρτηση τυφλούς.
Η μητέρα του Luca, η Salma, δεν είναι ενεργή στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Δεν βλέπει τι δημοσιεύει ο γιος της. Όμως οι αλλαγές στην πραγματική ζωή την ανησυχούν πολύ. «Δεν αναγνωρίζω τον γιο μου πια. Είναι σαν να του έχουν κάνει πλύση εγκεφάλου», λέει. Αυτό που τη σοκάρει περισσότερο είναι ότι ο γιος της γίνεται όλο και πιο υποτιμητικός προς τις γυναίκες. «Όταν έχω μια ερώτηση, μου λέει τώρα ότι ως γυναίκα έτσι κι αλλιώς δεν θα καταλάβω. Ενώ είμαι μια ανύπαντρη μητέρα που είχε μια δύσκολη ζωή, αλλά κατάφερα να φτιάξω κάτι και να προσφέρω στους γιους μου όλες τις ευκαιρίες.»
Γιατί ένας νεαρός, έξυπνος άνδρας πείθεται από τέτοια πράγματα; Ο ιατροδικαστής Jérôme Endrass, ειδικός στην ριζοσπαστικοποίηση, λέει ότι τέτοιοι influencer είναι συχνά εξαιρετικά επιδέξιοι χειριστές. Η μέθοδος είναι πάντα παρόμοια: «Εντοπίζουν πιθανά θύματα, τους δίνουν προσοχή, τους υπόσχονται υποτίθεται αποκλειστική γνώση. Ισχυρίζονται ότι ο κόσμος εκεί έξω θέλει να τους εξαπατήσει. Ειδικά όσοι ψάχνουν για καθοδήγηση το βρίσκουν εξαιρετικά ελκυστικό.»
Και επί του παρόντος, αυτοί είναι κυρίως νεαροί άνδρες, λέει ο Endrass. Εξωτερικά μπορεί να μην είναι απαραίτητα εμφανές, αλλά πολλοί βρίσκονται σε κρίση. «Είναι αποπροσανατολισμένοι, κατακλυσμένοι από τις κοινωνικές αλλαγές, και είναι σημαντικό γι’ αυτούς να επιτύχουν κάτι – αυτό τους κάνει τέλεια θύματα.»
Όταν ο Luca μετακομίζει στη μητέρα του στην Ελβετία το 2023, της ζητά χρήματα. «Χρειαζόταν 3500 δολάρια για να συμμετάσχει σε ένα μάθημα trading του Robert», αφηγείται η Salma Weber. Εκείνη αρνείται – του λέει ότι ακούγεται αναξιόπιστο. Του προτείνει να σπουδάσει Οικονομικά, αν θέλει να κάνει «trading». Όμως ο Luca θέλει προφανώς να πάρει το σύντομο δρόμο. Σύμφωνα με τη μητέρα του, βρίσκει μια προσωρινή δουλειά ως σερβιτόρος και πληρώνει τον Robert με τον μισθό του. Επειδή τα μεγάλα χρήματα δεν ήρθαν, ο Robert του προσέφερε 1200 δολάρια τον μήνα για να προσλαμβάνει νέα μέλη και να δημιουργεί αριθμολογικούς κώδικες, βάσει των οποίων άλλοι θα μπορούσαν υποτίθεται να κάνουν επιτυχημένες συναλλαγές.
Η συνδρομή κοστίζει σχεδόν 7000 δολάρια
Στο δίκτυο στο οποίο έχει μπλεχτεί ο Luca, διακυβεύονται πολλά χρήματα. Ο Robert ισχυρίζεται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι αύξησε το χρηματιστηριακό του κεφάλαιο από το μηδέν σε 1,3 εκατομμύρια δολάρια μέσα σε λίγους μήνες – χάρη στον «κώδικα αγοράς» του. Και υπόσχεται: θα βοηθήσει νέους trader να κερδίσουν 10.000 δολάρια μέσα σε οκτώ εβδομάδες – με ποσοστό κέρδους 98%. Το feed του είναι γεμάτο με μηνύματα επιτυχίας από υποτιθέμενους πελάτες, οι νεότεροι εκ των οποίων είναι μόλις 16 ή 17 ετών. Ακόμη και οι χειρότεροι του κώδικες ξεπερνούν την υπόλοιπη αγορά «ενώ κοιμούνται», δημοσίευσε ο Robert πριν από λίγες ημέρες.
