Νὰ ἕνα ὡραῖο ἐρώτημα, καλοί μου φίλοι. Καὶ μάλιστα τώρα τὸν Μάρτιο ποὺ ἔχει ὡς ἐπίκεντρο τὸν Εὐαγγελισμὸ τῆς Παναγίας μας ἀλλὰ καὶ τὴν ἐθνική μας ἐπέτειο, ὅπως καὶ γιὰ τὶς ἑπόμενες ἑορτὲς μὲ ἀποκορύφωμα τὸ Πάσχα.
* * *
Εἶναι κακὸ νὰ ἑορτάζουμε; Θὰ πεῖτε. Ὄχι ἀσφαλῶς. Ἀντίθετα ἐπιβάλλεται νὰ ἑορτάζουμε καὶ μάλιστα ἀδιάκοπα. Ὅλες οἱ ἡμέρες τοῦ Θεοῦ εἶναι γιορτινές, ὅλες μποροῦν νὰ γίνουν γιὰ μᾶς χαρούμενες, εὐφρόσυνες, πανηγυρικές. Ὁ Θεὸς εἶναι ἐκεῖνος ποὺ ὅρισε τὶς ἑορτὲς στὴ ζωή μας (βλ. Σοφ. Σειρὰχ 33,8) Κι αὐτὸ γιὰ νὰ τῆς δίνουν νόημα καὶ περιεχόμενο, νὰ τὴν ὀμορφαίνουν, νὰ τὴν ἀνυψώνουν, νὰ τὴν ἁγιάζουν.
Ὅμως μπῆκε κι ἐδῶ ἡ ἁμαρτία καὶ δὲν μᾶς τὸ … ἐπιτρέπει! Αὐτὴ ἐπιδιώκει παντοιοτρόπως νὰ ἔχουμε στὸ περιθώριο τῆς ζωῆς μας τὶς ἑορτὲς τοῦ Θεοῦ, ἀκόμη καὶ νὰ μὴ τὶς ἑορτάζουμε καθόλου, κι ὅταν τὶς ἑορτάζουμε νὰ μὴ τὶς ἑορτάζουμε ὅπως πρέπει. Κι ὅλα αὐτὰ προκειμένου νὰ μὴ ὑψωνόμαστε διὰ τῶν ἑορτῶν, ἀλλὰ νὰ τελματωνόμαστε ὅσο γίνεται στὰ ὑλιστικὰ πράγματα, στὰ τιποτένια καὶ τὰ κοσμικά, δηλαδὴ σὲ ὅλα δηλαδὴ τὰ δικά της!
Κι ἔτσι τίθεται αὐτὸ τὸ ἐρώτημα. Πότε ἑορτάζουμε πραγματικά; Ἡ ἀπάντηση τὴν ὁποία θὰ μπορούσαμε νὰ δώσουμε εἶναι μονάχα τούτη: Ὅταν ἑορτάζουμε πνευματικά!
* * *
Ὑπόψη ὅτι αὐτὸς ποὺ ζεῖ πνευματικά, αὐτὸς ποὺ ζεῖ ἐνάρετα, αὐτὸς ποὺ ἔχει καθαρὴ τὴ συνείδησή του, ναὶ αὐτὸς ὁ ἄνθρωπος, ἔχει ὁπωσδήποτε καθημερινὴ ἑορτή! Εἶναι κεφάτος, χαρούμενος, ἔχει ἀπέραντη εὐφροσύνη μέσα του, γι’ αὐτὸ καὶ πάντοτε πανηγυρίζει! Ὁ ἄλλος, δηλαδὴ ἐκεῖνος ποὺ ἔχει σὲ ὅλα ἔνοχη τὴ συνείδησή του, ἔχει μέσα του μεγάλη θλίψη καὶ πένθος καὶ μὲ τὴν ἑορτὴ προσπαθεῖ νὰ νοιώσει κάτι. Κι αὐτὸ θὰ τὸ αἰσθανθεῖ μόνο ἂν κάνει κάτι πνευματικὸ κατὰ τὴν ἡμέρα τῆς ἑορτῆς.
Αὐτὴ τὴν μεγάλη ἀλήθεια τὴν τονίζει ὁ ἱ. Χρυσόστομος, ὡς ἑξῆς:
«Ἂν ἔχεις καθαρὴ τὴ συνείδηση, ἔχεις διαρκῶς γιορτή, ἐπειδὴ τρέφεσαι μαζὶ μὲ τὶς καλὲς ἐλπίδες, κι εὐχαριστεῖσαι μὲ τὴν ἀναμονὴ τῶν μελλοντικῶν ἀγαθῶν. Ὅπως ἐπίσης ἂν ἔχεις ἔνοχη τὴ συνείδησή σου καὶ εἶσαι ὑπεύθυνος γιὰ πολλὲς ἁμαρτίες, κι ἂν ὑπάρχουν ἀκόμη χιλιάδες ἑορτὲς καὶ πανηγύρεις, δὲν θὰ αἰσθάνεσαι καθόλου καλύτερα ἀπ’ αὐτοὺς ποὺ πενθοῦν. Ποιὸ λοιπὸν εἶναι τὸ ὄφελος ἂν ἡ ἡμέρα εἶναι λαμπρή, ἡ ψυχή μου ὅμως εἶναι σκοτισμένη στὴ συνείδηση;».
