«Τίς μερὶς πιστῷ μετὰ ἀπίστου;» (Β΄ Κορ. 6:15)
Τοῦ κ. Δημητρίου Χατζηνικολάου,
πρ. Ἀν. Καθηγητοῦ τοῦ Πανεπιστημίου Ἰωαννίνων
Εἰς τάς ἡμέρας μας, ὁ Χριστός ὁδηγεῖται καί πάλιν εἰς τόν Σταυρόν ἀπό τούς συγχρόνους Ἄννας καί Καϊάφας, δηλαδή τούς Οἰκουμενιστάς ψευδεπισκόπους, οἱ ὁποῖοι μάλιστα Τόν καθυβρίζουν ὡς ψεύτην καί ἀπατεῶνα, διότι ἐδίδαξεν ὅτι Αὐτός εἶναι ἡ μόνη Ὁδός, διά νά φθάσῃ ὁ ἄνθρωπος εἰς τόν Θεόν, ἐνῷ αὐτοί διδάσκουν ὅτι ὅλαι αἱ θρησκεῖαι ἀποτελοῦν διαφορετικά «μονοπάτια» πού ὁδηγοῦν εἰς τόν Θεόν (Ἀθηναγόρας, Βαρθολομαῖος, Ἐλπιδοφόρος κ.ἄ.)! Διδάσκουν καί χιλιάδας ἄλλας διαστροφάς καί αἱρέσεις, βεβαίως, ὅπως ὅτι πρέπει νά καταργηθοῦν τά «πεπαλαιωμένα Ἑλληνικά ἐνδύματα» (‘old Greek garments’), ἤτοι τά δόγματα τῆς Τριαδικότητος τοῦ Θεοῦ, τῆς ἐνανθρωπήσεώς Του κ.λπ., καί ν’ ἀντικατασταθοῦν μέ νέα, πού νά εἶναι περισσότερον πιστευτά ἀπό τόν σύγχρονον ἄνθρωπον! (Ἰάκωβος «Ἀμερικῆς», συνέντευξις εἰς τήν ἐφ. New York Times, 25-9-1967, σελ. 40.) Αὐτήν ἀκριβῶς τήν «συνταγήν» ὑλοποιοῦν σήμερον, τοῦ ὀρθολογισμοῦ καί τῆς ἀθεΐας (βλ. Ἀρχιμ. Β. Στεφανίδου, Ἐκκλησιαστική Ἱστορία, σελ. 635). Συμφώνως πρός ὅλας τάς Γραφάς, ὅλας τάς Συνόδους καί ὅλους τούς Πατέρας τῆς Ἐκκλησίας, οἱ Ὀρθόδοξοι ὀφείλουν ν’ ἀποτειχισθοῦν ἀπό αὐτούς, δηλαδή νά διαχωρίσουν τάς εὐθύνας των ἀπό τούς νέους αὐτούς σταυρωτάς καί συκοφάντας τοῦ Χριστοῦ.
Παρά ταῦτα, ὅστις τολμήσει ν’ ἀποτειχισθῇ θεωρεῖται «σχισματικός», ὅπως εἰς τήν ἐποχήν τοῦ Χριστοῦ, ὅπου ὅστις Τόν ἠκολούθει ἐθεωρεῖτο «ἀποσυνάγωγος»! Σύγχρονοι γέροντες, τούς ὁποίους οἱ σημερινοί Γραμματεῖς καί Φαρισαῖοι «ἁγιοποιοῦν» τόν ἕνα μετά τόν ἄλλον, κατά τό «δόξαν παρ’ ἀλλήλων λαμβάνοντες» (Ἰω. 5:44), διδάσκουν τόν λαόν νά βαδίζῃ τήν «μέσην καί βασιλικήν ὁδόν», νά συμπορεύηται δηλαδή μέ τούς σημερινούς Ἄννας καί Καϊάφας, ἕως ὅτου γίνῃ Πανορθόδοξος Σύνοδος καί τούς καταδικάσῃ, ἐνῷ πρίν ἀπό αὐτήν δέν ὑποχρεοῦνται ν’ ἀποτειχισθοῦν διά νά σωθοῦν! Αὐτή εἶναι ἡ πεμπτουσία τῆς αἱρέσεως τοῦ «Δυνητισμοῦ», τήν ὁποίαν διδάσκει καί ὁ θεολόγος κ. Π. Τρακάδας, ὁ ὁποῖος, εἰς πρόσφατον ἄρθρον του («Ὀ.Τ.», 7-6-2024), ἀναμασᾶ τάς πλάνας καί τά λάθη πού διετύπωσεν εἰς προηγούμενα ἄρθρα του, τά ὁποῖα ἔχω ἤδη ἀνασκευάσει, ὁπότε δέν θ’ ἀσχοληθῶ περαιτέρω μ’ αὐτά. Ἄς μοῦ ἐπιτραπῇ μόνον ν’ ἀντικρούσω νέας τινάς σοφιστείας του.
1. Χρειάζεται ἆραγε Σύνοδος διά ν’ ἀποφασίσῃ ἄν αἱ ὡς ἄνω βλασφημίαι τῶν Οἰκουμενιστῶν εἶναι αἱρέσεις; Ἤ μήπως χρειάζεται Σύνοδος, διά ν’ ἀποφασίσῃ ἄν ἡ ὁλοφάνερος ἀνατροπή τοῦ Εὐαγγελίου πού ἔγινε τήν 15-2-2024 μέ τήν νομιμοποίησιν τῆς ὁμοφυλοφιλίας, τοῦ «κολοφῶνος τῶν ἁμαρτιῶν», εἶναι αἵρεσις; Ὄχι, βεβαίως! Διότι, πρῶτον, ὁ Οἰκουμενισμός εἶναι ἄθροισμα ἤδη καταδεδικασμένων αἱρέσεων! Ἐφόσον τά ἐπιμέρους στοιχεῖα τοῦ ἀθροίσματος εἶναι χιλιάκις καταδεδικασμένα, χρειάζεται Σύνοδος διά ν’ ἀποφανθῇ διά τό ἄθροισμα; Δέν λέγει ὁ Ἀπ. Παῦλος «αἱρετικὸν ἄνθρωπον μετὰ μίαν καὶ δευτέραν νουθεσίαν παραιτοῦ, εἰδὼς ὅτι ἐξέστραπται ὁ τοιοῦτος καὶ ἁμαρτάνει ὢν αὐτοκατάκριτος» (Τίτ. 3:10-11); Δεύτερον, ὁ οἱοσδήποτε πιστός δύναται ν’ ἀντιληφθῇ ὅτι αἱ ὡς ἄνω διδασκαλίαι τῶν Οἰκουμενιστῶν, καθώς καί ἡ νομιμοποίησις τῆς ὁμοφυλοφιλίας, εἶναι ἄκρως βρωμεραί αἱρέσεις, διό καί ἰσχύει τό ἀνάθεμα τῆς Ζ’ Οἰκ. Συνόδου διά τούς ἐν γνώσει κοινωνοῦντας μέ αὐτούς. Ὁ Μ. Ἀθανάσιος λέγει: «πᾶς ἄνθρωπος, τό διακρίνειν παρά Θεοῦ εἰληφώς, κολασθήσεται, ἐξακολουθήσας ἀπείρῳ ποιμένι, καί ψευδῆ δόξαν ὡς ἀληθῆ δεξάμενος· τίς γάρ κοινωνία φωτί πρός σκότος;» (P.G. 26, σ. 1321).
