Τρίτη 11 Μαρτίου 2025

“Τέχνη δίχως όρια”... Αφού δεν το αντέχεις, γιατί το λες;

Βγήκαν πάλι οι large “εραστές της τέχνης”, που με ύφος σοφιστικέ, με το βλέμμα προς τον ουρανό υπό γωνίαν 37 μοιρών, με εκρού ζιβάγκο, γκρι τραγιάσκα και κοκκάλινη πίπα ανά χείρας, αποφαίνονται: “Η τέχνη δεν έχει όρια”!
Αφού δεν το αντέχεις, βρε Καραμήτρο, γιατί το λες;

Εσύ δεν είσαι που αν “κάνουν τέχνη” με το κόμμα σου, την ιδεολογία και το σεξουαλικό προσανατολισμό σου, βγαίνεις στα κάγκελα;
Εσύ δεν είσαι που πριν από λίγο καιρό ούρλιαζες κατά του Σεφερλή, επειδή σε όλο το δίωρο σόου του ενέταξε 2 λεπτά σάτιρα για την ιερή αγελάδα των ΛΟΑΤΚΙ και ζητούσες να απαγορευτεί η παράσταση;

Εσύ δεν είσαι που πριν από λίγα χρόνια έλεγες ομοφοβικό και φασίστα τον Τζίμη Πανούση, που έλεγε “οι gay είναι κανονικοί άνθρωποι κι εγώ τους κάνω κανονική σάτιρα”;

Αφού δεν το αντέχεις, γιατί το λες;

Εσύ δεν είσαι που, αν βεβηλώνουν έργα τέχνης που δεν είναι της αρεσκείας σου, όπως αγάλματα των ηρώων του 21, είτε σφυρίζεις αδιάφορα, είτε δικαιολογείς την πράξη ως δίκαιη αγανάκτηση κατά της συσσωρευμένης τοξικής πατριαρχίας;

Εσύ δεν είσαι που κατατάσσεις τα ανέκδοτα σε ρατσιστικά, ομοφοβικά και γενικώς προσβλητικά; Δεν είναι τα ανέκδοτα μια μορφή τέχνης;

Αφού δεν το αντέχεις, γιατί το λες;

Δες τώρα μια άλλη οπτική: Η τέχνη δεν έχει όρια, αλλά η κακογουστιά, η προσβολή, το κόμπλεξ έχουν. Και μην αρχίσεις τα γνωστά, ποιος θα κρίνει τι είναι κακόγουστο και τέτοια. Υπάρχει η κοινή αίσθηση και η κοινή αντίληψη των πραγμάτων.

Σίγουρα σε άλλον αρέσουν οι αμμώδεις, σε άλλον οι βοτσαλωτές και σε άλλον οι βραχώδεις ακτές, αλλά όλοι καταλαβαίνουμε αν μια ακτή είναι καθαρή ή έχει σκουπίδια!
Tip: Αγαπημένη κατηγορία και στο ζήτημα της έκθεσης στην Εθνική Πινακοθήκη κάτι κακομοιραίοι θεολόγοι, που ασθμαίνουν “ε, πάρτε με κι εμένα μαζί σας! Είμαι προοδευτικός εγώ! Δεν είμαι σαν τους άλλους, τους πλεμπαίους”!

Παναγιώτης Ασημακόπουλος-Θεολόγος καθηγητής

πηγή

Επανήλθε παλι η γνωστή συζήτηση περι Ελευθερίας της Τέχνης. Αυτή η συζήτηση είναι σαν τα μάλλινα: βγαίνει από το πατάρι κάθε φορά που το εγχώριο σύστημα των "φωταδιστών" αποφασίζει να κάνει ένα βήμα ακόμα προς την προσβολή κάθε οσίου, και καθιερωμένου προσώπου ή συμβόλου. Το "γιατί", είναι άλλη συζήτηση και εμπίπτει στην βίβλο μεθοδολογίας διάλυσης των εθνών. Όμως το κυρίως επιχείρημα που χρησιμοποιούν είναι ακριβώς αυτο: η τέχνη πρέπει να απολαμβάνει ελευθερία και να μην λογοκρίνεται.

Το τι είναι τέχνη, έχει πολλές παγίδες για όσους μπουν στην διαδικασία να το αναλύσουν και δεν το συστήνω. Όχι γιατί δεν μπορούν να περιγράψουν τι είναι ωραίο, πρωτότυπο, εκφραστικό κλπ, αλλά διότι μιλούν σε ένα αποπροσανατολισμένο κοινό, που πλέον δεν χρειάζεται απλώς την βοήθεια "ειδικών" για να του εξηγήσουν τι είναι ωραίο και τι όχι, αλλά χρειάζεται ειδικούς για να το πείσουν πως το να βάζεις το βρακί σου σαν μάσκα στο πρόσωπο μπορεί να σε προστατέψει από εξαιρετικά φονικούς ιούς.

