Μήπως τὸ «Διεθνὲς Παρατηρητήριον Θρησκευτικοῦ Φονταμενταλισμοῦ» εἶναι μία νέα ΜΚΟ;
ΔΙΕΘΝΕΣ ΙΔΡΥΜΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΤΙΣΜΟΥ!
«Πῶς λειτουργεῖ ἡ Μητρόπολη Ἀλεξανδρουπόλεως;
Μὲ ἀπόφαση τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τὸ 2024 στὴ Μητρόπολη Ἀλεξανδρουπόλεως συστάθηκε ἐκκλησιαστικὸ ἵδρυμα μὲ τὴν ἐπωνυμία “Διεθνὲς Παρατηρητήριο Θρησκευτικοῦ Φονταμενταλισμοῦ”. Πρόκειται γιὰ ΝΠΙΔ. Σκοπὸς του εἶναι ἡ μελέτη “τοῦ φαινομένου τοῦ θρησκευτικοῦ φονταμενταλισμοῦ”, ἰδίως γιὰ τὸν Ὀρθόδοξο κόσμο καὶ τὴ Νοτιοανατολικὴ Εὐρώπη, μὲ στόχο τὴν ἀλληλεγγύη μεταξὺ τῶν διαφόρων θρησκευτικῶν κοινοτήτων. Τὸ Παρατηρητήριο διοικεῖται ἀπὸ πενταμελὲς ΔΣ (Πρόεδρο, Διευθυντὴ καὶ 3 μέλη). Πρόεδρος εἶναι ὁ Μητροπολίτης Ἀλεξανδρουπόλεως, Ἄνθιμος καὶ Διευθυντὴς ὁ Χρυσόστομος Σταμούλης, καθηγητὴς Θεολογικῆς Σχολῆς ΑΠΘ.
Στὶς 7/4/2024 δημοσιεύθηκε στὸ ΦΕΚ 2108/τ. Β ἡ ὑπ’ ἀριθμ. 287/673 ἀπόφαση τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος μὲ θέμα: «Κανονισμὸς συστάσεως καὶ λειτουργίας τοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ Ἱδρύματος ὑπὸ τὴν ἐπωνυμία ‘‘Διεθνὲς Παρατηρητήριο Θρησκευτικοῦ Φονταμενταλισμοῦ’’ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ἀλεξανδρουπόλεως’’». Πέρα ἀπὸ τὶς εὔλογες ἐκκλησιολογικὲς ἀπορίες ποὺ δημιουργεῖ τὸ σκεπτικό τῆς ἵδρυσής του, ὅπως ὅταν ἀναφέρεται στὶς «ὑφιστάμενες κοινωνικές, ποιμαντικὲς καὶ πνευματικὲς ἀνάγκες τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ἀλεξανδρουπόλεως’’», θαρρεῖς καὶ ὡς ἐπισκοπή δὲν μπορεῖ νὰ τὶς καλύψει καὶ χρειάζεται τὴν ἐπικουρία κάποιου ἔξω-ἐπισκοπικοῦ Παρατηρητηρίου (ἄρθρο 1, παρ. 3) (τότε, γιατί, ἄραγε, ὑφίσταται ἡ Μητρόπολη Ἀλεξανδρουπόλεως;) ἀνακύπτουν καὶ θέματα ποὺ φανερώνουν τὴ φονταμενταλιστικὴ λογικὴ λειτουργίας τοῦ Παρατηρητηρίου, ὅπως ὡς πρὸς τὸν νόμιμο ἀναπληρωτὴ τοῦ Προέδρου καθὼς καὶ ὡς πρὸς τὰ οἰκονομικά.
