Λατρείες - Σέκτες

αυτοαποκαλούμενοι προφήτες συνεχίζουν να εμφανίζονται

ΓΙΑ ΤΟ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ

«Στο Όνομα του Θεού: Ιερή Προδοσία»

    Το ντοκιμαντέρ «Στο Όνομα του Θεού: Ιερή Προδοσία» είναι μια καταγραφή της σκοτεινής πλευράς της θρησκευτικής εκμετάλλευσης στη Νότια Κορέα. Πρόκειται για μια σειρά οκτώ επεισοδίων, που παρουσιάζει τις ιστορίες τεσσάρων προσώπων τα οποία παρουσιάστηκαν ως προφήτες και σωτήρες, αλλά χρησιμοποίησαν την εμπιστοσύνη των πιστών τους για να οικοδομήσουν έναν κόσμο κακοποίησης, χειραγώγησης και εγκληματικών πράξεων. Το έργο δεν επικεντρώνεται απλώς στα γεγονότα, αλλά ανοίγει τον φακό στην κοινωνία, δείχνοντας πώς οι ευάλωτες ψυχές που αναζητούν νόημα και ελπίδα μπορούν να παγιδευτούν σε μηχανισμούς απόλυτης εξουσίας.

 

Η αφήγηση ξεκινά με τον Jeong Myeong-seok, γνωστό και ως JMS, έναν ιεροκήρυκα που έπεισε πλήθος νέων ανθρώπων, κυρίως γυναικών, να τον ακολουθήσουν μέσα από μια διδασκαλία που παρουσιαζόταν ως θεόπνευστη αφού ο ίδιος εμφανιζόταν σαν ο Μεσσίας. Οι πρώην οπαδοί του αποκαλύπτουν φρικιαστικές εμπειρίες σεξουαλικής κακοποίησης και καταπίεσης, ενώ ταυτόχρονα περιγράφεται ο τρόπος με τον οποίο αυτός κατόρθωσε να εξαπλώσει το «ευαγγέλιό» του πέρα από τα κορεατικά σύνορα. Ακόμα και όταν κατηγορήθηκε και καταδικάστηκε, συνέχισε να διατηρεί φανατικούς πιστούς, γεγονός που δείχνει πόσο ισχυρή είναι η ψυχολογική δέσμευση που δημιουργούν τέτοιες ομάδες.

Ένα άλλο σοκαριστικό τμήμα της σειράς αναφέρεται στο τραγικό περιστατικό των «Πέντε Ωκεανών», όπου η Παρκ Σουν-τζα και δεκάδες ακόλουθοι βρέθηκαν νεκροί σε συνθήκες που θύμιζαν μαζική αυτοκτονία. Οι ερευνητές και οι δημοσιογράφοι προσπαθούν να ανασυνθέσουν το τι συνέβη, ενώ το ντοκιμαντέρ αναδεικνύει τις ευθύνες της κοινωνίας και των αρχών που πολλές φορές δεν μπόρεσαν να αποτρέψουν την καταστροφή. Η ιστορία αυτή φέρνει στον νου άλλες παγκόσμιες τραγωδίες, όπως εκείνη του Τζόουνσταουν στην Γουιάνα, δείχνοντας ότι το φαινόμενο της τυφλής υπακοής σε έναν «θεόσταλτο» ηγέτη είναι παγκόσμιο.

Ιδιαίτερη εντύπωση προκαλούν και οι αναφορές στην Κιμ Κι-σουν, η οποία δημιούργησε την κοινότητα «Baby Garden». Η θρησκευτική ρητορική της συγκέντρωνε οικογένειες που αναζητούσαν έναν παράδεισο επί γης, όμως πρώην μέλη αποκαλύπτουν καταστάσεις τρομερής εκμετάλλευσης και θανάτους που επισήμως δεν εξηγήθηκαν ποτέ. Το ίδιο μοτίβο συναντάται και στην περίπτωση του πάστορα Λι Τζε-ροκ, ο οποίος μέσα από υποτιθέμενες θαυματουργικές θεραπείες συγκέντρωσε ένα τεράστιο ποίμνιο, για να κατηγορηθεί τελικά για εγκλήματα σεξουαλικής βίας και οικονομικές ατασθαλίες.