Διό καί ὁ Ἀπ. Παῦλος ἐντέλλεται: «Ἐκκλίνατε ἀπ’ αὐτῶν» (Ρωμ. 16:17-18)· «ἀφίστασο ἀπό τῶν τοιούτων» (Α´ Τιμ. 6:5, 6:20-21)· «μή οὖν γίνεσθε συμμέτοχοι αὐτῶν … καί μή συγκοινωνεῖτε τοῖς ἔργοις τοῖς ἀκάρποις τοῦ σκότους» (Ἐφ. 5:6-11)· «ἀπό παντός εἴδους πονηροῦ ἀπέχεσθε» (Α´ Θεσσ. 5:22)· «στέλλεσθαι ὑμᾶς ἀπό παντός ἀδελφοῦ ἀτάκτως περιπατοῦντος καί μή κατά τήν παράδοσιν» (Β´ Θεσσ. 2:15 καί 3:6)· «μὴ γίνεσθε ἑτεροζυγοῦντες ἀπίστοις· τίς γὰρ μετοχὴ δικαιοσύνῃ καὶ ἀνομίᾳ; τίς δὲ κοινωνία φωτὶ πρὸς σκὸτος; τίς δὲ συμφώνησις Χριστῷ πρὸς Βελίαλ; ἢ τίς μερὶς πιστῷ μετὰ ἀπίστου; τίς δὲ συγκατάθεσις ναῷ Θεοῦ μετὰ εἰδώλων; … διό ἐξέλθετε ἐκ μέσου αὐτῶν καί ἀφορίσθητε, λέγει Κύριος, καί ἀκαθάρτου μή ἅπτεσθε» (Β´ Κορ. 6:14-18).
Ὁ Μ. Βασίλειος λέγει: «οἵτινες τήν ὑγιῆ πίστιν προσποιοῦνται ὁμολογεῖν, κοινωνοῦσι δέ τοῖς ἑτερόφροσι, τούς τοιούτους, εἰ μετά παραγγελίαν μή ἀποστῶσι, μή μόνον ἀκοινωνήτους ἔχειν, ἀλλά μηδέ ἀδελφούς ὀνομάζειν» (P.G. 160, σ. 101). Ἐφόσον αὐτά ἰσχύουν διά τούς «ἑτερόφρονας», πολλῷ δέ μᾶλλον ἰσχύουν διά τούς αἱρετικούς! Ὁ Ἅγιος Θεόδωρος ὁ Στουδίτης, λέγει ὅτι οἱ «μοιχοκυρωταί» (αὐτοί πού ἐδέχθησαν τόν παράνομον γάμον τοῦ αὐτοκράτορος) δέν ἀποτελοῦν Ἐκκλησίαν Κυρίου (Ἁγίου Θεοδώρου τοῦ Στουδίτου Ἔργα, τ. 3, Ἐπιστολαί, Ἐκδ. Ὀρθοδόξου Κυψέλης, Θεσ/νίκη 1987, σ. 109). Τό αὐτό θά ἔλεγεν ἀσφαλῶς σήμερον καί διά τούς νομιμοποιήσαντας τήν ὁμοφυλοφιλίαν, τούς ὁποίους οἱ Οἰκουμενισταί καί οἱ «Δυνητισταί» δέχονται εἰς κοινωνίαν, ἀναμένοντες Σύνοδον ν’ ἀποφασίσῃ ἐάν ἡ ὁμοφυλοφιλία εἶναι κανονικότης καί δή «θεόσδοτος» («Ν. Ἰωνίας» Γαβριήλ)! Σημειωτέον ὅτι δέν εἶχε προηγουμένως καταδικασθῆ Συνοδικῶς ἡ «μοιχιανική αἵρεσις»! Λέγει ἐπίσης ὁ Ἅγιος: «Οἱ μέν [σ.σ. αἱρετικοί] τέλεον περί τήν πίστιν ἐναυάγησαν· οἱ δέ, εἰ καί τοῖς λογισμοῖς οὐ κατεποντίσθησαν, ὅμως τῇ κοινωνίᾳ τῆς αἱρέσεως συνόλλυνται» (P.G. 99, σ. 1164 Α)· καί «ἐχθρούς γάρ Θεοῦ ὁ Χρυσόστομος, οὐ μόνον τούς αἱρετικούς, ἀλλά καί τούς τοῖς τοιούτοις κοινωνοῦντας, μεγάλῃ καί πολλῇ τῇ φωνῇ ἀπεφήνατο» (P.G. 99, σ. 1049). Ὁ Ἅγ. Μᾶρκος Εὐγενικός συνοψίζει ἄριστα τό ὑποχρεωτικόν τῆς ἀποτειχίσεως ὡς ἑξῆς: «Ἅπαντες οἱ τῆς Ἐκκλησίας διδάσκαλοι, πᾶσαι αἱ Σύνοδοι καί πᾶσαι αἱ θεῖαι Γραφαί φεύγειν τούς ἑτερόφρονας παραινοῦσι καί τῆς αὐτῶν κοινωνίας διΐστασθαι» (P.G. 160, σ. 101).
Αἱ προαναφερθεῖσαι βλασφημίαι τῶν Οἰκουμενιστῶν, ἡ νομιμοποίησις τῆς ὁμοφυλοφιλίας καί τά ἄλλα διεστραμμένα πού λαλοῦν, εἶναι τόσον προφανεῖς αἱρέσεις, ὥστε δέν χρειάζεται Σύνοδος, διά ν’ ἀποφασίσῃ ποῖοι εἶναι οἱ «ἑτερόφρονες». Συνεπῶς, ἡ ἀποτείχισις ἀπό αὐτούς εἶναι ὑποχρεωτική.
