Γράφει ὁ κ. Γεώργιος Τραμπούλης, θεολόγος
Ὁ εὐαγγελιστής Λουκᾶς τονίζει ὅτι «ὁ ἀγαθός ἄνθρωπος ἐκ τοῦ ἀγαθοῦ θησαυροῦ τῆς καρδίας αὐτοῦ προσφέρει τό ἀγαθό, καί ὁ πονηρός ἄνθρωπος ἐκ τοῦ πονηροῦ θησαυροῦ τῆς καρδίας αὐτοῦ προσφέρει τό πονηρό». Ἔτσι, ἡ ὁποιαδήποτε ἐκτροπή αὐτοῦ τοῦ εὐαγγελικοῦ λόγου εἶναι ἀναμφισβήτητο ὅτι ὁδηγεῖ στήν διψυχία καί κατά προέκταση στήν αἵρεση. Οἱ κατ’ ἐξοχήν ἄνθρωποι πού χαρακτηρίζονταν μέ αὐτήν τήν ὑποκρισία ἦσαν οἱ φαρισαῖοι, τούς ὁποίους ὁ Κύριος ἤλεγξε μέ δριμύτητα σέ ὅλη τήν ἐπί γῆς ζωή του καί κατ’ ἐπέκταση ὅλοι οἱ διαχρονικοί φαρισαῖοι, ἀφοῦ ἀποπροσανατολίζουν τούς πιστούς ἀλλά καί τήν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ.
Τό ἦθος εἶναι ἀπό τήν φύση του ἕνας λόγος, ὁ ὁποῖος ἐμπνέει καί κατευθύνει τόν ἄλλο ἄνθρωπο, δηλαδή εἶναι μία ἄφωνη μαρτυρία, ἡ ὁποία ἔχει τήν δύναμη νά ἐμπνεύση καί νά ὁδηγήση. Καί τό ἦθος στίς ἡμέρες μας εἶναι τό μεγάλο ζητούμενο καί μάλιστα τό ἐκκλησιαστικό ἦθος. Στήν ἐποχή μας παρατηρεῖται οἱ πνευματικοί ἄρχοντες τοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ νά παρουσιάζουν ἔντονη ἀσυνέπεια στόν λόγο καί στίς πράξεις τους. Ὅμως τό βάθος τῆς κρίσης τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ ἤθους στήν σύγχρονη ἐποχή γίνεται ἀντιληπτό ἀπό τό ὅτι αὐτή ἡ ἀσυνέπεια καί ἡ ὑποκρισία, οἱ ὁποῖες ὡς ἄλλη λοιμώδης νόσος ἐξαπλώνεται, ἔχει προσβάλει ἀκόμα καί τόν μοναχισμό καί μάλιστα τόν Ἁγιορείτικο.
Κυρίαρχο χαρακτηριστικό τῆς σύγχρονης ἐκκλησιαστικῆς διοίκησης τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος εἶναι ὁ στενός ἐναγκαλισμός της μέ τήν πολιτική ἐξουσία, ὅπου τά ποικίλα προνόμια καί οἱ τιμές πού ἐξασφαλίζει τό σύστημα τῆς «Νόμῳ κρατούσης Πολιτείας», τόσο γιά τήν Ἐκκλησία, ὅσο καί γιά τούς ἐπισκόπους εἶναι αὐτά πού θωπεύουν τήν ἐγωπάθεια τῶν δευτέρων καί κατοχυρώνουν τήν νομή τῆς ἐξουσίας, ὅταν τήν ἴδια στιγμή ἡ πολιτική ἐξουσία κατεργάζεται τήν περιθωριοποίηση τῆς Ἐκκλησίας μέσα στήν ἑλληνική κοινωνία. Ἡ σοβαρότητα τῆς κρίσης τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ ἤθους ἔγκειται στό ὅτι ἡ νοοτροπία τοῦ δοῦνε καί λαβεῖν μεταξύ τῆς πολιτικῆς καί ἐκκλησιαστικῆς ἐξουσίας ἔχει προσβάλει καί τόν Ἁγιορείτικο μοναχισμό. Τήν μερίδα ἐκείνη τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ σώματος, γιά τήν ὁποία ὁ πατήρ Ἀθανάσιος ὁ Ἰβηρίτης ἔχει πεῖ ὅτι «Ἡ ζωή τοῦ μοναχοῦ πρέπει νά εἶναι τοιαύτη, ὥστε νά γίνη οὗτος βαθμηδόν ἄγγελος καί οὐράνιος ἄνθρωπος. Μοναχός ὅστις δέν καταστοχάζεται τήν χριστιανικήν ταύτην τελειότητα, κατ’ ἀνάγκην θά γίνη ὁ χειρότερος ἄνθρωπος».
