Όλοι στα χρόνια μας, αλλά και σε κάθε εποχή, επιδίδονται μανιωδώς στο κυνήγι των «αξιωμάτων». «Επιβάλλον μέρος της ουσίας» (Λουκ. 15,12) λογίζεται μεν ο πλούτος, αλλά και η προβολή στα κοινωνικά θεωρεία και δρώμενα. Και μετά φυσικά η άνοδος σε αξιώματα που φαντάζουν και προκαλούν.
Κι όμως υπάρχει ένα μοναδικό αξίωμα, γνήσιο, ουσιαστικό, που το λοιδορεί η σύγχρονη κοινωνία. Αυτό της πνευματικής μοναξιάς, ερημίας και ησυχίας. Όταν τον Γρηγόριο τον Θεολόγο τον κατηγόρησε ο φίλος του Μ. Βασίλειος για αδράνεια και αδιαφορία, γιατί δεν πήγε να ποιμάνει την επισκοπή των Σασίμων, στην οποία τον εγκαθίδρυσε ο ίδιος ο Μ. Βασίλειος, και δεν τον βοήθησε ενώ τον πολεμούσαν άλλοι επίσκοποι και αιρετικοί, ο Γρηγόριος απάντησε:
«Με κατηγορείς για αδράνεια και αδιαφορία….Να ξέρεις όμως ότι για μένα η απραξία είναι η πιο σπουδαία πράξη. Κι αν έχω μια αρετή, είναι η απραγμοσύνη. Και την έχω σε τέτοιο βαθμό, ώστε να αποτελώ το πρότυπο για όσους θέλουν να με μιμηθούν. Κι αν με μιμούνταν όλοι σ’ αυτό το θέμα, δεν θα υπήρχαν ζητήματα στην Εκκλησία. Ούτε η πίστη θα ξευτελιζόταν, αφού τώρα γίνεται αντικείμενο συναλλαγών και κοσμικών επιδιώξεων».
Αξίωμα λοιπόν σπουδαίο και μεγάλο η μόνωση και ησυχία, όταν συνοδεύεται από άσκηση, προσευχή, μελέτη αγίας Γραφής και πατέρων της Εκκλησίας.
Αλλά αυτό το διεκδικούν δικαιωματικά όλοι αυτοί που ποτέ δεν απαίτησαν «επιβάλλοντα μέρη ουσιών», ούτε από γήινους ή πνευματικούς πατέρες, ούτε πολύ περαιτέρω από τον επουράνιο πατέρα. Αυτοί από ενωρίς, περιφρονώντας το έρπειν και το γλύφειν, βγήκαν στην βιοπάλη της αναζήτησης του θεϊκού πνεύματος και του θείου θελήματος στην ερημία ή αναγκάσθηκαν να ζήσουν εξόριστοι, ή φυλακισμένοι. Τράβηξαν τον δρόμο της ηρωικής μοναξιάς τους, έχοντας σαν κεφάλαιο την αξία τους και κρεμώντας στον ώμο τους σαν μοναδικό εφόδιο το δισάκι των διώξεων και πολλαπλών λοιδοριών. Αυτοί ήταν και είναι οι καθαρόαιμοι δικαιωματιστές της μοναδικής αξίας της ιερής μοναξιάς. Αυτοί είχαν και έχουν την δύναμη της έκφρασης της ωμής αληθείας. Αυτοί γνώριζαν ότι υπάρχει εν Χριστώ δράση αλλά και εν Χριστώ αδράνεια.
Ο φοβερός Μωυσής, που έζησε σαράντα χρόνια στο παλάτι της Αιγύπτου σαν βασιλόπουλο, πέρασε, μετά τη φυγή του από το παλάτι το 1/3 της ζωής του –40 χρόνια– σαν βοσκός προβάτων, ζώντας σε φοβερή ρουτίνα παρ’ όλα τα χαρίσματά του και την πρώην βασιλική ζωή του.
