Μοῦ ἔκανε ἐντύπωση, καλοί μου φίλοι, αὐτὸ ποὺ ἔγραψε ὁ Τρίσταν Χάρις, στέλεχος κραταιῶν ἑταιρειῶν τεχνολογίας (ὅπως τῆς Google) καὶ μάλιστα στὸ γνωστὸ περιοδικὸ τεχνολογίας Wired: «Ἡ τεχνολογία μᾶς κατευθύνει πρὸς τοὺς δικούς της στόχους, ὄχι τοὺς δικούς μας. Ἀπολαμβάνουμε αὐτὸ ποὺ μᾶς πείθει νὰ κάνουμε, γεγονὸς ποὺ μᾶς κάνει νὰ πιστεύουμε ὅτι ἦταν ἐπιλογή μας»!
Κράτησα τὸ δημοσίευμα στὴν ἄκρη, σκεπτόμενος αὐτὸ ποὺ ἔγραψε. Ναί, ἔχει δίκιο, ἔλεγα κάθε τόσο, ἡ τεχνολογία πράγματι μᾶς κατευθύνει κάπου καὶ τὸ κάνει τόσο τέλεια αὐτό, ὥστε νὰ τὸ ἀπολαμβάνουμε κιόλας σὰν νὰ ἦταν μία δική μας ἐπιλογή! Ὅμως πῶς καὶ πρὸς τὰ ποῦ μᾶς πηγαίνει καὶ γιατί; Ὥσπου ἔπεσαν στὰ χέρια μου δύο ἐπιστημονικὲς ἔρευνες ποὺ δίνουν μία καλὴ ἀπάντηση. Φυσικὰ δὲν εἶναι οἱ μόνες. Θὰ ἀρκεστοῦμε ὅμως σ’ αὐτές, λόγῳ καὶ τοῦ περιορισμένου χώρου. Δέστε τί ἀποκαλύπτουν …
* * *
Ἡ πρώτη ἀναφέρει ὅτι, σύμφωνα μὲ στοιχεῖα τοῦ ΟΟΣΑ, οἱ νέοι τῶν χωρῶν ποὺ τὸν ἀπαρτίζουν, ἀπολαμβάνουν σήμερα καλύτερη ποιότητα ζωῆς, σὲ σχέση μὲ τοὺς νέους πρὶν ἀπὸ 20 χρόνια. Ζοῦν σὲ καλύτερες συνθῆκες, τὰ πηγαίνουν καλύτερα μὲ τοὺς γονεῖς τους, πίνουν λιγότερο, σπουδάζουν περισσότερο κ.λπ., μὲ ἐξαίρεση ἕνα! Καὶ ποιὸ εἶναι αὐτό, ποὺ τοὺς κάνει μάλιστα καὶ χειρότερους ἀπὸ τὶς προηγούμενες γενιές; Εἶναι τὸ ἑξῆς τελείως ἀναπάντεχο: Τὸ ποσοστὸ τῶν νέων στὴν ἡλικία τῶν 15 ἐτῶν ποὺ ἔχουν φίλους, ἔχει πέσει δραματικὰ τὰ τελευταῖα χρόνια!
Καὶ εἶναι ἀναπάντεχο αὐτό, γιατί οἱ ἔφηβοι ἔχουν ἀνάγκη ὅσο τίποτε ἄλλο τὴν παρέα καὶ τοὺς φίλους, γι’ αὐτὸ καὶ ἕλκονται ἀπ’ αὐτοὺς περισσότερο καὶ ἀπό… μαγνήτη!
Τὸ φαινόμενο τοῦτο, κατὰ τοὺς ἐπιστήμονες, ὀφείλεται στὸν καταλυτικὸ ρόλο ποὺ ἔχουν διαδραματίσει οἱ νέες τεχνολογίες καὶ μάλιστα τὰ λεγόμενα «ἔξυπνα κινητὰ» καὶ τὰ μέσα κοινωνικῆς δικτύωσης. Μάλιστα τὸ iPhone ἄλλαξε ἄρδην τὰ δεδομένα!
