Τοῦ κ. Νικολάου Μάννη, ἐκπαιδευτικοῦ
Ἐδῶ καὶ λίγες ἡμέρες, καὶ μὲ ἀφορμὴ τὴν δήλωση τοῦ Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου γιὰ συνεορτασμὸ τοῦ Πάσχα μὲ τοὺς Δυτικούς, βομβαρδιζόμασθε μὲ δημοσιεύσεις ὑπὲρ τοῦ κοινοῦ αὐτοῦ ἑορτασμοῦ. Τὸ κύριο σύνθημα τῶν ὑπερμάχων τοῦ συνεορτασμοῦ εἶναι ἡ «ἑνότητα τῶν Χριστιανῶν».
Αὐτὰ ὅμως τὰ ὁποῖα ἀποκρύπτονται ἐπιμελῶς στὰ ὡς ἄνω δημοσιεύματα εἶναι πρῶτον, οἱ ἀποφάσεις τῶν Συνόδων περὶ τοῦ θέματος (ἐφόσον τὸ σύστημα διοικήσεως τῆς Ὀρθοδόξου Ἀνατολικῆς Ἐκκλησίας δὲν εἶναι ἀπολυταρχικὸ ἀλλὰ συνοδικό), καὶ δεύτερον, τὸ ποιὸς ἔχει τὴν εὐθύνη γιὰ τὴν ἀθέτηση τοῦ κοινοῦ ἑορτασμοῦ.
Και ὅσον ἀφορᾶ στὸ πρῶτο, εἶναι γνωστό, σὲ ὅσους ἔχουν μελετήσει τὸ ζήτημα, ὅτι ἡ Ἐκκλησία, ὑπὸ τὴν ἀγωνιώδη μέριμνα τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου, κατάφερε, μετὰ ἀπὸ τρεῖς αἰῶνες διαφωνίας μεταξὺ τῶν μελῶν Της γιὰ τὸν χρόνο ἑορτασμοῦ τοῦ Πάσχα, νὰ πετύχει τὸν πολυπόθητο κοινὸ ἑορτασμὸ μὲ τὴν σύγκληση τῆς Α’ Οἰκουμενικῆς Συνόδου (325), ἡ ὁποία ἀποφάσισε «τὴν ἁγιωτάτην τοῦ Πάσχα ἑορτὴν μιᾷ καὶ τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ συντελεῖσθαι» (Patrologia Graeca 20, 1077)
Τό κατόρθωμα αὐτὸ φρόντισε νὰ ἀσφαλίσει ἡ Σύνοδος τῆς Ἀντιοχείας (341), ἐπιβάλλοντας αὐστηρότατες ποινὲς σὲ ὅσους τολμοῦσαν νὰ τὸ ὑπονομεύσουν. Ὁ Α΄ ἐκ τῶν Κανόνων της (οἱ ὁποῖοι περιεβλήθησαν οἰκουμενικὸ κῦρος) ἀναφέρει: «Πάντας τοὺς τολμῶντας παραλύειν τὸν ὅρον τῆς ἁγίας καὶ μεγάλης συνόδου τῆς ἐν Νικαίᾳ συγκροτηθείσης ἐπὶ παρουσίᾳ τῆς εὐσεβείας τοῦ θεοφιλεστάτου βασιλέως Κωνσταντίνου, περὶ τῆς ἁγίας ἑορτῆς τοῦ σωτηριώδους Πάσχα, ἀκοινωνήτους καὶ ἀποβλήτους εἶναι τῆς ἐκκλησίας» (βλ. Πηδάλιον).