Η σειρά δείχνει με δραματικό τρόπο πόσο εύκολα βρίσκουν θύματα τέτοιες ομάδες, καθώς απευθύνονται σε ανθρώπους που βιώνουν μοναξιά, ανασφάλεια ή κρίση ταυτότητας και τους υπόσχονται βεβαιότητες, αγάπη και προστασία. Οι ηγέτες χρησιμοποιούν γλώσσα θρησκευτική και παρηγορητική, δημιουργούν μια αίσθηση ανωτερότητας και υπόσχονται πνευματικές εμπειρίες, κάτι που συγκινεί ιδιαίτερα όσους νιώθουν αποξενωμένοι από την κοινωνία. Η ανάγκη του ανθρώπου για ελπίδα γίνεται το πιο εύκολο όπλο στα χέρια τους, αφού μέσα από την υπόσχεση σωτηρίας μπορούν να απαιτήσουν υπακοή, χρήματα ή ακόμη και την πλήρη παράδοση της προσωπικής ελευθερίας.

 

Το ντοκιμαντέρ δεν μένει μόνο στη δράση αυτών των ανθρώπων, αλλά δείχνει και την τελική τους κατάληξη, φωτίζοντας την πορεία από την ακμή της εξουσίας τους έως την πτώση. Ο Jeong Myeong-seok, ο επονομαζόμενος JMS, καταδικάστηκε για σεξουαλικές επιθέσεις και φυλακίστηκε, αν και συνέχισε ακόμη και πίσω από τα σίδερα να διατηρεί επιρροή σε μέλη της οργάνωσής του, μέχρι που νέες καταγγελίες τον οδήγησαν ξανά ενώπιον της δικαιοσύνης. Η Παρκ Σουν-τζα, ηγέτιδα της ομάδας «Πέντε Ωκεανοί», βρέθηκε νεκρή μαζί με τριάντα ένα ακολούθους της σε μια τραγωδία που θεωρήθηκε μαζική αυτοχειρία και συγκλόνισε ολόκληρη τη Νότια Κορέα. Η Κιμ Κι-σουν, που δημιούργησε την κοινότητα «Baby Garden», οδηγήθηκε στα δικαστήρια κατηγορούμενη για κακομεταχείριση και εγκλήματα που σχετίζονταν με θανάτους μελών, με πολλές μαρτυρίες να αφήνουν ένα σκοτεινό πέπλο γύρω από την αλήθεια των γεγονότων. Ο πάστορας Λι Τζε-ροκ, ο άνθρωπος που έφτασε να λατρεύεται ως θεός της «Μανμίν», καταδικάστηκε για πολλαπλούς βιασμούς και εξέτισε ποινή φυλάκισης, έχοντας ήδη αποκτήσει τεράστια περιουσία και φανατική ακολουθία. Με αυτόν τον τρόπο η σειρά δείχνει ότι οι πράξεις τους δεν έμειναν χωρίς συνέπειες, αλλά και ότι η απονομή δικαιοσύνης συχνά ήρθε καθυστερημένα, όταν οι ζημιές στις ζωές των θυμάτων είχαν ήδη γίνει ανεπανόρθωτες.

Η δύναμη του ντοκιμαντέρ βρίσκεται στον τρόπο που παρουσιάζει τις ιστορίες γιατί δίνει φωνή σε θύματα, καταγράφει συγκλονιστικές μαρτυρίες και δεν διστάζει να δείξει την ψυχολογική και κοινωνική διάσταση της εξαπάτησης. Πρόκειται για μια βαθιά ανάδειξη στο πώς η θρησκεία, όταν αποσπαστεί από το αληθινό της πνεύμα και μετατραπεί σε όργανο εξουσίας, μπορεί να γίνει όχημα τρόμου. Η αντίθεση ανάμεσα στην ελπίδα των ανθρώπων που πίστεψαν και στη βία που υπέστησαν δημιουργεί ένα έντονο αίσθημα προδοσίας, το οποίο αποτυπώνεται και στον ίδιο τον τίτλο της σειράς.

«Στο Όνομα του Θεού: Ιερή Προδοσία» δεν είναι ένα ευχάριστο θέαμα. Προκαλεί θυμό, θλίψη, αλλά και ταραχή, γιατί αποκαλύπτει με ωμό τρόπο πώς η ανάγκη του ανθρώπου για πίστη μπορεί να γίνει στόχος εκμετάλλευσης. Την ίδια στιγμή, λειτουργεί ως προειδοποίηση για την εποχή μας, όπου νέες παραθρησκευτικές ομάδες και αυτοαποκαλούμενοι προφήτες συνεχίζουν να εμφανίζονται, εκμεταλλευόμενοι την αγωνία και την ευαλωτότητα των ανθρώπων. Το ντοκιμαντέρ είναι μια ηχηρή υπενθύμιση ότι η πνευματικότητα, όταν συνδέεται με την αλήθεια και την αγάπη, ελευθερώνει, ενώ όταν γίνεται εργαλείο χειραγώγησης, μετατρέπεται σε μέσο δουλείας και προδοσίας.

