Αρχιμ. Δανιήλ Γούβαλης (+)
Θα ασχοληθούμε τώρα με ένα παρόμοιο θαυμάσιο που σχετίζεται με λείψανο του μεγάλου διδασκάλου της Εκκλησίας Ιωάννου του Χρυσοστόμου. Προηγουμένως όμως θα αναφερθούμε σε κάποιο περιστατικό από τον βίο του.
Ο ιερός Χρυσόστομος είχε αδυναμία στις επιστολές του Αποστόλου Παύλου. Τις ερμήνευσε όλες. Και τις δεκατέσσερις. Ιδιαίτερα επαινείται η ερμηνεία της προς Ρωμαίους επιστολής καθώς και της Α’ προς Κορινθίους. Ευτυχώς σώζονται όλες οι ερμηνείες. Αποτελούν ένα ζηλευτό πλούτο της Εκκλησίας.
Ο Άγιος παρακαλούσε τον Απόστολο να του δείξη με κάποιο σημείο, αν είναι ευχαριστημένος από την ερμηνευτική του εργασία, αν τις ερμήνευσε σωστά. Το σημείο δόθηκε με τρόπο πολύ εντυπωσιακό.
Κάποιος παλατιανός συγκρούσθηκε με τον αυτοκράτορα. Τόση ήταν η αυτοκρατορική μανία, ώστε όχι μόνο του πήρε όλη την περιουσία, αλλά ήθελε να του αφαιρέση και την ζωή. Στην απόγνωσί του ο άνθρωπος σκέφθηκε να ζητήση την προστασία του Αρχιεπισκόπου. Ξεκίνησε για το σπίτι του ιερού Χρυσοστόμου. Αλλά αυτή την φορά δεν μπόρεσε να τον δη αυτοπροσώπως· πήρε όμως μήνυμα να έρθη το βράδυ. Έδωσε εντολή στον μαθητή του Πρόκλο (πρόκειται γι’ αυτόν που αξιώθηκε αργότερα να γίνη πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως) να οδηγήση το βράδυ τον άρχοντα στο διαμέρισμά του.
Σαν έπεσε το βράδυ, ο άρχοντας κατέφθασε στο σπίτι του Αγίου, και ο Πρόκλος ανέλαβε να τον οδηγήση στο δωμάτιο του Αρχιεπισκόπου. Προηγουμένως όμως έπρεπε να πάη μόνος του να τον ειδοποιήση. Βρήκε κλεισμένη την πόρτα. Νόμισε ότι απουσιάζει. Κοίταξε από το παράθυρο, οπότε είδε τον Άγιο να γράφη, ενώ ένας άνθρωπος φαλακρός με πλατειά γενειάδα ήταν πάνω από τους ώμους του, ελαφρά σκυμμένος και του μιλούσε στο αριστερό αυτί. Ο ένας έλεγε και ο άλλος έγραφε.
Ο Πρόκλος νόμισε ότι ο Αρχιεπίσκοπος είχε επισκέπτη και περίμενε να φύγη. Αφού πέρασε πολλή ώρα και η πόρτα δεν άνοιγε, ο Πρόκλος είπε στον παλατιανό να φύγη και να έρθη άλλη ημέρα, διότι ο Άγιος έχει κάποια ιδιαίτερη συζήτησι με επισκέπτη. Ο άρχοντας όμως αποκρίθηκε: «Να περιμένω ακόμη. Είναι μεγάλη ανάγκη να δω τον Αρχιεπίσκοπο». Μετά από λίγη ώρα ο Πρόκλος πήγε πάλι προς το δωμάτιο του Αγίου, αλλά επέστρεψε λυπημένος. Λυπημένος και διότι ακόμη δεν είχε φύγει ο επισκέπτης, αλλά και διότι ο επισκέπτης αυτός μπήκε κρυφά στο δωμάτιο του Αγίου, χωρίς ο Πρόκλος να τον αντιληφθή. Πέρασε και άλλη ώρα, οπότε προχώρησε πάλι προς το δωμάτιο, κοίταξε από το παράθυρο και αντίκρυσε το ίδιο θέαμα. Ο φαλακρός και πλατυγένειος άνθρωπος μιλούσε πολύ προσεκτικά στο αυτί του Αγίου, και εκείνος έγραφε. Τελικά προχώρησε έτσι η νύχτα, μέχρι που εσήμανε ο όρθρος. Τότε ο Ιωάννης πήγε στον ναό μη γνωρίζοντας τίποτε από όσα είδε ο Πρόκλος.
