Ὁ χριστιανός πρέπει νά πονᾶ βαθειά γιά τήν σωτηρία τῆς ψυχῆς του, σάν νά εἶναι τό πλέον πρωταρχικό του καθῆκον, ἀκόμη τό μοναδικό γι᾿ αὐτόν, και ὅλα τἄλλα εἶναι μόνο μέσα γι᾿ αὐτή τήν ἐργασία τῆς σωτηρίας. Ὅλα τά ἔργα αὐτοῦ τοῦ κόσμου, ὅσονδήποτε σπουδαῖα καί μεγάλα κι ἄν φαίνωνται, δέν εἶναι βασικά παρά μικρά ἔργα, διότι τά πρῶτα καί πλέον ἀξιοσημείωτα ἀπ᾿ ὅλα τά ἔργα πρέπει νά εἶναι τά ἔργα τῆς σωτηρίας μας. Ἡ αἰώνια σωτηρία τῆς ψυχῆς εἶναι τόσο ἀναγκαία ὥστε χωρίς αὐτήν τό πᾶν στόν κόσμο εἶναι μηδέν.
Ὅλες οἱ χαρές τοῦ κόσμου, ὅλες οἱ ὡραιότητες, τά δῶρα, ὅλες οἱ ἐπιστῆμες, οἱ τέχνες, τά ἐπαγγέλματα πρέπει νά ἐκτιμοῦνται μόνο στό μέτρο στό ὁποῖο συμβάλλουν στήν ἀπόκτησι τῶν ἀρετῶν.
Ἀλήθεια, ὠφέλιμο εἶναι τό ἔργο ἐκεῖνο πού γίνεται γιά τήν ἀπόκτησι τῆς αἰωνίου ζωῆς καί ὄχι ἡ ἄνεσις καί τά ἐπίγεια ἔργα. Εἶναι τελείως ἀνόητος ἐκεῖνος πού φροντίζει περισσότερο γι᾿ αὐτά, τά ὁποῖα δέν θά τόν βοηθήσουν καθόλου γιά τήν σωτηρία του.
Ἐάν θέλης νά ζήσης σωματικά μόνο, τότε θά χάσης τήν ψυχή καί τό σῶμα σου, ἐνῶ, ἐάν θέλης νά ζήσης μέ τό θέλημα τοῦ Θεοῦ, τότε θά σώσης καί τά δύο: καί τό σῶμα σου καί τήν ψυχή σου.
Ἡ ἀληθινή ἀρετή δέν καίγεται στήν φωτιά καί δέν πνίγεται στό νερό, οὔτε βεβαίως χάνεται ἐδῶ στήν γῆ. Τί κακό τούς προξένησε ἡ ἀρετή στήν γῆ, γιά παράδειγμα, στούς: ἅγιο Ἰωάννη τόν Χρυσόστομο, στόν Μέγα Ἀθανάσιο καί στούς ἄλλους ἀγωνιστές τῆς πίστεως;
Ἄφησε νά κακολογοῦν τήν ἀλήθεια, ἄφησε νά σοῦ στερήσουν τήν ζωή σου: ἡ ἀλήθεια θά ἐπαληθευθῆ, ἡ ἀγάπη θά νικήση, ἡ ζωή θά ἀναστηθῆ.
Ἐάν ἐπιθυμῆς τήν σωτηρία, κάνε ὅ,τι ἠμπορεῖς γι᾿ αὐτήν. Ὅπως εἶναι ἁμαρτία νά κάνης τό κακό, ἔτσι εἶναι ἁμαρτία νά μή κάνης τό καλό.
Ἐάν ὑπομένουμε τόν διεφθαρμένο ἄνθρωπο, ἀλλά δέν ἐργαζόμεθα μέ ἐπιμέλεια γιά τόν Κύριο περιστρεφόμεθα μεταξύ οὐρανοῦ καί γῆς σάν σκουπίδια στόν ἄνεμο καί σ᾿ ἐμᾶς δέν ὑπάρχει, οὔτε πέταγμα γιά τά ὑψηλά, οὔτε κάποιος τόπος νά σταθοῦμε στήν γῆ.
Εἶναι καλό, ἐάν δέν ἔχης πέτρινη καρδιά, ἀλλά δέν εἶναι καλό, ἐάν ἔχης ἕνα ξερό χέρι, τό ὁποῖον καί δέν τό ἀνοίγης μπροστά στόν πτωχόν.
Δέν ἠμπορεῖ νά θεωρηθῆ δοῦλος τοῦ Κυρίου ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος ὑποτάσσεται στίς ἐπιθυμίες του, διότι ποιός κατευθύνει ποιόν; (Ματ.6,24).
Τό ἔργο τῆς σωτηρίας σου δέν θά τό ἐπιτελέσης χωρίς τόν Χριστόν, οὔτε Αὐτός θά τό κάνη χωρίς ἐσένα.
