Σάββατο 14 Δεκεμβρίου 2024

Συστάσεις για Παγκόσμια Ηγεσία στην ομιλία του Οικουμενικού Πατριάρχη

 Σύμφωνα με την επίσημη ιστοσελίδα του Οικουμενικού Πατριαρχείου, σε συγκέντρωση της Παγκόσμιας Διάσκεψης Πολιτικής 2024 στο Άμπου Ντάμπι, ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος πρότεινε μερικές εφικτές ενέργειες που «μπορούμε να κάνουμε για να τιμήσουμε την πνευματική μας κληρονομιά, ενώ αντιμετωπίζουμε ζητήματα της τρέχουσας κοινωνίας». Θεωρεί «ότι οι παγκόσμιες προκλήσεις απαιτούν παγκόσμιες απαντήσεις που βασίζονται σε κοινές αξίες και αμοιβαίο σεβασμό. Αυτές οι συστάσεις προέρχονται από ενδελεχή μελέτη του ιστορικού προηγούμενου και της σύγχρονης ανάγκης, ενσωματώνοντας επομένως την αρχαία γνώση με την παρούσα αναγκαιότητα».

Ο «πράσινος πατριάρχης» δεν ξέχασε να αναφερθεί στην κλιματική αλλαγή και την υπερθέρμανση του πλανήτη, αφού «η οικολογική κρίση αναγκάζει την Εκκλησία να χρησιμοποιήσει πλήρως την πνευματική της εξουσία για να προφυλάξει τη δημιουργία του Θεού από τα αποτελέσματα της ανθρώπινης απληστίας, αφού οι ρίζες αυτής της κρίσης είναι πνευματικές και ηθικές, που βρίσκονται μέσα σε κάθε άνθρωπο».

Πρότεινε λοιπόν η 1η Σεπτεμβρίου να οριστεί ως ημέρα προστασίας του περιβάλλοντος, υποστηριζόμενος την ίδρυση ενός μόνιμου οικουμενικού περιβαλλοντικού συμβουλίου απευθείας υπό τη συμβουλευτική αρχή του ΟΗΕ για την οργάνωση αντιδράσεων των θρησκευτικών κοινοτήτων κατά της κλιματικής αλλαγής. Αυτή η ομάδα θα παρείχε ηθική κατεύθυνση στις περιβαλλοντικές πολιτικές και θα υποστηρίξει τη διαθρησκειακή συνεργασία για τη δράση για το κλίμα. «Το συμβούλιο θα προσπαθήσει να διασφαλίσει ότι οι περιβαλλοντικές πολιτικές αντικατοπτρίζουν όχι μόνο την επιστημονική κατανόηση αλλά και την πνευματική διορατικότητα σχετικά με την υποχρέωση της ανθρωπότητας ως φροντιστή της δημιουργίας».

Δεύτερον, υποστήριξε «την ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης μέσω ενός παγκόσμιου ηθικού πλαισίου που περιλαμβάνει θρησκευτικές και πολιτισμικές απόψεις από διαφορετικές παραδόσεις». Είναι βέβαιος ότι «η Ορθόδοξη Εκκλησία χαιρετίζει την ευθύνη της να διαδώσει όλη την αλήθεια που περιέχεται στην Αγία Γραφή και στην Αγία Παράδοση, η οποία περιλαμβάνει φυσικά την προσφορά ηθικής κατεύθυνσης για την τεχνολογική πρόοδο. Βασισμένο σε χιλιετίες πνευματικής γνώσης για την ανθρώπινη φύση και σκοπό, αυτό το παράδειγμα θα βοηθούσε να διασφαλιστεί ότι η τεχνολογική πρόοδος εξυπηρετεί αντί να διακυβεύει την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Θα παρέχει κατευθυντήριες γραμμές για την εξέλιξη της τεχνητής νοημοσύνης που σέβονται την ανθρώπινη μοναδικότητα και βελτιστοποιούν τις τεχνολογικές ευκαιρίες για το γενικό καλό».

Τρίτον, τόνισε τη σημασία των οικονομικών πολιτικών χωρίς αποκλεισμούς που, όπως επιβεβαίωσε η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος της Ορθόδοξης Εκκλησίας (Ιούνιος 2016), παραδέχονται ότι «βιώσιμη οικονομία είναι αυτή που συνδυάζει την αποτελεσματικότητα με τη δικαιοσύνη και την κοινωνική αλληλεγγύη». Αυτή η ιδέα μάς ζητά να καλωσορίσουμε οικονομικά συστήματα που εξισορροπούν την κοινωνική συνοχή με την παραγωγή και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, υπερβαίνοντας επομένως τις αποκλειστικές λύσεις που βασίζονται στην αγορά. Μέσω της βιώσιμης ανάπτυξης, τέτοιες ενέργειες θα διασφαλίσουν ότι η οικονομική ανάπτυξη θα ωφελήσει την πλήρη ανθρώπινη οικογένεια και όχι μόνο για λίγους προνομιούχους και θα βοηθήσει στην επίλυση της ανισορροπίας του πλούτου».