Ποῖος ὁ λόγος τῆς παρουσίας ἐκκλησιαστικῶν προσώπων;
Τό ἱστολόγιο ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ news agency, ἀναφερόμενο στό 9ο Οἰκονομικό Φόρουμ Δελφῶν, τό ὁποῖο πραγματοποιήθηκε ἀπό 10-13 Ἀπριλίου στούς Δελφούς, γράφει ὅτι «Ἐνδιαφέρουσες τοποθετήσεις πραγματοποιήθηκαν ἀπό Ἱεράρχες τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου καί τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, καθώς καί ἀπό Ἁγιορεῖτες πατέρες, στό πλαίσιο τοῦ 9ου Οἰκονομικοῦ Φόρουμ τῶν Δελφῶν. Θεολογία, Βυζάντιο, Θρησκευτική Διπλωματία, ἀλλά καί τό Ἅγιον Ὄρος βρέθηκαν στό ἐπίκεντρο τῶν συζητήσεων πού διεξήχθησαν στό πλαίσιο τοῦ Φόρουμ. Μεταξύ τῶν ὁμιλητῶν ἦταν ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Γέρων Χαλκηδόνος κ. Ἐμμανούηλ, ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου κ. Ἱερόθεος καί ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Μεσσηνίας κ. Χρυσόστομος, καθώς καί ὁ Καθηγούμενος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Σίμωνος Πέτρας, Γέρων Ἐλισαῖος.
Ἀπό τό βῆμα τοῦ 9ου Οἰκονομικοῦ Φόρουμ τῶν Δελφῶν ἡ Ὑπουργός Πολιτισμοῦ κ. Λίνα Μενδώνη γνωστοποίησε τήν ἔναρξη τῆς σύνταξης τοῦ διαχειριστικοῦ σχεδίου τοῦ Ἁγίου Ὄρους, τό ὁποῖο ζητάει ἡ UNESCO γιά ὅλα τά μνημεῖα πού ἐντάχθηκαν στόν κατάλογο τῆς παγκόσμιας κληρονομιᾶς. Ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Μεσσηνίας ἀνέπτυξε τό θέμα: «Ἡ Θεολογία τοῦ Προσώπου» στήν ἑνότητα “Living with the past, Understanding the present, addressing the future” (Ζώντας μέ τό παρελθόν, Κατανόηση τοῦ παρόντος, ἀντιμετώπιση τοῦ μέλλοντος), σέ συνεργασία μέ τόν Ἀναπληρωτή Καθηγητή τοῦ ΕΚΠΑ, κ. Σταῦρο Γιαγκάζογλου. Ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου κ. Ἱερόθεος, συζήτησε τό θέμα: «Oἰκουμενικό Βυζάντιο: Μία προκλητική συνύπαρξη». Ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Γέρων Χαλκηδόνος κ. Ἐμμανουήλ ἀνέπτυξε τήν Ὀρθόδοξη θεώρηση τοῦ ζητήματος «Θρησκευτική Διπλωματία», μέ τό ὁποῖο συνέβαλε ἐνεργά στόν διάλογο περί τῆς διασταύρωσης τῆς πίστης καί τῆς κρατικῆς τέχνης, φωτίζοντας τόν τρόπο μέ τόν ὁποῖο οἱ θρησκευτικές ἀρχές δύνανται νά ἀσκήσουν εὐεργετική ἐπίδραση στίς διεθνεῖς σχέσεις καί τίς προσπάθειες ἑδραίωσης τῆς εἰρήνης. Μιλώντας στήν ἑνότητα “Ἅγιον Ὄρος: μοναδικότητα, πολιτιστική κληρονομιά καί περιβάλλον” τοῦ 9ου Οἰκονομικοῦ Φόρουμ Δελφῶν, ὁ Καθηγούμενος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Σίμωνος Πέτρας, Γέρων Ἐλισαῖος, σημείωσε ὅτι: “Ἔχουμε προχωρήσει στήν συνεργασία μέ τούς φορεῖς τῆς ἑλληνικῆς πολιτείας”. Ὁ ἴδιος ἀνέφερε ὅτι λειτουργοῦν πολλές πρωτοβουλίες γύρω ἀπό τό Ἅγιον Ὄρος καί πρόσθεσε πώς ὑπάρχουν ἀκόμη πολλά νά γίνουν».
