Από το Institute for family studies
Οι εκπαιδευτικοί παρατηρούν ότι οι καλύτεροι μαθητές στη τάξη είναι συνήθως κορίτσια. Τα αγόρια δείχνουν να μη τα πηγαίνουν τόσο καλά όσο τα κορίτσια. Τα κορίτσια είναι καλύτερα από τα αγόρια, από το νηπιαγωγείο ήδη, όσον αφορά τη προετοιμασία τους, την συμμόρφωση στη σχολική ζωή, τους βαθμούς, τα αποτελέσματα των εισαγωγικών εξετάσεων στο Πανεπιστήμιο και την έγκαιρη απόκτηση πτυχίου. Σύμφωνα με μελετητές, στο κορυφαίο 10% των μαθητών τα δύο τρίτα είναι κορίτσια. Από την άλλη πλευρά, τα αγόρια αποτελούν σχεδόν τα δύο τρίτα του κατώτερου βαθμολογικά 10% των μαθητών. Τα αγόρια ξεπερνούν συνολικά τα κορίτσια στα τυποποιημένα τεστ εισαγωγής στα Πανεπιστήμια, ωστόσο τα κορίτσια έχουν καλύτερες επιδόσεις στα γραπτά κείμενα και στα προφορικά των εξετάσεων, ενώ τα αγόρια πάλι έχουν καλύτερη απόδοση σε θέματα τεχνολογίας.
Αλλά και στην πειθαρχία, πέρα από τους βαθμούς, τα αγόρια δεν τα πηγαίνουν το ίδιο καλά. Τα αγόρια έχουν περίπου 2,5 φορές περισσότερες πιθανότητες να πάρουν αποβολή ή να διωχθούν από το σχολείο σε σχέση με τα κορίτσια. Στο σύνολο των αποβολών από το δημόσιο σχολείο στις ΗΠΑ κατά το σχολικό έτος 2017-2018 (το τελευταίο έτος για το οποίο υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία), το 72% των αποβολών και το 70% των τιμωριών αφορούσαν αγόρια.
Γιατί αυτές οι ανισότητες έχουν σημασία;
Ποιες είναι όμως οι συνέπειες αυτής της φαινομενικής αδυναμίας των αγοριών στο σχολείο; Τα αγόρια που υστερούν στο σχολείο φαίνεται στατιστικά να είναι δυσκολότερο και να το τελειώσουν σε σχέση με τα κορίτσια. Συχνότερη εγκατάλειψη του σχολείου σημαίνει περισσότερη εγκληματικότητα, περισσότερα ψυχολογικά ζητήματα, μεγαλύτερη φτώχεια και μεγαλύτερη ανεργία. Τα σχολεία αντί να προσφέρουν στη κοινωνία παραγωγικούς και καλά προσαρμοσμένους πολίτες, καταλήγουν να αποδίδουν άτομα αμόρφωτα, που διαβρώνουν τον κοινωνικό ιστό και αυξάνουν τις οικονομικές πιέσεις.
Αλλά και σε πολιτιστικό επίπεδο, ο γάμος και η οικογένεια υποφέρουν. Τα παιδιά που δεν ολοκλήρωσαν την εκπαίδευση είναι ποιο πιθανό να μην παντρευτούν ποτέ, να χωρίσουν, να κάνουν μονογονεϊκή οικογένεια, ενώ δεν αναφέρουν τόσο συχνά έναν «πολύ ευτυχισμένο» γάμο.