Ἀλλ’ ἐφόσον δέν χρειάζεται Σύνοδος, διά νά καταδικάσῃ τόν Οἰκουμενισμόν, τότε διατί οἱ σοβαροί θεολόγοι λέγουν ὅτι ἀπαιτεῖται σήμερον ἡ συγκρότησις μίας ἀληθῶς Πανορθοδόξου Συνόδου; Εἰς τήν ὁποίαν, βεβαίως, οἱ ὡς ἄνω σταυρωταί καί συκοφάνται τοῦ Χριστοῦ ὄχι μόνον δέν θά προεδρεύουν, ὅπως ἔγινεν εἰς τό Καϊαφαϊκόν Συνέδριον τοῦ Κολυμβαρίου (2016), ἀλλά θά εἶναι ὑπόδικοι! Ὄντως, χρειάζεται νά γίνῃ μία τοιαύτη Σύνοδος, διά νά καθαιρέσῃ καί ἀναθεματίσῃ τούς Οἰκουμενιστάς κληρικούς! Μέχρι τότε, ἐφόσον αὐτοί παραμένουν (τυπικῶς) εἰς τήν Ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν, τήν Μίαν καί μόνην Ταμειοῦχον τῆς Θείας Χάριτος, καί ἐφόσον Τήν ἐπικαλοῦνται, τά μυστήρια πού τελοῦν θά εἶναι ἔγκυρα. Εἰς τό σημεῖον τοῦτο, ὅμως, ἀπαιτεῖται μεγίστη προσοχή: Ὁ κοινωνῶν ἐν γνώσει μέ αὐτούς, παρά τάς ὡς ἄνω θείας ἐντολάς δι’ ἀποτείχισιν, λαμβάνει μέν Χριστόν, ἀλλ’ ὡς παραβάτης τῶν θείων αὐτῶν ἐντολῶν «δαρήσεται πολλάς»· ἐνῷ, ὁ κοινωνῶν ἐν ἀγνοίᾳ «δαρήσεται ὀλίγας» (Λουκᾶ, 12:47-48). Ὁ Ἀπ. Παῦλος ἐξηγεῖ: «ὃς ἂν ἐσθίῃ τὸν ἄρτον τοῦτον ἢ πίνῃ τὸ ποτήριον τοῦ Κυρίου ἀναξίως, ἔνοχος ἔσται τοῦ σώματος καὶ αἵματος τοῦ Κυρίου. Δοκιμαζέτω δὲ ἄνθρωπος ἑαυτὸν, καὶ οὕτως ἐκ τοῦ ἄρτου ἐσθιέτω καὶ ἐκ τοῦ ποτηρίου πινέτω· ὁ γὰρ ἐσθίων καὶ πίνων ἀναξίως κρῖμα ἑαυτῷ ἐσθίει καὶ πίνει, μὴ διακρίνων τὸ σῶμα τοῦ Κυρίου. Διὰ τοῦτο ἐν ὑμῖν πολλοὶ ἀσθενεῖς καὶ ἄρρωστοι καὶ κοιμῶνται ἱκανοί. Εἰ γὰρ ἑαυτοὺς διεκρίνομεν, οὐκ ἂν ἐκρινόμεθα» (Α՛ Κορ. 11:27-31). Τό μέγα λάθος τῶν «Δυνητιστῶν» εἶναι ὁ ἰσχυρισμός των ὅτι ὑφίσταται ἀνάγκη συγκλήσεως Συνόδου ὄχι μόνον διά τήν καθαίρεσιν καί τόν ἀναθεματισμόν τῶν Οἰκουμενιστῶν κληρικῶν, ἀλλά καί διά νά ἰσχύσῃ τό ὑποχρεωτικόν τῆς ἀποτειχίσεως, ἐνῷ αὐτό ἰσχύει καί τώρα!
2. Ὁ κ. Τρακάδας ἐνίσταται διά τό ὑποχρεωτικόν τῆς ἀποτειχίσεως, λέγων: «Δέν ὑποχρεώνει κανένα ὁ Χριστός»! Ἀσφαλῶς, ὁ Χριστός ἔπλασε τόν ἄνθρωπον ἐλεύθερον νά ἐπιλέγῃ μεταξύ Αὐτοῦ καί τοῦ ἀντιδίκου. Ἄν ὁ ἄνθρωπος ἐπιλέξῃ Αὐτόν, τότε εἶναι ὑποχρεωμένος ν’ ἀκολουθήσῃ τήν ὡς ἄνω διδασκαλίαν Του περί ἀποτειχίσεως. Ὁ «Δυνητισμός» διδάσκει ὅτι δύναταί τις νά σωθῇ κοινωνῶν ταυτοχρόνως καί μέ τόν Χριστόν καί μέ τόν ἀντίδικον!
3. Γράφει ὁ κ. Τρακάδας: «Ἐφ’ ὅσον ὑπῆρχε δογματικόν ζήτημα, δηλ. ἡ ἀναβίωσις τῆς εἰκονομαχίας, διατί ἡ Σύνοδος δέν ἀσχολεῖται μέ τούς μή ἀποτειχισμένους, ὥστε νά τούς ἐπιτιμήση αὐστηρά καί νά τούς ὑπενθυμίση ὅτι ἦσαν ὑποχρεωμένοι νά ἀποτειχίζωνται ἀπό τούς εἰκονομάχους; Ἐφ’ ὅσον ἦσαν «ὑποχρεωμένοι» καί δέν ἔπραξαν τό καθῆκον των, δέν ἔπρεπε -ἄν ὄχι νά τιμωρηθοῦν- νά γίνη ἔστω μία σύστασις; … Ἄν ὁ ΙΕ΄ ἀνεφέρετο εἰς καταδικασμένους αἱρετικούς, τότε ἀφ’ ἑνός θά προέβλεπε, ὅπως πολύ σωστά ἡ Ζ΄ Οἰκουμενική, ἀνάθεμα δι’ ὅσους δέν διακόπτουν τήν κοινωνίαν καί ἀφ’ ἑτέρου δέν θά ἦτο ἀπαραίτητο νά διευκρινίση ποῖοι εἶναι ἄξιοι τιμῆς, καθώς αὐτό θά ἦτο αὐτονόητον καθῆκον. Ὅμως ὁ ΙΕ΄ ἀναφέρεται εἰς μή καταδικασμένους ὑπὸ Συνόδου αἱρετικούς, ἀπό τούς ὁποίους κάποιος ἀποτειχίζεται» Ἀπάντησις: Αὐτή εἶναι μία ἀκόμη σοφιστεία τοῦ κ. Τρακάδα! Ναί, ὁ ΙΕ΄ σαφῶς ἀναφέρεται εἰς μή καταδεδικασμένους αἱρετικούς, ἀλλ’ ἀσχολεῖται μόνον μέ τήν κατηγορίαν τῶν ἀποτειχιζομένων. Ὅπως ἔχω γράψει ἐπανειλημμένως, δέν ἀσχολεῖται μέ τούς μή ἀποτειχιζομένους, καθότι τό θέμα του δέν ἦτο «τί δέον γενέσθαι ἐν καιρῷ αἱρέσεως». Ἡ εἰκονομαχία εἶχεν ἤδη καταδικασθῆ πρό 74 ἐτῶν, ἄρα δέν ὑπῆρχον μή ἀποτειχιζόμενοι ἀπό μή καταδεδικασμένους αἱρετικούς, ἤ ὑπῆρχον μέν μή ἀποτειχισμένοι ἀπό μή καθαιρεθέντας εἰσέτι εἰκονομάχους (ἤ ἄλλους αἱρετικούς), ἀλλά δέν ἦσαν γνωστοί εἰς τήν Σύνοδον. Ἐν πάσῃ περιπτώσει, ὁ Κανών ἀσχολεῖται εἰς τά δύο μέρη του μόνον μέ τούς ἀποτειχιζομένους. Προφανῶς δέ, συνετάχθη μέ προοπτικήν τήν διαχρονικήν ἐφαρμογήν του καί ὄχι μόνον διά τήν περίστασιν.