Εν κατακλείδι τόνισε ότι πρέπει να αντλήσουμε έμπνευση από το παράδειγμα που έθεσε η Νίκαια, ώστε να μπορέσουμε «να συνεργαστούμε για να διασφαλίσουμε ότι αυτή η εκδήλωση θα καταλύσει ουσιαστική δράση προς όφελος της κοινωνίας. Όπως οι πρόγονοί μας πριν από δεκαεπτά αιώνες, το μονοπάτι που έχουμε μπροστά μας απαιτεί την ενσωμάτωση της πνευματικής μας κληρονομιάς με πρακτικές λύσεις. Ας αδράξουμε αυτή την κατάλληλη στιγμή για να δημιουργήσουμε συνεργατικές συνδέσεις μεταξύ της θρησκευτικής σοφίας και της σύγχρονης γνώσης που θα ωφελήσουν τις μελλοντικές γενιές».

Στο Άμπου Ντάμπι, 13 Δεκεμβρίου 2024 ο Πατρ. Βαρθολομαίος για άλλη μια αφορά αναφέρθηκε στο θέμα κοινού εορτασμού του Πάσχα το 2025.

Σύμφωνα με την επίσημη ιστοσελίδα του Οικουμενικού Πατριαρχείου, σε συγκέντρωση της Παγκόσμιας Διάσκεψης Πολιτικής 2024 στο Άμπου Ντάμπι, ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος τόνισε ότι «ο κοινός εορτασμός μπορεί να ενισχύσει την καλύτερη αμοιβαία κατανόηση και πιο σημαντικούς διαλόγους μεταξύ των χριστιανικών παραδόσεων».

Εκφράζοντας την χαρά να παραβρίσκεται σ’ αυτήν την αξιότιμη συγκέντρωση της Παγκόσμιας Διάσκεψης Πολιτικής 2024 στο Άμπου Ντάμπι, ονόμασε την πόλη «παράδειγμα του τρόπου με τον οποίο το όραμα και η σοφία μπορούν να μετατρέψουν τις προκλήσεις σε ευκαιρίες, όπου η παράδοση συνυπάρχει αρμονικά με την καινοτομία, προσφέρει ένα κατάλληλο σκηνικό για τις συζητήσεις για την παγκόσμια διακυβέρνηση και τη διεθνή συνεργασία».

Μίλησε και για τη διαχρονική παρουσία της Εκκλησίας της Κωνσταντινούπολης, του Οικουμενικού Πατριαρχείου, «ενός ιδρύματος που υπήρξε μάρτυρας και συμμετείχε σε δεκαεπτά διαδοχικούς αιώνες ανθρώπινης ιστορίας, προσαρμόζοντας τις μεταβαλλόμενες συνθήκες διατηρώντας αναλλοίωτες τις θεμελιώδεις αρχές και αξίες του. Μία από αυτές τις βασικές αρχές της Ορθόδοξης Εκκλησίας είναι η συνοδική φύση της. Για το λόγο αυτό, είναι επίσης γνωστή ως κατεξοχήν «η Εκκλησία των Συμβουλίων»».

Αναφέρθηκε εκ νέου στην ιδιαίτερη σημασία του επερχόμενου έτους, του 2025, δλδ., εορτασμό των 1.700 χρόνων από την Α’ Οικουμενική Σύνοδο της Νίκαιας. Τότε το 325, «ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος ο Μέγας επέδειξε αξιοσημείωτη προνοητικότητα συγκεντρώνοντας χριστιανούς επισκόπους από όλη την γνωστή τότε οικουμένη, για να αντιμετωπίσουν πρωτίστως πιεστικά θεολογικά ζητήματα, αλλά και στενά συνδεδεμένα με αυτά ζητήματα κοινωνικής συνοχής και αυτοκρατορικής ενότητας. Η έκδοση του Διατάγματος της θρησκευτικής ανοχής, γνωστό και ως «Διάταγμα των Μεδιολάνων», το 313, σημείο καμπής όχι μόνο στην ιστορία του Χριστιανισμού, αλλά και της θρησκείας γενικότερα, καθώς και η νίκη του Κωνσταντίνου επί του Λικίνιου το 324 σηματοδότησε ένα βαθύ θρησκευτικό ορόσημο, «ένας νέος θρίαμβος του σταυρού επί των θυσιών των θεών»».