Ἡ παρουσία τῶν τριῶν Σεβασμιωτάτων καί ἑνός Ἁγιορείτου ἡγουμένου μέ ὁμιλίες στό Οἰκονομικό Φόρουμ τῶν Δελφῶν εἶναι φυσικό νά ἐγείρη ἕνα πλῆθος ἐρωτημάτων. Ἄλλωστε τό ἱστολόγιο ΤΡΙΚΛΟΠΟΔΙΑ σέ δημοσίευμά του ἔγραψε ὅτι «Ἄν τό Παγκόσμιο Οἰκονομικό Φόρουμ δημιουργεῖ μία δυσανεξία γιά τόν κυνικό τρόπο πού ἡ παγκόσμια ἐλίτ καθορίζει μέ τό ἔτσι θέλω τίς τύχες δισεκατομμυρίων ἀνθρώπων, τό Οἰκονομικό Φόρουμ τῶν Δελφῶν δημιουργεῖ ἀκόμη μεγαλύτερη, ὡς μία ἀπολύτως κακή μίμηση τύπου ἐλίτ ψωροκώσταινας. Ἐννοεῖται ὅτι στό Φόρουμ-μαϊμού τονίσθηκε ὁ ρόλος τῶν μεταρρυθμίσεων καί γενικά ἦταν ἕνα μάθημα ἐπανάληψη τοῦ Παγκοσμίου Οἰκονομικοῦ Φόρουμ γιά τούς ἀτυχεῖς ἰθαγενεῖς πού δέν μπόρεσαν νά τό παρακολουθήσουν».
Ἆραγε ποῖος ὁ λόγος τῆς παρουσίας ἐκκλησιαστικῶν προσώπων σέ ἕνα οἰκονομικό φόρουμ, στό ὁποῖο παρεβρίσκεται ἡ οἰκονομική καί πολιτική ἐλίτ τῆς χώρας; Μήπως κάνουν πράξη τόν εὐαγγελικό λόγο «πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τά ἔθνη,.., διδάσκοντες αὐτούς τηρεῖν πάντα ὅσα ἐνετειλάμην ὑμῖν» καί ἀφοῦ ἔχουν διδάξει καί κατηχήσει μέ ἐπιτυχία τόν ἑλληνικό λαό, τώρα στρέφονται στήν πολιτική καί οἰκονομική ἐλίτ τῆς χώρας; Πῶς συμμετεῖχαν στό Οἰκονομικό Φόρουμ, τήν στιγμή πού συμμετεῖχε καί ὁ ἐπικεφαλῆς τοῦ φασιστικοῦ καθεστῶτος τῆς Οὐκρανίας Ζελένσκι, ὁ ὁποῖος εὐθύνεται γιά τήν ὑπό ἐξέλιξη ὁλοκληρωτική καταστροφή τῆς χώρας του, τοῦ ἀφανισμοῦ πολύτιμων ὑποδομῶν γιά τό παρόν καί τό μέλλον τοῦ λαοῦ του, τήν ἄνευ προηγουμένου θυσία ἑκατοντάδων χιλιάδων ἀνθρώπων καί τήν πιθανή πρόκληση ἑνός πολέμου πού δέν ἔχει γνωρίσει ποτέ μέχρι τώρα ἡ ἀνθρωπότητα;
Οἱ ποιμένες σήμερα τάς περισσοτέρας φοράς οὔτε διδάσκουν οὔτε καθοδηγοῦν, μόνον σκανδαλίζουν
Μέ ἔκπληξη διαβάσαμε ὅτι ὁ Σεβασμιώτατος Χαλκηδόνος Ἐμμανουήλ, πρώην Μητροπολίτης Γαλλίας, φώτισε «τόν τρόπο μέ τόν ὁποῖο οἱ θρησκευτικές ἀρχές δύνανται νά ἀσκήσουν εὐεργετική ἐπίδραση στίς διεθνεῖς σχέσεις καί τίς προσπάθειες ἑδραίωσης τῆς εἰρήνης». Μά ὁ Σεβασμιώτατος δέν ἦταν αὐτός πού πρωτοστάτησε στήν δημιουργία τῆς σχισματικῆς ἐκκλησίας τῆς Οὐκρανίας καί μέ τούς χειρισμούς του ἔβαλε τό λιθαράκι του, ὥστε νά ζῆ σήμερα ἡ πολύπαθη αὐτή χώρα τό δρᾶμα της; Μέ τούς χειρισμούς του στό οὐκρανικό ζήτημα δέν εἶναι ὅσο ποτέ ἄλλοτε ὑπαρκτός