4. Ἔχω γράψει ἐπανειλημμένως ὅτι ἡ εἰσαγωγή τοῦ νέου ἑορτολογίου (ν.ἑ.) εἶναι ὄχι κανονικόν, ἀλλ’ ἀκραιφνῶς δογματικόν ζήτημα, ἐφόσον ἐπεδιώκετο δι’ αὐτοῦ ἡ «προσέγγισις» μέ τόν Παπισμόν, καί ἐφόσον ἀνεμένετο νά δημιουργήσῃ σχίσμα εἰς τήν Ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν. Ἔγραψα ἐπίσης ὅτι ἡ εἰσαγωγή τοῦ ν.ἑ. ἀνεμένετο νά καταργήσῃ καί τινα ἐπί μέρους δόγματα, ὅπως αὐτό τῆς μιᾶς ἑορτολογικῆς τάξεως παγκοσμίως, ὅπως διδάσκει ἡ ΣΤ’ Οἰκ. διά τοῦ 56ου Κανόνος αὐτῆς. Ὁ κ. Τρακάδας ἰσχυρίζεται ὅτι ὁ ἐν λόγῳ Κανών δέν λέγει τοιοῦτόν τι! Ὁ Κανών αὐτός ἀναφέρεται εἰς μερικάς χώρας, ὅπως ἡ Ἀρμενία, ὅπου ἐνήστευον κατά τρόπον ἐσφαλμένον, διορθώνει τό σφάλμα καί γενικεύει ὡς ἑξῆς: «Ἔδοξε τοίνυν καί τοῦτο, ὥστε τήν κατά πᾶσαν τήν οἰκουμένην τοῦ Θεοῦ Ἐκκλησίαν, μιᾷ κατακολουθοῦσαν τάξει, τήν νηστείαν ἐπιτελεῖν» (ἡ ἔμφασις τοῦ γράφοντος).
Αὐτό πού ἀπαιτεῖ προσοχήν ἐδῶ εἶναι ἡ παρενθετική πρότασις «μιᾷ κατακολουθοῦσαν τάξει», ἡ ὁποία τίθεται ἐντός κομμάτων, καί ἀνάγει τό ἐπί μέρους ἐξεταζόμενον θέμα, πού εἶναι ἡ κατάλυσις ὠῶν καί τυροῦ κατά τά Σάββατα καί τάς Κυριακάς τῆς Μ. Τεσσαρακοστῆς, εἰς τήν γενικήν ἀρχήν, ὅτι ὅλοι οἱ Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί ἀνά τήν Οἰκουμένην πρέπει νά φρονοῦν καί νά κάμνουν τό αὐτό καί νά μή ὑπάρχουν διχογνωμίαι καί διχοστασίαι. Αὐτό εἶναι τό μήνυμα πού ἐκπέμπει καί ἡ ἑρμηνεία τοῦ Κανόνος ὑπό τοῦ Ἁγίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου: «ὅθεν ἡ Σύνοδος αὕτη, διά τοῦ παρόντος Κανόνος, ὁρίζει, ὅτι ὅλη ἡ τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία, ἡ εἰς πᾶσαν τήν οἰκουμένην εὑρισκομένη, νά φυλάττῃ μίαν καί τήν αὐτήν τάξιν». Τό αὐτό κάμνει καί ὁ Βαλσαμών εἰς τήν ἑρμηνείαν τοῦ Κανόνος: «Τοῦτο οὖν διορθουμένη ἡ σύνοδος, διορίζεται, μιᾷ τάξει κατακολουθεῖν τάς ὅλας ἐκκλησίας τοῦ Θεοῦ» (Σύνταγμα τῶν Ἱερῶν Κανόνων, Γ.Α. Ράλλη καί Μ. Ποτλῆ, τ. Β’, σελ. 436). Παρενθετικαί φράσεις ἐντός κομμάτων χρησιμοποιοῦνται κατά κόρον καί εἰς τήν Ἀγγλικήν γλῶσσαν δι’ ἐπεξήγησιν ἤ γενίκευσιν ἑνός ἐπί μέρους νοήματος.
5. Ἄλλη σοφιστεία τοῦ κ. Τρακάδα εἶναι ὅτι δῆθεν ἔχω ἀναγάγει κανονικά ζητήματα εἰς δογματικά καί ἄρα ἔχω πέσει εἰς αἵρεσιν! Ἡ καθιέρωσις θεσμῶν, ὅπως τό ν.ἑ., οἱ ὁποῖοι ἀντίκεινται εἰς τούς Ἱ. Κανόνας, χάριν παραδείγματος, εἰς τόν 56ον τῆς ΣΤ’ καί τόν 37ον τῆς ἐν Λαοδικείᾳ, δέν ἀποτελεῖ ἁπλῶς πρόσκαιρον παράβασιν τῶν ἐν λόγῳ Κανόνων, πού θά ἠδύνατο νά δικαιολογηθῇ οἰκονομικῶς, ἐάν ὑπῆρχε σοβαρός ποιμαντικός λόγος, ἀλλ’ ἰσοδυναμεῖ μέ τήν κατάργησιν αὐτῶν, ὅπερ εἶναι αἵρεσις! Διότι, ὅπως λέγει ὁ Ζωναρᾶς εἰς τήν ἑρμηνείαν τοῦ Α՛ Κανόνος τῆς Ζ՛ Οἰκ. (Σύνταγμα τῶν Ἱερῶν Κανόνων, ἔ.ἀ., τ. Β’, σελ. 557-558), οἱ Ἱ. Κανόνες εἶναι «τοῦ Κυρίου διαταγαί», ὁρισθέντες ὑπό Ἁγίων Πατέρων φωτισθέντων ὑπό τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Συνεπῶς, ἡ ἐς ἀεί καταπάτησις τῶν θείων αὐτῶν διαταγῶν, καί μάλιστα μέ στόχον τήν ἐξυπηρέτησιν τοῦ ἀνιέρου στόχου τῆς ἑνώσεως μέ τόν Παπισμόν καί ἀναμενόμενον κόστος τοὐλάχιστον τήν διάσπασιν τῆς κοινῆς λατρείας τῶν Ὀρθοδόξων, ἀποτελεῖ φανεράν δογματικήν — καί ὄχι μόνον κανονικήν – παράβασιν, καθότι ἀντιβαίνει εἰς τό δόγμα τῆς ἑνότητος τῆς Μιᾶς Ἐκκλησίας. Ὁ Καθηγητής τῆς Δογματικῆς Χρ. Ἀνδροῦτσος γράφει: «καθόσον δ’ ἐν γένει ἡ λατρεία εἶναι ἡ ἔκφρασις ἅμα καί ἡ βεβαίωσις τῆς πίστεως, εἶνε προφανές ὅτι καί ἡ τήρησις τῆς αὐτῆς λατρείας, ἐφ’ ὅσον αὕτη στηρίζεται ἐπί δογματικῶν βάσεων, εἶναι ἕτερον γνώρισμα ἅμα καί στοιχεῖον τῆς ἑνότητος τῆς πίστεως» (Δογματική τῆς Ὀρθοδόξου Ἀνατολικῆς Ἐκκλησίας, 4η Ἔκδοσις, σελ. 274, ἡμετέρα ἡ ἔμφασις). Συνεπῶς, ἀποτελεῖ συκοφαντίαν καί διαστροφήν πελωρίων διαστάσεων ὅτι δῆθεν οἱ Ὀρθόδοξοι τοῦ π.ἑ. ἀγωνίζονται διά «τό δόγμα τῶν 13 ἡμερῶν»! Τό ἡμερολογιακόν εἶναι ἀρρήκτως συνδεδεμένον μέ τήν παναίρεσιν τοῦ Οἰκουμενισμοῦ, χάριν τοῦ ὁποίου προεκλήθη.
