Το Α΄ Μέρος ΕΔΩ
Β΄ Μέρος
Καὶ τώρα ἂς δοῦμε τί ἀκριβῶς ἀπολαμβάνουν ἐκεῖνοι ποὺ μποροῦν καὶ περιμένουν, δηλαδὴ ἐκεῖνοι ποὺ ὑπομένουν. Ἔχουμε λοιπόν…
Ἀντέχουν στὶς δύσκολες στιγμές, κατὰ τὸν λόγο τῆς Γραφῆς ποὺ λέει «ὁ ἄνθρωπος τῆς ὑπομονῆς θὰ ἀντέξει ὥς τὴν κατάλληλη στιγμή, κι ὕστερα ἡ χαρὰ γι’ αὐτὸν θὰ ξεπροβάλει» (Σοφ. Σειρ. 1,23).
Παρομοίως καὶ ὁ Ἅγιος Γρηγόριος Θεολόγος τονίζει: «Καλὸ εἶναι τὸ νὰ νικᾶς μὲ τὴν καλωσύνη τὴ θρασύτητα, καὶ νὰ κάνεις καλύτερους ἐκείνους ποὺ σὲ ἀδικοῦν, στοὺς ὁποίους δείχνουμε ὑπομονή, ὅταν ὑποφέρουμε ἀπ’ αὐτούς».
Γίνονται πραγματικὰ δυνατοί! Εἶναι διαπιστωμένο καὶ ξεκάθαρο, αὐτὸ ποὺ ἐλέχθη: «Τὰ μεγάλα ἔργα κατορθώνονται ὄχι μὲ τὴ δύναμη, ἀλλὰ μὲ τὴν ὑπομονή». Νὰ γιατί εἶπαν: «Ἐκεῖνος ποὺ μπορεῖ τὰ πάντα νὰ ὑπομείνει, μπορεῖ καὶ τὰ πάντα νὰ κατορθώσει». Καὶ κατὰ ἕνα Ἰρλανδικὸ ρητὸ «ἡ ὑπομονὴ θὰ πάει τὸ σαλιγκάρι στὴν Ἱερουσαλήμ»! Κι αὐτὸ γιατί «ἡ ὑπομονὴ εἶναι τὸ στήριγμα τῆς ἀδυναμίας, ἡ δὲ ἀνυπομονησία ἡ καταστροφὴ τῆς δύναμης». Ἑπόμενο εἶναι «ὁ ὑπομονετικὸς ἄνθρωπος νὰ ἀξίζει περισσότερο ἀπὸ τὸν γενναῖο» (Δουμᾶς)! Καὶ κατὰ τὸν Φραγκλίνο «ὅποιος ἔχει ὑπομονὴ ἔχει ὅ,τι ἐπιθυμεῖ»!!
Ἀντιπαρέρχονται ὅλους τοὺς ἐχθρούς, ὁρατοὺς καὶ ἀοράτους! Τονίζει ὁ Μ. Βασίλειος γιὰ τοὺς δεύτερους: «Ἡ κυριαρχία στοὺς ἀοράτους ἐχθροὺς ἐπιτυγχάνεται ὄχι μὲ τὶς σωματικὲς δυνάμεις, ἀλλὰ μὲ τὴν καρτερία τῆς ψυχῆς καὶ τὴν ὑπομονὴ στὶς θλίψεις»
Νὰ γιατί πολὺ σωστὰ εἶπαν: «Κανένα πρᾶγμα δὲν μπορεῖ νὰ ἐπιτύχει τὴ συντριβὴ τῶν κακῶν τόσο, ὅσο ἡ ὑπομονή»!
Εὐαρεστοῦν τὸν Θεό, κατὰ τὸν λόγο τοῦ Ἁγ. Κυρίλλου Ἀλεξανδρείας ποὺ ἀναφέρει τὸ ἑξῆς: «Τὸ νὰ ὑπομένει κανεὶς τὸν Θεὸ πρέπει νὰ νοηθεῖ ὅτι δὲν σημαίνει τίποτε ἄλλο, παρὰ τὸ νὰ πράττει μὲ καρτερία καὶ ὑπομονὴ ὅ,τι εὐχαριστεῖ τὸν Θεό, καὶ γι’ αὐτὸ νὰ γίνεται ἄξιος τῆς φροντίδας καὶ τῆς ἐποπτείας Του. Γιατί ἔχει γραφτεῖ: “Μὲ πολλὴ καρτερία περίμενα τὸν Κύριο, καὶ μὲ πρόσεξε” (Ψαλμ. 39, 2)».