Οἱ ἐπιστήμονες συμπεραίνουν ὅτι ἡ τεχνολογία ἔχει ἀλλάξει τὴ συμπεριφορὰ καὶ τὸν τρόπο σκέψης τῶν νέων, καθόσον ἔχει καταστήσει δυσκολότερη τὴν κοινωνικοποίησή τους, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ δείχνουν ἀπρόθυμοι νὰ κάνουν νέους φίλους ἢ καὶ νὰ δυσκολεύονται πολὺ σὲ αὐτό!
Μάλιστα Ἀμερικανοὶ ψυχολόγοι ἀναφέρουν ὅτι οἱ ἔφηβοι χρησιμοποιοῦν περισσότερο τὰ μέσα κοινωνικῆς δικτύωσης, γιὰ νὰ κάνουν φίλους ἢ ἐπειδὴ νιώθουν περισσότερο ἀσφάλεια στὸ νὰ ἐπικοινωνοῦν μεταξύ τους διαδικτυακά. Τὸ γεγονὸς αὐτὸ τοὺς καθιστᾶ περισσότερο μοναχικούς. Μία κατάσταση ποὺ θυμίζει τὴν Ἰαπωνία, ὅπου τὰ ποσοστὰ τῆς μοναξιᾶς τῶν νέων εἶναι τεράστια, μὲ ὅ,τι σημαίνει αὐτὸ γιὰ τὴ ζωή τους.
Συνεπῶς ποῦ μᾶς πηγαίνει ἐν προκειμένῳ ἡ τεχνολογία; Μὰ στὴν κοινωνία τῆς ἀπομόνωσης καὶ τῆς μοναξιᾶς. Ἰδιαίτερα δὲ τὴ νέα γενιά. Τί φοβερό!
* * *
Ἡ δεύτερη ἔχει νὰ κάνει μὲ τὴν ἐπιστημονικὴ μελέτη τοῦ Ἀμερικανικοῦ Πανεπιστημίου Μπέιλορ, ποὺ δημοσιεύτηκε στὸ περιοδικὸ «Journal for the Scientific Study of Religion» μὲ τίτλο «Πειραματιζόμενοι μὲ τὸ Διαδίκτυο καὶ τὴ Θρησκεία στὴν Ψηφιακὴ ἐποχή», ἡ ὁποία κατέγραψε τὰ ἑξῆς πρωτάκουστα: Ὅτι ὑπάρχει σχέση ἀνάμεσα στὸ χρόνο χρήσης τοῦ διαδικτύου καὶ στὴν ἀντιμετώπιση τῆς θρησκείας!
Συγκεκριμένα ἀναφέρει ὅτι, ὅσο αὐξάνονται οἱ ὧρες ἑνὸς χρήστη στὴν ὀθόνη τοῦ ὑπολογιστῆ ἢ τοῦ κινητοῦ του, τόσο μεγαλώνει ἡ πιθανότητα νὰ πιστέψει ὅτι ἡ θρησκεία του δὲν εἶναι ἀληθινὴ καὶ νὰ θελήσει νὰ πειραματιστεῖ μὲ ἄλλες θρησκεῖες καὶ αἱρέσεις ἢ καὶ νὰ γίνει ἀκόμη καὶ μηδενιστὴς ἢ καὶ ἄθεος!!!
Καὶ αὐτὸ – κατὰ τοὺς ἐρευνητὲς τοῦ ἐν λόγῳ Πανεπιστημίου – γιατί κατ’ ἀρχὴν ὁ χρόνος ποὺ βρίσκεται στὸ διαδίκτυο, τελικὰ τοῦ ἀφαιρεῖ χρόνο καὶ ἀπὸ τὴ συμμετοχὴ στὶς θρησκευτικές του ὑποχρεώσεις, ὅπως τὸν ἐκκλησιασμὸ γιὰ παράδειγμα, τὴν προσευχή, τὴν μελέτη κ.λπ., πέραν τοῦ ὅτι ἀποσπᾶ καὶ τὴν προσοχή του ἀπ’ ὅλα αὐτά. Ἑπομένως ἀφορᾶ περισσότερο αὐτοὺς ποὺ εἶναι «κολλημένοι» στὸ διαδίκτυο!
