«Πνευματική φαρέτρα τοῦ Ὀρθοδόξου Χριστιανοῦ»
Ἐάν δέν μπορῆς περισσότερο, τουλάχιστον νά εἶσαι προσεκτικός στόν ἴδιο τόν ἑαυτό σου. Γιά τήν δική σου σωτηρία τίμα μέ ὅλη σου τήν ζωή αὐτές τίς δύο ἡμέρες τῆς ἑβδομάδος, γιά νά ἀλλάξη ἡ πνευματική καί κοινωνική ζωή σου.
Γιατί νά καταστρέψης τήν ζωή σου, πρό τῆς ὥρας σου; Βοήθησε τόν ἑαυτό σου καί μή ξεχνᾶς ὅτι ἡ σωτηρία εἶναι τό σχοινί πού δένει μέ τήν θεία Χάρι τήν ἐλεύθερη θέλησί σου. Ἅπλωσε τά χέρια σου πρός τόν Χριστό. Αὐτός θέλει νά σέ βοηθήση. Δέξου νά δεθῆς πνευματικά μέ ἕνα σχοινί καί θά ἀνυψωθῆς στήν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Ἡ Βασιλεία ἡ ὁποία δέν εἶναι φαγητό καί ποτό, ἀλλά εἰρήνη, δικαιοσύνη καί χαρά ἐν τῷ Ἁγίῳ Πνεύματι.
Μή ξεχνᾶς, λοιπόν, ὅτι Αὐτός πού θυσιάσθηκε γιά τήν σωτηρία μας, μᾶς προτρέπει νά θυσιασθοῦμε κι ἐμεῖς. Ἡ σωτηρία τῆς ψυχῆς ἔχει καί μία ἀντίστροφη ἀνταπόδοσι.
Τί εὐλογημένο δῶρο ἀπό τόν Θεό εἶναι τό νερό στήν ζωή τῶν ἀνθρώπων! Τό πίνουμε καί σβήνει ἡ δίψα μας, ἀλλά τό σπουδαιότερο εἶναι ὅτι δροσίζεται τό φλογισμένο ἀπό τούς κόπους σῶμα μας καί πλένουμε μ᾿ αὐτό τά ἀκάθαρτα ροῦχα μας καί πόσο ὡραῖα αἰσθάνεσαι ὅταν εἶσαι καθαρός!
Ἕνας χριστιανός γνωρίζει ὅτι ἔχει καί ψυχή - ἄραγε ἡ ψυχή του δέν μολύνεται μέσα στήν ζωή; Ἀλλά δέν εἶναι ἁμαρτία ἡ φοβερή ἀκαθαρσία τῆς ψυχῆς, ἡ ὁποία σκοτίζει ἀκόμη καί τά μάτια τοῦ νοῦ; Διότι εἶναι γραμμένο: «Ἐάν εἴπωμεν ὅτι δέν ἔχομεν ἁμαρτίαν, πλανῶμεν τούς ἑαυτούς μας καί ἡ ἀλήθεια δέν ὑπάρχει μέσα μας» (Α΄ Ἰωάν. 1,8). Ἐάν ὁμολογοῦμε τίς ἁμαρτίες μας, ἡ ἐξομολόγησις εἶναι ἀκριβῶς τό λουτρό τῆς καθαριότητος τῆς ἀνθρωπίνης ψυχῆς μας.
Ὤ ἄνθρωπε, πλῦνε τήν ψυχή σου γιά νά ἠμπορέσης νά τραφῆς μέ τόν ἄρτο τῆς αἰωνίου ζωῆς (Θεία Κοινωνία). Μήν ἐπιθυμῆς νά ἐνδύσης μέ ὑποκάμισο τόν Χριστό. Βοήθησε τήν ψυχή σου νά δεχθῆ κι αὐτή τόν ἄρτο τῶν ἀγγέλων. Ἀλλά νά ξέρης ἀκόμη κι αὐτό, ὅτι ἕνα κομμάτι ψωμιοῦ, πού τό τρώγης μέ στενοχώρια, αἰσθάνεσαι ὅτι εἶναι ἄδειο τό στόμα σου.