Ἔχουν τὸν ἴδιο τὸν Θεὸ συμπαραστάτη, κατὰ τὸν ἱ. Χρυσόστομο ποὺ τονίζει: «Ὅταν σοῦ ἔρθουν δεινὰ συνεχῆ κι ἀδιάκοπα, μὴ θορυβεῖσαι, μὴ δυσανασχετεῖς, ἀλλὰ περίμενε τὸ ἀποτέλεσμα. Γιατί ὁπωσδήποτε θ’ ἀξιωθεῖς τῆς μεγάλης δωρεᾶς τοῦ Θεοῦ, φτάνει μὲ εὐχαρίστηση νὰ ὑπομένεις τὰ κακὰ ποὺ σοῦ ἔρχονται». Παρομοίως καὶ ὁ Ἅγιος Ἀμφιλόχιος ὁ ἐν Πάτμῳ ἀναφέρει: «Μεταλαμβάνετε συχνά, προσεύχεσθε θερμά, ὑπομένετε … Καὶ θὰ δεῖτε Χέρι δυνατὸ νὰ σᾶς κρατᾶ».
Λαμβάνουν πάντοτε ἀπὸ τὸν Θεὸ τὴν ἀμοιβή τους, ὅπως τονίζει ὁ Μ. Ἀθανάσιος: «Γι’ αὐτοὺς ποὺ ὑπομένουν θὰ ὑπάρξει μισθὸς ἀπὸ τὸν Σωτήρα». Παρομοίως ἀναφέρει καὶ ὁ ἱ. Χρυσόστομος: «Κι ἂν ἀκόμα πάθεις κάποιο κακό, ἐνῶ κάνεις τὸ καλό, κι ἂν ἀκόμη γιὰ πολὺ χρόνο, μὴ σκανδαλίζεσαι, οὔτε ν’ ἀνησυχεῖς. Ὁπωσδήποτε θὰ σοῦ ἀποδώσει ὁ Θεὸς τὴν ἀμοιβή. Ὅσο περισσότερο καθυστερεῖ ἡ ἀπόδοση, τόσο περισσότερο αὐξάνονται οἱ τόκοι»!
Ἔχουν χαρά, χαρὰ μεγάλη, κατὰ τὴν Ἁγία Σοφία τὴν ἐν Κλεισούρᾳ, ἡ ὁποία τόνιζε κι αὐτὴ τοῦτο: «Σᾶς παρακαλῶ, ὅποιος κάνει ὑπομονή, χαρὰ σ’ αὐτόν. Ὅποιος κάνει ὑπομονή, σὰν τὸν ἥλιο θὰ λάμψει. Πολλὴ ὑπομονὴ κάνετε». Εἶναι ἀλήθεια ὅτι στὸ τέλος τῆς ὑπομονῆς ὑπάρχει πάντα χαρά, μεγάλη χαρά. Ναί!
Φυλάσσονται ἀπὸ τὸ κακό. Πῶς; Ὅπως ὀρθὰ εἶπαν: «Μία στιγμὴ ὑπομονῆς, σὲ μία στιγμὴ θυμοῦ, σώζει ἀπὸ χιλιάδες στιγμὲς στενοχώριας»!
Κερδίζουν τὴ σωτηρία τῆς ψυχῆς τους, ὅπως τονίζει ὁ Ἅγιος Θεοφάνης ὁ Ἔγκλειστος: «“Ὑπομονῆς ἔχετε χρείαν (Ἑβρ.10,36)” Ἡ σοφὴ συμβουλὴ δὲν εἶναι δική μου, ἀλλὰ τοῦ Ἀπ. Παύλου. Νὰ ὑπομένετε, λοιπόν. Μὲ τὴν ὑπομονὴ κερδίζεται ἡ σωτηρία τῆς ψυχῆς, ἢ μᾶλλον ἀγοράζεται σὰν ἀκριβὸ ἐμπόρευμα». Καὶ συνεχίζει μὲ τὰ ἑξῆς: «Νὰ λέτε: Δόξα τῷ Θεῷ γιὰ ὅλα! Δόξα τῷ Θεῷ, ποὺ μοῦ στέλνει κάτι, γιὰ νὰ ὑπομένω! Δόξα τῷ Θεῷ, ποὺ μοῦ δίνει μία ἀκόμη εὐκαιρία, γιὰ νὰ μπῶ στὴ βασιλεία Του, τὴ βασιλεία ποὺ ἀνήκει σὲ ὅσους ὑπομένουν ὥς τὸ τέλος. “Ὁ ὑπομείνας εἰς τέλος, οὗτος σωθήσεται” (Ματθ. 24,13). Ἐμεῖς βάζουμε τὴν ὑπομονή. Καὶ ὁ Θεὸς τὴν σωτηρία».
Ναί, «ἡ σωτηρία μας κατορθώνεται ὄχι μόνο μὲ τὸ νὰ πιστεύουμε, ἀλλὰ καὶ μὲ τὸ νὰ παθαίνουμε τὰ ἴδια μὲ τοὺς Ἁγίους καὶ νὰ δείχνουμε ὑπομονή», ὅπως τονίζει καὶ ὁ ἱ. Χρυσόστομος.
Ἐξάλλου, ὅπως τονίζει ὁ Ἀπ. Παῦλος, «χρειάζεται ὑπομονή, γιὰ νὰ κάνετε τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ καὶ νὰ καρπωθεῖτε αὐτὰ ποὺ ὑποσχέθηκε» (Ἑβρ.36).