Ἐπιπλέον, μέσα ἀπὸ τὴν γνωστὴ ὑπερπληροφόρηση ποὺ δέχεται κανεὶς ἀπ’ τὸ διαδίκτυο, τὰ πάντα βρίσκονται πλέον ὑπὸ ἀμφισβήτηση, μὲ ἀποτέλεσμα πολλοὶ εἴτε νὰ ἀλλάζουν θρήσκευμα, εἴτε νὰ ἐμπλέκονται σὲ αἱρέσεις, εἴτε καὶ νὰ ἀπορρίπτουν ἐντελῶς τὸν Θεό, ὡς ἀπόρροια ὅσων διάβασαν καὶ εἶδαν στὸ διαδίκτυο! Καὶ ποιοὶ κινδυνεύουν περισσότερο; Μὰ ἐκεῖνοι ποὺ γνωρίζουν ἐλάχιστα καὶ στοιχειώδη πράγματα γιὰ τὴν θρησκεία τους ἢ καὶ γιὰ τὸν ἴδιο τὸν Θεό!
Ἑπομένως πόσο ἀλλάζει τὰ δεδομένα τῆς ζωῆς ἑνὸς νέου ποὺ περνάει πολλὲς ὧρες στὸ διαδίκτυο καὶ εἶναι λίγο ὥς πολὺ ἀκατήχητος στὴν Πίστη του! Νά, λοιπόν, ἕνας ἄλλος δρόμος ποὺ ἔχει χαράξει γιὰ μᾶς ἡ τεχνολογία…
* * *
Μάλιστα αὐτὸ εὐνοεῖ ἀπολύτως τὶς αἱρέσεις καὶ τὴν πανθρησκεία, εἶναι σὲ βάρος ἡμῶν τῶν Ὀρθοδόξων ποὺ κατέχουμε τὴν ἀλήθεια καὶ δείχνει τὸν μέγα κίνδυνο τῶν νέων ποὺ οὐσιαστικὰ μένουν ἀκατήχητοι (ὄχι μόνο ἀπὸ τὸ σχολεῖο τους, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τὴν οἰκογένειά τους). Καὶ δὲν δείχνει μόνο, πόσο ἐπιτακτικὴ εἶναι ἡ ἀνάγκη τῶν κατηχητικῶν σχολείων, ἀλλὰ καὶ τῆς συμμετοχῆς τους στὶς θρησκευτικὲς δραστηριότητες.
Καὶ νὰ σκεφθεῖ κανεὶς ὅτι ἡ ὅλη ἔρευνα βασίστηκε οὐσιαστικὰ στὶς ἑξῆς ἐρωτήσεις ποὺ ἔθεσε: «Πόσο συχνὰ πηγαίνετε στὴν Ἐκκλησία;», «Πόσες ὧρες βρίσκεστε στὸ διαδίκτυο;», «Πιστεύετε ὅτι ὅλες οἱ θρησκεῖες στὸν κόσμο εἶναι ἐξίσου ἀληθινές;».
Ὅπως τόνισε ὁ ἐπικεφαλῆς τῆς ἔρευνας Καθηγητὴς τῆς Κοινωνιολογίας ΜακΚιούρι «τὸ διαδίκτυο εἶναι τὸ τέλειο ἔδαφος γιὰ τὴν ἐκκόλαψη νέων ἰδεῶν ποὺ ὑποσκάπτουν τὶς βεβαιότητες ποὺ ἔχει κάποιος»!
Ἐπιπλέον διαπιστώθηκε ὅτι, ὅσο μεγαλύτερη εἶναι ἡ χρήση τοῦ διαδικτύου, τόσο ξεπερνιοῦνται θέματα ἡλικίας, ἐκπαίδευσης, πολιτικῶν πεποιθήσεων κ.λπ. τῶν ἀνθρώπων, γιὰ νὰ καταλήξουν ὅλοι τους στὸ τέλος σὲ θέσεις σὰν αὐτές: «Ὅλες οἱ θρησκεῖες ἴδιες εἶναι» ἢ «ἀνεξάρτητα ἀπὸ τὶς θρησκεῖες ὅλοι οἱ ἄνθρωποι λατρεύουν τὸν ἴδιο Θεό»!!! Τί ἰσοπέδωση!