6. Καί, τέλος, ὀλίγα φιλολογικά. Αἱ λέξεις «ἐχώρησεν» καί «ἐκκήρυκτος» εἰς τό χωρίον τοῦ ἱ. Φωτίου (P.G. 104, 1229) σημαίνουν ἐξορίαν τοῦ Ὠριγένους ἀπό τήν Ἐκκλησίαν τῆς Ἀλεξανδρείας, ὄχι ἀφορισμόν! Συμφώνως πρός τό Λεξικόν τῆς Ἀρχαίας Ἑλληνικῆς τοῦ Ἰ. Σταματάκου (1994, σελ. 317 καί 1126), τό ρῆμα «χωρῶ» σημαίνει ἐν προκειμένῳ κάμνω χῶρον διά τινα, παραμερίζω, τό δέ ρῆμα «ἐκκηρύσσω» σημαίνει «ἐξορίζω διά δημοσίας προκηρύξεως», ἐν προκειμένῳ ὄχι βεβαίως μέ τήν πολιτικήν ἔννοιαν. Δηλαδή, ὅπως γράφουν καί οἱ Δοσίθεος καί Β. Σταυρίδης (1958), ὁ Ἡρακλᾶς ἐξεδίωξε τόν Ὠριγένην ἀπό τά ὅρια τῆς δικαιοδοσίας του, πρᾶξις εἰς τήν ὁποίαν εἶχε κάθε δικαίωμα νά προβῇ. Αὐτήν τήν ἔννοιαν ἔχει ἡ λέξις «ἐκκήρυκτος» καί εἰς τόν 18ον Κανόνα τῆς ἐν Ἀγκύρᾳ Συνόδου, ἀλλά καί εἰς τόν 88ον τοῦ Μ. Βασιλείου, εἰς τόν ὁποῖον μέ παραπέμπει ὁ κ. Τρακάδας, ὅπου εἶναι σαφές ὅτι οἱ «ἐκκήρυκτοι», δηλαδή ἐκεῖνοι πού θά ἐδέχοντο τόν τεθέντα εἰς ἀργίαν ἱερέα Γρηγόριον, δέν θά ἦτο δυνατόν ν’ ἀφορισθοῦν! Ἀφορίζεται κάποιος ἐπειδή δέχεται ἕνα ἀργόν ἱερέα, πού δέν εἶναι ἀφωρισμένος; Ὁ 2ος τοῦ Ἁγ. Γρηγορίου Νεοκαισαρείας, ὅπου ἐπίσης μέ παραπέμπει ὁ κ. Τρακάδας, δέν περιέχει αὐτήν τήν λέξιν· ἐννοεῖ τόν 3ον, ὅπου ἡ ἐν λόγῳ λέξις χρησιμοποιεῖται δίς. Τήν πρώτην φοράν ἑρμηνεύεται διασταλτικῶς ὡς «ἀφωρισμένοι καί ἀποξενωμένοι ἀπό τήν Ἐκκλησίαν», ἐνῷ τήν δευτέραν ὅτι «πρέπει νά ἀποδιωχθοῦν» (Πηδάλιον, σ. 555-556). Εἰς τόν αὐτόν Κανόνα εἰς τήν Ἀγγλικήν, τό ρῆμα «ἐκκηρύσσω» ἀποδίδεται καί τάς δύο φοράς μέ τό ρῆμα ‘banish’ (The Rudder, σ. 729), δηλαδή «ἐξορίζω» ἤ «ἀπομακρύνω», ἐνῷ τό ρῆμα «ἀφορίζω» μεταφράζεται πάντοτε μέ τό ρῆμα ‘excommunicate’ καί ὄχι μέ τό ρῆμα ‘banish’.
Συμπερασματικῶς, ἡ ἀποτείχισις ἀπό τούς Οἰκουμενιστάς εἶναι ὑποχρεωτική, ὄχι βεβαίως μέ τήν «ἱερο-εξεταστικήν» ἔννοιαν, ἀλλά μέ τήν ἔννοιαν ὅτι δέν πρέπει νά διακινδυνεύσουν οἱ Ὀρθόδοξοι τήν σωτηρίαν των, ἐπαναπαυόμενοι εἰς τάς σοφιστείας καί τάς κενοφωνίας τῶν «Δυνητιστῶν». Εἶναι ἀπαραίτητον νά συγκληθῇ μία ἀληθῶς Πανορθόδοξος Σύνοδος (καί ὄχι ὡς τήν ψευδο-σύνοδον τοῦ Κολυμβαρίου), ὄχι τόσον διά νά καταδικάσῃ τόν Οἰκουμενισμόν, ὅσον διά νά καθαιρέσῃ τούς κορυφαίους Οἰκουμενιστάς. Τό ἡμερολογιακόν ζήτημα εἶναι ἀκραιφνῶς δογματικόν, ὡς ἀρρήκτως συνδεδεμένον μέ τόν Οἰκουμενισμόν, πρός χάριν τοῦ ὁποίου προεκλήθη ἀπό τούς Οἰκουμενιστάς, καί ματαίως οἱ «Δυνητισταί» ἀγωνίζονται νά τό εὐτελίσουν μέ τά γνωστά παραπλανητικά στερεότυπα, ὅπως «οἱ παλαιοημερολογῖται εἶναι ἐκτός Ἐκκλησίας», «τά μυστήριά των δέν εἶναι ἔγκυρα» κ.λπ. Χάριτι Θεοῦ, ἐν τῷ πλαισίῳ τοῦ παρόντος διαλόγου (βλ. «Ὀρθόδοξος Τύπος», ἀρ. φύλλου 2470, 2479, 2497), πιστεύω ὅτι ἀπεκρούσθησαν ἐπαρκῶς ὅλα τά σαθρά ἐπιχειρήματα τῶν «Δυνητιστῶν». Εὐχαριστῶ θερμότατα τήν ἔγκριτον ἐκκλησιαστικήν ἐφημερίδα «Ὀρθόδοξος Τύπος» διά τήν ἄπλετον φιλοξενίαν καί τήν ἀμεροληψίαν της.
