Α´. «Και έχθραν θήσω ανά μέσον σου και αναμέσον της γυναικός και αναμέσον του σπέρματός σου και αναμέσον του σπέρματος αυτής· αυτός σου τηρήσει κεφαλήν και συ τηρήσεις αυτού πτέρναν» (Γεν. 3,15).
Ο Θεός μετά την πτώση των πρωτοπλάστων και αφού άκουσε τις δικαιολογίες τους για την βρώση του καρπού του δένδρου της γνώσεως, που απέρριπταν την προσωπική ευθύνη, και ο Αδάμ έριχνε την ευθύνη στην Εύα η δε Εύα στον Διάβολο, απευθύνθηκε πρώτα στον Διάβολο και τον καταράστηκε να είναι ο ποιο καταραμένος από όλα τα κτίσματα. Και είπε θα έρθει μια μέρα που ο γόνος της γυναίκας (ο Ιησούς Χριστός) θα σπάσει το κεφάλι του Σατανά, ενώ ο Σατανάς θα του βλάψει μόνο την φτέρνα, δηλαδή θα τον σταυρώσει και θα τον θανατώσει για τρεις μόνο μέρες.
Αυτό φανερώνει ότι ο Σατανάς δεν υπήρξε μόνο ο αρχηγός των αγγέλων που επαναστάτησαν εναντίον του Θεού, αλλά είναι αρχηγός και της ανθρώπινης αποστασίας, και ότι αν από τους επαναστατημένους ανθρώπους βγει ένας αντεπαναστάτης που θα καθαιρέσει τον αρχηγό της αποστασίας, όσοι από το ανθρώπινο γένος θ' ακολουθήσουν τον αντεπαναστάτη Χριστό που θα τους οδηγήσει στον αδικημένο Πατέρα Θεό, θα γλιτώσουν από την κυριαρχία του επαναστάτη Σατανά και θα ξαναμπούν στον παράδεισο.
Αυτή είναι η πρώτη προφητεία για την έλευση του Χριστού, που στην Εκκλησία ονομάστηκε «πρωτευαγγέλιο», δηλαδή η πρώτη καλή είδηση.
Ήταν σαν να έλεγε ο Θεός στον υπαρχηγό της αποστασίας, στην Εύα, που πρόδωσε πρώτη τα μυστικά της βασιλείας του Θεού στον ξένο τύραννο Σατανά· «Επαναστατήσατε εναντίον μου με την υποκίνηση ενός ξένου εχθρού· άντε τώρα, που σας έβαλε κάτω από την εξουσία του, να φάτε φαρμάκι. Σε σένα θα δώσω πολλές θλίψεις και μεγάλο στεναγμό. Με πόνους και βάσανα θα γεννάς παιδιά, και το μόνο καταφύγιο θα είναι ο άντρας σου· αυτός θα είναι ο κυρίαρχός σου.
Στον δε Αδάμ είπε· η γη θα είναι καταραμένη όταν θα την δουλεύεις. Με βάσανα θα τρως τα αγαθά της. Αγκάθια και τριβόλια θα σου βγάζει και θα τρέφεσαι με το χορτάρι της. Με τον ιδρώτα του προσώπου σου θα τρως το ψωμί σου, μέχρι να ξαναγυρίσεις στο χώμα απ' όπου σ' έβγαλα· χώμα είσαι και στο χώμα θα γυρίσεις.
Αλλά μην απελπιστήτε· θα σας στείλω εκείνον που θα κάνει αντεπανάσταση, για να σπάσει το κεφάλι του τυράννου σας και να σας ξαναφέρει κοντά μου, γλιτώνοντας έτσι όλα τα δεινά στον νέο παράδεισο που θα βρεθείτε».
Β´. «Ευηρέστησεν Ενώχ τω Θεώ και ουχ ευρίσκετο, ότι μετέθηκεν αυτόν ο Θεός» (Γεν. 5,24). Η περίπτωση του Ενώχ (7ος πατριάρχης) είναι από μόνη της μια προφητεία (όπως και η περίπτωση του προφήτη Ηλία)· είναι το δεύτερο ευαγγέλιο μετά το πρώτο.