ὁ κίνδυνος ἑνός σχίσματος μέσα στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία; Τί ἐκκλησιαστικό ἦθος μπορεῖ νά ἐμπνεύση ὁ Γέρων Χαλκηδόνος, πῶς μπορεῖ νά μιλήση γιά εἰρήνη, ὅταν ὁ Σεβασμιώτατος ἔχει καίρια εὐθύνη γιά τούς χειρισμούς τοῦ Φαναρίου στίς σχέσεις μέ τήν Ἐκκλησία τῆς Ρωσίας; Τί ἐκκλησιαστικό ἦθος μπορεῖ νά διδάξη ὁ Σεβασμιώτατος, ὅταν εὐθύνεται γιά τό ἔντονο κοσμικό φρόνημα πού διακατέχεται σήμερα ἡ Ἐκκλησία τῆς Κωνσταντινουπόλεως, πού ἐκφράζεται μέ διεκδικήσεις πρωτοκαθεδριῶν, ἀνταγωνισμούς φιλοδοξιῶν, συμφεροντολογικούς ὑπολογισμούς, προσωπικές φιλοδοξίες καί ἔντονη κενοδοξία;
Ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Μεσσηνίας ἀνέπτυξε τό θέμα «Ἡ Θεολογία τοῦ Προσώπου» στήν ἑνότητα “ Ζώντας μέ τό παρελθόν, Κατανόηση τοῦ παρόντος, ἀντιμετώπιση τοῦ μέλλοντος”. Δέν εἶναι τυχαῖο πού ὁ Σεβασμιώτατος μίλησε σέ ἕνα οἰκονομικό φόρουμ γιά τήν θεολογία τοῦ προσώπου. Ἀφοῦ μέ τήν ὑπεράσπιση καί τήν ἑδραίωση τῆς ἀξίας τοῦ ἀνθρωπίνου προσώπου καί τήν ἔνδυση τοῦ ἐπισκόπου μέ μία κυριαρχική αὐθεντία, ἀποσκοπεῖται σταδιακά νά δικαιολογηθοῦν ὁλοκληρωτικά σχήματα καί συμπεριφορές. Ὁ καθηγητής κ. Γεώργιος Παναγόπουλος στό ἔργο του «Ὀρθόδοξο δόγμα καί Θεολογικός ἐκσυγχρονισμός», ἀναφερόμενος στήν θεολογία τοῦ προσώπου καί στίς σύγχρονες κοινωνικο-οἰκονομικές ἐξελίξεις σημειώνει ὅτι ἡ ἐν λόγω θεολογία «μπορεῖ νά προσφέρη τό πρωτογενές ὑλικό γιά τήν ἄρθρωση μοντέλων ὀργάνωσης τοῦ συλλογικοῦ βίου ἀκραῖα ἀτομικιστικῶν».
Γινόμαστε μάρτυρες δυστυχῶς γιά ἀκόμη μία φορά τῆς μετατροπῆς τῆς θεολογίας σέ ἐργαλεῖο προώθησης καί καλλιέργειας τῶν ἀπαραίτητων δομικῶν προϋποθέσεων ἑνός νέου κόσμου, στόν ὁποῖο οἱ ἄνθρωποι δέν θά ἔχουν σχέση μέ τήν παράδοση καί θά ἔχουν χάσει κάθε ἴχνος ἑνότητας. Τό ἐκκλησιαστικό ἦθος ἔχει ὡς ἀφετηρία του τόν Τριαδικό Θεό καί καλλιεργεῖ ὡς ἐκ τούτου τήν ἑνότητα μέσα στόν συλλογικό βίο. Ἀντίθετα ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Χρυσόστομος, ἔχοντας ὡς ἀναφορά τό πρόσωπο καί τήν θεολογία του, ἀποδομεῖ ἀντί νά καλλιεργῆ τήν ἑνότητα, μεταφέροντας τό κέντρο βάρους ἀπό τόν Τριαδικό Θεό στόν ἄνθρωπο καί συντελεῖ στήν ἀνάδυση ἑνός ὑπερτροφικοῦ Ἐγώ, πού δέν μπορεῖ παρά νά εἶναι παράγοντας κατακερματισμοῦ καί πολυδιάσπασης.