Ὤ! Ἐάν ἀγαπᾶς περισσότερο τόν Χριστό θά προοδεύσης καί ἐσωτερική χαρά θά αἰσθάνεσαι τότε καί ἀληθινή τήν γλυκύτητα τῆς Θείας Μεταλήψεως. Ἐνῶ, ὅποιος τρώγη ἀπό τόν Ἄρτο αὐτό, θά παραμείνη ζωντανός στόν αἰῶνα.
Μία ψυχή ταραγμένη ἀπό τήν δίνη τῶν παθῶν καί τοῦ μίσους, δέν ἠμπορεῖ νά λάβη τόν σπόρο τῆς χάριτος, οὔτε τόν Χριστό στά Ἅγια Μυστήρια. Γι᾿ αὐτό πολύ φωτίζεται ἡ δύναμις τοῦ νοῦ σέ μία ψυχή πού ζῆ εἰρηνικά. Μία εὐθεῖα ψυχή εἶναι σημεῖο ἀτελευτήτου χαρᾶς.
Προσπάθησε, συνεπῶς, νά σβήσης τήν φουρτοῦνα, πού ταράζει τήν μικρή βασιλεία τῆς ψυχῆς σου καί ὁλόκληρη ἡ ζωή σου θά ἐκτυλίσσεται σάν ἕνα ἀνεμοσάλευμα ἐπάνω στούς πόνους. Δέν γνωρίζεις ὅτι κάθε ἔργο, εἴτε καλό, εἴτε κακό, γλυκαίνεται ἤ γίνεται πικρό πρῶτα ἀπό τόν δημιουργό του; Καί τό φῶς, τό ὁποῖον ἀνάβει γιά νά σκορπίση τό γύρω σου σκοτάδι, φωτίζει τό πρόσωπό σου καί κατόπιν σκορπίζεται μακρύτερα. Μή σβήνης ἕνα τέτοιο φῶς.
Μή ξεχνᾶς ὅτι τό νερό πού κτυπιέται στήν φουρτοῦνα, δέν ἠμπορεῖς νά τό καταπραΰνης κτυπῶντας το μ᾿ ἕνα καμτσίκι. Καί τόν ἐχθρό σου δέν ἠμπορεῖς νά τόν εἰρηνεύσης, ἐνῶ τόν μισεῖς καί τόν βλασφημᾶς. Μόνο προσευχόμενος γι᾿ αὐτόν μέ εἰρήνη καί γιά τήν σωτηρία του θά τόν ἀποσπάσης ἀπό τήν δεσποτεία τοῦ πονηροῦ διαβόλου. Ποιός εἶναι ὁ σκοπός τῆς ἀγάπης μας πρός τούς ἐχθρούς μας; Ἡ ἀγάπη πρός τούς ἐχθρούς μας, φαίνεται ὅτι εἶναι τό καλλίτερο μέσον καταργήσεως τῆς ἐκδικήσεως.
Ἀπό πρακτικῆς πλευρᾶς μόνο ἐνώπιον τῶν συγγενῶν καί φίλων, ἡ ἀγάπη εἶναι ἀπεριόριστη καί ἐκτείνεται μέχρι τήν περιοχή τῆς ψυχῆς καί συγκεκριμένα ἀκόμη σ᾿ ἐκεῖνον πού ἔχει ἄγριες προδιαθέσεις γιά ὀργή καί ἐκδίκησι. Ἀλλά ἡ προσπάθεια νά συμπεριφερθῆς πρός τόν ἐχθρό σου, σύμφωνα μέ τό παράδειγμα τοῦ Σωτῆρος μας Χριστοῦ, σέ δεσμεύει πλήρως, ὥστε οἱ διαθέσεις γιά ὀργή καί ἐκδίκησι μπήγονται στήν ψυχή σου καί φθάνης στήν κατάστασι σέ κάποια στιγμή νά μήν ἔχης τήν δύναμι νά ἐκδικηθῆς, διότι ἄλλες πνευματικές δυνάμεις σέ ἐνισχύουν καί οἱ σκοτεινές δυνάμεις εἶναι ἀνίκανες νά ἐξασκήσουν κάποιο εἶδος τυραννίας ἐπάνω σου. Εἶναι σωστό αὐτό καί μποροῦμε νά τό εἰποῦμε ὅτι μόνο ἡ ἀγάπη πρός τόν ἐχθρό μπορεῖ νά σέ ἐλευθερώση ἀπό τήν εὐτελῆ δουλεία τῶν κινήσεων τῆς ψυχῆς σου πρός ὀργή καί ἐκδίκησι. Ὅταν ὁ Σωτῆρας μας διατάζει ἀγάπη πρός τούς ἐχθρούς, Αὐτός δέν τό κάνει γιά νά σέ γονατίση μπροστά στό κακό, ἀλλά γιά νά ἐλευθερώση ἐσένα ἀπό τό κακό καί νά σέ προφυλάξη ἀπό τέτοια κακά.