Η επιχειρηματολογια για το τι είναι "Ελευθερία" είναι θεωρώ πιο προσεγγίσιμη, ακόμα και για εγκεφαλικώς δυσλειτουργικούς ανθρώπους.
Κατ' αρχήν η Ελευθερία δεν μπορεί ποτέ να είναι ατομική. Διότι η Ιστορία δείχνει πως η ατομική ελευθερία πάντα ηττάται από μεγαλύτερα σύνολα που έχουν μεταξύ τους θεσπίσει κανόνες ομαδικής ελευθερίας. Αν εξαιρέσουμε την κοινωνική ανάγκη του πολιτικού όντος που ονομάζεται άνθρωπος να ζει μαζί με άλλους ομοειδείς, φτάνουμε στην πρακτική ανάγκη πως για να απολαμβάνει μια σχετική ελευθερία τότε οφείλει να προσαρμόσει αυτήν στα πλαίσια μιας κοινότητας με ίδιους κοινούς κανόνες αλληλοσεβασμού και δικαιωμάτων.

Συμπερασματικά, η ελευθερία δεν είναι ίδια παντού σε όλες τις κοινότητες, αλλά προσδιοριζεται σε κάθε μια διαφορετικά, εξαρτώμενη από το μεταξύ των μελών της "κοινωνικό συμβόλαιο" (ας με συγχωρήσει ο Ρουσσώ για τον δανεισμό και αυθαίρετη χρήση του όρου). Η κάθε κοινότητα (λέγε με οικογένεια, χωριό, πόλη, κράτος, Ένωση) προσδιορίζει με κανόνες τι οφείλει να είναι σεβαστό και απαραβίαστο, και ως ποιο σημείο οι ατομικές ελευθερίες που απολαμβάνουν τα μέλη της κοινότητας χάρη στην συλλογική άμυνα που προτάσσει αυτή, γίνονται ηθικές ή υλικές βιαιοπραγίες κατά άλλων μελών.

Εν προκειμένω, στην Ελλάδα μπορεί να τραβήξει κανείς μια αγελάδα από την μέση του δρόμου αλλά στην Ινδία όχι. Αντιθέτως, στην Ινδία μπορεί να ζωγραφίζει καρικατούρες χριστιανικών Αγίων σαν τέχνη αλλά στην Ελλάδα (όπως πιστεύαμε μέχρι πρότινος), αυτό προσβάλει τα κοινά θρησκευτικά ήθη.
Δυστυχώς, στα πλαίσια της αυτοαναίρεσης του ελλαδικού κράτους, βλέπουμε πως ακόμα και η επίσημη θρησκεία του, λοιδορείται από τους ίδιους τους θεσμούς που εκ του Συντάγματος υποχρεούνται να την υπερασπίζουν (εν προκειμένω το Υπ.Πολ.).
Θυμίζω πως δεν εξετάζουμε το θεμα πολιτικά, εστιάζοντας σε ευθύνες πολιτικών και κυβερνήσεως, αλλά ιδεολογικά με βάση το σε ποιον βαθμό είναι ελεύθερη η Τέχνη.

Συμπερασματικά και εν κατακλείδι, η Ελευθερία και η Τέχνη δεν τέμνονται ως αντίπαλες έννοιες, όσο η Τέχνη ΔΕΝ θίγει τα όρια, τα ήθη και έθιμα που έχει ορίσει η κοινότητα (έθνος-κρατος) και όσο η Ελευθερία δεν επιβάλλει στην Τέχνη στυλ, τεχνοτροπίες, και λοιπούς εικαστικους/εκφραστικούς κανόνες.
Η περίπτωση της Εθνικής Πινακοθήκης δεν πρόκειται περί καταστολής της ελευθερίας της Τέχνης, πρόκειται περί επιθέσεως της (αμφισβητουμενης) Τέχνης στην Ελευθερία του κοινωνικού συνόλου, διότι μέρος της κοινής μας ελευθερίας είναι να γίνονται σεβαστά εντός της επικράτειας αυτά που αγαπάμε και λατρεύουμε.
Το δε επιστέγασμα της σαθρής επιχειρηματολογίας περί δήθεν πλήγματος στην "ελευθερια της τέχνης" είναι ο ισχυρισμός πως "Η θρησκεία επιτέθηκε στην τέχνη", όταν έχει συμβεί ξεκάθαρα το αντίθετο.
Ευστάθιος Δαφνομήλης
https://proskynitis.blogspot.com/