Όλοι μας, και ξεχωριστά ο καθένας και όλοι μαζί, ας εξετάσουμε τον τρόπο της ζωής μας. Ας δούμε την ξηρασία ως παιδαγωγό που υπενθυμίζει στον καθένα μας τις δικές του αμαρτίες. Ας πούμε και εμείς με συναίσθηση τον λόγο του γενναίου Ιώβ: «Με άγγιξε το χέρι του Θεού». Και μάλιστα ας θεωρήσουμε ότι ακριβώς για τις δικές μας αμαρτίες ήρθε η συμφορά. Και αν πρέπει να προσθέσουμε και κάτι ακόμη, να ξέρουμε ότι οι κακοτυχίες αυτές ενίοτε συμβαίνουν στους ανθρώπους, για να δοκιμασθούν οι ψυχές και να φανούν οι δόκιμοι, οι πραγματικά ενάρετοι, πάνω στις δυσκολίες. Είτε φτωχοί είναι αυτοί είτε πλούσιοι. Διότι και οι μεν και οι δε δοκιμάζονται ακριβώς στην υπομονή. Και σ’ αυτές κυρίως τις περιστάσεις φανερώνεται αν ο πλούσιος είναι ελεήμων και φιλάνθρωπος ή αν ο φτωχός είναι ευγνώμων και όχι βλάσφημος, που αλλάζει διαθέσεις τόσο γρήγορα όπως αλλάζουν οι περιστάσεις της ζωής. Εγώ γνωρίζω πολλούς (όχι εξ ακοής αλλά προσωπικά), οι οποίοι, όσο τα πράγματα τους έρχονται βολικά, εκφράζουν ευχαριστία στον ευεργέτη Θεό, αν και όχι πάντοτε. Αν όμως κάποτε τα πράγματα γυρίσουν αντίθετα, και ο πλούσιος γίνει φτωχός, η υγεία του σώματος γίνει αρρώστια, η δόξα και η περηφάνεια γίνουν ντροπή και ατιμία, τότε οι άνθρωποι γίνονται αχάριστοι, ξεστομίζουν βλαστήμιες, δεν θέλουν να προσεύχονται, τα βάζουν με τον Θεό σαν να τους χρωστάει, και δεν τον νοιώθουν σαν Θεό που αγανακτεί εναντίον τους.
Διώξε τέλος πάντων κάτι τέτοιους λογισμούς. Όταν βλέπεις τον Θεό να μη σου τα δίνει όλα, να συλλογίζεσαι μέσα σου: Μήπως ο Θεός αδυνατεί να μας θρέψει; Πώς είναι δυνατόν; Αυτός είναι Κύριος του ουρανού και όλης της δημιουργίας, σοφός ρυθμιστής των εποχών και των καιρών, αυτός κυβερνάει τα πάντα, αυτός όρισε τις εποχές και τις καιρικές μεταβολές να διαδέχονται η μία την άλλη σαν σε εύτακτο χορό, για να εξοικονομούνται οι δικές μας ανάγκες.
Ο Θεός λοιπόν είναι δυνατός και το δεχθήκαμε ότι είναι δυνατός. Μήπως όμως έπαψε να είναι αγαθός; Και αυτός ο λόγος είναι ανυπόστατος. Διότι ποια ανάγκη έκανε αυτόν που δεν είναι αγαθός να δημιουργήσει κατ’ αρχήν τον άνθρωπο; Ποιος ανάγκασε τον Δημιουργό μας να πάρει χώμα, και μάλιστα χωρίς να θέλει, και από την λάσπη να μορφοποιήσει τέτοιο κάλλος; Ποιος τον ανάγκασε να δημιουργήσει τον άνθρωπο κατ’ εικόνα Του και να τον προικίσει με τον λόγο, ώστε σαν λογικός να μάθει τις τέχνες και να μάθει να φιλοσοφεί για τα ουράνια που δεν τα βλέπει;
Αν έτσι συλλογίζεσαι, θα καταλάβεις ότι ο Θεός είναι αγαθός και συνεχίζει να είναι μέχρι τώρα. Γιατί, τι θα εμπόδιζε, πες μου, να μη είναι απλή ξηρασία αυτό που βλέπουμε αλλά τελεία πυρπόληση, αν ο ήλιος άλλαζε λίγο την συνηθισμένη τροχιά του και, πλησιάζοντας την ατμόσφαιρα, αυτομάτως κατέκαιε τα πάντα;
Έλα στον εαυτό σου και στα συγκαλά σου, άνθρωπε! Μην κάνεις σαν τα ανόητα παιδιά, που επειδή τα μάλωσε ο δάσκαλος, σχίζουν τα βιβλία τους… Να ελπίζεις στον Θεό. Μήπως δεν βλέπει ότι στενοχωρείσαι; Κάνε λίγη υπομονή στην συμφορά σαν τον γενναίο Ιώβ… Σαν πολύτιμο θησαυρό φύλαξε στην ψυχή σου την ευχαριστία, για να λάβεις και εσύ διπλό τον μισθό για την ευγνωμοσύνη σου. Να θυμάσαι τον αποστολικό λόγο: «Εν παντί ευχαριστείτε».
Διότι σε Αυτόν, τον Θεό, ανήκει η δόξα, η δύναμις και η προσκύνησις εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν.
Από το περιοδικό “Ο ΟΣΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ”, Έκδ. Ι. Μ. Οσίου Γρηγορίου Αγίου Όρους, τ. 32 (2007), άρθρο: «ΟΜΙΛΙΑ ΕΠΙ ΑΝΟΜΒΡΙΑ ΚΑΙ ΞΗΡΑΣΙΑ», σελ. 39 (αποσπάσματα).
https://www.koinoniaorthodoxias.org/pateriko-anthologio/gia-tis-amarties-mas-irthe-i-symfora/