Ἐσχάτη ὑπόμνησις πρὸς τὸν κ. Χατζηνικολάου
Γράφει ὁ κ. Παῦλος Τρακάδας, θεολόγος
Συμφωνῶ ἀπολύτως μὲ τὸν κ. Χατζηνικολάου ὅτι οἱ Οἰκουμενισταὶ εἶναι οἱ νέοι Σταυρωταὶ τοῦ Κυρίου. Δυστυχῶς, ὅμως, αὐτοὶ εἶναι οἱ Ἐπίσκοποι, τοὺς ὁποίους ἔχομεν καὶ δὲν ὑπάρχουν ἕτεροι. Ἂν ὑπὸ τὸν ὅρον «ψευδεπίσκοπος» ἐννοοῦμεν τὸν διαστρέφοντα τὴν ἔννοιαν τοῦ Ἐπισκόπου, ἔχει καλῶς. Ἂν ὅμως ὑπὸ τὸν ὅρον «ψευδεπίσκοπος» σημαίνει γιά τόν κ. Χατζηνικολάου τὸν ἀπολέσαντα τὴν ἱερωσύνην, τότε αὐτὸ εἶναι τελείως ἀντιπατερικόν, καθὼς μόνον ὅστις καταδικασθῆ διαζεύγνυται τὴν ἱερωσύνην.
Τοιούτως ἐχόντων τῶν πραγμάτων οἱ πιστοὶ ἔχουν τὸ δικαίωμα νὰ ἀποτειχισθοῦν, χωρὶς νὰ εἶναι σχισματικοί. Μετὰ λύπης ὅμως ἡ ἐμπειρία ἔχει καταδείξει ὅτι οἱ ἀποτειχισθέντες «ἀργὰ ἤ γρήγορα» καταλήγουν εἰς τὸ σχίσμα, διότι ἄνευ Ἐπισκόπου ἔχοντος ἔγκυρον ἀποστολικὴν διαδοχὴν -ὄχι μόνον πίστεως ἀλλὰ καὶ χειροτονίας-, εἴτε ἐκφυλίζονται εἰς ὑποδιαιρέσεις, ἕως ὅτου ἀφανισθοῦν εἴτε ἀναγκάζονται νὰ διορίσουν ὡς Ἐπισκόπους ἀχειροτονήτους. Σήμερον ὅλοι διαμαρτυρόμεθα διὰ τὸ Οὐκρανικόν, λησμονοῦντες ὅτι οἱ νῦν κατέχοντες τὰς ἐξουσίας ἦσαν εἰς τὸ περιθώριον ἀποσχισμένοι καὶ ἄλλοι ἐξ αὐτῶν εἶναι καθηρημένοι καὶ ἀναθεματισμένοι, ἐνῶ ἄλλοι ἐντελῶς αὐτοχειροτόνητοι. Ἂς διανοηθῆ κανεὶς τί θὰ συνέβαινεν, ἐὰν τὸ Ἑλληνικὸν Κράτος ἀπεφάσιζε νὰ ἔχη ὡς ἐπίσημον Ἐκκλησίαν μίαν παράταξιν τῶν Παλαιοημερολογιτῶν: οἱ μὴ ἔχοντες ἱερωσύνην θὰ ἦσαν εἰς τὸ προσκήνιον καὶ ὅλοι οἱ ὑπόλοιποι θὰ διεμαρτύροντο, δηλ. κατ’ οὐσίαν μίαν ἐπανάληψιν τοῦ Οὐκρανικοῦ. Αὐτοί, ἑπομένως, οἱ ὁποῖοι δὲν ἀνήκουν εἰς τὴν Ἐκκλησίαν τῆς Ἑλλάδος καὶ ἐνίστανται κατὰ τοῦ Οὐκρανικοῦ, δὲν ἔχουν ἀντιληφθῆ ὅτι οἱ ἴδιοι ἐπιθυμοῦν νὰ συμβῆ εἰς αὐτοὺς ἐκεῖνον τὸ ὁποῖον καταγγέλλουν!
Ὅσον διὰ τοὺς συγχρόνους γέροντας, ἡ «ἁγιοποίησις» δὲν ἦλθεν ἐκ τῶν ἄνω, ἀλλὰ ἐκ τῆς συνειδήσεως τοῦ πληρώματος τῆς Ἐκκλησίας. Οἱ ἐν Φαναρίῳ ἠναγκάσθησαν νὰ προβοῦν εἰς ἐπίσημον διακήρυξιν τῆς ἁγιότητος αὐτῶν, διότι τὸ σύμπαν ὅλον ἀνεγνώριζεν αὐτοὺς ὡς θεουμένους. Δὲν ἁγιοκατετάχθησαν βεβαίως ὅλοι, διότι κάποιοι ἦσαν ἰδιαιτέρως ἐπικριτικοί, ἐν οἷς καὶ ὁ π. Ἐπιφάνιος (Θεοδωρόπουλος), καίτοι θὰ συνέφερε τὸ Φανάρι ὁ ὑποτιθέμενος «Δυνητισμός», τὸν ὁποῖον τοῦ καταλογίζει ὁ κ. Χατζηνικολάου. Ἡ φράσις «συμπόρευσις μὲ τοὺς σημερινοὺς Ἄννας καὶ Καϊάφας» εἶναι τελείως παραπλανητική, διότι ἀφ’ ἑνὸς οἱ διδάξαντες τὴν «μέσην καὶ βασιλικὴν ὁδὸν» γέροντες οὐδέποτε ὁριοθέτησαν αὐτὴν ὡς ὑπακοὴν εἰς τὴν αἵρεσιν (ἀπεναντίας ἦτο κόλαφος αὐτή ἡ φράσις κατὰ τῆς ζωῆς τῶν Οἰκουμενιστῶν, ἡ ὁποία εἶναι τῶν ἄκρων…) καὶ ἀφ’ ἑτέρου εἶχον πάντοτε εἰς τὸν νοῦν τὸν λόγον τοῦ κυρίου κατὰ τὴν Παραβολὴν τῶν Ζιζανίων (μτφ. Ν. Σωτηροπούλου: «Οἱ δὲ δοῦλοι τοῦ οἰκοδεσπότη πῆγαν καὶ τοῦ εἶπαν: “Κύριε, δὲν ἔσπειρες καλὸ σπόρο στὸν ἀγρό σου; Ἀπὸ ποῦ ἔχει τὰ ζιζάνια;”. Καὶ αὐτὸς τοὺς εἶπε: “Ἄνθρωπος ἐχθρὸς ἔκανε τοῦτο”. Τότε οἱ δοῦλοι τοῦ εἶπαν: “Θέλεις λοιπὸν νὰ πᾶμε νὰ τὰ μαζέψουμε;”. Ἀλλ’ αὐτὸς εἶπε: “Ὄχι, μήπως μαζεύοντας τὰ ζιζάνια ξεριζώσετε μαζὶ μὲ αὐτὰ καὶ τὸ σιτάρι. Ἀφήσετε ν’ αὐξάνονται καὶ τὰ δύο μαζὶ μέχρι τὸ θερισμό.»)