Ὡς πρὸς τὰ ἐκκλησιολογικά, διαβάζουμε στὸ ἄρθρο 3 τοῦ Κανονισμοῦ ὅτι τὸ «Παρατηρητήριο» δείχνει «ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον γιὰ τὸν ὀρθόδοξο κόσμο καὶ τὴν Νοτιοανατολικὴ Εὐρώπη». Δηλαδὴ πῶς λειτουργεῖ ἡ μητρόπολη Ἀλεξανδρουπόλεως; Ὡς ὑπερ-ἐπισκοπή; Ὡς Πατριαρχεῖο; Μήπως ὡς Τμῆμα Ἀσφαλείας ἢ ὡς Διεύθυνση Μυστικῶν Ὑπηρεσιῶν; Μήπως ἀπουσιάζουν οἱ ἐπισκοπὲς στὸν Ὀρθόδοξο κόσμο καὶ τὸ κενὸ ἀναπληρώνει ἡ ὑπὲρ-Μητρόπολη Ἀλεξανδρουπόλεως; Τί σχέση ἔχουν ὅλα αὐτὰ μὲ τὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησιολογία;
Ἀκόμη, σύμφωνα μὲ τὸν Κανονισμὸ τοῦ Παρατηρητηρίου, ὁ Μητροπολίτης Ἀλεξανδρουπόλεως καθίσταται ἰσόβιος Πρόεδρός του (ἄρθρο 5, παρ. 2 καὶ παρ. 1α) καὶ μάλιστα χωρὶς δικαίωμα παραίτησης (ἄρθρο 5, παρ. 4). Αὐτὸ σημαίνει ὅτι ὁ μητροπολίτης δὲν δύναται νὰ θέλει. Γιατί ἂν θελήσει νὰ παραιτηθεῖ τοῦτο δὲν μπορεῖ νὰ καταστεῖ ἐφικτό. Αὐτὸ σημαίνει ὅτι ὡς μητροπολίτης, σύμφωνα μὲ τὸ ἄρθρο 34, παρ. 2 τοῦ Καταστατικοῦ Χάρτη τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος (Ν. 590/1977), δύναται νὰ παραιτηθεῖ, ἀλλὰ ὄχι καὶ ὡς Πρόεδρος τοῦ Παρατηρητηρίου! Ἀλλὰ ἂν δὲν εἶναι ἐπίσκοπος Ἀλεξανδρουπόλεως πῶς μπορεῖ νὰ παραμένει Πρόεδρος τοῦ Παρατηρητηρίου, ἐφόσον αὐτὸ δὲν προβλέπεται ἀπὸ τὸν Κανονισμό;
Ἐπισημαίνουμε ἐπίσης, ὡς πρὸς τὰ διοικητικά τοῦ Παρατηρητηρίου καὶ τὸν τρόπο λειτουργίας του, ὅτι ὁ Μητροπολίτης Ἀλεξανδρουπόλεως, ὡς Πρόεδρος ἔχει τὸ δικαίωμα τοῦ διορισμοῦ τῶν μελῶν τοῦ ΔΣ (ἄρθρο 5, παρ. 2), ὅπως καὶ τὸ δικαίωμα ἀντικατάστασής τους (ἄρθρο 5, παρ. 3 καὶ 5). Ἡ δὲ μοναδικὴ ἐκλογικὴ διαδικασία ποὺ προβλέπεται γιὰ τὸ ΔΣ τοῦ Παρατηρητηρίου εἶναι ἐκείνη τοῦ ὁρισμοῦ Γραμματέα καὶ Ταμία (ἄρθρο 6, παρ. 1). Οὐδεμία ἄλλη.
Τὸ πιὸ περίεργο ὅμως παρουσιάζεται στὸ ἄρθρο 5, παρ. 1α τοῦ Κανονισμοῦ, ὅπου ὁρίζεται ρητὰ ὅτι «Τὸν Μητροπολίτη Ἀλεξανδρουπόλεως ὡς Πρόεδρο» ἀναπληρώνει «σὲ περίπτωση προσκαίρου κωλύματός του» ὁ Διευθυντὴς τοῦ Παρατηρητηρίου. Ἀκολούθως ὅμως καὶ συγκεκριμένα στὸ ἄρθρο 6, παρ. 5 σχετικὰ μὲ τὴν ἀπαρτία τοῦ ΔΣ ὁρίζεται ὅτι: «Γιὰ τὴν ὕπαρξη ἀπαρτίας πρέπει νὰ παρευρίσκεται ὁ Πρόεδρος τοῦ Παρατηρητηρίου ἤ, κατ’ ἐντολή του σὲ περίπτωση ἀπουσίας ἢ κωλύματος αὐτοῦ, ὁ νόμιμος ἀναπληρωτής του ὡς Προεδρεύων, ὁ Διευθυντὴς τοῦ Παρατηρητηρίου ὡς Εἰσηγητής, καθὼς καὶ ἕνα τουλάχιστον μέλος ἐκ τῶν λοιπῶν μελῶν τοῦ ΔΣ». Καὶ γεννιέται τὸ ἐρώτημα: Ἐφόσον τὸν Πρόεδρο κωλυόμενο ἀναπληρώνει ὁ Διευθυντὴς τοῦ Παρατηρητηρίου, πῶς στὴν περίπτωση τῆς ἀπαρτίας ἐμφανίζεται κάποιος ἄλλος πού χαρακτηρίζεται μάλιστα ὡς «νόμιμος ἀναπληρωτής» του; Μάλιστα στὸ ἄρθρο 6, παρ. 6 ὁρίζεται ὅτι: “Τὸ ΔΣ ἀποφασίζει μὲ σχετικὴ πλειοψηφία τῶν παρόντων μέλων» καὶ «Σὲ περίπτωση ἰσοψηφίας ὑπερισχύει ἡ ψῆφος τοῦ Προέδρου ἢ σὲ περίπτωση ἀπουσίας ἢ κωλύματος αὐτοῦ, τοῦ Προεδρεύοντος νομίμου ἀναπληρωτῆ του».