Ἡ αὐστηρότητα καὶ ἡ ἐμμονὴ τῆς Ἐκκλησίας σὲ αὐτὴ τὴν ἀπόφαση προσέδωσαν στὸ Πασχάλιο τὸ ἐπίθετο «Αἰώνιον». Γιὰ αὐτό, καὶ παρὰ τὸ γεγονὸς ὅτι ἐξαιτίας τῆς ἀτέλειας τοῦ Ἰουλιανοῦ ἡμερολογίου ἐπῆλθε σὺν τῷ χρόνῳ σταδιακὴ πτώση τῆς ἡμερομηνίας τῆς ἐαρινῆς ἰσημερίας (βάσει τῆς ὁποίας τότε ὁρίστηκε ἡ ἡμερομηνία τοῦ Πάσχα), ἡ Ἐκκλησία δὲν τόλμησε νὰ μεταβάλλει τὸ Πασχάλιο, παρόλο ποὺ ἐπακολούθησαν ἀκόμη ἕξι τουλάχιστον Οἰκουμενικὲς Σύνοδοι. Διότι δὲν τὴν ἐνδιέφερε ἡ ἀστρονομικὴ ἀκρίβεια, ἀλλὰ ἡ ἑορτολογικὴ ἑνότητα τῶν μελῶν Της. Σημειωτέον ὅτι αὐτὸ τὸ ἐνδιαφέρον περιοριζόταν ἀποκλειστικὰ στὰ μέλη Της, ὅπως εἶχε παρατηρήσει ὀρθῶς καὶ ὁ ἀείμνηστος Ἀρχιμανδρίτης Ἐπιφάνιος Θεοδωρόπουλος (+1989): «Ἡ Α΄ Οἰκουμενικὴ Σύνοδος ἠθέλησε νὰ θεσπίσῃ κοινὸν ἑορτασμὸν, ἀλλὰ διὰ τὰ μέλη τῆς Ἐκκλησίας, οὐχὶ διὰ τοὺς ἐκτὸς αὐτῆς εὑρισκομένους. Δὲν συνεζήτησεν οὔτε μετὰ τῶν Γνωστικῶν, οὔτε μετὰ τῶν Μαρκιωνιτῶν, οὔτε μετὰ τῶν Μανιχαίων, οὔτε μετὰ τῶν Μοντανιστῶν, οὔτε μετὰ τῶν Δονατιστῶν, ἵνα εὕρῃ βάσιν συνεννοήσεως περὶ κοινῶν ἑορτασμῶν. Καὶ ὅτε βραδύτερον ἀπεκόπησαν ἐκ τοῦ Σώματος τῆς Ἐκκλησίας οἱ Ἀρειανοί, οἱ Νεστοριανοί, οἱ Μονοφυσῖται, οἱ Εἰκονομάχοι κλπ. ἡ Ἐκκλησία οὐδέποτε διενοήθη νὰ προέλθῃ εἰς συνεννοήσεις μετ᾿ αὐτῶν πρὸς θέσπισιν κοινοῦ ἑορτασμοῦ εἴτε τοῦ Πάσχα εἴτε οἱασδήποτε ἄλλης ἑορτῆς» (περιοδικὸ «Ἐνορία», φ. 549/10-5-1974).
Ἡ Ἐκκλησία τήρησε αὐτὴ τὴν στάση καὶ τὸ 1582, ἔτος κατὰ τὸ ὁποῖον ὁ τότε πάπας τῆς Ῥώμης Γρηγόριος ΙΓ΄ μετέθεσε τὴν ἑορτὴ τοῦ Πάσχα μεταρρυθμίζοντας τὸ ἡμερολόγιο (τὸ νέο ἡμερολόγιο ὀνομάστηκε Γρηγοριανό). Τότε σύμπασα ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ἀπέκρουσε τὴν μεταρρύθμιση καὶ ἡ ἀπόκρουση αὐτὴ ἐπισφραγίστηκε μὲ τὴν σύγκληση τῆς Ἁγίας καὶ Μεγάλης Πανορθοδόξου Συνόδου τοῦ 1593, ἡ ὁποία μὲ τὸν Η΄ Κανόνα της ἀποφάσισε, γιὰ ἄλλη μιὰ φορά: «Ἀσάλευτον διαμένειν βουλόμεθα τὸ τοῖς πατρᾶσι διορισθὲν περὶ τοῦ ἁγίου καὶ σωτηρίου Πάσχα» (Δοσιθέου Ἱεροσολύμων, Τόμος Ἀγάπης, σ. 547)· ἐπανέλαβε δὲ καὶ τὰ ἐπιτίμια τῆς Συνόδου τῆς Ἀντιοχείας.
