«Πνευματική φαρέτρα τοῦ Ὀρθοδόξου Χριστιανοῦ»
Σήμερα ἡ μνήμη τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου. Εἶναι ὁ μεγαλύτερος ἀπό ὅσους ἐγεννήθησαν ἐπί τῆς γῆς. Ἐνῶ καί οἱ τελευταῖοι πού θά ἔμβουν στόν παράδεισο, θά εἶναι ἀνώτεροι αὐτοῦ τοῦ Ἀσκητοῦ τῆς ἐρήμου, ἁγίου Ἰωάννου.
Τί φοβερά καί ἀποκαλυπτικά εἶναι αὐτά τά λόγια τοῦ Χριστοῦ μας! Ἄρα, ἄν οἱ μικρότεροι πού θά ἔμβουν στόν Παράδεισο θά εἶναι ἀνώτεροι τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου, αὐτό σημαίνει ὅτι πόσους πνευματικούς ἀγῶνες θά πρέπει νά ἐπιτελέσουν, διά νά ἔμβουν στόν παράδεισο. Ἐπί τῆς γῆς θά πρέπει νά ζοῦν μία ἀνώτερη ζωή, ἀπ᾿ αὐτή πού ζοῦσε ὁ ἅγιος Ἰωάννης.
Μετά ὁ Τίμιος Πρόδρομος ἐμαρτύρησε ὄχι μόνο μέ τόν λόγο του, ἀλλά διά τόν ἔλεγχον τοῦ βασιλέως Ἡρώδου, ὅστις συζοῦσε μέ τήν γυναῖκα τοῦ ἀδελφοῦ του Φιλίππου, φυλακίσθηκε καί σφαγιάσθηκε. Εἶναι λοιπόν καί μεγαλομάρτυς. Κοντά στούς τίτλους πού εἶχε ἐπαξίως ἀποκομίσει ὡς Λύχνος τοῦ φωτός, ὡς Προφήτης καί διδάσκαλος, ὡς Βαπτιστής, ὡς ἀσκητής, ὡς Πρόδρομος καί ἀγγελιοφόρος τοῦ Χριστοῦ, στό τέλος ἔχυσε καί τό αἷμα του γιά τήν ἐντολή τοῦ Χριστοῦ. Εἶναι ἡ ἐντολή τῆς σωφροσύνης.
Ὅταν ἔγινε ἡ σφαγή τῶν 14.000 ἀθώων Νηπίων ἀπό τόν Ἡρώδη, ἡ μητέρα του Ἐλισάβετ παρέλαβε τόν υἱό της, τόν Ἰωάννη, καί ἔζησε κρυμένη στήν ἔρημο. Ἔτσι ὁ Τίμιος Πρόδρομος εἶναι ὁ κατ᾿ ἐξοχήν ἀσκητής, ὁ ὁποῖος σχεδόν γεννήθηκε στήν ἔρημο. Αὐτήν ἀγάπησε καί οὐδέποτε μπῆκε στόν κόσμο. Ὄντας στήν ἔρημο, καί τρώγοντας ἄγριο μέλι καί τρυφερούς βλαστούς ἀπό τούς μικρούς θάμνους πού ἐφύοντο ἐκεῖ, ἔλαβε τό θεῖο μήνυμα νά κηρύξει τόν Χριστόν. Ἑτοίμασε τήν ὁδόν του. Τοῦ ἔδωσε καί τούς μαθητάς του, χωρίς νά λυπηθῆ ὅτι θά τούς χάση. Εἶχε βαθειά μέσα του τήν πεποίθησι ὅτι αὐτός πού ἔρχεται ὀπίσω του, εἶναι ὄχι μόνον ἀνώτερός του, ἀλλά Υἱός τοῦ Θεοῦ καί Θεός ἀληθινός. Καί ὅτι Αὐτόν περιμένουν διά μέσου τῶν αἰώνων οἱ γενεές τῶν ἐθνῶν.
Στήν ἔρημο ὁ Τιμιώτατος Πρόδρομος Ἰωάννης ζοῦσε σάν ἐπίγειος ἄγγελος. Εἶναι καί ὁ καθηγητής τῆς μοναχικῆς πολιτείας. Γι᾿ αὐτό οἱ ἁγιογράφοι μας, ἐνῶ ἦτο ἄνθρωπος, τόν παρουσιάζουν μέ ἀγγελικά πτερά, διά νά δηλώσουν τήν ἀκροτάτη ἀσκητική του διαγωγή.
Ὁ Θεός Πατήρ ἀνάμεσα στό ἀνθρώπινο γένος ἐκλέγει μία ἄσημη κορούλα τῆς Ναζαρέτ διά νά τήν ἀξιώση νά γίνη Μητέρα τοῦ Υἱοῦ Του, διότι ἐγνώριζε τό μεγαλεῖο τῆς παρθενικῆς καί ἁγίας ζωῆς της.
