Το πρόγραμμα MAID καλύπτει ήδη περισσότερες περιπτώσεις από τη νόσο Αλτσχάιμερ και τον διαβήτη μαζί.
Ο Καναδάς έγινε παγκόσμιος ηγέτης στον ρυθμό αύξησης της ευθανασίας: τώρα το πρόγραμμα ιατρικής βοήθειας στον θάνατο (MAID) αντιστοιχεί σε κάθε 20ο θάνατο στη χώρα, αναφέρει το αμερικανικό περιοδικό The Atlantic.
Σύμφωνα με τα δεδομένα της έκδοσης, το MAID τώρα υπερβαίνει σε αριθμό περιπτώσεων τη νόσο του Αλτσχάιμερ και τον διαβήτη μαζί. Στην επαρχία του Κεμπέκ, περισσότερο από το 7% όλων των θανάτων οφείλονται στην ευθανασία – αυτός είναι ο υψηλότερος δείκτης στον κόσμο μεταξύ όλων των δικαιοδοσιών όπου επιτρέπεται η βοήθεια στον θάνατο.
Όταν το καναδικό κοινοβούλιο νομιμοποίησε την ευθανασία το 2016, η χώρα ξεκίνησε ένα «ανοιχτό ιατρικό πείραμα». Αν αρχικά το MAID περιοριζόταν σε ασθενείς με σοβαρές ασθένειες που ήδη βρίσκονταν στο τέλος της ζωής τους, στη συνέχεια ο νόμος επεκτάθηκε σε άτομα που πάσχουν από σοβαρές ασθένειες, αλλά δεν βρίσκονται σε τελική φάση. Σε δύο χρόνια, το πρόγραμμα θα είναι διαθέσιμο σε όσους πάσχουν μόνο από ψυχικές διαταραχές. Το κοινοβούλιο επίσης συνέστησε να δοθεί πρόσβαση σε ανηλίκους.
Μέχρι το 2023, περίπου 60.300 Καναδοί έλαβαν νόμιμη βοήθεια στον θάνατο από γιατρούς. «Έχω δύο ή τρεις περιπτώσεις κάθε εβδομάδα, και αυτός ο αριθμός συνεχίζει να αυξάνεται κάθε χρόνο», δήλωσε ο οικογενειακός γιατρός από τα προάστια του Μόντρεαλ, Κλοντ Ριβάρ, ο οποίος έχει πραγματοποιήσει πάνω από 600 διαδικασίες ευθανασίας.
Στη βάση του ταχύτερα αναπτυσσόμενου συστήματος ευθανασίας στον κόσμο βρίσκεται η έννοια της αυτονομίας του ασθενούς. Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις προέκυψαν απρόβλεπτες συνέπειες: Καναδοί που δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά τη θεραπεία της ασθένειάς τους απευθύνονται σε γιατρούς ζητώντας να τερματίσουν τη ζωή τους.
Ιδιαίτερα αμφιλεγόμενο έγινε το «Τρέκ 2» του MAID, που εισήχθη το 2021 για άτομα των οποίων ο θάνατος δεν είναι «λογικά προβλέψιμος». Το 2023, αντιστοιχούσε σε 622 περιπτώσεις θανάτου – λίγο πάνω από το 4% του συνολικού αριθμού, σε σύγκριση με το 3,5% το 2022.
Οι επικριτές του προγράμματος επισημαίνουν περιπτώσεις όπου οι ασθενείς επέλεξαν την ευθανασία λόγω κοινωνικοοικονομικών προβλημάτων και όχι ιατρικών ενδείξεων.
Ο Νορμόντ Μενιέ, ένας παράλυτος άνδρας από το Κεμπέκ, ζήτησε ευθανασία μετά από τέσσερις ημέρες σε φορείο στο τμήμα επειγόντων περιστατικών, όταν δεν μπόρεσε να λάβει κατάλληλο στρώμα, γεγονός που οδήγησε σε επώδυνες κατακλίσεις. «Δεν θέλω να είμαι βάρος», είπε πριν από τη διαδικασία.
Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία, σχεδόν οι μισοί από όλους τους Καναδούς που πέθαναν από ευθανασία θεωρούσαν τον εαυτό τους βάρος για την οικογένεια και τους φίλους. Η Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία τον Μάρτιο αυτού του έτους κάλεσε επίσημα για την κατάργηση του «Τρέκ 2» του MAID στον Καναδά, υποστηρίζοντας ότι η ομοσπονδιακή κυβέρνηση «άλλαξε ριζικά» τη βάση του προγράμματος με βάση την «αρνητική, διακριτική αντίληψη της ποιότητας και της αξίας» της ζωής των ατόμων με αναπηρία.
