... εγώ δε επέστρεψα ήδη ασθενής από σπέτζαις, καθήμενη εις τους καφενέδες εδώ κι εκεί, κινδυνεύουσα να χάσω και την ζωή μου...
Αγγελίνα Σταματελοπούλου
Θα δημοσιεύσω σήμερα μια επιστολή της Αγγελίνας Σταματελοπούλου (συζύγου του Νικηταρά) η οποία επιστολή φανερώνει τις τεράστιες αντιφάσεις της ελληνικής επανάστασης. Και αν για μας σήμερα ο Νικηταράς δικαίως είναι ένας ήρωας, δικαίως είναι ένα σύμβολο, για κάποιους κύκλους στο Ναύπλιο στις αρχές του 1828, δεν ήταν παρά μια... απειλή. Γιατί πολλές φορές και η τιμιότητα και η εντιμότητα και η καθαρότητα και η αγνή περηφάνια, για κάποιους είναι πραγματικά απειλή...
Ας δούμε όμως το ιστορικό πλαίσιο της εποχής, που γράφεται αυτή η επιστολή...
Βρισκόμαστε στην αρχή Μαρτίου του 1828. Ο Καποδίστριας είναι Κυβερνήτης μόλις δύο μήνες (εκλεγμένος βέβαια από την Άνοιξη του 1827 στη Γ Εθνική Συνέλευση της Τροιζήνας, αλλά στην Ελλάδα φτάνει και αναλαμβάνει καθήκοντα τον Ιανουάριο του 1828) προσπαθώντας να ελέγξει τα πράγματα στην Ελλάδα, αντιμετωπίζοντας τεράστια εσωτερικά και εξωτερικά ζητήματα, βουνά προβλημάτων, που δεν είναι του θέματος να αναφέρουμε.
Ο Ιμπραήμ βρίσκεται στην Πελοπόννησο και με έδρα την Τρίπολη επιδίδεται σε δηώσεις και λεηλασίες σε διάφορες περιοχές της Πελοποννήσου, χωρίς όμως να τολμά να επιτεθεί ξανά (μετά τη χαμένη μάχη στους Μύλους στις 13 Ιουνίου 1825) στο Ναύπλιο που αποτελεί ουσιαστικά την κεφαλή της Κυβέρνησης, έστω κι αν για ένα μικρό διάστημα στην αρχή, ο Κυβερνήτης επέλεξε ως τόπο της πολιτικής του δράσης την Αίγινα. Ο Ιμπραήμ εκείνο τον καιρό προσπαθούσε να ελέγξει την περιοχή της Μεσσήνης, όπου εκεί βρίσκονταν και τα δύο φρούρια της Μεθώνης και της Κορώνης. Εκεί επίσης βρίσκεται τις ημέρες εκείνες (με διαταγή του Αρχιστράτηγου της Πελοποννήσου Κολοκοτρώνη) και ο Νικηταράς, προσπαθώντας να ανακόψει με ανταρτοπόλεμο την ορμή του Ιμπραήμ, ο οποίος τελικά δεν καταφέρνει και πολλά στη Μεσσηνία.
Ας επιστρέψουμε τώρα στο Ναύπλιο...
Ο Νικηταράς, έχει αφήσει πίσω την οικογένειά του. Οι δικοί του διαμένουν σε ένα φτωχό εθνικό σπίτι. Τι σημαίνει εθνικό σπίτι; Πρόκειται για τα πρώην οθωμανικά σπίτια, που μετά την κατάληψη του Παλαμηδίου και του Ναυπλίου από τον Στάικο Σταικόπουλο στις 29 Νοεμβρίου του 1822 και την ειρηνική αποχώρηση των Οθωμανών από την πόλη, έπεσαν σε χέρια ελληνικά. Διάφοροι οπλαρχηγοί, αλλά και απλοί πολίτες, κατοίκησαν προσωρινά αυτά τα σπίτια, μέχρι να αποφασίσει η Κυβέρνηση την τελική τους τύχη.