Ἄρα τὸ ΔΣ τοῦ Παρατηρητηρίου ποὺ εἶναι πενταμελές, ἀποτελούμενο ἀπὸ τὸν Προέδρο, τὸν Διευθυντὴ καὶ τρία μέλη (ἄρθρο 5, παρ. 1α, 1β, 1γ), γιὰ νὰ βρίσκεται σὲ ἀπαρτία χρειάζεται νὰ παρευρίσκονται σὲ αὐτὸ τρία ἐκ τῶν πέντε μελῶν του…πού ξαφνικά, ἐδῶ, γίνονται ἕξι, ἀφοῦ ὅταν ἀπουσιάζει ὁ Πρόεδρος δὲν τὸν ἀναπληρώνει ὁ Διευθυντής, ὅπως ὁρίζεται στὸ ἄρθρο 5, παρ. 1α, ἀλλὰ ἕνα νέο πρόσωπο –ἄσχετο μὲ τὸ ΔΣ- ποὺ κατ’ ἐντολὴ τοῦ Προέδρου-Μητροπολίτη- τὸν ἀντικαθιστᾶ, «βαπτιζόμενος» μάλιστα, ἐκ τοῦ Κανονισμοῦ, ὡς «νόμιμος ἀναπληρωτής του» καὶ ἀναφερόμενος «ὡς Προεδρεύων» (ἄρθρο 6, παρ. 5). Τὸ πρόσωπο αὐτὸ σὲ περίπτωση ἀπουσίας τοῦ Προέδρου καὶ ὕπαρξης ἀπαρτίας, σύμφωνα μὲ τὸ ἄρθρο 10, παρ. ε : «Συντάσσει καὶ προσυπογράφει […] ὅλα τὰ ἔγγραφα καὶ τὰ ἐντάλματα πληρωμῶν τοῦ Παρατηρητηρίου». Τὸ ἴδιο πρόσωπο, σὲ περίπτωση κωλύματος καὶ τοῦ Γραμματέα ὁρίζει ποιὸς θὰ ἀντικαταστήσει τὸν τελευταῖο (ἄρθρο 10, παρ. 2). Συνεπῶς, ὁ Κανονισμὸς τοῦ Παρατηρητηρίου αὐτοακυρώνεται καὶ γελοιοποιεῖται.
Τὸ γεγονὸς τῆς ἐκτὸς λογικῆς πραγματικότητας, στὸ ἐν λόγῳ ΦΕΚ, φαίνεται ξεκάθαρα καὶ στὸ ἄρθρο 8, παρ. 2, ὅπου ἀναφέρεται ὅτι: «Τὸν Πρόεδρο σὲ περίπτωση ἀπουσίας ἢ προσκαίρου κωλύματός του ἀναπληρώνει στὴν ἐκτέλεση τῶν καθηκόντων του ὁ Διευθυντὴς τοῦ Παρατηρητηρίου, ὁ ὁποῖος ὑπογράφει ἀντ’ αὐτοῦ, ἔχοντας τὰ ὡς ἄνω καθήκοντα καὶ ἁρμοδιότητες. Ἡ ἀναπλήρωση αὐτὴ γίνεται κατόπιν ἔγγραφης ἐντολῆς τοῦ Προέδρου. Εἰδικὰ δὲ στὴν περίπτωση ποὺ ὁ Πρόεδρος τοῦ Παρατηρητηρίου αἰφνιδιαστικὰ καὶ ἀντικειμενικὰ ἀδυνατεῖ νὰ ὑπογράψει ἔγγραφη ἐντολὴ ἀναπλήρωσής του, ὁ Πρόεδρος ἀναπληρώνεται ἀπὸ τὸν Διευθυντὴ τοῦ Παρατηρητηρίου αὐτοδικαίως».