Ο Ενώχ ήταν έγγαμος, ο προφήτης Ηλίας άγαμος. Στην μεταμόρφωση του Χριστού οι δύο μεγάλοι προφήτες που φάνηκαν μαζί του Μωυσής και Ηλίας ήταν και πάλι ο ένας έγγαμος (Μωυσής) και ο άλλος άγαμος (Ηλίας). Δηλαδή ο συμβολισμός (ένας από τους πολλούς) της εικόνος της μεταμορφώσεως είναι ότι ο εν Χριστώ γάμος και η εν Χριστώ αγαμία είναι δρόμοι προς το Γολγοθά αλλά και προς το Θαβώρ και τον Παράδεισο. Πάντως ο πρώτος που ελευθερώθηκε από το θάνατο, ο Ενώχ, ήταν έγγαμος.
Ο Παύλος στην προς Εβραίους (11,5-6) μας λέγει ότι ο Ενώχ πέτυχε, ότι πέτυχε, με την πίστη. Διότι «χωρίς πίστεως αδύνατον ευαρεστήσαι τον Θεό. Πιστεύσαι γαρ δει τον προσερχόμενον τω Θεώ ότι έστι και τοις εκζητούσιν αυτόν μισθαποδότης γίνεται». Ο Ενώχ έδειξε την πίστη του αυτή, όχι με κάποια συγκεκριμένη πράξη ή με κάποια θυσία όπως ο Άβελ, αλλά με μια ξεχωριστή ζωή. Η ζωή αυτή η διαφορετική οφειλόταν στην πίστη ότι υπάρχει Θεός και είναι μισθαποδότης. Η ζωή του ήταν μια διαρκής ομολογία, μια διαρκής θυσία, μια διαρκής μαρτυρία για την ύπαρξη του Θεού.
Ο άγιος Χρυσόστομος λέει ότι η πίστη του Ενώχ ήταν μεγαλύτερη από την πίστη του Άβελ. Ο Ενώχ είχε μπροστά του το παράδειγμα του αθώου Άβελ, που αν και δίκαιος δεν βρήκε ανταπόδοση από τον Θεό και δεν σώθηκε από το θάνατο. Δεν σκέφθηκε λοιπόν ποιο το όφελος να ταλαιπωρηθεί και να κινδυνεύσει, αλλά πίστεψε ότι, αφού υπάρχει Θεός, θα είναι και ανταποδότης ή μισθαποδότης. Έτσι χωρίς να ξέρει τίποτα για την ανάσταση και τη μέλλουσα ζωή έζησε έτσι που ευαρέστησε τον Θεό.
Ο άνθρωπος συνεπώς, αποκάλυψε ο Ενώχ, μπορεί να μη πεθάνει και υπάρχει άλλος παράδεισος εκτός απ’ αυτό που γνωρίζουμε. Η αρετή μπορεί να μας γλιτώσει από το θάνατο. Γίνετε σαν τον Ενώχ για να έχετε την τύχη του μας αποκαλύπτει η αγία Γραφή.
Γ´. «Και επωνόμασε το όνομα αυτού Νώε λέγων· ούτος διαναπαύσει ημάς από των έργων ημών και από των λυπών των χειρών ημών και από της γης, ής καταράσατο Κύριος ο Θεός» (Γεν. 5,29).
Ο Λάμεχ, ο πατέρας του Νώε, προφητεύει το ρόλο που θα παίξει ο γιος του και του δίδει όνομα ανάλογο. Νώε=ανάπαυσις. «Θα μας αναπαύσει από τα έργα μας και από τις λύπες μας και από την καταραμένη γη» (5,20). Δηλαδή αυτός θα θέσει τέρμα στα αμαρτωλά έργα μας και στα βάσανά μας που προέρχονται από τις αμαρτίες μας και θα μεταφέρει την ανθρώπινη φύτρα από τη κατηραμένη αυτή περιοχή σε μια άλλη περιοχή.
Αυτό σημαίνει ότι ο προτελευταίος πατριάρχης των υιών του Θεού, της εποχής προ του κατακλυσμού, είδε μια πολύ κακή κατάντια της γενιάς του και φωτισμένος από το Άγιο Πνεύμα προφήτευσε ότι ο Νώε, υπακούοντας και πιστεύοντας τον Θεό, θα φρεσκάρει και θα ανακαινίσει την ανθρωπότητα και θα διασώσει την ανθρώπινη φύτρα από την καταστροφή του κατακλυσμού.
Είναι τύπος του Χριστού ο Νώε και ουσιαστικά ο Λάμεχ λέγοντας αυτά προφητεύει τον ερχομό του. Τρίτο ευαγγέλιο αυτό.
