❈ Εἶναι ταπείνωση νά πιστεύεις ὅτι ὅλοι εἶναι καλοί. Μεγάλη ταπείνωση! Συνήθως ὅλοι κατακρίνουν ὅλους. Τό βλέπετε καθημερινά... Ἄν ἀνοίξετε τήν τηλεόραση ἀκοῦτε μόνιμα κατακρίσεις. Ὁ ἀληθινά ταπεινός ἄνθρωπος δέν κατακρίνει κανέναν καί πιστεύει ὅτι ὅλοι εἶναι καλοί καί Ἅγιοι.
Θυμηθεῖτε τόν τσαγκάρη, ὁ ὁποῖος δίδαξε τόν Μέγα Αντώνιο, ὅταν ὁ Ἅγιος εἶχε τόν λογισμό ὅτι προχώρησε στήν ἀρετή καί σκέφτηκε:
- Ὑπάρχει ἄραγε κάποιος πού ἔχει φτάσει στά δικά μου μέτρα;
Ὑπερηφάνεια! Θεώρησε, δηλαδή, τόν ἑαυτόν του ἀνώτερο ἀπό ὅλους στή γῆ… Βλέπετε καί οἱ Ἅγιοι εἶχαν ἀδυναμίες, εἶχαν καί λάθη καί σφάλματα καί λογισμούς ὄχι καλούς μερικές φορές, γιατί ὅσο εἴμαστε σ’ αὐτή τή ζωή εἴμαστε τρεπτοί καί μπορεῖ νά πέσουμε, ἔστω καί γιά λίγο, σέ μεγάλες πλάνες. Ἔκανε ὁ Ἅγιος αὐτόν τόν ὑπερήφανο λογισμό, ἐνῶ ὁ λογισμός πού πρέπει νά ἔχει ὁ Χριστιανός πάντοτε εἶναι:
- Εἶμαι ὁ πιό ἁμαρτωλός ἄνθρωπος ἀπ’ ὅλους. Καί ὁ Θεός, γιά νά τόν παιδαγωγήσει, τοῦ λέει:
- Θέλεις νά βρεῖς ἕναν ἄνθρωπο πού εἶναι ὄχι σάν καί ἐσένα ἀλλά ἀνώτερος ἀπό σένα; Ἄφησε λοιπόν τήν ἔρημο καί πήγαινε στήν Ἀλεξάνδρεια, μέσα στό κοσμικό κέντρο. Πήγαινε στόν τάδε τσαγκάρη καί θά διαπιστώσεις πώς εἶναι καλύτερος ἀπό ἐσένα.
Ὁ Μέγας Ἀντώνιος πῆγε, τόν βρῆκε καί τόν ρώτησε τί κάνει καί ποιά εἶναι ἡ πνευματική του ἐργασία. Ἐκεῖνος ἀρνιόταν ὅτι κάνει κάτι σημαντικό καί τοῦ ἔλεγε ὅτι ἁπλά φτιάχνει παπούτσια. Ὁ Ἅγιος ἐπέμενε καί τοῦ εἶπε ὅτι ἔχει πληροφορία ἀπό τόν Θεό γιά τήν πνευματική του ἐργασία. Τότε ὁ τσαγκάρης εἶπε:
- Δέν ἔχω κάποια πνευματική ἐργασία, ἁπλῶς ἔχω ἕναν λογισμό. Ὁ λογισμός μου εἶναι: κάθε πρωί πού ξυπνάω, σκέφτομαι ὅτι ὅλοι ἐδῶ στήν Ἀλεξάνδρεια σώζονται καί μόνο ἐγώ χάνομαι!...
Αὐτόν τόν λογισμό εἶχε. Ἦταν ταπεινός ἄνθρωπος καί αὐτό τόν εἶχε βάλει πάνω ἀπό τόν Ἅγιο Ἀντώνιο! Αὐτό εἶναι μία ἀπάντηση σέ ὅσους λένε πώς ὅσοι βρίσκονται μέσα στόν κόσμο δέν μποροῦν νά ἁγιάσουν. Αὐτός ἦταν ἕνας τσαγκάρης, μέσα στόν κόσμο, μέ οἰκογένεια καί ὅμως ἦταν πάνω ἀπό τόν Μέγα Ἀντώνιο!