«Αἵρεσις Δυνητισμοῦ» δὲν ὑπάρχει, ἀλλὰ ἀδυνατεῖ νὰ τὸ κατανοήση αὐτὸ ὁ κ. Χατζηνικολάου, καίτοι ἐξηγήσαμεν ὅτι ὑποχρεωτικὴ εἶναι ἡ διακοπὴ κοινωνίας ἀπὸ τοὺς καταδικασμένους αἱρετικούς, ἐνῶ διὰ τοὺς μὴ καταδικασμένους -εἶναι ἐκτὸς τῶν ἄλλων καὶ- παράλογον νὰ ἀπαιτῆ ἡ Ἐκκλησία τὸ αὐτό.
Ὁ κ. Χατζηνικολάου καταφεύγει εἰς τὴν συνήθη πρακτικὴν νὰ παραθέτη χωρία, ἀπὸ τὰ ὁποῖα ὅμως δὲν συνάγεται πουθενὰ ἡ ὑποχρεωτικότης διακοπῆς κοινωνίας πρὸ τῆς καταδίκης. Χαρακτηριστικὴ ἡ ἑρμηνεία τῆς προτροπῆς τοῦ Ἀπ. Παύλου «αἱρετικὸν ἄνθρωπον…». Ὁ κ. Χατζηνικολάου παραβλέπει τὰς προϋποθέσεις κατανοήσεως τοῦ χωρίου. Ὁ Ἀπ. Παῦλος δίδει αὐτὸ ὡς ἐντολὴν εἰς τὸν Ἀπ. Τίτον καὶ ὄχι εἰς τὸν κάθε πιστόν, δηλ. ἀναθέτει τὸν ἔλεγχον τοῦ αἱρετικοῦ εἰς τὴν Ἐκκλησίαν. Διὰ νὰ κατανοηθῆ πληρέστερα ἓν χωρίον, ὀφείλει νὰ συνεξετάζεται μὲ τὸ σύνολον τῆς Ἁγίας Γραφῆς. Τοιουτρόπως εἰς τὸ Ματθ. 18,17 («ἐὰν δὲ παρακούσῃ αὐτῶν, εἰπὲ τῇ ἐκκλησίᾳ· ἐὰν δὲ καὶ τῆς ἐκκλησίας παρακούσῃ, ἔστω σοι ὥσπερ ὁ ἐθνικὸς καὶ ὁ τελώνης») φαίνεται ἐναργῶς ὅτι διὰ τὴν ἀποκοπὴν τινος δὲν ἀρκεῖ ἡ προσωπικὴ ὑπόδειξις, ἀλλὰ ἡ ἐσχάτη κρίσις ἐναπόκειται πάντοτε εἰς τὴν Ἐκκλησίαν. Αὐτὸ συμβαίνει καὶ μὲ ἕτερα παραθέματα τοῦ κ. Χατζηνικολάου, ἀλλὰ δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ ἀναλωνώμεθα εἰς σελίδας ἐπὶ σελίδων εἰς τὴν ἀνάλυσιν τῶν αὐτονοήτων, ἐπειδὴ ἔνιοι ἀγνοοῦν τὰ βασικά. Δυστυχῶς, ἡ μέθοδος τῆς «κοπτοραπτικῆς», τὴν ὁποίαν δὲν ἐφαρμόζει μόνον ὁ κ. Χατζηνικολάου, ἀλλὰ πολλοί, ἀποδυναμώνει τὴν ἐπίθεσιν πρὸς τοὺς οἰκουμενιστάς, οἱ ὁποῖοι δράττονται τῆς εὐκαιρίας νὰ καταδείξουν ὡς ἐπιπολαίους τοὺς «ἀραδιάζοντας» χωρία καὶ ἐδάφια.
Ὁ ἀναγνώστης ὀφείλει νὰ ἐπικεντρώση εἰς τὰς ἑξῆς φράσεις τοῦ κ. Χατζηνικολάου, αἱ ὁποῖαι εἶναι ἡ οὐσία τοῦ ὅλου ζητήματος:
«Ὄντως, χρειάζεται νὰ γίνη μία τοιαύτη Σύνοδος, διὰ νὰ καθαιρέση καὶ ἀναθεματίση τοὺς Οἰκουμενιστὰς κληρικούς! Μέχρι τότε, ἐφόσον αὐτοὶ παραμένουν (τυπικῶς) εἰς τὴν Ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν, τὴν Μίαν καὶ μόνην Ταμειοῦχον τῆς Θείας Χάριτος, καὶ ἐφόσον Τὴν ἐπικαλοῦνται, τὰ μυστήρια ποὺ τελοῦν θὰ εἶναι ἔγκυρα».
Μὲ αὐτὰ τὰ λόγια λήγει κάθε περαιτέρω συζήτησις. Ἐὰν ἡ Ἐκκλησία εἶναι ἡ Ταμειοῦχος τῆς Θ. Χάριτος καὶ τὰ μυστήριά της εἶναι ἔγκυρα, τότε δὲν εἶναι ἀπαραίτητον νὰ λεχθῆ τίποτε περαιτέρω. Ἡ Ἐκκλησία εἶναι μία καὶ ἐφ’ ὅσον εἰς αὐτὴν ὑπάρχει ἡ Θ. Χάρις καὶ μάλιστα εἰς τοὺς μὴ καταδικασμένους αἱρετικοὺς ἐνεργεῖ αὐτή, τότε οὔτε Παλαιοημερολογῖται, οὔτε ἀποτειχισμένοι, οὔτε ἕτερος κανεὶς δύναται νὰ ἰσχυρισθῆ ὅτι δύναται νὰ ζήση μακρὰν αὐτῆς τῆς Θ. Χάριτος. Αὐτὴ εἶναι ἡ Ἐκκλησία καὶ ὅστις ἀποκόπτεται ἀπὸ αὐτήν, δηλ. καὶ ἀπὸ τὸν μὴ καταδικασμένον οἰκουμενιστήν, ἐμβαίνει εἰς περιπετείας διακυβεύοντας τὴν σωτηρίαν του. Βλέπετε, τὸ πρόβλημα ὅσων ὑποστηρίζουν τὴν διακοπὴν κοινωνίας, συνήθως, δὲν εἶναι ὅτι θεωροῦν αὐτὴν ὡς μέσον πιέσεως διὰ τὴν καταδίκην τῶν αἱρετιζόντων, ὡς τὴν πιστεύομεν ὅσοι δὲν ἀποτειχιζόμεθα ἢ καὶ ὀλίγοι ἀποτειχισθέντες, ἀλλὰ ὡς τρόπον διατηρήσεως μίας προσωπικῆς ἀμολύντου καταστάσεως. Συμβαίνει ὅμως εἰς τὴν πραγματικότητα τὸ ἐναντίον: ὅσοι ἀποκόπτονται, ἀποκόπτονται ἀπὸ τὰ ἔγκυρα μυστήρια, θέτοντες ἑαυτοὺς εἰς περιβάλλον ἀμφίβολον, ὅπου εἶναι πιθανοτέρα ἡ ἔκπτωσις εἰς τὸν μολυσμόν, παρὰ ἡ διακράτησις τῆς Χάριτος.