Από ορθόδοξη σκοπιά, το έργο αυτό μας θυμίζει τη σημασία της διάκρισης και της αυθεντικής πνευματικής ζωής μέσα στην Εκκλησία. Η αληθινή πίστη δεν οικοδομείται πάνω στην προσωπολατρία ούτε στην απόλυτη εξουσία ενός «ηγέτη», αλλά στην ταπείνωση, την αγάπη και τη διακονία. Η Ορθοδοξία τονίζει ότι ο Χριστός είναι ο μόνος αληθινός ποιμένας και ότι κάθε προσπάθεια αντικατάστασής Του από ανθρώπους που αυτοθεοποιούνται οδηγεί μοιραία στην πλάνη και στην καταστροφή.

Η μεγάλη επιρροή των θρησκευτικών αιρέσεων στη Νότια Κορέα είναι το αποτέλεσμα ενός συνδυασμού ιστορικών, κοινωνικών και πολιτισμικών παραγόντων που δημιούργησαν ένα εύφορο έδαφος για την ανάπτυξη τέτοιων ομάδων. Η ραγδαία και συχνά τραυματική εκβιομηχάνιση της χώρας μετά τον Κορεατικό Πόλεμο δημιούργησε ένα κενό στις παραδοσιακές κοινωνικές δομές. Η αίσθηση της αποξένωσης και της ανασφάλειας οδήγησε πολλούς να αναζητήσουν μια ισχυρή αίσθηση κοινότητας και έναν σαφή σκοπό. Μέσα σε αυτό το κλίμα, οι χαρισματικοί ηγέτες των αιρέσεων, οι οποίοι συχνά ισχυρίζονταν ότι ήταν «νέοι Μεσσίες», βρήκαν πρόσφορο έδαφος. Με την υπόσχεση της σωτηρίας, της υγείας και του πλούτου, εκμεταλλεύτηκαν την πνευματική αναζήτηση των ανθρώπων, συνδυάζοντας συχνά τις διδασκαλίες τους με στοιχεία από παραδοσιακές κορεατικές πεποιθήσεις. Αυτοί οι παράγοντες, σε συνδυασμό με την έλλειψη αυστηρής κρατικής ρύθμισης, επέτρεψαν στις ομάδες αυτές να αναπτυχθούν και να ασκήσουν τεράστια επιρροή πάνω στους πιστούς τους.

Γιατί όμως στρέφονται σε χριστιανικές σέκτες και όχι σε βουδιστικές;

Ενώ ο Βουδισμός έχει μακραίωνη ιστορία στην Κορέα, ο Χριστιανισμός, και ειδικά ο Προτεσταντισμός, εισήλθε στη χώρα κατά τον 19ο και 20ο αιώνα, συνδεόμενος άμεσα με τον εκσυγχρονισμό και την ανέλιξη. Οι χριστιανοί ιεραπόστολοι ίδρυσαν σχολεία και πανεπιστήμια, και έτσι ο Χριστιανισμός ταυτίστηκε με την παιδεία και την πρόοδο, κάτι που τον έκανε εξαιρετικά ελκυστικό για τον λαό που αναζητούσε μια διέξοδο από τη φτώχεια. Οι χριστιανικές αιρέσεις, εκμεταλλεύτηκαν αυτή την τάση, προσφέροντας όχι μόνο πνευματική λύτρωση, αλλά και απτές υποσχέσεις υγείας, πλούτου και κοινωνικής επιτυχίας, στοιχεία που λείπουν από την πιο εσωτερική και φιλοσοφική προσέγγιση του Βουδισμού. Επιπλέον, το κεντρικό πρότυπο του χαρισματικού ηγέτη που εμφανίζεται ως «νέος Μεσσίας» ή προφήτης είναι ένα μοτίβο που ενυπάρχει στον Χριστιανισμό, αλλά όχι στον Βουδισμό, ο οποίος δίνει έμφαση στην προσωπική αναζήτηση της φώτισης. Αυτό το μοντέλο του παντοδύναμου ηγέτη παρείχε στους Κορεάτες μια ισχυρή μορφή καθοδήγησης σε μια εποχή κοινωνικής ανασφάλειας, γεμίζοντας το κενό που άφησε η κατάρρευση των παραδοσιακών δομών.

 

 

Πηγές:

https://www.entaksis.gr/in-the-name-of-god-a-holy-betrayal/