Ἐδῶ, προκειμένου νά ἑτοιμάσει τήν ὁδόν τοῦ Υἱοῦ του, καί πάλιν προετοιμάζει ἀπό τῆς γεννήσεώς του ἕναν μέγιστον ἄνδρα, πού οὐδέποτε ἐγέννησε ἄλλη γυναῖκα σάν κι αὐτόν! Ἔπρεπε λοιπόν νά εἶναι ἅγιος, ζυμωμένος ἀπό τήν παιδική του ἡλικία μέ ὅλες τίς μοναχικές ἀρετές, διά νά ἀξιωθῆ νά σταθῆ ἐνώπιον τοῦ Χριστοῦ. Πρῶτον διά νά τόν φανερώσει μέ τόν δάκτυλό του, ὡς τόν ἀναμενόμενον Μεσσία τοῦ κόσμου καί δεύτερον διά νά λάβη ἐντολήν ἀπό τόν Ἴδιον τόν Χριστόν διά νά Τόν βαπτίσει.
Πόση ἐντροπή θά αἰσθάνθηκε ὁ Ἰωάννης, ὅταν τοῦ εἶπε ὁ Χριστός: «Ἄφησε τά πολλά λόγια…καί ἔλα νά μέ βαπτίσεις, διότι πρέπει νά ἐκπληρώσω «πᾶσαν δικαιοσύνην». Ἐπειδή ἦτο στολισμένος μέ ὅλες τίς ἀρετές, ἰδιαίτερα τήν ὑπακοή καί τήν ταπείνωσι, δέχθηκε τό πρόσταγμα τοῦ Χριστοῦ.
Ἔχω μέσα μου μεγίστην ἀπορίαν: Ποιός ἦτο ὁ πνευματικός διδάσκαλος τοῦ Ἰωάννου στήν ἔρημο; Ἀπό ποιόν ἔμαθε γιά τίς παγίδες τῶν δαιμόνων. Δέν ἦτο Θεός, ὅπως ὁ Χριστός διά νά ὁμιλεῖ ἀπέναντι στόν διάβολο μέ αὐθεντία καί τελικά νά τόν ἐκδιώκει σάν τήν σκόνη στόν ἄνεμο! Καί πῶς δέν πλανήθηκε στήν ἔρημο ἕνας ἀχειραγώγητος ἀσκητής; Πῶς δέν ἐπεθύμησε ποτέ νά φάγη κάτι ἀπό τά συνηθισμένα φαγητά τῶν ἀνθρώπων; Ἀλλά καί ὅσοι ἤρχοντο νά βαπτισθοῦν, θά τοῦ προσέφεραν κάτι ἀπό τά δικά τους οἰκογενειακά φαγητά. Ἀλλά ἦτο τόσο αὐστηρός, πού δέν τά ἐδεχόταν. Καί ἠρκεῖτο στό δικό του φαγητό: Μέλι ἀπό ἄγρια μελίσσια, πού κι αὐτό εἶναι προβληματικό πῶς θά τό πάρης, διότι θά σοῦ ἐπιτεθοῦν οἱ μέλισσες καί μπορεῖ καί νά σέ σκοτώσουν κιόλας! Καί χλωρά βλαστάρια, τά ἀκρόδρυα. Ὑπῆρχαν ὅμως γιά ὅλη τήν χρονιά αὐτά τά βλαστάρια; Καί βέβαια θά τά ἔτρωγε ὠμά καί σκληρά ὅπως ἦταν. Καί δέν ἀρρώστησε ποτέ μέ αὐτή τήν αὐστηρή ζωή; Δέν ἐπεθύμησε τουλάχιστον νά φάει ἔστω κι ἕνα κομμάτι ξερό ψωμί; Ὁ εὐαγγελιστής Μᾶρκος λέγει ὅτι ἔτρωγε καί ἀκρίδες. Εἶναι πράγματι αὐτές οἱ πράσινες ἀκρίδες πού περνοῦν καί ἀπό τό Κογκό δύο φορές τόν χρόνο καί τά παιδάκια τίς περιμένουν μέ χαρά καί ἀγωνία; Ὅταν ἔρχονται, τίς περιμένουν κάτω ἀπό τίς ἠλεκτρικές λάμπες. Μόνο τίς νύκτες μποροῦν νά τίς πιάσουν. Ὅταν πᾶνε στίς λάμπες κρατοῦν στά χέρια τους μπιτόνια ἤ σακκοῦλες νάϋλον. Κτυποῦν οἱ ἀκρίδες στίς λάμπες καί πέφτουν κάτω. Τότε τίς μαζεύουν τά παιδάκια. Μέσα σέ μία νύκτα μποροῦν νά μαζέψουν μέχρι ἕνα κιλό. Ἀλλά δέν τίς τρῶγουν ποτέ ὠμές. Πάντοτε στήν λαμαρίνα ψητές, τσιγαριστές ἤ τηγανητές μέ λίγο σπορέλαιο. Ἔφαγα κι ἐγώ μία φορά τηγανητές. Δέν ἔφαγα πάλι, διότι βρωμοῦσε τό στόμα μου «χορταρίλας». Ἄλλοι ἑρμηνευτές λέγουν ὅτι ἀκρίδες εἶναι τά ἀκρόδρυα, οἱ κορφές τῶν θάμνων. Πάντως, ἐάν ἔτρωγε ἀκρίδες ὁ Τίμιος Πρόδρομος καί μάλιστα ὠμές, ἀπορῶ καί ἐξίσταμαι πῶς τίς ἔτρωγε. Δέν ἀμφιβάλλω ὅτι μποροῦσε νά ἔτρωγε, ἀλλά τουλάχιστον νά τίς ἔβαζε σ΄ἕνα τενεκεδάκι νά τίς τσιγαρίσει μέ λίγη φωτιά ἀπό κάτω!