Επειδή θέλουμε να μάθουμε ακριβέστερα πώς λειτουργεί αυτό, επικοινωνούμε με τον Robert ως ενδιαφερόμενοι. Την επόμενη κιόλας μέρα, ένας συνεργάτης του Robert μας εξηγεί μέσω Zoom πώς να ξεκινήσουμε. Το μόνο που χρειάζεται είναι να δημιουργήσει κανείς έναν λογαριασμό σε μια πλατφόρμα trading και στη συνέχεια, σε συγκεκριμένες χρονικές στιγμές, να αγοράζει ή να πουλάει συγκεκριμένες μετοχές ή άλλα χρηματοοικονομικά προϊόντα, εξηγεί. Οι κώδικες για τις οδηγίες βασίζονται σε αριθμολογικούς υπολογισμούς. «Το μόνο που έχεις να κάνεις είναι να ακολουθήσεις τον κώδικα και να δώσεις τις εντολές για τις συναλλαγές. Μετά, όλα έχουν γίνει.»
Όμως, όλο αυτό δεν είναι δωρεάν: η πρόσβαση στις εκπαιδεύσεις και τους κώδικες κοστίζει, σύμφωνα με τον συνεργάτη στη βιντεοκλήση του Zoom, 6920 δολάρια. Για όποιον αυτό είναι υπερβολικό, υπάρχει μια απλούστερη έκδοση για 2800 δολάρια. Με τους κώδικες αυτού του πακέτου, «το να γίνεις πλούσιος απλά προχωρά λίγο πιο αργά». Και: για να γίνει κανείς δεκτός στην κλειστή ομάδα, πρέπει να υπογράψει μια συμφωνία εχεμύθειας.
«Μια απάτη για να βγάζουν χρήματα από τις τσέπες των ανθρώπων»
Μια τέτοια «προσφορά» είναι, σύμφωνα με τον Christoph Sax, επικεφαλής επενδύσεων στο VZ Vermögenszentrum, «αναξιόπιστη και απίστευτη». Αρχικές επενδύσεις πολλών χιλιάδων δολαρίων, υποσχέσεις κέρδους άνω του 90% και «κώδικες» που βασίζονται σε μια ψευδοεπιστήμη που δεν έχει καμία σημασία για τους έγκυρους χρηματοοικονομικούς συμβούλους: «Αυτό μυρίζει έντονα απάτη, με την οποία βγάζουν χρήματα από τις τσέπες των ανθρώπων με αμφισβητήσιμες υποσχέσεις», λέει ο Sax. Ο Robert άφησε αναπάντητες τις ερωτήσεις σχετικά με τις προσφορές και τις δραστηριότητές του.
Πέρα από τους οικονομικούς κινδύνους τέτοιων διαδικτυακών ομάδων, οι ψυχολογικές συνέπειες είναι ιδιαίτερα σοβαρές – ειδικά για τους συγγενείς. «Είναι εξαιρετικά δύσκολο για αυτούς όταν συνειδητοποιούν ότι δεν μπορούν πλέον να προσεγγίσουν τα αγαπημένα τους πρόσωπα με λογικά επιχειρήματα», λέει η Susanne Schaaf από το Infosekta. Συμβουλεύει να μην μπαίνουν σε αντιπαράθεση και να μην ασκούν πίεση. «Αυτό οδηγεί μόνο σε περαιτέρω απομόνωση ή άμυνα. Είναι σημαντικό να διατηρούν την πρόσβαση στη ζωή του πληγέντος ατόμου μέσω άλλων θεμάτων. Αλλά είναι ένας μαραθώνιος συνοδείας, πρέπει να σκέφτονται με μικρά βήματα.»
Η Salma Weber προσπάθησε να κλείσει ραντεβού με ψυχολόγο για τον Luca, αλλά εκείνος δεν θέλει να πάει. «Είμαι ευτυχισμένη που ακόμα μου μιλάει. Αλλά δεν ξέρω πια τι να κάνω», λέει. Στα τέλη Σεπτεμβρίου, ο Luca θέλει να ταξιδέψει στη Φλόριντα για να συναντήσει την «ομάδα» του. Η Salma φοβάται: Αν φύγει, θα χάσει τον γιο της, ίσως για πάντα.
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ: Numerologie: 20-Jähriger stürzt in sektenähnliche Community ab | Tages-Anzeiger – Ι.Ν.ΑΓΙΩΝ ΤΑΞΙΑΡΧΩΝ ΙΣΤΙΑΙΑΣ