Τι προκαλεί αυτές τις ανισότητες;
Ας ξεκαθαρίσουμε εξαρχής ότι κανένας εκπαιδευτικός δεν τροφοδοτεί συνειδητά αυτά τα αποτελέσματα. Τα σχολεία σήμερα παρέχουν ίσους όρους παιχνιδιού και ίση μεταχείριση σε αγόρια και κορίτσια. Ωστόσο, η προσπάθεια δημιουργίας ενός εντελώς ίσου περιβάλλοντος μπορεί να οδηγήσει σε άνισα αποτελέσματα, επειδή τα αγόρια και τα κορίτσια αντιδρούν διαφορετικά στις ίδιες συνθήκες και παρουσιάζουν γενικά διαφορετική συμπεριφορά. Για παράδειγμα, εάν δεχθούμε πως τα αγόρια και οι άνδρες είναι πιο επιθετικοί, ανταγωνιστικοί και επιρρεπείς σε αντικοινωνικές συμπεριφορές (ακραία περίπτωση αποτελούν οι πληθυσμοί των φυλακών, ανδρικών και γυναικείων όπου φαίνεται πως κάτι τέτοιο συγκριτικά ισχύει), τότε είναι λογικά πιθανότερο για τα αγόρια να τιμωρηθούν ή να αποβληθούν από ένα σχολείο που έχει πολιτική «μηδενικής ανοχής», στους παιδικούς καυγάδες -για παράδειγμα- στα διαλείμματα.
Μήπως όμως υπάρχουν και πολιτικές μελέτης που δίνουν στα κορίτσια ένα φυσικό πλεονέκτημα στο διάβασμα ή στις κοινωνικές σπουδές; Μόλις το 2023, μια μελέτη (των Emil Smith και David Reimer) έδειξε ότι τα κορίτσια αφιερώνουν περισσότερο χρόνο στο διάβασμα εκτός σχολείου από τα αγόρια. Ξεκινώντας από την 4η δημοτικού, τα κορίτσια διαβάζουν 100.000 περισσότερες λέξεις το χρόνο από τα αγόρια, κάτι που αθροίζεται διαρκώς καθώς περνούν οι τάξεις. Χωρίς να αποτελεί συνειδητή τακτική, ωστόσο υπάρχουν αποφάσεις που επηρεάζουν αυτό το αποτέλεσμα: τα σχολεία αναθέτουν στα παιδιά, στη συντριπτική τους πλειοψηφία, να διαβάσουν βιβλία με φανταστική πλοκή, βιβλία μυθοπλασίας.
Υπάρχει έρευνα για το αναγνωστικό ενδιαφέρον των παιδιών σχολικής ηλικίας που εξηγεί γιατί είναι πρόβλημα η υπερβολική σύσταση για ανάγνωση μυθοπλασίας. Μια μελέτη του 2021 ( Chantal Lepper, Justine Stang και Nele McIlveny) έδειξε ότι τα κορίτσια ενδιαφέρονται περισσότερο για τις φανταστικές ιστορίες σε σχέση με τα αγόρια, ενώ τα αγόρια ενδιαφέρονται περισσότερο για τα μή φανταστικά βιβλία, σε σχέση με τη λογοτεχνία μυθοπλασίας (αν και τόσο τα αγόρια όσο και τα κορίτσια δείχνουν να ενδιαφέρονται εξίσου για τις αληθινές ιστορίες).
Τα αγόρια ενδιαφέρονταν περισσότερο για τον πόλεμο, την κωμωδία, τον αθλητισμό και την επιστημονική φαντασία και ενθουσιάζονταν περισσότερο με τα ενημερωτικά κείμενα, ενώ τα κορίτσια προτιμούσαν αφηγηματικά βιβλία και ρομαντικές ιστορίες. Σύμφωνα με άλλον ερευνητή (Deloitte), τα αγόρια είναι λιγότερο πιθανό να διαβάσουν βιβλία από γυναίκες συγγραφείς ή με γυναίκες πρωταγωνίστριες, αλλά τα κορίτσια ήταν πρόθυμα να διαβάσουν βιβλία γραμμένα από άνδρες και με άνδρες πρωταγωνιστές. Τα ευρήματα των Lepper, Stang και McIlveny ανέδειξαν και εκείνα το ίδιο μοτίβο προτιμήσεων, και στην πραγματικότητα έδειξαν ότι τα κορίτσια έδειχναν μεγαλύτερο ενδιαφέρον για βιβλία με άνδρες πρωταγωνιστές από τα αγόρια!