Καί ἐάν πράγματι στήν ἐχθρικότητα ἀπαντᾶς μέ ἐχθρικότητα, μέ τόν τρόπο αὐτό δέν ἀποδεικνύεις τήν δύναμί σου, ἀλλά δείχνεις ὅτι καί σύ ὁ ἴδιος μολύνθηκες ἀπό τό κατώτερο συναίσθημα, ὅτι καί σύ ὁ ἴδιος κυριεύθηκες ἀπό τόν διάβολο. Ἔτσι ὥστε, ἐκεῖ πού προηγουμένως στήν κακία μέ τήν κακία σου, τό κακό ἦτο περιορισμένο μόνο στόν ἐχθρό σου, τώρα ἐπιστρέφει καί ἐπάνω σου. Ἐκεῖ πού ἦτο μόνο τό κακό: ὁ ἐχθρός σου, τώρα εἶσθε δύο: Ὁ ἐχθρός σου καί ἐσύ, ὁ ἐχθρός τοῦ ἐχθροῦ σου. Ἐάν ὅμως ἀπαντήσης στήν κακία μέ ἀνοχή, ὑπομονή, συγχώρησι, μέ ἀδελφική συμπεριφορά καί τό κάθε τι πάντα μέ ἀγάπη, ὁ διάβολος ἤδη δέχθηκε μία θανάσιμη πληγή μέσα στήν ψυχή σου.
Προσευχήσου γιά τόν ἐχθρό σου καί θά ἐντραπῆ ὁ διάβολος ἀφήνοντας μόνον καί ἐξαντλημένον αὐτόν τόν ἄνθρωπο. Μή τόν μισῆς πλέον, ἀλλά δεῖξε καλωσύνη σ᾿ αὐτόν ἐπειδή εἶναι ἄνθρωπος, ἐπειδή εἶναι ἀδελφός σου, εἶναι υἱός τοῦ Ἰδίου Οὐρανίου Πατρός. Νά εὔχεσαι στόν ἐχθρό σου νά γίνεται αὐτό πού ζητεῖς ἐσύ ἀπό τόν Θεό στήν προσευχή σου γιά τόν ἑαυτό σου. Στήν ἀρχή εἶναι δύσκολο γιατί εἶσαι καί σύ ἄνθρωπος ἐμπαθής, ὅπως ὅλοι οἱ ἄνθρωποι. Ἀλλά ἡ ἐπιμονή κοιλαίνει τήν πέτρα καί μετά ἀπό ὀλίγο καιρό θά αἰσθάνεσαι τήν ἀνάγκη νά προσεύχεσαι γι᾿ αὐτόν ἀπό εὐσπλαγχνία. Δέν ἠμπορεῖς πλέον νά μισήσης τόν ἐχθρό σου, δέν εἶσαι πλέον σέ θέσι νά μισήσης κανένα ἄνθρωπο. Μόλις τότε θά ἰδῆς ὅτι ἐνίκησες τόν διάβολο, τόν ἐχθρό ὅλης τῆς ἀνθρωπότητος, τόν καταστροφέα τῆς εἰρήνης καί κακοποιόν ὅλων τῶν ἀνθρώπων.