Τὸ ἐκτὸς λογικῆς σχῆμα τοῦ παρόντος ΦΕΚ λαμβάνει καὶ νέες διαστάσεις στὴν περίπτωση τοῦ ἄρθρου 9, ὅπου ἀναφέρεται ἡ «Ἐκπροσώπηση τοῦ Παρατηρητηρίου». Ἐκεῖ ὁρίζεται ὅτι: «Ὁ Πρόεδρος ἢ ὁ ἀναπληρωτὴς του ἐκπροσωπεῖ τὸ Παρατηρητήριο δικαστικὰ καὶ ἐξωδικαστικά, ἤτοι ἐνώπιον πάσης Ἀρχῆς, ἐκκλησιαστικῆς, κρατικῆς, διοικητικῆς καὶ φορολογικῆς, ἐνώπιον τῶν Δικαστηρίων, Τραπεζῶν καὶ Ὀργανισμῶν καθὼς καὶ στὶς σχέσεις του μὲ ἄλλα ἱδρύματα, ὀργανισμούς, φυσικὰ ἢ νομικὰ πρόσωπα δημοσίου ἢ ἰδιωτικοῦ δικαίου καὶ συναλλάσσεται μὲ αὐτούς». Ποιός, λοιπόν, τελικὰ ἐκπροσωπεῖ τὸ Παρατηρητήριο, ἐνώπιον Ἀρχῶν καὶ Ἐξουσιῶν σὲ περίπτωση κωλύματος τοῦ ἰσόβιου Προέδρου καὶ ὕπαρξη ἀπαρτίας; Ὁ «νομικὸς ἀναπληρωτής του» ἢ ὁ Διευθυντής;
Στὸ ἄρθρο 14, παρ. ἡ ἀναφέρεται ὅτι ὁ Διευθυντὴς τοῦ Παρατηρητηρίου: «Ἐπιλύει κάθε πρακτικὸ ζήτημα, τὸ ὁποῖο ἀνακύπτει κατὰ τὴ λειτουργία τοῦ Παρατηρητηρίου σὲ σχέση μὲ τρίτα πρόσωπα». Ἆραγε ὁ «νομικὸς ἀναπληρωτής του» ἀποτελεῖ τέταρτο πρόσωπο γιὰ τὸ Παρατηρητήριο ἢ μήπως τὸ Παρατηρητήριο δὲν παρατηρεῖ ὀρθῶς;
Ἂν μάλιστα ὁ Πρόεδρος εἶναι κωλυόμενος καὶ στὸ ΔΣ εἶναι παρόντες, ὁ ἐλάχιστος γιὰ τὴν ἀπαρτία ἀριθμός, δηλαδὴ τρεῖς, ὁ «νομικὸς ἀναπληρωτής του», ὁ διευθυντὴς καὶ ἕνα μέλος, τότε γενομένης ψηφοφορίας ἂν τὸ μέλος ψηφίσει «ἀπέχω», ἡ ψῆφος τοῦ «νομικοῦ ἀναπληρωτοῦ του» θὰ καθορίσει τὸ ἀποτέλεσμα, ἀφοῦ «Σὲ περίπτωση ἰσοψηφίας ὑπερισχύει ἡ ψῆφος τοῦ Προέδρου ἢ σὲ περίπτωση ἀπουσίας ἢ κωλύματος αὐτοῦ, τοῦ Προεδρεύοντος νομίμου ἀναπληρωτῆ του» (ἄρθρο 6, παρ. 6).