Βέβαια ὡς ἕνα βαθμὸ εἶχε παρατηρηθεῖ αὐτὸ καὶ μὲ τὴν τηλεόραση, ὅμως οἱ νέες τεχνολογίες δὲν ἔχουν μόνο πολλαπλασιαστικὰ ἀποτελέσματα στὴ ζωή μας, ἀλλὰ καὶ πολλαπλασιαστικὲς ἐπιπτώσεις. Γι’ αὐτὸ καὶ τοῦ διαδικτύου εἶναι πολὺ μεγαλύτερες ἀπὸ τῆς τηλεόρασης!
Ἀξίζει νὰ σημειωθεῖ ὅτι ἡ ἐν λόγῳ ἐπιστημονικὴ ἔρευνα διαπίστωσε καὶ τοῦτο. Ὅτι ἡ ἄνοδος τοῦ διαδικτύου ἀπὸ τὴ δεκαετία τοῦ ’90 κι ὕστερα, συνέβαλε κατὰ πολὺ στὴν αὔξηση τῶν ἀνθρώπων ποὺ δὲν θέλουν νὰ πιστεύουν σὲ τίποτα!!!
Βέβαια ἡ παρουσία τῆς θρησκείας στὸ διαδίκτυο εἶναι πολὺ μεγάλη καὶ ἔντονη, ὅπως καὶ τῆς Ὀρθοδοξίας μας. Ὅμως ἄλλες ἔρευνες στὶς ὁποῖες συμμετεῖχε καὶ ὁ ἀναφερόμενος Καθηγητὴς ΜακΚιούρι ἔδειξαν ὅτι τὸ 55% τῶν Ἀμερικανῶν δὲν χρησιμοποιεῖ τὸ διαδίκτυο γιὰ πρόσβαση σὲ θρησκευτικὸ περιεχόμενο κι ἕνα 23% δηλώνει ὅτι τὸ κάνει αὐτὸ τὸ πολὺ μία φορὰ τὸν μήνα. Καὶ ἐπιπλέον τὸ 75% δήλωσαν ὅτι ποτὲ δὲν μιλοῦν γιὰ τὶς θρησκευτικές τους πεποιθήσεις στὰ κοινωνικὰ μέσα.
Ἆραγε τί γίνεται καὶ μὲ τοὺς ἐθισμένους στὸ διαδίκτυο; Αὐτοὺς ποὺ ὄχι μόνο δὲν ἔχουν πραγματικοὺς φίλους, ἀλλὰ δὲν ἐπικοινωνοῦν οὔτε καὶ μὲ τὰ πρόσωπα τῆς ἴδιας τῆς οἰκογένειά τους; Αὐτοὺς ποὺ σπάνια βγαίνουν ἀκόμη καὶ ἀπὸ τὰ δωμάτιά τους; Τί σκοτάδι, Θεέ μου! Καὶ μάλιστα μὲ τὴ βούλα τῆς σύγχρονης τεχνολογίας…
* * *
Πῶς, λοιπόν, ἡ τεχνολογία δὲν μᾶς πηγαίνει κάπου; Γιατί δὲν ἀλλάζει τὰ δεδομένα τῆς ζωῆς μας; Καλὲς εἶναι, παιδιά, οἱ γοητευτικότατες ὀθόνες της, ἀλλὰ ὅλα θέλουν μέτρο. Καὶ σοβαρότητα. Καὶ ὡριμότητα. Ὅπως καὶ κατάρτιση σὲ πολλὰ πράγματα. Τί λάθος νὰ ἀφηνόμαστε ἀπερίσκεπτοι, ἀπροβλημάτιστοι, ἀλλὰ καὶ χωρὶς ἐφόδια σ’ αὐτές!
Κ. Γ. Παπαδημητρακόπουλος