Εἶναι καλλίτερο νά ἐπιλέγουμε τά δύσκολα γιατί εἶναι ὠφέλιμα καί νά ἀφήνουμε τά εὔκολα, ἐάν τραυματίζουν τήν ψυχή. Μή νομίζης ὅτι θ᾿ ἀποκτήσης τόν οὐρανό δωρεάν, χωρίς νά κάνης μία ζωή ἄξια γιά τόν οὐρανό.
Ὅποιος ἀποφεύγει τήν ὑπομονή, ἀποφεύγει καί τήν σωτηρία. Ἡ σωτηρία δέν εἶναι μόνο νά μή κάνης τό κακό στήν πρᾶξι, ἀλλά καί νά ὑπομένης στήν πρᾶξι ἀνδρείως τό κακό.
Εἶναι δύσκολη ἡ σωτηρία, ἀλλά δέν ἠμποροῦμε νά εἰποῦμε ὅτι εἶναι καί ἀδύνατη.
Τί πολλοί κόποι καταβάλλονται γιά τόν ἐπίγειο μισθό! Ἄραγε δέν πρέπει νά κοπιάσουμε περισσότερο γιά τήν οὐράνια ἀμοιβή; Εἶναι μεγάλος ὁ ἀγῶνας γιά τίς ἀρετές, ἀλλά εἶναι μεγαλύτερος ὁ μισθός καί τιμιώτερη ἡ ἄσκησις.
Εἶναι δύσκολο, λέγουν πολλοί, νά σωθῆς, ἀλλά εἶναι καί μεγάλη ἐντροπή καί ἀσυγχώρητο κακό νά μή σωθῆς, ὅταν ἔχεις πρόχειρα κοντά σου τόσες βοήθειες γι᾿ αὐτό τό ἔργο.
Ὅποιος δίνει ἐντολή, δίνει ταυτόχρονα καί τήν δύναμι ἐκπληρώσεως τῆς ἐντολῆς, χωρίς ἐξαναγκασμό τῆς θελήσεώς μας. Κάνε αὐτό τό ὁποῖον ἠμπορεῖς καί προσεύχου στόν Θεό, γι᾿ αὐτό πού δέν ἠμπορεῖς, καί αὐτός θά ἔλθη ἀναμφισβήτητα εἰς βοήθειά σου.
Γιά ἕνα πουλί πού πετᾶ στόν ἀέρα ἄρα γε εἶναι βαρειές οἱ πτεροῦγες του; Ὄχι. Ἔτσι ἀκριβῶς καί γιά τόν ἀληθινό χριστιανό δέν εἶναι δύσκολες οἱ ἐντολές τοῦ Χριστοῦ, διά τῆς ἐφαρμογῆς τῶν ὁποίων ἡ ψυχή μας ἐνισχυομένη πετᾶ στόν οὐρανό.
Μακάριος εἶναι ἐκεῖνος, ὁ ὁποῖος ἀρχίζει καλά, ἀλλά ἄν καί θά τελειώση καλά τόν ἀγῶνα του. Ἡ ἄσκησις τῆς μετανοίας καί τῆς μάχης μέ τά πάθη πρέπει νά γίνεται σέ ὅλη μας τήν ζωή.
Ἐάν φέρης καθημερινά στόν νοῦ σου τίς ἀδυναμίες σου, τότε δέν θά καταπατήσης ποτέ τήν ἀπόφασι τῆς ἐπαγρυπνίσεώς σου. Μέ ἕνα μόνο ἀκάθαρτο λογισμό μπορεῖς νά χάσης κόπους 100 χρόνων πού ἔκαμες στόν ἀγρό τῆς σωτηρίας σου. Ἡ προσευχή καί ὁ φόβος τοῦ Θεοῦ νά μή σέ ἐγκαταλείψουν οὔτε ἕνα λεπτό στήν ζωή σου.
Ὁ πιστός πρέπει νά κάνη τό καλό, χωρίς νά σκέπτεται, ἐάν τόν θυμᾶται κάποιος ἤ ὄχι στό ἔργο του. Τά καλά ἔργα εἶναι ἀξιοτίμητα μετά τόν σκοπό τους. Τά ἔργα πού δέν γίνονται μέ καλή πρόθεσι ὁμοιάζουν μέ σῶμα χωρίς ψυχή καί ὁ Θεός τά ἀπορρίπτει.
Ὅλες οἱ ἐντολές τοῦ Θεοῦ ἑνώνονται στήν ἐντολή τῆς ἀγάπης.
ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΑΡΣΕΝΙΟΥ ΜΠΟΚΑ ΡΟΥΜΑΝΟΥ ΙΕΡΟΜΟΝΑΧΟΥ (1910-1989), ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΜΑΡΓΑΡΙΤΑΡΙΑ, ΜΕΤΑΦΡΑΣΙΣ-ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ Μ.Δ.Γ., 2003
Μέ τήν εὐλογία τοῦ πατρός Δαμασκηνοῦ Γρηγοριάτου