Ἐπανέρχεται διὰ τοῦ κ. Χατζηνικολάου τὸ βασικὸν ἐπιχείρημα τοῦ π. Ἐπιφανίου, δηλ. ὅτι ἐφ’ ὅσον ἡ Ἐκκλησία εἶναι ἡ Ταμειοῦχος τῆς Χάριτος, ὁτιδήποτε ἄλλο δὲν εἶναι, καθὼς μόνον μία Ἐκκλησία δύναται νὰ ὑφίσταται. Οἱ ἀποτειχισμένοι εἰς ποίαν Ἐκκλησίαν ἀνήκουν, ἐὰν δὲν ἀνήκουν πλέον εἰς τὴν Ταμειοῦχον τῆς Χάριτος;
Τὰ περὶ τῆς φράσεώς μου «δὲν ὑποχρεώνει κανένα ὁ Χριστὸς» εἶναι καθαρὰ παραποίησις τῶν γραφομένων μου καὶ ἂς μελετήση κανεὶς τὸ προηγούμενον ἄρθρον μου.
Τὰ δὲ εἰς τὴν συνέχειαν ὑποστηριζόμενα ὑπὸ τοῦ κ. Χατζηνικολάου, δηλ. ὅτι ἡ Σύνοδος «δὲν ἀσχολεῖται μὲ τοὺς μὴ ἀποτειχιζομένους», σημαίνει πολὺ ἁπλὰ ὅτι δὲν ὑπῆρχε κανένα πρόβλημα ἐπειδὴ δὲν ἀπετειχίσθησαν.
Τὰ περὶ ἑορτολογικῆς ὁμοιομορφίας, κοινῆς λατρείας τῶν Ὀρθοδόξων κ.λπ. ἀπηντήθησαν εἰς προηγούμενον ἄρθρον καὶ θέτω τώρα μόνον τὸ ἐρώτημα: μήπως ὁ κ. Χατζηνικολάου νὰ συνέκρινεν τὴν ἐκκλησιαστικὴν τάξιν εἰς ὅλας τὰς παρατάξεις τοῦ παλαιοῦ ἡμερολογίου, ἐντὸς καὶ ἐκτὸς Ἑλλάδος, ὥστε νὰ διαπιστώση ὅτι τοιαύτη δὲν ὑφίσταται;
Διὰ τὰς λέξεις «ἐκκήρυκτος» κ.λπ. ἂς ἀναγνώση κανεὶς καλόπιστα τοὺς Ἱ. Κανόνας, εἰς τοὺς ὁποίους παραπέμπομεν καὶ ἐγὼ καὶ ὁ κ. Χατζηνικολάου καὶ εἴμεθα βέβαιοι ὅτι εὐθὺς θὰ ἀντιληφθῆ ὅτι ἐξωρίζοντο οἱ καταδικασμένοι.
Κατακλείοντας, τὰ παρόντα ὀφείλομεν νὰ ὑπενθυμίσωμεν: Α) ὁ ἴδιος ὁ ΙΕ΄ Κανὼν ἀναφέρεται εἰς ὅσους χωρίζονται ἀπὸ μὴ καταδικασθέντας αἱρετικοὺς Ἐπισκόπους καὶ δὲν ἐπιβάλλει κάτι γενικῶς εἰς ὅλους τοὺς πιστούς. Β) ὅλοι οἱ Κανονολόγοι ἀρχαῖοι καὶ νέοι ἑρμηνεύουν δυνητικὰ τὸν Κανόνα καὶ ὑποστηρίζουν ὅτι εἰσάγει δικαίωμα. Γ) ἡ περίπτωσις τοῦ Ὠριγένους, τὴν ὁποίαν προσήγαγεν ὁ κ. Χατζηνικολάου, ὡς παράδειγμα ὅπου ἦτο ὑποχρεωτικὴ ἡ διακοπὴ κοινωνίας πρὸ καταδίκης αἱρετικοῦ, ἀπεδείχθη ἐσφαλμένη, καθὼς ὁ Ὠριγένης εἶχεν ἤδη καταδικασθῆ. Δ) οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας ποιοῦν διάκρισιν μεταξὺ καταδικασμένων καὶ μὴ καταδικασμένων αἱρετικῶν, ὅπου εἶναι σαφὲς ὅτι ἡ ὑποχρέωσις μὴ κοινωνίας ἀναφέρεται εἰς τοὺς πρώτους. Ε) ἡ Ἐκκλησία εἶναι Μία, εἶναι Ταμειοῦχος τῆς Θ. Χάριτος καὶ οἱ μὴ καταδικασθέντες αἱρετικοὶ Ἐπίσκοποι ἔχουν ἔγκυρα μυστήρια, ὁπότε πέραν Αὐτῆς δὲν ὑπάρχουν ἔγκυρα μυστήρια.
Διὰ νὰ περαιώσωμεν τὰ γραφόμενα μὲ ἑνωτικὸν πνεῦμα (ἀφήνοντες ὄπισθεν τὴν διαφωνίαν περὶ ὑποχρεωτικῆς ἢ μὴ ἀποτειχίσεως) ἐπιθυμοῦμεν νὰ συνυπογράψωμεν τὰ ἑξῆς γραφόμενα ὑπὸ τοῦ κ. Χατζηνικολάου, εἰς τὰ ὁποῖα εὐελπιστοῦμεν νὰ συντονίσωμεν ὅλοι μαζὶ οἱ συνειδητοὶ Ὀρθόδοξοι τὰς δυνάμεις μας διὰ τὴν ἀποτίναξιν τοῦ ὀλετηρίου Οἰκουμενισμοῦ:
«Εἶναι ἀπαραίτητον νὰ συγκληθῆ μία ἀληθῶς Πανορθόδοξος Σύνοδος (καὶ ὄχι ὡς ἡ ψευδο-σύνοδος τοῦ Κολυμβαρίου), ὄχι τόσον διὰ νὰ καταδικάση τὸν Οἰκουμενισμόν, ὅσον διὰ νὰ καθαιρέση τοὺς κορυφαίους Οἰκουμενιστάς».