Ἄν, λοιπόν, αὐτὴ ἡ καθαρότητα τῆς ψυχῆς μας, μᾶς κάνει νὰ ἑορτάζουμε τόσο ὡραῖα καὶ καθημερινά, ἄρα μὲ τὸ νὰ προετοιμαζόμαστε πνευματικὰ γιὰ τὴν ἑορτή, τότε ἀληθινὰ ἑορτάζουμε, αὐτὸ ἀκριβῶς εἶναι τὸ μυστικό, γιὰ νὰ νοιώσουμε τὴν εὐφροσύνη τῆς ἑορτῆς. Στ’ ἀλήθεια, πόσο καθαρὰ φαίνεται πὼς ἡ ἑορτὴ ἔχει σκοπὸ καὶ νόημα πνευματικό, πὼς ἔρχεται ἀκριβῶς, δηλαδὴ γιὰ νὰ μᾶς ἀνεβάσει, νὰ μᾶς ἀνορθώσει, νὰ μᾶς ἁγιάσει!
Ἀναφέρει ὑπέροχα καὶ ὁ Ἅγ. Γρηγόριος Θεολόγος:
«Πόσες γιορτὲς ὑπάρχουν κάθε μέρα γιὰ μένα ἀπ’ τὰ μυστήρια τοῦ Χριστοῦ! Σκοπὸς δὲ μοναδικὸς ὅλων αὐτῶν εἶναι ἡ τελειοποίηση καὶ ἡ ἀναδημιουργία μου καὶ ἡ ἐπιστροφή μου στὴν ἀρχικὴ κατάσταση τοῦ Ἀδάμ».
Ἀκριβῶς αὐτὸς ὁ πνευματικὸς σκοπὸς ποὺ ἔχουν οἱ ἑορτές, ὁ τόσο μεγάλος καὶ ἱερός, εἶναι ποὺ κάνει τὴν Ἐκκλησία μας νὰ μᾶς καλεῖ σὲ πνευματικὴ ἑτοιμασία καὶ ἐγρήγορση. Κι ἐπειδή, ὅπως λένε οἱ Πατέρες, ἀρετὴ κατ’ ἀρχὴν εἶναι ἡ ἀπομάκρυνση ἀπ’ τὸ κακό, θέλει νὰ ἀπορρίψουμε κάθε τί τὸ κοσμικό, δηλαδὴ ὁ,τιδήποτε βρίσκεται μακρὰν τοῦ Θεοῦ.
Γι’ αὐτὸ καὶ ὁ ἱ. Χρυσόστομος θέλει «ὅταν ἑορτάζουμε νὰ μὴ πράττουμε τίποτα τὸ πονηρό. Γιατί αὐτὸ εἶναι πραγματικὴ ἑορτή».
Καὶ δὲν μπορεῖ νὰ γίνει καὶ διαφορετικὰ ξέρετε. Γιατί οἱ ἑορτές μας, ἰδιαίτερα δὲ αὐτὲς τῆς Ἐκκλησίας μας, ἀσφαλῶς εἶναι ὅλες τους πνευματικὲς ἑορτὲς καὶ συνεπῶς δὲν ὑπάρχει ἄλλος τρόπος, γιὰ νὰ τὶς τιμήσει κανεὶς καὶ νὰ τὶς ἑορτάσει, παρὰ μονάχα ὁ πνευματικὸς τρόπος. Μόνον ἔτσι θὰ τὶς ζήσει, μόνον ἔτσι θὰ τὸν ἀγγίξουν αὐτὲς καὶ μόνον ἔτσι θὰ τὸν βελτιώσουν πνευματικά.
