«Γονεῖς, φροντίστε γιὰ τὴν ἀνατροφὴ τῶν παιδιῶν σας»

 Από βιβλίο τοῦ Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αὐγουστίνου Ν. Καντιωτου
«Γονεῖς, φροντίστε γιὰ τὴν ἀνατροφὴ τῶν παιδιῶν σας», σελ. 10, ἔκδοση Γ´.

Ἀπὸ ἀρχαίας ἐποχῆς, οἱ ἄνθρωποι ἔδιναν μεγάλη σημασία στὴν ἀνατροφὴ τῶν παιδιῶν. Ἰδίως δὲ ἡ Ἑλλὰς ἡ πατρίς μας, ἐὰν ἐμεγαλούργησε καὶ ἐγέννησε μεγάλους ἥρωας καὶ μεγάλους ἄνδρας, τοῦτο τὸ ὀφείλει εἰς τὸ ὅτι ἔδωσε μεγάλη προσοχὴ στὴν ἀγωγή, στὴ διαπαιδαγώγησι τῶν παιδιῶν. Τοῦτο τὸ βλέπομε στὸ μαντεῖον τῶν Δελφῶν, πού ᾿χανε γράψει μὲ χρυσᾶ γράμματα – τί εἴχανε γράψει; σὲ ἀρχαία γλῶσσα· ὅτι «πολιτείας ἀρχὰ παίδων τροφά», ὅτι τὸ θεμέλιον μιᾶς πολιτείας εἶνε ἡ ἀνατροφὴ τῶν παιδιῶν.

Τοῦτο κατενόησε κ᾿ ἕνας νομοθέτης δικός μας, ὁ Λυκοῦργος, ποὺ εὑρῆκε μιὰ κοινωνία διαλελυμένη καὶ ἀνέλαβε νὰ τὴν διορθώσῃ. Καὶ ὡς πρῶτο μέτρον ἔλαβε τὴν ἀνόρθωσιν τῆς οἰκογενείας, τὴν ἀνατροφὴν τῶν παιδιῶν. Κ᾿ ἐκάλεσε μιὰ μέρα -τὸ ξέρετε ὅλοι-, ἐκάλεσε μιὰ μέρα στὴν πλατεῖα τῆς Σπάρτης ὅλο τὸ λαό· καὶ περίμεναν νὰ τοὺς διδάξῃ. Τοὺς δίδαξε. Πῶς τοὺς δίδαξε; Ὄχι μὲ λόγια, ἀλλὰ μ᾿ ἕνα παράδειγμα. Τί ἔκανε; Ἔφερε μαζί του δυὸ σκυλάκια· καὶ μπροστὰ στὰ σκυλάκια ἔβαλε ἕνα πιάτο μὲ φαῒ ποὺ ἄχνιζε, ὀρεκτικὸ φαγητό· καὶ συγχρόνως τὴν ἴδια στιγμὴ ἄνοιξε ἕνα κλουβί, κι ἀπ᾿ τὸ κλουβὶ πετάχτηκε ἕνας λαγός. Τί κάνανε τὰ σκυλάκια; Τὸ ἕνα σκυλάκι ἔπεσε μὲ τὰ μοῦτρα στὸ φαγητὸ καὶ ἔτρωγε – λαίμαργο. Τὸ ἄλλο σκυλάκι δὲν ἔδωσε καμμία σημασία στὸ φαγητό, ἀλλὰ ἄρχισε νὰ τρέχῃ -κι ἀκόμα τρέχει- γιὰ νὰ πιάσῃ τὸ λαγό. Περίεργο θέαμα. Λέγει εἰς τὸν κόσμο ὁ Λυκοῦργος· Τὰ βλέπετε τὰ δυὸ σκυλάκια; Μιὰ μάνα τὰ γέννησε, ἡ ιδια μάνα. Τὸ ἕνα ὅμως ἀπὸ μικρὸ πῆγε στὸ χασάπικο, στὸν κρεοπώλη, κ᾿ ἔτρωγε κόκκαλα καὶ κρέατα· κ᾿ ἔγινε λαίμαργο. Τὸ ἄλλο σκυλάκι τὸ πῆρε ὁ κυνηγὸς, τὸ πῆγε στὰ βουνὰ καὶ στὰ λαγκάδια, καὶ τὸ ἔμαθε νὰ κυνηγάῃ. Ἡ ίδια μάνα τὰ γέννησε· ἀλλ᾿ ἄλλη ἀνατροφὴ πῆρε τὸ ἕνα, κι ἄλλη ἀνατροφὴ πῆρε τὸ ἄλλο. Ἀπ᾿ αὐτὸ νὰ καταλάβετε, ὅτι τὰ παιδιὰ ἐδῶ τῆς Σπάρτης, ἐὰν πάρουν καλὴ ἀνατροφή, θὰ γίνουν σπουδαῖοι πολῖται καὶ θὰ δοξάσουν τὴν πολιτεία· ἂν πάρουν κακὴ ἀνατροφή, θὰ γίνουν παιδιὰ ἄχρηστα κ᾿ ἐπικίνδυνα γιὰ τὴν πολιτεία… Τὸν ἄκουσαν τὸ Λυκοῦργο· κι ἀνέθρεψαν τὰ παιδιά τους μὲ σκληραγωγία μεγάλη. Καὶ κατόπιν ἀπὸ ᾿κεῖ, ἀπὸ τὴν ἀγωγή, ἀπὸ τὰ μέτρα αὐτά, τὰ παιδιὰ αὐτὰ γινήκανε ἥρωες τῶν Θερμοπυλῶν, ποὺ εἶπαν τὸ «Μολὼν λαβέ».
Τὸ πόση ἀξία ἀπέδιδαν οἱ Σπαρτιᾶτες στὸ ζήτημα τῆς διαπαιδαγωγήσεως τῆς νεολαίας, ἀποδεικνύει καὶ ἀπὸ τὸ ἑξῆς γεγονός. Ὅταν ὁ Μακεδὼν Ἀντίπατρος ζήτησε ἀπὸ τὸν Ἆγι τὸν βασιλέα τῆς Σπάρτης 50 παιδιὰ ὡς ὁμήρους, ὁ Ἆγις ἀπήντησε· Ἡ Σπάρτη εἶνε πρόθυμη νὰ δώσῃ ὡς ὁμήρους διπλάσιους γέροντες ἢ γυναῖκες, ἀλλὰ παιδὶ κανένα. Διότι τὰ παιδιὰ ποὺ θ᾽ ἀπομακρύνονταν ἀπὸ τὴν πατρίδα τους θὰ στεροῦνταν τὴν πατροπαράδοτη ἀγωγὴ κι ὅταν θὰ ἐπέστρεφαν θὰ ἦταν πολῖτες ἄχρηστοι. Καὶ ἐπειδὴ ὁ ἐχθρὸς ἐπέμενε στὴν παράδοσι τῶν 50 παιδιῶν, οἱ Σπαρτιᾶτες, ἀφοῦ ἔκαναν σύσκεψι, ἀπήντησαν ὁμοφώνως, ὅτι προτιμοῦν τὸ θάνατο παρὰ νὰ παραδώσουν στὸν ἐχθρὸ καὶ ἕνα ἀκόμη παιδὶ τῆς Σπάρτης!

https://www.augoustinos-kantiotis.gr/