Οι μεταγενέστερες πράξεις του M. Κωνσταντίνου, μαζί με τη σύγκληση της Συνόδου της Νίκαιας, όπως η γενική του προτροπή να ασπαστεί τον Χριστιανισμό, διατηρώντας παράλληλα την ελεύθερη πεποίθηση και οικοδόμηση ενός πλαισίου θεολογικής συζήτησης, έθεσαν το έδαφος για μια νέα σχέση μεταξύ πνευματικής και πρόσκαιρης εξουσίας του. Το όραμά του ξεπέρασε τον απλό πολιτικό υπολογισμό, είδε ότι η πραγματική κοινωνική συνοχή χρειαζόταν θεσμικό πλαίσιο καθώς και πνευματική βάση. Όπως οι σύγχρονες παγκόσμιες δυσκολίες, τα προβλήματα του Κωνσταντίνου χρειάζονταν προσεκτική ισορροπία μεταξύ ενότητας και ποικιλίας, εξουσίας και ελευθερίας, ιστορίας και προόδου».

Ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος πιστεύει ότι οι προκλήσεις που αντιμετώπισαν οι Πατέρες της Νίκαιας μοιάζουν εκπληκτικά με τις προκλήσεις της εποχής. Η Εκκλησία της Νίκαιας «έδειξε ενδιαφέρον για όσους δεν καταλαβαίνουν τη φωνή της». Αυτό ακριβώς τον βοηθά σήμερα να αντιμετωπίσει τα σύγχρονα προβλήματα.

Συγκεκριμένα σημείωσε «όταν, για παράδειγμα, οι Ορθόδοξες, Καθολικές, Αγγλικανικές και άλλες Προτεσταντικές Χριστιανικές κοινότητες θα γιορτάσουν το Πάσχα την ίδια ημερομηνία το 2025, θα δούμε μια εκπληκτική σύγκλιση. Όπως έχουμε επανειλημμένα τονίσει τον τελευταίο καιρό, περισσότερο από ημερολογιακή σύμπτωση, αυτή η ευθυγράμμιση προσφέρει μια μεγάλη ευκαιρία για συναναστροφή, ειδικά αφού ο τρόπος εορτασμού της ημέρας του Πάσχα ήταν ένα από τα ζητήματα που έλυσε η Σύνοδος της Νίκαιας».

Επικεντρώθηκε σε «ένα πραγματικό βήμα προς την αποκατάσταση των παλαιών συγκρούσεων που είναι η έκκληση του Οικουμενικού Πατριαρχείου προς τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία και τον μεγαλύτερο αδελφό μας τον Πάπα Φραγκίσκο της Ρώμης να επιστρέψουν στο Ιουλιανό ημερολόγιο για τον κοινό υπολογισμό του Πάσχα. Με βάση τη γνώση μας για την Εκκλησία ως σώμα του Χριστού, αυτή η ρεαλιστική πρόταση παρουσιάζει έναν καθαρό δρόμο προς την ενότητα. Ο κοινός εορτασμός μπορεί να ενισχύσει την καλύτερη αμοιβαία κατανόηση και πιο σημαντικούς διαλόγους μεταξύ των χριστιανικών παραδόσεων».

Θεωρεί ότι ο κοινός εορτασμός της Ανάστασης του Χριστού θα συμβάλει στην αναγνώριση του κοινού παρελθόντος και «να προχωρήσουμε προς τη μελλοντική ενότητα. Αυτή η κοινή γιορτή θα μας βοηθήσει να ξεπεράσουμε άλλες διαφορές, δείχνοντας ότι η κοινή μας πίστη μας επιτρέπει να υπερβούμε τις προηγούμενες διαιρέσεις και να συνεργαστούμε για τη δόξα του Θεού».

Συμπεραίνοντας είπε ότι «η επικείμενη κοινή τήρηση του Πάσχα το 2025 δεν χρησιμεύει μόνο ως ημερολογιακή ευθυγράμμιση, αλλά και ως σημαντικό σύμβολο της πιθανής ενοποίησης μεταξύ των χριστιανικών παραδόσεων, όμως παρουσιάζει μια ευκαιρία να μετατραπεί η συμβολική ενότητα σε απτή εταιρική σχέση».

eeod.gr