Λέει ὁ Ἀββᾶς Δωρόθεος, ὅτι γιά νά φτάσει ὁ ἄνθρωπος στήν ταπείνωση, θά πρέπει νά κάνει τρία πράγματα. Ὁ δρόμος αὐτός πού πάει στήν ταπείνωση, περνάει ἀπό τρία μέσα, ἀπό τρεῖς διαδικασίες.
*Ἡ πρώτη*: νά βάλεις τόν ἑαυτό σου κάτω ἀπό ὅλους. Νά τοποθετηθεῖς ἐσύ μόνος σου κάτω ἀπό ὅλους, νά νιώθεις ὁ κατώτερος, ὁ χειρότερος, ὁ πιό ἁμαρτωλός. Ὅταν π.χ. πᾶς σ’ ἕνα τραπέζι, ὅπως λέει καί ὁ Κύριος στό Εὐαγγέλιο, νά καθίσεις στήν τελευταία θέση. Νά μπαίνεις πίσω ἀπό ὅλους, κάτω ἀπό ὅλους. Νά κόβεις τό θέλημά σου στούς ἄλλους. Νά χαίρεσαι νά κάνεις ὑπακοή, ἐκτός ἁμαρτίας βέβαια πάντα. Αὐτό σημαίνει νά βάζεις τόν ἑαυτό σου κάτω ἀπ’ ὅλους.
*Ὁ δεύτερος δρόμος* πού ὁδηγεῖ στήν ταπείνωση εἶναι νά ἀγαπήσεις τόν σωματικό κόπο, τήν ἄσκηση, ἡ ὁποία δέν μᾶς καθαρίζει μόνο ἀπό τά σαρκικά πάθη, ἀλλά καί ἀπό τά ψυχικά. Γιατί; Γιατί ὅταν κανείς νηστεύει, ἀγρυπνεῖ, γονυκλισίες, οἱ λεγόμενες μετάνοιες, κάνει ἄσκηση, ταπεινώνεται ἡ σάρκα, ταπεινώνεται τό σῶμα καί ἐπειδή τό σῶμα ἐπηρεάζει τήν ψυχή πάρα πολύ, ἡ ψυχή συνδιαμορφώνεται ἀνάλογα μέ τήν κατάσταση τοῦ σώματος. Ὅταν λοιπόν ταπεινώνουμε τό σῶμα μέ τήν ἄσκηση, συν- ταπεινώνεται καί ἡ ψυχή καί ἔτσι ὁδηγούμαστε στήν ταπεινοφροσύνη. Καί ὅταν ὁ ἄνθρωπος ταπεινοφρονεῖ, ἑλκύει τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ. Ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ εἶναι πού μᾶς ἀπαλλάσσει ἀπό τήν ἁμαρτία καί μᾶς καθαρίζει ἀπό τά πάθη.
*Ὁ τρίτος δρόμος* πού ὁδηγεῖ στήν ταπείνωση εἶναι ἡ ἀδιάλειπτη προσευχή ἡ ὁποία ἴσως τό σπουδαιότερο πράγμα, γιά τό ὁποῖο μᾶς μίλησε ὁ Κύριος πολλές φορές καί εἶπε ὅτι θά πρέπει ἀδιάλειπτα νά προσευχόμαστε.
Ἀρχιμ. Σάββα Ἁγιορείτου
*Ἡ πρώτη*: νά βάλεις τόν ἑαυτό σου κάτω ἀπό ὅλους. Νά τοποθετηθεῖς ἐσύ μόνος σου κάτω ἀπό ὅλους, νά νιώθεις ὁ κατώτερος, ὁ χειρότερος, ὁ πιό ἁμαρτωλός. Ὅταν π.χ. πᾶς σ’ ἕνα τραπέζι, ὅπως λέει καί ὁ Κύριος στό Εὐαγγέλιο, νά καθίσεις στήν τελευταία θέση. Νά μπαίνεις πίσω ἀπό ὅλους, κάτω ἀπό ὅλους. Νά κόβεις τό θέλημά σου στούς ἄλλους. Νά χαίρεσαι νά κάνεις ὑπακοή, ἐκτός ἁμαρτίας βέβαια πάντα. Αὐτό σημαίνει νά βάζεις τόν ἑαυτό σου κάτω ἀπ’ ὅλους.
*Ὁ δεύτερος δρόμος* πού ὁδηγεῖ στήν ταπείνωση εἶναι νά ἀγαπήσεις τόν σωματικό κόπο, τήν ἄσκηση, ἡ ὁποία δέν μᾶς καθαρίζει μόνο ἀπό τά σαρκικά πάθη, ἀλλά καί ἀπό τά ψυχικά. Γιατί; Γιατί ὅταν κανείς νηστεύει, ἀγρυπνεῖ, γονυκλισίες, οἱ λεγόμενες μετάνοιες, κάνει ἄσκηση, ταπεινώνεται ἡ σάρκα, ταπεινώνεται τό σῶμα καί ἐπειδή τό σῶμα ἐπηρεάζει τήν ψυχή πάρα πολύ, ἡ ψυχή συνδιαμορφώνεται ἀνάλογα μέ τήν κατάσταση τοῦ σώματος. Ὅταν λοιπόν ταπεινώνουμε τό σῶμα μέ τήν ἄσκηση, συν- ταπεινώνεται καί ἡ ψυχή καί ἔτσι ὁδηγούμαστε στήν ταπεινοφροσύνη. Καί ὅταν ὁ ἄνθρωπος ταπεινοφρονεῖ, ἑλκύει τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ. Ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ εἶναι πού μᾶς ἀπαλλάσσει ἀπό τήν ἁμαρτία καί μᾶς καθαρίζει ἀπό τά πάθη.
*Ὁ τρίτος δρόμος* πού ὁδηγεῖ στήν ταπείνωση εἶναι ἡ ἀδιάλειπτη προσευχή ἡ ὁποία ἴσως τό σπουδαιότερο πράγμα, γιά τό ὁποῖο μᾶς μίλησε ὁ Κύριος πολλές φορές καί εἶπε ὅτι θά πρέπει ἀδιάλειπτα νά προσευχόμαστε.
Ἀρχιμ. Σάββα Ἁγιορείτου