Καί πάλιν ἀπορῶ γιατί νά κάνει μία τόσο σκληρή ζωή καί νά παλέβει καθημερινά μέ τόν θάνατο λόγῳ τῆς ἀσιτίας του; Καί πῶς ἄντεχε τίς νύκτες, ὅπου στήν ἔρημο κατεβαίνει ἡ θερμοκρασία τίς νύκτες, ἐνῶ τήν ἡμέρα ἔχει πολλή ζέστη μέ ὑγρασία; Τί θαῦμα ἄνθρωπος ἦταν αὐτός; Εἶναι ἀλήθεια ὅτι δέν ἐγνώρισε ἡ ἀνθρωπότης ἄλλον τέτοιον αὐτοδίδακτον καί αὐτοσυντήρητον ἀσκητήν, πού δέν εἶχε οὔτε ἕνα μπρίκι νά πιῆ νερό. Καί ἔπινε τό νερό τοῦ Ἰορδάνου μέ τίς χοῦφτες του! Δέν εἶχε ἕνα κατσαρολάκι νά τσιγαρίσει τίς ἀκρίδες του. Δέν εἶχε ἕνα δεύτερο ἐπανωφόρι νά ἀλλάξει. Ζωσμένος στήν μέση μέ μία δερμάτινη ζώνη καί φορώντας κάποια δερμάτινη ρόμπα εἴτε ἀπό βόδι εἴτε ἀπό ἄλλο ζῶο. Καί πῶς ἄντεχε τόν καύσωνα τήν περίοδο τοῦ καλοκαιριοῦ; Ζοῦσε σάν τό ἄγριο θηρίο.
Ἦταν μέγας, ὄχι μόνον, κατά τήν γραφική μαρτυρία, ὅτι ἦταν ὁ μεγαλύτερος ἐν μέσῳ τῶν ἀνθρώπων πού γεννήθηκαν, ἀλλά καί διά τήν ἀνεκδιήγητη ἀσκητική του ζωή στήν ἔρημο, χωρίς κάποια ἐναλλαγή.
Ἐδῶ στό Ἅγιον Ὄρος τιμᾶται τό Γεννέσιον τοῦ Προδρόμου στήν ἱερά γείτονα μονή τοῦ Διονυσίου, τῆς Ὁποίας εἶναι καί μέγας Προστάτης ὁ Ἅγιος.
Σ᾿ αὐτή τήν Μονή ἔζησε καί ὁ μοναχός Ἰγνάτιος, ὁ ὁποῖος ἐκοιμήθη τό 1954. Ἀπό τά γραπτά τοῦ μακαριστοῦ λογίου Διονυσιάτου μοναχοῦ π. Λαζάρου διαβάζουμε τά ἑξῆς γι᾿ αὐτόν τόν μοναχό. Στήν μοναχική του ζωή ἦταν ἐπιμελής στά μοναχικά του καθήκοντα καί ψάλτης στήν ἐκκλησία. Ὅπως συμβαίνει καί μέ ἄλλους μοναχούς, ἐπεθύμησε νά γίνει κι αὐτός διάκονος καί ἱερεύς, ἀλλά δέν τόν προώθησε ὁ Γέροντάς του. Ἄλλοι νεώτεροί του ἔγιναν κι αὐτός παρηγκωνίσθηκε. Δέν ἀξιώθηκε οὔτε στήν Γεροντική Σύναξι τῆς Μονῆς του νά εἰσέλθη. Ἔτσι ἦταν πολύ στενοχωρημένος. Κάποια ἡμέρα ἀπεφάσισε νά κηρύξει ἀπεργία πείνης μέχρι θανάτου. Ἐκρέμασε τό κομβοσχοίνιό του στόν τοῖχο τοῦ κελλίου του, δίπλα στό μοναχικό του Σχῆμα, ἔκλεισε τά παραθυρόφυλλα τοῦ κελλίου του, κλείδωσε καί τήν πόρτα καί περίμενε…..τόν θάνατο.