Ἡ παρουσίαση τοῦ περσοναλισμοῦ σέ ἕνα οἰκονομικό φόρουμ καταδεικνύει καί ἐπί τοῦ πρακτέου ὅτι ἡ χρήση του ὡς στοιχείου διαμόρφωσης ἤθους δέν ἀφορᾶ ἀποκλειστικά τήν θεολογία, ἀλλά κάθε πτυχή τῆς πραγματικότητας πού βιώνει ὁ ἄνθρωπος. Ἡ παρουσία τῆς κας Ἐλισάβετ Προδρόμου στό 9ο Οἰκονομικό Φόρουν τῶν Δελφῶν, γνωστή ἀπό τήν συμμετοχή της στήν σύνοδο τῆς Κρήτης, ἡ ὁποία μεταξύ τῶν ἄλλων ἔχει ἀποτελέσει σύμβουλος στό Ἐθνικό Συμβούλιο Ἀσφαλείας τῶν ΗΠΑ, τό ὑπουργεῖο Ἄμυνας, τήν Ἀμυντική Ὑπηρεσία Πληροφοριῶν (DIA), τήν Κεντρική Ὑπηρεσία Πληροφοριῶν (CIA), τό NATO, τόν ΟΗΕ, ὑπουργεῖα καί Μ.Κ.Ο. διαφόρων εὐρωπαϊκῶν χωρῶν, ἀποδεικνύει τοῦ παραπάνω λόγου τό ἀληθές.
Τέλος, δέν γίνεται νά μή ἀναφερθοῦμε καί στήν παρουσία τοῦ Ἁγιορείτου ἡγουμένου τῆς Ἱ. Μ. Σίμωνος Πέτρας, ἡ ὁποία σηματοδοτεῖ σέ πρῶτο ἐπίπεδο τήν ἀλλοίωση τῆς πνευματικότητας τῆς μοναχικῆς πολιτείας καί σέ δεύτερο ἐπίπεδο τήν ἐργαλειοποίηση τοῦ πάλαι ποτέ προπυργίου τῆς Ὀρθοδοξίας ἀπό ἀντίχριστες δυνάμεις. Ἡ Ὑπουργός Πολιτισμοῦ κ. Λίνα Μενδώνη γνωστοποίησε τήν ἔναρξη τῆς σύνταξης τοῦ διαχειριστικοῦ σχεδίου τοῦ Ἁγίου Ὄρους, τό ὁποῖο ζητάει ἡ UNESCO γιά ὅλα τά μνημεῖα πού ἐντάχθηκαν στόν κατάλογο τῆς παγκόσμιας κληρονομιᾶς. Ὅμως διερωτώμεθα, ἄν ἔχη ἐπίγνωση ἡ Ἱερά Κοινότητα καί οἱ Ἁγιορεῖτες μοναχοί γιά τίς προϋποθέσεις τῆς ἀνακήρυξης, καθώς ἐπίσης καί τῶν συνεπειῶν πού ἐπιφέρει αὐτή; Μήπως ὑπάρχουν ρῆτρες πού τό εὖρος τῶν συνεπειῶν τους δέν εἶναι γνωστό; Μήπως ὑπάρχει σύνδεση τῆς χρηματοδότησης ἀπό κοινοτικούς πόρους πού ἐπί δεκαετίες εἶναι ἀποδέκτης τό Ἅγιο Ὄρος καί τῶν δεσμεύσεων πού αὐτή ἐπιφέρει, μέ τήν ἀποδοχή τοῦ καθεστῶτος πού ἡ UNESCO προβλέπει γιά τά ἀνακηρυγμένα μνημεῖα της; Τελικά ποιός διοικεῖ τό Ἅγιο Ὄρος, ἔχει λόγο ἡ Ἱερά Κοινότητα στίς ἀποφάσεις; Μήπως τό ἑλληνικό κράτος ἔχει καταλύσει στήν πράξη τό Αὐτοδιοίκητό του;
Συνέπεια τῆς πνευματικῆς ἔλλειψης γνήσιου ἐκκλησιαστικοῦ ἤθους εἶναι ἡ ἀποδυνάμωση τοῦ ἐλεγκτικοῦ λόγου, κάτι γιά τό ὁποῖο εἴμαστε μάρτυρες σέ ὅλο τό μεγαλεῖο του σήμερα, ὅπου ἡ ἀφωνία καί ὁ ἀπονευρωμένος λόγος εἶναι αὐτά πού κυριαρχοῦν στόν ἐκκλησιαστικό λόγο. Τίς περισσότερες φορές οἱ ποιμένες, ἐνῶ ἐμφανίζονται νά διδάσκουν καί νά καθοδηγοῦν, στήν πραγματικότητα ὅμως οὔτε διδάσκουν οὔτε καθοδηγοῦν μόνον σκανδαλίζουν.