Αυτό που προωθείται στα σχολεία σήμερα, είναι σε συντριπτικό βαθμό η μυθοπλασία. Συχνά προσφέρεται ελάχιστη έως καθόλου ύλη ενημέρωσης ή περιγραφών και αν αυτό γίνει έχει τη μορφή απομνημονευμάτων, (αφηγηματικού χαρακτήρα δηλ.) συνεπώς το ενδιαφέρον των αγοριών είναι ούτως ή άλλως πολύ περιορισμένο.
Τι μπορεί να γίνει;
Υπάρχουν προτάσεις για παρεμβάσεις ώστε να βοηθηθούν τα αγόρια: Για τα αγόρια είναι ζωτικής σημασίας το διάλειμμα και η σωματική δραστηριότητα. Υπάρχει ανάγκη για περισσότερους άντρες δασκάλους και περισσότερες πρακτικές δραστηριότητες μέσα στο σχολικό ωράριο. Τέτοια είναι τα επιστημονικά εργαστήρια, εργαστήρια κατασκευών ή επαγγελμάτων (π.χ αγγειοπλαστικής).
Θα μπορούσε να επαναπροσδιορισθεί η λογοτεχνική ύλη που προτείνεται από τα σχολεία, και να περιληφθούν κομμάτια ή βιβλία που προτιμώνται από τα αγόρια. Αυτό είναι δύσκολο, εν μέρει, επειδή τα μαθήματα γλώσσας προσπαθούν να εισαγάγουν και να διδάξουν στους μαθητές συνολικά κανόνες γλώσσας. Όσοι διαβάζουν τα λογοτεχνικά κείμενα διδάσκονται τη κοινή γλώσσα, τις ιδέες και γνωρίζουν τους συγγραφείς. Ωστόσο, η βελτίωση της απόδοσης των αγοριών στην τάξη είναι ένας σημαντικός στόχος και η στόχευση προς τα αγόρια μέσα από ένα ειδικό αναγνωστικό υλικό είναι ένα αναγκαίο μέσο για να τον επιτύχουμε.
Το μάθημα της ιστορίας και των φυσικών επιστημών έχουν περισσότερες δυνατότητες και μπορούν να συνεισφέρουν με βιβλία μη φαντασίας στο πρόγραμμα σπουδών. Τα σύγχρονα βιβλιοπωλεία διαθέτουν ένα ευρύ φάσμα σύγχρονων αναγνωσμάτων που ενδιαφέρουν τα περισσότερα αγόρια. Υπάρχουν βιβλία με άντρες πρωταγωνιστές, ηρωικές ή αξιόλογες προσωπικότητες που ενθουσιάζουν και συμβάλλουν στην προσέλκυση του ανδρικού ενδιαφέροντος για την ανάγνωση.
Η «ισότητα» που οφείλεται να ακολουθείται από τα σχολεία έχει τη δυνατότητα να επιτρέψει μέχρι εδώ. Η βελτίωση των αποτελεσμάτων για τα αγόρια μπορεί να γίνει με τη χρήση παρεμβάσεων που απευθύνονται προς τα αγόρια ως αγόρια. Οι δάσκαλοι και οι βιβλιοθηκονόμοι μπορούν να ανανεώσουν τις εκπαιδευτικές τους προτάσεις και με βιβλία που ενδιαφέρουν τα αγόρια. Οι υπεύθυνοι προγραμμάτων εκπαίδευσης, να εισάγουν ξανά στο πρόγραμμα σπουδών κατάλληλα εκπαιδευτικά αντικείμενα, κλάδους και δεξιότητες που απευθύνονται στα αγόρια ενώ η πρόσληψη περισσότερων ανδρών δασκάλων είναι ένας σημαντικός και εφαρμόσιμος στόχος.
Γενικότερα στην κουλτούρα μας, το «να επιτρέπουμε στα αγόρια να είναι αγόρια» πρέπει να γίνει κριτήριο για να αναθρέψουμε τη μελλοντική μας γενιά αγοριών ώστε να γίνουν οι επιτυχημένοι άντρες που χρειαζόμαστε.