Την άλλη ημέρα ήρθε πάλι ο άρχοντας και παρεκάλεσε τον Πρόκλο να τον οδηγήση στον άγιο Ιωάννη. Πηγαίνοντας εκείνος για να τον ειδοποιήση, αντίκρυσε πάλι την ίδια σκηνή· εκείνος ο φαλακρός του μιλούσε στο αριστερό αυτί, ενώ εκείνος φαινόταν ότι τον παρακολουθεί με μεγάλη προσοχή. Εκείνο που έθλιβε τον Πρόκλο, ήταν το ότι έμπαινε αυτός ο επισκέπτης στο δωμάτιο του Αρχιεπισκόπου, χωρίς να τον αντιλαμβάνεται. Ωρκίσθηκε λοιπόν καθ’ εαυτόν και είπε ότι ούτε θα φάη ούτε θα κοιμηθή, αλλά θα παραφυλάξη για να δη από που μπαίνει εκείνος ο άνθρωπος στο δωμάτιο του Αγίου, ποιος είναι και τι θέλει.
Την τρίτη ημέρα ξαναήρθε ο παλατιανός και παρακαλούσε επίμονα τον Πρόκλο να μιλήση στον Αρχιεπίσκοπο για την υπόθεσί του. Ο Πρόκλος φαινόταν βέβαιος ότι τα πράγματα θα πήγαιναν καλά, διότι παραφύλαξε με πολλή προσοχή και διαπίστωσε ότι κανένας δεν άνοιξε την πόρτα του Αγίου. Ξεκίνησε για να τον ειδοποιήση αλλά, πράγμα παράδοξο και ακατανόητο, ο ίδιος φαλακρός επισκέπτης ωμιλούσε κατά τον ίδιο τρόπο στο αυτί του Ιωάννου. Έκαναν πάλι υπομονή. Περίμεναν, μήπως και αναχωρήση ο επισκέπτης, αλλά δεν συνέβη κάτι τέτοιο. Ο Πρόκλος λυπημένος, «πήγαινε στο καλό», λέει στον άρχοντα, «και ζήτησε από τον Θεό να σε βοηθήση στο πρόβλημά σου, γιατί καθώς βλέπω, όπως πάνε τα πράγματα, ούτε σήμερα ούτε αύριο θα μπορέσης να συνομιλήσης με τον Αρχιεπίσκοπο, αν ο Θεός δεν προβή σε κάποια ενέργεια».
Ο παλατιανός γύρισε σπίτι του γεμάτος θλίψι. Καθώς ξημέρωσε η καινούργια ημέρα, ο άγιος Ιωάννης λέει στον Πρόκλο: «Μα τι έγινε και δεν φάνηκε εκείνος ο άρχοντας; Μήπως τακτοποιήθηκε το πρόβλημά του»;
«Δέσποτά μου», του λέει ο Πρόκλος, «τρεις νύχτες περίμενε εδώ, για να σε συναντήση».
«Και γιατί δεν μου το ανήγγειλες, όπως σού είχα πει»;
«Ήρθα, Δέσποτά μου, πέντε και δέκα φορές, αλλά δεν ήταν δυνατό να σού μιλήσω, γιατί ένας άνθρωπος σεβάσμιος, φαλακρός στεκόταν από πάνω σου και σού μιλούσε στο αυτί και δεν ήθελα να σας διακόψω, διότι τον παρακολουθούσες προσεκτικά».