Οι καναδικές αρχές σχεδιάζουν περαιτέρω επέκταση του προγράμματος. Από το 2027, το MAID θα είναι διαθέσιμο σε άτομα που πάσχουν μόνο από ψυχικές διαταραχές. Η κοινοβουλευτική επιτροπή επίσης συνέστησε να δοθεί πρόσβαση σε «ώριμους ανηλίκους». Επιπλέον, εξετάζεται η δυνατότητα «προκαταρκτικών αιτήσεων» – όταν οι άνθρωποι μπορούν να συμφωνήσουν να λάβουν το MAID στο μέλλον, όταν η ασθένειά τους τους στερήσει την ικανότητα να λαμβάνουν αποφάσεις.
Στην επαρχία του Κεμπέκ έχει ήδη θεσπιστεί νόμος για την εκτέλεση προκαταρκτικών αιτήσεων για ευθανασία για ασθενείς με γνωστικές διαταραχές, όπως η νόσος του Αλτσχάιμερ. Πάνω από 100 τέτοιες αιτήσεις έχουν ήδη υποβληθεί και τουλάχιστον μία έχει εκτελεστεί.
Οι αρχικές προβλέψεις της κυβέρνησης του Καναδά ότι το επίπεδο του MAID θα σταθεροποιηθεί στο 2% του συνολικού αριθμού θανάτων και στη συνέχεια στο 4% μέχρι το 2033 αποδείχθηκαν ανακριβείς. Ο Καναδάς υπερέβη τον τελευταίο δείκτη 11 χρόνια νωρίτερα, μετά από το οποίο οι επίσημοι απλώς σταμάτησαν να δημοσιεύουν προβλέψεις.
«Πώς μπορούμε να γυρίσουμε την πλάτη και να αγνοήσουμε τις εκκλήσεις των Καναδών που υποφέρουν;» είπε ο πρώην ηγέτης της φιλελεύθερης παράταξης στη Γερουσία, Τζέιμς Κόουεν, εξηγώντας τη λογική της επέκτασης του προγράμματος.
Ο αριθμός των ευθανασιών στη Νέα Ζηλανδία αυξήθηκε σχεδόν κατά 40 τοις εκατό μέσα σε ένα έτος
Οι υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων θεωρούν ότι η αύξηση του αριθμού των ευθανασιών στη Νέα Ζηλανδία συνδέεται με την εφαρμογή του νόμου για τη νομιμοποίησή τους.
Στις 31 Ιουλίου 2025 δημοσιεύθηκε έκθεση της οργάνωσης Right to Life UK βάσει δεδομένων του Υπουργείου Υγείας της Νέας Ζηλανδίας, σύμφωνα με την οποία ο αριθμός των περιπτώσεων ευθανασίας και υποβοηθούμενης αυτοκτονίας στη χώρα αυξήθηκε κατά 37% σε ένα έτος, φτάνοντας τους 472 θανάτους.
Οι ακτιβιστές υπέρ της ζωής χαρακτήρισαν αυτή τη δυναμική ανησυχητική και σημείωσαν ότι η Νέα Ζηλανδία επαναλαμβάνει την τάση άλλων χωρών, όπου μετά τη νομιμοποίηση αυτής της πρακτικής καταγράφεται ετήσια απότομη αύξηση του αριθμού αυτών των θανάτων.
Στην έκθεση σημειώνεται ότι κατά την περίοδο από τον Απρίλιο 2024 έως τον Μάρτιο 2025 το ποσοστό αυτών των θανάτων ανήλθε στο 1,25% όλων των περιπτώσεων θανάτου στη χώρα. Μεταξύ των λόγων για την προσφυγή στην ευθανασία ή την υποβοήθηση στην αυτοκτονία αναφέρονται η αναπηρία (12%), οι νευρολογικές ασθένειες (περίπου 10%), καθώς και η σοβαρή και μη αναστρέψιμη επιδείνωση της υγείας. Παράλληλα, ένας στους πέντε από αυτούς που προσέφυγαν δεν έλαβε παρηγορητική φροντίδα, ενώ μόνο 19 άτομα υποβλήθηκαν σε ψυχιατρική εξέταση.
Επίσης καταγράφηκε μείωση του αριθμού των γιατρών που είναι πρόθυμοι να συμμετάσχουν στη διεξαγωγή υποβοηθούμενου θανάτου: από 148 ειδικούς το 2023 σε 126 το 2025.
Σημειώνεται ότι στη Νέα Ζηλανδία η ευθανασία και η υποβοηθούμενη αυτοκτονία έχουν νομιμοποιηθεί από τον Νοέμβριο του 2021 στο πλαίσιο του νόμου για την επιλογή του τρόπου αποχώρησης από τη ζωή. Δικαίωμα σε αυτή τη διαδικασία έχουν οι ενήλικοι πολίτες και οι μόνιμοι κάτοικοι της χώρας με ανίατη ασθένεια, η οποία αναμένεται να οδηγήσει στον θάνατό τους εντός έξι μηνών, και που βρίσκονται σε κατάσταση μη αναστρέψιμης επιδείνωσης της υγείας και βιώνουν ανυπόφορους πόνους.