Νὰ σημειωθεῖ ὅτι ὁ «νομικὸς ἀναπληρωτής του», ὡς ἀναπληρωτὴς τοῦ Προέδρου, ἔχει δικαίωμα ὑπογραφῆς καὶ ὡς πρὸς τὰ τηρούμενα βιβλία, διπλότυπα γραμμάτια καὶ ἐντάλματα πληρωμῆς τοῦ Παρατηρητηρίου, ὅπως ὁρίζεται στὸ ἄρθρο 16, παρ. 1γ: «Βιβλίο Ταμείου καὶ ἀριθμημένα κατ’ αὔξοντα ἀριθμὸ Διπλότυπα Γραμμάτια Εἴσπραξης καὶ Ἐντάλματα πληρωμῆς […] εἶναι ἐκτελεστέα ἐφ’ ὅσον φέρουν τὴν ὑπογραφὴ τοῦ Προέδρου ἢ τοῦ νόμιμου ἀναπληρωτῆ του, τοῦ Ταμία καὶ τοῦ Γραμματέα (ἄρθρο 16, παρ. 1γ).
Τέλος, τίθεται μέγα θέμα καὶ ὡς πρὸς τὰ οἰκονομικά τοῦ Παρατηρητηρίου, ἀφοῦ σύμφωνα μὲ τὸν Κανονισμὸ (ἄρθρο 1, παρ. 1) ἡ ἐπωνυμία τοῦ ἱδρύματος εἶναι «Διεθνὲς Παρατηρητήριο Θρησκευτικοῦ Φονταμενταλισμοῦ». Αὐτὸ ἀναγράφεται καὶ στὴ σφραγίδα του (ἄρθρο 2, παρ. 1). Τὸ ἴδιο ἀναφέρεται καὶ στὴν περίπτωση εὐθύνης φύλαξης «τῶν χρημάτων τοῦ Παρατηρητηρίου», ὅπου, ἐκεῖ ὁρίζεται, ὅτι οἱ τραπεζικοὶ λογαριασμοὶ ποὺ θὰ ἀνοιχθοῦν θὰ φέρουν τὸ ὄνομα «Ἐκκλησιαστικὸ Ἵδρυμα Διεθνὲς Παρατηρητήριο Θρησκευτικοῦ Φονταμενταλισμοῦ» (ἄρθρο 11, παρ. η΄). Στὴν περίπτωση ὅμως εἴσπραξης ἐσόδων ὑπὲρ τοῦ Παρατηρητηρίου «μὲ ἀριθμημένα διπλότυπα Γραμμάτια Εἴσπραξης θεωρημένα ἀπὸ τὸν Πρόεδρο τοῦ ΔΣ» ἐκεῖνα θὰ φέρουν «τὴν ἔνδειξη ‘’Ἐκκλησιαστικὸ Ἵδρυμα ΔΙΕΘΝΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ ΦΟΝΤΑΜΕΝΤΑΛΙΣΜΟΥ’’, ἀπουσιάζει δηλαδὴ ἡ λέξη «Θρησκευτικοῦ» (ἄρθρο 11, παρ. ε΄). Ἅπαντες ὅμως γνωρίζουν τί σημαίνει ἡ ἀπουσία ἢ ἡ προσθήκη μίας λέξης σὲ ἕνα ΦΕΚ. Ἡ εἴσπραξη τῶν ἐσόδων σὲ ἄλλο ὄνομα, οἱ τραπεζικοὶ λογαρισμοὶ σὲ διαφορετικό. Καὶ αὐτὰ συμβαίνουν ἐπισήμως!
Ἔπειτα, ἀπὸ αὐτὲς τὶς διαπιστώσεις, μπορεῖ καθένας νὰ καταλάβει τὴ «δημοκρατικότητα» ποὺ θὰ διέπει τὸ συγκεκριμένο Παρατηρητήριο. Ὅταν ἤδη στὸν Κανονισμὸ λειτουργίας του θεσπίζονται φονταμενταλιστικὲς πρακτικές, προκειμένου νὰ ἀντιμετωπίσει τοὺς «φονταμενταλιστές». Αὐτὲς τὶς παρατηρήσεις ἔχουμε νὰ καταθέσουμε ὡς πρὸς τὸ νέο Παρατηρητήριο «Ἀστυνόμευσης» τῆς «ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς»…
* Οἱ ὑπογραμμίσεις στὸ ΦΕΚ εἶναι δικές μας.
