Ι.Ν.ΑΓΙΩΝ ΤΑΞΙΑΡΧΩΝ ΙΣΤΙΑΙΑΣ
ΤΑΓΜΑ 101:
ΟΙ “ΣΥΝΗΘΙΣΜΕΝΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ”
ΚΑΙ ΤΟ “ΞΕΧΑΣΜΕΝΟ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ”
Το ντοκιμαντέρ “Ordinary Men: The ‘Forgotten Holocaust'” (“Συνηθισμένοι Άνθρωποι: Το ‘Ξεχασμένο Ολοκαύτωμα‘”) είναι ένα από τα πιο σημαντικά και ενοχλητικά έργα που έχουν δημιουργηθεί για το Ολοκαύτωμα, γιατί δεν ψάχνει το κακό αποκλειστικά στους ηγέτες του ναζισμού. Αντιθέτως, στρέφει την κάμερα στους “συνηθισμένους” ανθρώπους, στους πατεράδες, στους συζύγους, στους γείτονές μας, που μετατράπηκαν σε μαζικούς δολοφόνους. Βασισμένο στο ομώνυμο έργο του ιστορικού Christopher Browning, το ντοκιμαντέρ δεν ασχολείται με τα στρατόπεδα θανάτου, αλλά με τις «σφαγές με σφαίρες» στην Ανατολική Ευρώπη.
Εξετάζει πώς και γιατί απλοί Γερμανοί (κανονικοί άνθρωποι, όχι απαραίτητα ηγέτες ή φασίστες με υψηλά αξιώματα) εντάχθηκαν και συμμετείχαν στα ναζιστικά τάγματα ασφάλειας (SS, Polizei, κ.ά.) κατά τη διάρκεια του Ολοκαυτώματος. Αναδεικνύει την ιδέα ότι το Ολοκαύτωμα δεν ήταν μόνο έργο λίγων «διαβολικών» ατόμων, αλλά ότι η συμμετοχή πολλών συνηθισμένων ανθρώπων ήταν κρίσιμη — με όλα τα ηθικά, ψυχολογικά και κοινωνικά ερωτήματα που προκύπτουν.
Στο επίκεντρο βρίσκεται το Τάγμα Αστυνομίας 101, μια μονάδα που αποτελούνταν από άνδρες μέσης ηλικίας από το Αμβούργο, οι οποίοι κλήθηκαν να συμμετάσχουν σε μαζικές εκτελέσεις. Το ντοκιμαντέρ περιγράφει με ανατριχιαστικές λεπτομέρειες την πρώτη τους αποστολή, να περικυκλώσουν ένα εβραϊκό χωριό στην Πολωνία, να ξεχωρίσουν τους άνδρες και να τους εκτελέσουν εν ψυχρώ, ενώ γυναίκες, παιδιά και ηλικιωμένοι στέλνονταν σε στρατόπεδα θανάτου. Η ανατροπή έρχεται όταν ο διοικητής τους, ο ταγματάρχης Trapp, δίνει στους άνδρες την επιλογή να αποσυρθούν από το απόσπασμα των εκτελέσεων (χωρίς να τιμωρηθούν) αν ένιωθαν ανίκανοι να διαπράξουν μια τέτοια φρικαλεότητα. Ωστόσο, η συντριπτική πλειοψηφία επέλεξε να μείνει. Η ταινία ερευνά αυτό το σημείο, δείχνοντας πώς η πίεση της ομάδας, ο φόβος της κοινωνικής απομόνωσης και η σταδιακή απάθεια τους οδήγησαν να συνεχίσουν να εκτελούν εγκλήματα. Η ψυχή τους δεν ήταν εξαρχής διεστραμμένη. Έγιναν διεστραμμένοι μέσα από την επιλογή τους να μη γυρίσουν την πλάτη στο κακό.
Η συνέχεια ΕΔΩ
