Τετάρτη 5 Μαρτίου 2025

Περί νοεράς προσευχής

Μαρτυρία και διδαχή

Παραλάβαμε από τους αγίους Πατέρες μας να λέμε την προσευχή· «Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, ελέησόν με τον αμαρτωλόν». Αυτή την προσευχή όσο συχνά την λέει ο Χριστιανός, τόσο περισσότερο λαμβάνει την Χάρη του Αγίου Πνεύματος, ειρήνη στην ψυχή του, φωτισμό στο μυαλό του και δύναμη να αντιμετωπίσει τον αγώνα της ζωής.

Αυτή την προσευχή δεν μπορεί να την πει κανείς, εάν δεν έχει την Χάρη του Αγίου Πνεύματος. Διότι λέγει ο απόστολος Παύλος, ότι «ουδείς δύναται ειπείν Κύριον Ιησούν ει μη εν Πνεύματι Αγίω» (Α’ Κορ. 12:3)· δηλαδή, «κανείς άνθρωπος δεν μπορεί να πει τον Ιησού Χριστό, Κύριο, Θεό, παρά μόνον εάν έχει την Χάρη του Αγίου Πνεύματος». Γι’ αυτό λοιπόν, κάθε φορά που ένας Χριστιανός λέγει τον Χριστό Κύριο, Θεό, αυτό το λέγει επειδή έχει την Χάρη του Αγίου Πνεύματος.

Εμείς από πού έχουμε την Χάρη του Αγίου Πνεύματος; Την έχουμε από το Άγιο Βάπτισμα. Διότι τότε που βαπτισθήκαμε, ελάβαμε την Χάρη του Αγίου Πνεύματος. Όλοι οι Χριστιανοί είναι Πνευματοφόροι. Αλλά αυτή την Χάρη μπορούμε να την έχουμε μέσα μας ή ζωντανή, να μας αγιάζει και να μας χαριτώνει, ή θαμμένη. Ένας άνθρωπος που είναι βαπτισμένος, αλλά δεν προσεύχεται, δεν ζει στην Εκκλησία, δεν εξομολογείται, δεν κοινωνεί, δεν κάνει τις εντολές του Θεού, έχει βεβαίως την Χάρη του Αγίου Πνεύματος μέσα του, αλλά ανενέργητη· δεν λειτουργεί η Χάρις. Μόλις όμως αυτός αρχίσει να προσεύχεται, να εξομολογείται, να κοινωνεί, να κάνη τα έργα του Θεού, την αγάπη, τις εντολές του Θεού, αμέσως αρχίζει μέσα του η Χάρις να ενεργεί, και ο άνθρωπος φωτίζεται, αγιάζεται, καθαρίζεται και σώζεται.

Για να μπορέσουμε λοιπόν και εμείς να έχουμε την Χάρη του Θεού να ενεργεί και να την αισθανόμαστε μέσα μας, πολύ μας βοηθάει αυτή η προσευχή, το «Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, ελέησόν με τον αμαρτωλόν». Το πρωί που σηκωνόμαστε μαζί με τις εωθινές προσευχές που λέμε, το «Βασιλεύ Ουράνιε…», το «Παναγία Τριάς…», το «Πάτερ ημών…», να λέμε αρκετές φορές την προσευχή αυτή, κάνοντας και τον Σταυρό μας· «Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, ελέησόν με τον αμαρτωλόν». Την ημέρα όσο μπορούμε, εδώ και εκεί· «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με τον αμαρτωλόν». Όταν κανένας πειρασμός, καμία κακή σκέψη έρχεται στον νου μας· «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με τον αμαρτωλόν», και φεύγει αυτή η κακή σκέψη. Όταν έχουμε κάποια στενοχώρια, κάποια απελπισία, κάποια δυσκολία, μόλις πούμε το «Κύριε Ιησού Χριστέ…» αρκετές φορές – πρέπει να το πούμε με ταπείνωση, με πίστη – έρχεται ειρήνη στην ψυχή. Μόλις στην οικογένεια πάει να γίνει ένα σκάνδαλο, μία διαίρεση, μία ακαταστασία· «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησον ημάς», «Κύριε Ιησού Χριστέ, φώτισε τα παιδιά μας», «Κύριε Ιησού Χριστέ, ειρήνεψέ μας», και έρχεται Χάρις, ευλογία και ειρήνη. Σε όσους Χριστιανούς είπαμε να λένε αυτή την προσευχή, και ιδίως όταν μέσα στην οικογένειά τους υπάρχουν δυσκολίες, όλοι μου είπαν ότι με την προσευχή αυτή η οικογένεια ειρήνεψε, και τα παιδιά φωτίζονται, και ο κόσμος γίνεται καλύτερος, και πιο κοντά στον Χριστό έρχεται.