Ὁ Ἅγιος Παΐσιος τονίζει ἐπ’ αὐτῶν:
«Τὶς ἑορτὲς γιὰ νὰ τὶς ζήσουμε, πρέπει νὰ ἔχουμε τὸν νοῦ μας στὶς ἅγιες ἡμέρες καὶ ὄχι στὶς δουλειὲς ποὺ ἔχουμε νὰ κάνουμε γιὰ τὶς ἅγιες ἡμέρες. Νὰ σκεφτόμαστε τὰ γεγονότα τῆς κάθε ἅγιας ἡμέρας καὶ νὰ λέμε τὴν εὐχὴ δοξολογώντας τὸν Θεό. Ἔτσι θὰ γιορτάζουμε μὲ πολλὴ εὐλάβεια κάθε γιορτή…
Ἔπειτα, στὶς Ἀκολουθίες, ὁ νοῦς νὰ εἶναι στὰ γεγονότα ποὺ ἑορτάζουμε καὶ μὲ εὐλάβεια νὰ παρακολουθοῦμε τὰ τροπάρια ποὺ ψάλλονται. Ὅταν ὁ νοῦς εἶναι στὰ θεῖα νοήματα, ζεῖ τὰ γεγονότα ὁ ἄνθρωπος κι ἔτσι ἀλλοιώνεται. Ὅταν σκεφτόμαστε λ.χ. ἕνα Ἅγιο ποὺ τὸν ἔχουμε εὐλάβεια, ἢ τὸν Ἅγιο ποὺ ἑορτάζουμε, ὁ νοῦς θὰ πάει καὶ λίγο παραπάνω. Θὰ πάει στὸν Οὐρανό. Καὶ ὅταν σκεφτόμαστε τοὺς Ἁγίους, μᾶς σκέφτονται καὶ οἱ Ἅγιοι καὶ μᾶς βοηθοῦν. Ἔτσι πιάνει κανεὶς φιλία μὲ τοὺς Ἁγίους, ποὺ εἶναι καὶ ἡ πιὸ σίγουρη φιλία. Τότε, μπορεῖ νὰ εἶναι μόνος καὶ νὰ ζεῖ μὲ ὅλους! Καὶ μὲ Ἁγίους καὶ μὲ Ἀγγέλους καὶ μὲ ὅλο τὸν κόσμο. Νὰ εἶναι μόνος καὶ νὰ νιώθει ὅλη αὐτὴ τὴ συντροφιά! Εἶναι ζωντανὴ ἡ παρουσία τῶν Ἁγίων. Ὅλοι οἱ Ἅγιοι εἶναι παιδιὰ τοῦ Θεοῦ καὶ βοηθοῦν ἐμᾶς, τὰ ταλαίπωρα παιδιὰ τοῦ Θεοῦ».
Παρατηρεῖ καὶ πάλι ὑπέροχα ὁ ἱ. Χρυσόστομος:
«Γι’ αὐτὸ γίνεται ἡ ἑορτή, ὄχι γιὰ νὰ ἀσχημονοῦμε, ὄχι γιὰ νὰ μαζεύουμε ἁμαρτήματα, ἀλλὰ γιὰ νὰ ἐξαφανίζωμεν καὶ τὰ ὑπάρχοντα».
* * *
Ἀναφέρει ὁ Ἅγ. Γρηγόριος Θεολόγος πὼς «ἡ οὐσία τῆς ἑορτῆς εἶναι τὸ νὰ θυμόμαστε τὸν Θεό».
Ναί, νὰ τὸν θυμόμαστε παντοῦ καὶ πάντοτε. Εἴτε ἔχουμε τὴν ἑορτή μας, εἴτε ἔχουμε τὴν ἐπέτειο τοῦ γάμου μας, εἴτε τὴν ἑορτὴ τῶν γονέων μας καὶ τῶν παιδιῶν μας, εἴτε κάποιο ἄλλο προσωπικὸ καὶ οἰκογενειακὸ γεγονός, εἴτε αὐτὴ τοῦ τόπου μας καὶ τῆς Πατρίδας μας, εἴτε ἐκεῖνες τῆς Ἐκκλησίας μας.
Καὶ ἡ θύμηση αὐτὴ εἶναι ἔκφραση τῆς εὐγνωμοσύνης μας γιὰ τὰ ἀγαθά Του ποὺ πλούσια μᾶς παρέχει, γιὰ τὴν ἀγάπη Του ποὺ ποικιλοτρόπως μᾶς δείχνει, ὅπως καὶ γιὰ τὸ ἴδιο τὸ ἑορταζόμενο γεγονός. Μία θύμηση ποὺ μᾶς ὁδηγεῖ στὴ δοξολογία Του, σ’ ἕνα πανηγυρισμὸ γιὰ τὶς δωρεὲς καὶ τὴ μεγαλοσύνη Του.
Ναί, ὁ Θεὸς θέλει νὰ ἑορτάζουμε ὅλα τὰ γεγονότα τῆς ζωῆς μας, τὰ ἀτομικά, τὰ οἰκογενειακά, τὰ κοινωνικά, τὰ θρησκευτικὰ ὥς καὶ τὰ ἐθνικὰ ἀκόμη, καὶ νὰ Τὸν εὐχαριστοῦμε γιὰ ὅλα. Μία εὐχαριστία ποὺ θὰ ἐκφράζεται μὲ τὰ χείλη μας, τὴν καρδιά μας καὶ τὰ ἔργα μας, προκειμένου αὐτὴ νὰ εἶναι πλήρης.
Ὁπότε, κάθε ἑορτή μας ἐκεῖ πρέπει νὰ ἀποβλέπει, στὴ θύμηση τοῦ Θεοῦ! Κάθε ἑορτή μας πρέπει νὰ μεταβάλλεται σὲ δοξολογία Του! Γιατί κάθε μας ἑορτὴ πρέπει νὰ ἔχει ὡς σκοπὸ της τὸν ἁγιασμό μας!
* * *
Τελικά, πότε ἑορτάζουμε πραγματικά; Ὅταν βρισκόμαστε πάντοτε ἐν ἑορτῇ, ὅταν ἑορτάζουμε ἐν Κυρίῳ! Καὶ ἡ ἑορτή μας θὰ εἶναι πλήρης, ὅταν βρεθοῦμε κοντά Του, τότε στὴν αἰώνια ἑορτὴ τῆς Βασιλείας Του.