Ο προφήτης Ηλίας έμεινε τρεισήμισι χρόνια στα Σαρεπτά της Σιδωνίας, φιλοξενούμενος από μια αλλόφυλη και αλλόθρησκη χήρα.
Ο Ιωσήφ δε ο πάγκαλος χρόνια ολόκληρα ήταν υπηρέτης στην Αίγυπτο και αργότερα φυλακισμένος λόγω συκοφαντίας της κυράς του.
Επί διετία έμεινε στη φυλακή της Ρώμης και ο Παύλος (Πραξ. 28,30).
Κι όμως, καμμιά απελπισία ή παράπονο, ότι δεν τους πρόσεξε ο Θεός τόσα χρόνια, δεν τους παρουσιάζει η Γραφή να εκφέρουν. Μας πληροφορεί όμως για την δράση του Μωυσή άλλα 40 χρόνια ως αρχηγού των Ισραηλιτών στην έρημο, για τη δράση του Ηλία μετά την ανομβρία που εκείνος προκάλεσε, για τον Ιωσήφ που έγινε αντιβασιλεύς της Αιγύπτου για όλη την μετέπειτα ζωή του και για τον Παύλο που επί έτη συνέχισε την ιεραποστολή του.
Ειδικά για τον Παύλο μαθαίνουμε από την προς Φιλιππησίους επιστολή του (1,12-18) ότι, ενώ ήταν φυλακισμένος, οι ψευδαπόστολοι της εποχής του κήρυτταν «διά φθόνον και έριν» και «εξ εριθείας» νομίζοντας έτσι ότι θα τον ξεχάσουν οι πιστοί και αυτοί θα τον υποσκελίσουν, παίρνοντας το αξίωμα και την θέση του. Η αντίδραση του Παύλου στην τακτική τους ήταν να χαίρεται, διότι «παντί τρόπω, είτε προφάσει είτε αληθεία, Χριστός καταγγέλλεται»· αφήνοντας τα πάντα στην πρόνοια του Θεού.
Ο άγιος Χρυσόστομος, ερμηνεύοντας το τμήμα αυτό της προς Φιλιππησίους, λέγει ότι οι ψευδαπόστολοι που κηρύττουν με αμαρτωλή πρόθεση και εγωιστικό ελατήριο θα πάνε στην κόλαση· και ο Παύλος που αντιδρά κατά Θεόν θα αμειφθεί για τους κόπους του, αλλά και για τους κόπους των ψευδαποστόλων. Οι κόποι τους θα προστεθούν στους κόπους του! Οι ψευδαπόστολοι δούλευαν ουσιαστικά για το συμφέρον και τη δόξα του Παύλου, χωρίς να το ξέρουν.
Να η δικαιοσύνη του Θεού και η αμεροληψία του. Ο δίκαιος να αμείβεται και για τους κόπους των άλλων! Οι άλλοι να είναι στην επιφάνεια και την δημοσιότητα και και να ενεργούν ως Μεσσίες, οι δε ζώντες εν ανυποληψία και αφάνεια και εξουδενώσει να βραβεύονται και να χαριτώνονται από τον Θεό.
Γι' αυτό οι δίκαιοι δεν ζητούν ποτέ το «επιβάλλον μέρος της ουσίας» ούτε και δυσανασχετούν, όταν οι νεκροί πνευματικά αδελφοί τους ανασταίνονται και επιστρέφουν στην αγκαλιά του πατέρα τους. Μιμούνται τους αγγέλους που χαίρονται για κάθε αμαρτωλό που μετανοεί. Αν γνωρίζαμε εις βάθος την αγία Γραφή και τα νοήματά της, ποτέ δεν θα μεμψιμοιρούσαμε ούτε θα σκανδαλιζόμασταν. Παραμένοντας στην θέση και στο διακόνημα που μας έταξε ο Θεός, θα ωφελούσαμε και τον εαυτό μας αλλά και ολόκληρο το σώμα της Εκκλησίας.