Ὁ Θεός ἔτσι ἔδειξε τήν μεγάλη ἀρετή τῆς ταπεινοφροσύνης καί δίδαξε στόν Μέγα Ἀντώνιο, νά σκέφτεται ἐνδομύχως:
«Ὅλοι σώζονται, μόνο ἐγώ χάνομαι», νά θεωρεῖ δηλαδή ὅλους ἀνωτέρους του».
Ἱερομ. Σάββα Ἁγιορείτου
Θυμηθεῖτε τόν τσαγκάρη, ὁ ὁποῖος δίδαξε τόν Μέγα Αντώνιο, ὅταν ὁ Ἅγιος εἶχε τόν λογισμό ὅτι προχώρησε στήν ἀρετή καί σκέφτηκε:
- Ὑπάρχει ἄραγε κάποιος πού ἔχει φτάσει στά δικά μου μέτρα;
Ὑπερηφάνεια! Θεώρησε, δηλαδή, τόν ἑαυτόν του ἀνώτερο ἀπό ὅλους στή γῆ… Βλέπετε καί οἱ Ἅγιοι εἶχαν ἀδυναμίες, εἶχαν καί λάθη καί σφάλματα καί λογισμούς ὄχι καλούς μερικές φορές, γιατί ὅσο εἴμαστε σ’ αὐτή τή ζωή εἴμαστε τρεπτοί καί μπορεῖ νά πέσουμε, ἔστω καί γιά λίγο, σέ μεγάλες πλάνες. Ἔκανε ὁ Ἅγιος αὐτόν τόν ὑπερήφανο λογισμό, ἐνῶ ὁ λογισμός πού πρέπει νά ἔχει ὁ Χριστιανός πάντοτε εἶναι:
- Εἶμαι ὁ πιό ἁμαρτωλός ἄνθρωπος ἀπ’ ὅλους. Καί ὁ Θεός, γιά νά τόν παιδαγωγήσει, τοῦ λέει:
- Θέλεις νά βρεῖς ἕναν ἄνθρωπο πού εἶναι ὄχι σάν καί ἐσένα ἀλλά ἀνώτερος ἀπό σένα; Ἄφησε λοιπόν τήν ἔρημο καί πήγαινε στήν Ἀλεξάνδρεια, μέσα στό κοσμικό κέντρο. Πήγαινε στόν τάδε τσαγκάρη καί θά διαπιστώσεις πώς εἶναι καλύτερος ἀπό ἐσένα.
Ὁ Μέγας Ἀντώνιος πῆγε, τόν βρῆκε καί τόν ρώτησε τί κάνει καί ποιά εἶναι ἡ πνευματική του ἐργασία. Ἐκεῖνος ἀρνιόταν ὅτι κάνει κάτι σημαντικό καί τοῦ ἔλεγε ὅτι ἁπλά φτιάχνει παπούτσια. Ὁ Ἅγιος ἐπέμενε καί τοῦ εἶπε ὅτι ἔχει πληροφορία ἀπό τόν Θεό γιά τήν πνευματική του ἐργασία. Τότε ὁ τσαγκάρης εἶπε:
- Δέν ἔχω κάποια πνευματική ἐργασία, ἁπλῶς ἔχω ἕναν λογισμό. Ὁ λογισμός μου εἶναι: κάθε πρωί πού ξυπνάω, σκέφτομαι ὅτι ὅλοι ἐδῶ στήν Ἀλεξάνδρεια σώζονται καί μόνο ἐγώ χάνομαι!...
Αὐτόν τόν λογισμό εἶχε. Ἦταν ταπεινός ἄνθρωπος καί αὐτό τόν εἶχε βάλει πάνω ἀπό τόν Ἅγιο Ἀντώνιο! Αὐτό εἶναι μία ἀπάντηση σέ ὅσους λένε πώς ὅσοι βρίσκονται μέσα στόν κόσμο δέν μποροῦν νά ἁγιάσουν. Αὐτός ἦταν ἕνας τσαγκάρης, μέσα στόν κόσμο, μέ οἰκογένεια καί ὅμως ἦταν πάνω ἀπό τόν Μέγα Ἀντώνιο!
Ὁ Θεός ἔτσι ἔδειξε τήν μεγάλη ἀρετή τῆς ταπεινοφροσύνης καί δίδαξε στόν Μέγα Ἀντώνιο, νά σκέφτεται ἐνδομύχως:
«Ὅλοι σώζονται, μόνο ἐγώ χάνομαι», νά θεωρεῖ δηλαδή ὅλους ἀνωτέρους του».
Ἱερομ. Σάββα Ἁγιορείτου