Και ο ιερός Χρυσόστομος ερωτά:
«Και ποιος ήταν αυτός που μου μιλούσε»;
«Δέσποτά μου, δεν τον γνωρίζω τον άνθρωπο, αλλά μοιάζει με την εικόνα του αποστόλου Παύλου που έχεις πάνω από το γραφείο σου και την βλέπεις, όταν γράφης».
Τότε κατάλαβε ο Άγιος ότι ο Θεός άκουσε το αίτημά του και του έδειξε σημείο, για να ενισχυθή και να φέρη εις πέρας την ερμηνεία των επιστολών του αποστόλου Παύλου. Έτσι (ολοκληρώθηκε ένα έργο-θησαυρός, οι ερμηνευτικές ομιλίες στις 14 επιστολές του Παύλου. «Θησαυρός μέγας και αδαπάνητος της Εκκλησίας του Χριστού».
Να μη το αφήσουμε εκκρεμές το θέμα με τον παλατιανό. Ο ιερός Χρυσόστομος μεσολάβησε στον βασιλέα και τακτοποιήθηκε το ζήτημα. Έγινε πάλι δεκτός στην προηγούμενη θέσι του.
Αυτό το όραμα του αγίου Πρόκλου, αυτή η αλήθεια ότι ο απόστολος Παύλος βοηθούσε τον άγιο Ιωάννη στην ερμηνεία των επιστολών του, επιβεβαιώνεται από ένα αξιοθαύμαστο σημείο που συμβαίνει στην κάρα του ιερού Χρυσοστόμου.
Φυλάσσεται στην Ιερά Μονή Βατοπεδίου, στο Άγιον Όρος. Σε ωρισμένα σημεία του κρανίου διασώζεται και δέρμα. Το δε αριστερό αυτί —θαύμα μεγάλο— διατηρείται ακέραιο. Κανονικό αυτί, μόνο ελαφρώς συρρικνωμένο. Το δεξιό δεν διασώζεται. Το αριστερό όμως φυλάσσεται άφθαρτο. Και από την κοίμησι του αγίου Χρυσοστόμου, μέχρι σήμερα έχουν περάσει 1600 χρόνια. Ένα τόσο μαλακό και απαλό μέλος του ανθρωπίνου σώματος, και όμως επί τόσους αιώνες κρατιέται άφθαρτο. Νικά τους φυσικούς νόμους της φθοράς. Διασαλπίζει την μέλλουσα αφθαρσία, που θα χαρίση κάποτε ο Θεός στα αναστημένα σώματά μας. Διακηρύττει την παρουσία της θείας δυνάμεως.
Η ζωή των αγίων, τα έργα τους, τα λόγια τους, τα συγγράμματά τους, τα ρούχα τους, τα λείψανά τους εμποτίζονται και διαποτίζονται από την δύναμι του Θεού. Έτσι το αριστερό αυτί του αγίου Χρυσοστόμου, αυτό που σύμφωνα με το όραμα του Πρόκλου δεχόταν τα λόγια του Αποστόλου των εθνών, βρίσκεται υπεράνω των νόμων της φθοράς και της αποσυνθέσεως. Και αυτό κρατεί 1600 χρόνια.
Αλλά και η γλώσσα του Αγίου Μηνά του Καλλικέλαδου, κι αυτή νικά την φθορά, εδώ και δεκαεπτά αιώνες. Η
αφθαρσία των δύο αυτών ιερών λειψάνων, ενός αυτιού και μιας γλώσσας ή
καλύτερα ενός αγιασμένου αυτιού και μιάς αγιασμένης γλώσσας, αποτελούν υπερφυσικά σημεία και ανήκουν στα θαυμάσια του Θεού. Και μας σπρώχνουν σε δοξολογικές αναφωνήσεις.
Από το βιβλίο: Η ΕΚΠΛΗΞΙΣ ΤΟΥ ΥΠΕΡΦΥΣΙΚΟΥ
ΨΗΦΙΟΠΟΙΗΣΗ – ΜΟΡΦΟΠΟΙΗΣΗ: Ι.Ν.ΑΓΙΩΝ ΤΑΞΙΑΡΧΩΝ ΙΣΤΙΑΙΑΣ