Θέλεις νά ἰδῆς τόν νοητό ἥλιο νά ἀνεβαίνη ἐσωτερικά μέ μιά ὡραία ἀνατολή στόν οὐρανό τῆς προσωπικῆς σου ζωῆς; Προσπάθησε αὐτό νά τό αἰσθάνεσαι τό ἕνα μετά τό ἄλλο τά βράδυα, συνομιλῶντας μέ τόν ἑαυτό σου, ἐνισχυόμενος μέ τίς μετάνοιες, μέ τήν ἀνάγνωσι ἑνός ψαλμοῦ, μέ μία προσευχή, μέ τήν ταπείνωσι ἀνεβάζοντας ἔτσι τήν ψυχή σου καί προοδεύοντας στήν ἀγάπη γιά τόν κάθε ἄνθρωπο. Κάθε ἡμέρα νά στέκεσαι ἐνώπιόν σου, σάν νἆναι ἡ τελευταία τῆς ζωῆς σου, καί θά πάρης κουράγιο, θά αἰσθανθῆς τήν δύναμι τῆς Θείας Χάριτος, νά ἐργάζεται μαζί μέ σένα.
Ἡ ζωή τῶν ἀνθρώπων ὁμοιάζει μέ μία αὐλακιά πού χαράσσεται μέ τό ἀλέτρι στόν ἀγρό τῶν ἐτῶν ἡ ὁποία φθάνει μέχρι τήν ἄκρη τοῦ συνόρου τῆς ζωῆς μας. Γι᾿ αὐτό χάραξε τήν αὐλακιά τῆς προσωπικῆς σου ζωῆς ἐπάνω στά χρόνια σου, ὅσο πιό εὐθεῖα ἠμπορεῖς. Παραμέρισε τά ζιζάνια καί τά ἄγρια χόρτα (λάθη καί πάθη). Καί, ἐάν ἄρχισες νά ἐπιτελῆς αὐτό τό ἔργο, εὐθυγράμμισε τήν αὐλακιά, πρίν ἀκόμη νυκτώση καί πρίν πέση παγωνιά, κάνοντας τό καλό τό ὁποῖον εἶσαι καλεσμένος νά κάνης, μέχρις ὅτου τό ἀλέτρι τῆς ψυχῆς νά ἠμπορῆ νά κάνη τήν αὐλακιά μέχρι τό τέρμα τῆς ζωῆς σου, ὑπό τήν καθοδήγησι τῶν καθαρῶν λογισμῶν σου καί τοῦ ἐλέους τοῦ μεγάλου Θεοῦ, ἐνθυμούμενος πάντοτε πόσο εὐτυχισμένοι εἶναι αὐτοί πού ἐπιδιώκουν τήν εἰρήνη.
Μέχρι τόν Θεό δέν ὑπάρχει κάτω, οὔτε ἄνω, οὔτε κοντά, οὔτε μακριά, διότι ὁ Θεός εἶναι πανταχοῦ παρών καί γι᾿ αὐτό εἶναι πλησιέστερα ἀπό σένα, ἀπό ὅ,τι εἶναι ἡ ψυχή καί τό σῶμα σου. Μόνο νά γνωρίζης καί νά ἐφαρμόζης στήν ζωή σου ὅτι αὐτή ἡ προσέγγισις γίνεται μέ τήν πίστι καί τήν προσευχή.
Ὁ Κύριος εἶναι κοντά σ᾿ ὅλους αὐτούς πού Τόν καλοῦν μέ ὅλη τήν καρδιά τους.
ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΑΡΣΕΝΙΟΥ ΜΠΟΚΑ ΡΟΥΜΑΝΟΥ ΙΕΡΟΜΟΝΑΧΟΥ (1910-1989), ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΜΑΡΓΑΡΙΤΑΡΙΑ, ΜΕΤΑΦΡΑΣΙΣ-ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ Μ.Δ.Γ., 2003
Μέ τήν εὐλογία τοῦ πατρός Δαμασκηνοῦ Γρηγοριάτου