Τὸ ζήτημα λοιπὸν αὐτὸ θεωρεῖται κλειστὸ γιὰ κάθε ἀκραιφνῆ Ὀρθόδοξο καὶ ἡ μόνη ἀποδεκτὴ λύση συνεορτασμοῦ εἶναι νὰ ἐπανέλθει ἡ Παπικὴ ἐκκλησία στὴν ὁδὸ τῶν Πατέρων, ἀπὸ τὴν ὁποία ἐξέκλινε. Κάθε ἄλλου εἴδους κοινὸς ἑορτασμὸς διὰ τῆς ἀπεμπολήσεως τῶν παγιωμένων ἐκκλησιαστικῶν ἀποφάσεων, ἀποτελεῖ ὄχι μόνο τεράστια βλασφημία καὶ προσβολὴ πρὸς τὶς Συνόδους καὶ τοὺς Πατέρες τῆς Ὀρθοδοξίας, ἀλλὰ καὶ ἀπόδειξη Οὐνιτισμοῦ, ὑποταγῆς στὸν Παπισμό καὶ προδοσίας τῆς Πίστεως. Ὁ λόγιος Μητροπολίτης Καλλίνικος Δελικάνης, ὁ ὁποῖος στὰ νιάτα του καὶ γιὰ λίγα χρόνια εἶχε αὐτομολήσει πρὸς τὸν Ῥωμαιοκαθολικισμό, παραδέχθηκε πὼς ἡ υἱοθέτηση ἐκ μέρους τῶν Ὀρθοδόξων τοῦ Γρηγοριανοῦ ἡμερολογίου καὶ Πασχαλίου χάριν τοῦ κοινοῦ ἑορτασμοῦ, φαίνεται ὅτι συνιστᾶ ἀποδοχὴ τοῦ Πρωτείου τοῦ Πάπα! Ἔγραφε χαρακτηριστικὰ στὸ ἔργο του «Ἡ πρώτη ἐν Νικαίᾳ Οἰκουμενικὴ Σύνοδος» (Κωνσταντινούπολη, 1930, σελ. 325) ὅτι ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ἀπέρριψε τὴν πρόταση τοῦ Γρηγορίου ΙΓ΄, γιὰ κοινὸ ἑορτασμὸ μὲ τὸ Γρηγοριανὸ ἡμερολόγιο διότι «α΄) ὁ πάπας Γρηγόριος ΙΓ΄ ἐνήργησεν αὐθαιρέτως ὑπὸ τὴν ἰδιότητα ἣν ἠξίου ὡς θείῳ δικαίῳ τοποτηρητὴς τοῦ Σωτῆρος καὶ ὑπέρτατος ἀρχηγὸς συμπάσης τῆς Χριστιανικῆς Ἐκκλησίας καὶ β΄) διότι ἡ Ρωμαϊκὴ Ἐκκλησία ἠννόει νὰ χρησιμοποιήσῃ τὸ ζήτημα τοῦ Ἡμερολογίου ὡς προπαγανδιστικὸν μέσον παραπλανήσεως καὶ συγκρούσεως τῶν Ὀρθοδόξων, ἀποδίδουσα εἰς τὴν ἀποδοχὴν αὐτοῦ ὑπ᾿ αὐτῶν τὴν σημασίαν ἀναγνωρίσεως τοῦ Πρωτείου τοῦ Πάπα»!
Δὲν εἶναι μάλιστα καθόλου τυχαῖο ὅτι ἅπαντες οἱ σημερινοὶ προπαγανδιστὲς τοῦ κοινοῦ ἑορτασμοῦ τυγχάνουν ταυτοχρόνως καὶ θερμοὶ θιασῶτες τοῦ κηρύγματος τῆς περιφήμου «Ἑνώσεως τῶν Ἐκκλησιῶν», ἀποδεικνύοντας ὅτι ἀποτελοῦν τοὺς ἰδεολογικοὺς ἀπογόνους τῶν λεγόμενων Ἑνωτικῶν ἐπὶ Βυζαντίου καὶ τῶν προβατόσχημων Οὐνιτῶν μετέπειτα. Ἀποτελεῖ λοιπὸν μέγιστο καθῆκον παντὸς Ὀρθοδόξου, ὁ ὁποῖος ἐπιθυμεῖ νὰ παραμείνει στὰ ἴχνη τῶν Πατέρων του, ἡ μὲ κάθε μέσο ἀντίσταση στὰ προπαγανδιστικὰ σχέδια τῶν προδοτῶν τῆς Πίστεως, διότι τυγχάνει ζήτημα ζωῆς καὶ θανάτου, ὡς ἁπτόμενο τῆς ψυχικῆς σωτηρίας μας. Γιὰ αὐτὸ καὶ ὁ Ἅγιος Μελέτιος Πηγᾶς († 1601), ὁ περίφημος Πατριάρχης Ἀλεξανδρείας, χάρη στὶς ἐνέργειες τοῦ ὁποίου συνεκλήθη ἡ Πανορθόδοξος Σύνοδος τοῦ 1593, ἔγραφε μὲ συγκίνηση συνιστῶντας τὴν ἀμετακίνητη ἐμμονὴ στὰ παραδεδομένα: «Ὅταν ἀναστῶμεν πάντες τῷ φοβερῷ βήματι παριστάμενοι, τίνας ἐπιγνώσονται οἰκείους οἱ Πατέρες, τοὺς τὴν πατρώαν πίστιν, τοὺς τὰς παραδόσεις τὰς πατρικάς ἀθετήσαντας, ἢ ἡμᾶς τοὺς Ὀρθοδόξους, τοὺς μηδὲν κατὰ μηδὲν παραλάττοντας;» (χφ. Παναγίου Τάφου 524, φ. 127).