Δ´. «Και είπεν Κύριος τω Άβραμ· έξελθε εκ της γης σου και εκ της συγγενείας σου και εκ του οίκου του πατρός σου και δεύρο εις γην, ην αν δείξω· και ποιήσω σε εις έθνος μέγα και ευλογήσω σε και μεγαλυνώ το όνομά σου, και έση ευλογημένος· και ευλογήσω τους ευλογούντας σε και τους καταρωμένους σε καταράσομαι· και ενευλογηθήσονται εν σοι πάσαι αι φυλαί της γης» (Γεν. 12,1-3).
Από το κεφάλαιο αυτό αρχίζει η γένεση του έθνους Ισραήλ. Στη Γένεση, στο 1ο κεφάλαιο, ο Μωυσής μας διηγείται τη γένεση του φυσικού κόσμου και στα κεφάλαια 2-11 τη γένεση της ανθρωπότητας.
Η γένεση του Ισραήλ αρχίζει με τον Αβραάμ που στην αρχή λεγότανε Άβραμ. Όταν πέθανε ο Θάρα στη Χαρράν εμφανίστηκε ο Θεός στον Άβραμ και του είπε τα εξής·
«Έβγα από τη χώρα σου και αποχωρίσου από την πατρική σου οικογένεια κι έλα στη χώρα που θα σου δείξω. Θα σε κάνω έθνος μεγάλο και θα σε ευλογήσω και θα είσαι ευλογημένος. Όποιος σε ευλογεί και σε ευνοεί θα τον ευλογώ και θα τον ευνοώ· όποιος σε καταριέται θα τον καταραστώ. Με σένα θα ευλογηθούν όλες οι φυλές της γης». Με το πρόσωπό σου κριτήριο, εννοεί ο Θεός, θα κρίνω όλο τον κόσμο (αυτό θα κάνει ο Θεός και με τους αποστόλους και τους πιστούς στη Β´Παρουσία, που θα κρίνει τις 12 φυλές του Ισραήλ με κριτήριο αυτούς).
Μέχρι τώρα είδαμε το πρωτευαγγέλιο με το «σπέρμα της γυναικός», το δεύτερο ευαγγέλιο με τον Ενώχ και το τρίτο με την προφητεία του Λάμεχ για τον γιο του τον Νώε. Εδώ έχουμε, στην επαγγελία του Θεού προς τον Αβραάμ, το τέταρτο θα λέγαμε ευαγγέλιο, προς την ανθρωπότητα ολόκληρη.
Αυτή η επαγγελία σαν σπέρμα περιέχει ολόκληρη την υπόλοιπη Παλαιά Διαθήκη, όλο το νόμο του Μωυσέως και τα άλλα βιβλία της ιερής ιστορίας και όλους τους προφήτες. Και ολόκληρη η Καινή Διαθήκη είναι εκπλήρωση αυτής της υποσχέσεως. Γιατί στην Κ. Διαθήκη βλέπουμε να δίνεται η δυνατότητα της σωτηρίας σε όλους τους ανθρώπους να πιστέψουν στον Κύριο Ιησού Χριστό, που σαν άνθρωπος είναι απόγονος του Αβραάμ. Πρβλ. και την γενεαλογία του Χριστού στο κατά Ματθαίο ευαγγέλιο, στο πρώτο κεφάλαιο. Εδώ ο Θεός κάνει πιο φανερό το σχέδιό του για τη σωτηρία της ανθρωπότητας με όσα φανερώνει στον Άβραμ.
Θα συνεχίσει ο Θεός σε πολλά μέρη της Παλαιάς Διαθήκης να υπενθυμίζει την πρώτη ευχάριστη είδηση προς την Εύα και κατ' επέκταση προς όλη την ανθρωπότητα. Ας διαβάσουμε με προσοχή την Παλαιά Διαθήκη και ας ευχαριστήσουμε το Θεό για τις συνεχείς υπενθυμίσεις της ενσαρκώσεώς του, όπως και για την πραγματοποίηση της στους χρόνους της Καινής Διαθήκης.
Ιδού μπροστά μας πλέον «ο ευπρόσδεκτος καιρός και η ημέρα της σωτηρίας μας». Ας τον αξιοποιήσουμε.
ΑΡΧΙΜ. ΜΕΛΕΤΙΟΣ ΑΠ. ΒΑΔΡΑΧΑΝΗΣ