Οἱ ἄλλοι Πατέρες ἀνησύχησαν πού δέν τόν ἔβλεπαν στίς ἀκολουθίες. Ὑπέθεσαν ὅτι εἶναι ἄρρωστος καί δέν τόν ἐνώχλησε κανείς. Τήν Τρίτη ἡμέρα τό βράδυ μπῆκε ὁλόσωμος ὁ Τίμιος Πρόδρομος στό κελλί του. Καί ἔτσι ὅπως ἦταν καί στήν φυσική του διάπλασι μέγας, ἐστάθη ἀπέναντί του καί τόν ἐκύτταζε. Ὁ μον. Ἰγνάτιος ἦταν ξαπλωμένος στό κρεββάτι του. Ὁπότε τόν πλησιάζει, τόν πιάνει ἀπό τόν «γιακᾶ», τόν ταρακουνάει καί τοῦ λέγει:
-Τί κάνεις ἐδῶ Ἰγνάτιε; Μέ γνωρίζεις ποιός εἶμαι;
-Συγχώρεσέ με Ἅγιε τοῦ Θεοῦ. Εἶσαι ὁ Προστάτης μας. Σέ γνωρίζω.
-Τί κάνεις ἐδῶ; Γιατί κλείσθηκες μέσα καί θέλεις νά πεθάνεις; Γιατί δέν πᾶς στήν ἐκκλησία νά ψάλλεις;
-Συγχώρεσέ Ἅγιε τοῦ Θεοῦ.
-Ἐμπρός γρήγορα πήγαινε στήν ἐκκλησία. Καί ποιός θά γίνει διάκονος, παππᾶς καί προϊστάμενος τῆς Μονῆς μου ἐγώ ἀποφασίζω. Δέν εἶναι αὐτό δική σου δουλειά.
Τοῦ ἔδωσε καί δύο δυνατές καρπαζιές. Ἔτσι ὁ π. Ἰγνάτιος ὄχι μόνον σωφρονίσθηκε καί ὑπήκουσε, ἀλλά γιά τήν ταπεινή καί ὑπάκουη ζωή του ἔφθασε σέ μέτρα ἁγιασμοῦ. Διότι μετά τήν ἀνακομιδή τῶν ὀστῶν του ἡ κάρα του εὐωδίαζε.
Καί ἄλλα θαύματα ἐπιτελεῖ ὁ Τιμιώτατος ἀσκητής τοῦ Ἰορδάνου ἅγιος Ἰωάννης, ἀπό τά ὁποῖα ἀντιλαμβανόμεθα πόσην παρρησίαν ἔχει πρός τόν Σωτῆρα Χριστόν μας, τόν ὁποῖον εἶχε καί ἀπό ἀνθρωπίνης συγγενείας ἀνεψιόν του. Μή ξεχνᾶμε ὅτι ἡ μητέρα τοῦ ἁγίου Ἰωάννου Ἐλισάβετ καί ἡ ἁγία Ἄννα, μητέρα τῆς Μητρός τοῦ Χριστοῦ μας ἦσαν ἀδελφές.
Καί ἕνα ἄκόμη σημεῖον θά σημειώσω πρός τιμήν τοῦ ἁγίου Προδρόμου. Ἦλθε πρό ἐτῶν ἕνας εὐλαβής χριστιανός. Εἶχε σέ μεγάλη εὐλάβεια τόν ἅγιο Πρόδρομο καί τοῦ ἔλεγε κάθε φορά: «Ἅγιες τοῦ Θεοῦ σῶσε με...». Μία νύκτα ἐμφανίσθηκε ὁ Ἅγιος καί τοῦ εἶπε: «Νά μή λέγεις «σῶσε με», διότι μόνο ὁ Χριστός σώζει τόν κόσμο πού εἶναι Σωτήρ. Σέ μένα νά λέγεις: «Πρέσβευε ὑπέρ ἐμοῦ γιά τήν σωτηρία μου».
Μον. Δαμασκηνός Γρηγοριάτης 7-1-2019
Μέ τήν εὐλογία τοῦ πατρός Δαμασκηνοῦ Γρηγοριάτου