Λοιπόν, εάν θέλετε, κρατήστε το αυτό σαν ένα τελευταίο εφόδιο, σήμερα που φεύγετε από το Άγιον Όρος. Να προσπαθείτε όσο πιο συχνά μπορείτε να λέτε· «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με τον αμαρτωλόν». Δεν χρειάζεται κανείς να είναι στο δωμάτιό του κλεισμένος ή σε μία Εκκλησία μέσα. Και στο αυτοκίνητο που οδηγεί, και στον δρόμο που περπατάει, και περίπατο που κάνει, και δουλειές άλλες που κάνει, το μυαλό μπορεί να δουλεύει· «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με τον αμαρτωλόν».

Υπάρχει μάλιστα και ένα πολύ ωραίο βιβλιαράκι, που σας συνιστώ να το διαβάσετε. Λέγεται· «Οι περιπέτειες ενός Προσκυνητού». Είναι σαν μυθιστόρημα· διαβάζεται ωραία. Εκεί περιγράφει την ζωή ενός Ρώσου προσκυνητή, ο οποίος έζησε τον περασμένο αιώνα και είχε πολύ πόθο Θεού μέσα στην καρδιά του. Ήθελε να μάθει αυτή την προσευχή – πώς να την λέγει – και ταξίδευσε σε διάφορα μέρη, και βρήκε αγίους Γέροντας και Ασκητές, οι οποίοι του δίδαξαν αυτή την προσευχή. Άμα το διαβάσετε αυτό το βιβλίο, θα δείτε και εσείς, ποια είναι η μέθοδος, η τέχνη, για να λέμε αυτή την προσευχή, και μάλιστα όχι απλώς να την λέμε με το στόμα, αλλά από το στόμα να πηγαίνει στον νου και από τον νου να πηγαίνει στην καρδιά. Διότι όταν η προσευχή είναι στην καρδιά, τότε είναι και η πιο καθαρή, γνήσια, αληθινή προσευχή, και τότε φέρνει και πολλή ειρήνη στην ψυχή. Αν θέλετε δοκιμάστε και θα με θυμηθείτε· πόση ειρήνη θα έλθει στην ψυχή σας και πόση χαρά θα πάρετε, άμα μάθετε αυτή την προσευχή· «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με τον αμαρτωλόν». Όλοι μπορείτε, μικροί και μεγάλοι. Μέσα στην Εκκλησία μας έχουμε όπλα για να είμαστε ευτυχισμένοι, αλλά δεν τα χρησιμοποιούμε. Γι’ αυτό και δεν έχουμε χαρά στην ζωή μας. Ενώ εάν έχουμε την προσευχή, θα έχουμε και αληθινή χαρά.

Εύχομαι καλό ταξίδι, και η ευλογία του Θεού να είναι μαζί σας.

(1983)

 Από το βιβλίο: † Αρχιμανδρίτου Γεωργίου, Ομιλίες σε Εορτές του Τριωδίου και περί αρετών (των ετών 1981-1991) Γ’. Έκδ. Ι.Μ. Οσίου Γρηγορίου, Άγιον Όρος 2017, σελ. 225.