Ἂς προσέξουμε καὶ τοῦτα τὰ λόγια τοῦ Ἁγίου Παϊσίου: «Ὁ Θεὸς τὴν σωτηρία τῶν ἀνθρώπων, τὴν κρέμασε στὴν ὑπομονή. Γι’ αὐτὸ δίνει δυσκολίες καὶ διάφορες δοκιμασίες, γιὰ νὰ ἀσκηθοῦν οἱ ἄνθρωποι στὴν ὑπομονή. Βλέπετε ὁ Θεὸς δὲν εὐχαριστήθηκε τόσο ἀπὸ τὶς ἐλεημοσύνες τοῦ Ἰώβ, ὅταν εἶχε ὅλα τὰ ἀγαθά, ὅσο ἀπὸ τὴν ὑπομονή του τὸν καιρὸ τῆς δοκιμασίας. Νὰ προσέχουμε νὰ μὴ χάνουμε τὴν ὑπομονή μας, γιὰ νὰ μὴ χάσουμε τελικὰ τὴν ψυχή μας».
* * *
Ἑπομένως ἡ ὑπομονή μας ὄχι μόνο πρέπει νὰ κρατήσει μέχρι τὸ τέλος, ἀλλὰ πρέπει νὰ εἶναι καὶ τέλεια, προκειμένου νὰ ἔχει τὰ μέγιστα ἀποτελέσματα. Καὶ πότε εἶναι τέλεια;
Κατὰ τὴν Ἅγιο Θεοφάνη τὸν Ἔγκλειστο «Ὅταν σηκώνει κανεὶς τὶς δοκιμασίες ὄχι μόνο καρτερικά, ἀγόγγυστα, ἀλλὰ καὶ μὲ χαρά, εὐγνωμονώντας τὸν Θεὸ γιὰ ὅ,τι μᾶς παραχωρεῖ, ὅσο βαρὺ κι ἂν εἶναι, ὅπως θὰ Τὸν εὐγνωμονούσαμε γιὰ μία μεγάλη εὐεργεσία. Πιστέψτε ἀκράδαντα πώς, ὑπομένοντας κανεὶς τὴν ἄδικη κατηγορία, γιὰ παράδειγμα, ἀξιώνεται νὰ συμπεριληφθεῖ στὴ χορεία τῶν μαρτύρων. Δὲν πρέπει νὰ χαίρετε γι’ αὐτό; Ἀπεναντίας, ἀφήνοντας τὴν καρδιά του νὰ κυριεύεται ἀπὸ τὴ λύπη καὶ τὸ παράπονο, ἐκμηδενίζει τὴν ἀξία καὶ τὴν ὠφέλεια τοῦ θείου αὐτοῦ δώρου»!
* * *
Ἆραγε πότε ἡ ὑπομονὴ γίνεται λίαν ἀποτελεσματικὴ γιά μᾶς;
Κατὰ τὴν Ἅγιο Θεοφάνη τὸν Ἔγκλειστο «ὅταν πιστέψουμε ὅτι ὅλα προέρχονται ἀπὸ τὸν Θεὸ καὶ ὅλα παραχωροῦνται γιὰ τὸ καλό μας, ἔστω καὶ ἂν αὐτὸ δὲν μποροῦμε νὰ τὸ δοῦμε καθαρά».
* * *
Στ’ ἀλήθεια τί συμβαίνει ὅταν δὲν ἔχουμε ὑπομονὴ ἢ τὴν χάσουμε στὴν πορεία τῶν πραγμάτων; Πολὺ ἁπλά, τότε, χάνουμε τὴ μάχη! Σαφῶς ἡ ἀνυπομονησία εἶναι ἡ καταστροφὴ καὶ τῆς πιὸ μεγάλης δύναμης!
Νὰ γιατί τονίζει ἡ Ἁγία Γραφὴ τοῦτο: «Ἀλίμονο σ’ ἐσᾶς ποὺ χάσατε τὴν ὑπομονή. Τί θὰ κάνετε, ὅταν σᾶς ἐπισκεφθεῖ ὁ Κύριος μὲ δοκιμασίες καὶ θλίψεις;» (Σοφ. Σειρ. 2,14)
Κατὰ τὸν Ἅγιο Νεῖλο τὸν Ἀσκητὴ «τὸ νὰ ὀλιγωρεῖς καὶ νὰ μὴ θέλεις νὰ δείξεις ὑπομονή, προξενεῖ μεγάλες καὶ διάφορες συμφορές. Ἡ ἀνυπομονησία καὶ ἡ ἔλλειψη καρτερικότητας στὶς δοκιμασίες, εἶναι ἀνοησία. Καὶ γι’ αὐτὸ σὲ πείθει ὁ Ἰώβ, ὁ ὁποῖος εἶπε στὴ γυναίκα του, ὅτι μίλησε σὰν μία ἀπ’ τὶς ἀνόητες γυναῖκες» (Ἰὼβ 2,10)
(Στὸ ἑπόμενο φύλλο θὰ ὁλοκληρώσουμε τὸ θέμα μας)
Κ. Γ. Παπαδημητρακόπουλος
