“Οτι είδον οι οφθαλμοί μου το σωτήριόν σου“.
Με την συμπλήρωση σαράντα ημερών από την κατά σάρκα Γέννηση του Χριστού, οι γονείς Του έρχονται στον Ναό για να προσφέρουν τις καθιερωμένες θυσίες του καθαρισμού, που προέβλεπε ο Μωσαϊκός Νόμος για κάθε πρωτότοκο άρρεν τέκνο (Έξοδος ιγ’ 1-2 και Λευιτικόν ιβ’ 1-6). Εκεί στον Ναό συνάντησε (“υπάντησε”) τον Ιησού ο Συμεών, εξ ου και η ονομασία της εορτής Υπαπαντή.
Από τους τέσσερεις ευγγελιστές, μόνον ο Λουκάς περιγράφει το περιστατικό. Ο μικρός Ιησούς, προσφερόμενος από τους γονείς Του στον Ναό για τον ειθισμένο καθαρισμό των σαράντα ημερών, φανερώνει το βάθος της θείας οικονομίας, για να φανεί ο Ιησούς ως τηρητής του Νόμου, ως έκφραση υπακοής και συγκαταβάσεως του σαρκωθέντος Υιού και Λόγου του Θεού (άγ. Κύριλλος Αλεξανδρείας). Ασφαλώς, ο Χριστός δεν είχε ανάγκη καθαρισμού, αλλά έπραξε έργον υπακοής στον Νόμο (άγ. Γρηγόριος ο Παλαμάς). Αλλά ούτε και η Παναγία Μητέρα Του είχε ανάγκη καθαρισμού.
Ο Μωσαϊκός Νόμος προέβλεπε, μετά σαράντα ημέρες από την γέννηση κάθε άρρενος πρωτοτόκου, οι γονείς του έπρεπε να το αφιερώνουν στον Ναό, για να ευχαριστήσουν τον Θεό για την ευλογία της τεκνογονίας, και να προσφέρουν τις καθιερωμένες θυσίες, ζεύγος περιστερών ή τρυγόνων για τους φτωχότερους.
Εκεί, στον Ναό ο δίκαιος πρεσβύτης Συμεών, κινούμενος από το Άγιο Πνεύμα, αναγνωρίζει στο βρέφος Ιησού τον Σωτήρα και Τον παίρνει στην αγκαλιά του. Ο δίκαιος Συμεών γίνεται θεοδόχος, δέχεται στις αγκάλες του τον Υιό του Θεού. Οποίας μεγάλης τιμής ηξιώθη ο άγιος Συμεών, αναδεικνυόμενος ανώτερος των ανθρώπων και των αγγέλων υπέρτερος (Μέγας Αθανάσιος).
Ο δίκαιος Συμεών υπό την έμπνευση του Αγίου Πνεύματος, αναφωνεί: ” νυν απολύεις τον δούλον σου, δέσποτα, κατά το ρήμα σου εν ειρήνη”. Πράγματι, τώρα που ο Συμεών είδε την εκπλήρωση της επαγγελίας του Θεού, μπορεί να αναπαυθεί πλέον. Ο Συμεών προφητικώς ομιλεί για το σωτηριώδες γεγονός της ενανθρωπήσεως του Κυρίου, που αποτελεί φως για τα έθνη, για τους εθνικούς που ευρίσκοντο στο σκότος της πλάνης των ειδώλων, αλλά και για την δόξα του Ισραήλ, αφού ο Χριστός προήλθε από τους Ισραηλίτες (άγ. Κύριλλος Αλεξανδρείας). Όντως, ο Χριστός αποτελεί το φως του κόσμου, που εκδιώκει το σκότος της αγνοίας και του νοός.
Ο δίκαιος Συμεών, στρεφόμενος προς την Παναγία, της προφητεύει δύο θαυμαστές προφητείες. ‘Οτι ο Ιησούς ” κείται εις πτώσιν και ανάστασιν πολλών εν τω Ισραήλ και εις σημείον αντιλεγόμενον” (Λουκ. β’ 34). Πράγματι, ο Ιησούς από την αρχή μέχρις σήμερον διχάζει τους ανθρώπους και τους αναγκάζει με κάποιον τρόπο να λάβουν θέση έναντι Αυτού. Το μυστήριο της εκ Παρθένου Σαρκώσεως για πολλούς αποτελεί παράδοξον γεγονός, όντως “σημείον αντιλεγόμενον”, όπως και ο Σταυρός του Κυρίου για άλλους αποτελεί μωρία, ενώ για άλλους σημαίνει σωτηρία (Α’ Κορ. α’ 18).
Η παρουσία του Χριστού ανάμεσα στον Ισραήλ, άλλους θα οδηγήσει σε πτώση όσους Τον αρνηθούν, αλλά σε όσους Τον πιστεύσουν, σε ανάσταση. Ο Χριστός κείμενος τον Τάφο, και με την Ανάστασή Του, πολλούς θα οδηγήσει στην ανάσταση (Θεοφύλακτος αρχιεπίσκοπος Βουλγαρίας).
Επίσης, ο Συμεών προφητεύει στην Παναγία ότι θλίψη σαν ρομφαία θα διαπεράσει την καρδιά της, όταν θα δει τον Υιόν Της να κατηγορείται αδίκως και να πεθαίνει επί του Σταυρού. Η καρδιά της μητέρας δεν υποφέρει να βλέπει τον Υιόν Της να υποφερει.
Το μήνυμα της σημερινής Δεσποτικής Εορτής είναι ότι είμαστε όλοι καλεσμένοι να υπαντήσουμε, να συναντήσουμε τον Χριστό. Τόπος συναντήσεως, ο Ναός, όπου πηγαίνουμε να προσευχηθούμε, όπως ο δίκαιος Συμεών και η προφήτις Άννα, και να βρούμε τον Χριστό. Μέσα στον Ναό, μέσα στην Εκκλησία του Χριστού, μπορούμε να δούμε “το σωτήριον του Θεού”, να λάβουμε εμπειρία της εν Χριστώ ζωής και να βρούμε την σωτηρία της ψυχής μας.
Αρχιμανδρίτης π. Κύριλλος Κεφαλόπουλος.