Σε ένα από αυτά λοιπόν, διαμένει και η οικογένεια του Νικηταρά, με τη σύζυγό του Αγγελίνα και τα παιδιά τους. Ο Νικηταράς μάλιστα, επισκεύασε με δικά του χρήματα τη συγκεκριμένη οικία. Πρόκειται για το ίδιο σπίτι, που την Άνοιξη του 1824 και ενώ ο Νικηταράς φιλοξενούσε τον αδελφοποιτό και φίλο του Οδυσσέα Ανδρούτσο, αποπειράθηκαν στρατιώτες του Σκούρτη (προφανώς μετά από διαταγές του Κωλέττη) να δολοφονήσουν τον φιλοξενούμενό του, τρεις φορές μέσα σε μία ημέρα. Ένα βόλι μάλιστα λίγο έλειψε να σκοτώσει τη μικρή κόρη του Νικηταρά. Γεγονότα αδιαμφισβήτητα πια, αφού έχουμε στα χέρια μας και τη σχετική αναφορά του φρουράρχου Ναυπλίου Φωτομάρα, για το συγκεκριμένο γεγονός.
Ας επιστρέψουμε όμως στο θέμα μας...
Ενώ λοιπόν ο Νικηταράς πολεμά τον Ιμπραήμ στη Μεσσηνία ή όπου αλλού, κάποιοι κύκλοι στο Ναύπλιο, πετάνε έξω από το σπίτι την οικογένειά του! Η σύζυγός του Αγγελίνα (που μέσα της κυλά το αίμα του καπετάν Ζαχαριά), βρίσκει για λίγο παρηγοριά στις Σπέτσες (προφανώς σε φιλικό σπίτι) αλλά επιστρέφει πάλι στο Ναύπλιο και μην έχοντας πού να πάει, περιφέρεται άστεγη στα καφενεία! Και σε αυτήν την κατάσταση αντιδρά, στέλνοντας επιστολή και προσπαθώντας να βρει το δίκιο της, πού αλλού; Στον Κυβερνήτη Καποδίστρια, ο οποίος προφανώς δεν έχει ιδέα γι΄αυτά τα γεγονότα.
Ας διαβάσουμε όμως την σημαντική αυτή επιστολή της Αγγελίνας Σταματελοπούλου προς τον Κυβερνήτη...
Εξοχώτατε Κυβερνήτα!
Αι προς την πατρίδα εκδουλεύσεις του ανδρός μου Νικήτα Σταματελόπουλου, είναι γνωσταί εις όλους. ομοίως είναι γνωστά και η αφιλοκέρδειά του και ο ζήλος του. ήθελε να είναι φιλαυτία να είπω περί αυτών. ο Νικήτας καθώς δεν λανθάνει είναι μάλλον αφιλοκερδής παρά πάντας ίσως τους άλλους. Εν εθνικόν μόνον οσπίτιον εμερεμέτησεν δι΄ιδίων εξόδων εδώ εις Ναύπλιον επί της πτώσεώς του, διά να κατοική η φαμηλία του, και εις αυτό άχρι τούδε, δεν τον άφησαν εν ησυχία οι κατά καιρούς καταδρομές.
Μόλις εδόθη εσχάτως εις την εξουσίαν μας, και πάλιν διά τας περιστάσεις του Ναυπλίου, το αφήσαμεν και καταφύγαμεν εις Σπέτζαις. αλλά πάλιν και τώρα επί των λαμπρών ημερών Σας, οι κύριοι Δημογέροντες του Ναυπλίου, από ιδιαίτερα κινούμενοι πάθη, εκεί εσύστησαν το Δημογεροντείον τους. εκεί έκαμαν και το κατάλυμα του Διοικητού Ναυπλίου. εγώ δε επέστρεψα ήδη ασθενής από σπέτζαις, καθήμενη εις τους καφενέδες εδώ κι εκεί, κινδυνεύουσα να χάσω και την ζωή μου. Άλλων δε φαμηλίαι, μολονότι δεν εδούλευσαν ίσως την πατρίδα καλήτερα του Νικήτα, κατοικούν τα μεγαλύτερα εθνικά οσπίτια του Ναυπλίου.
Εξοχώτατε! Ο Νικήτας ευρίσκεται εις δούλευσιν της πατρίδος, και δεν του είναι εύκολον να φροντίση διά την φαμηλίαν του. Σας παρακαλώ όθεν θερμώς ως κοινός πατήρ, μην καταδεχθήτε να γίνη εις αυτόν, τόση μεγάλη αδικία, αλλά να διατάξετε τον Διοικητήν και τους Δημογέροντας Ναυπλίου, να μας παραχωρήσουν το οποίον ημείς κατοικούμεν οσπίτιον. Όταν δε η Κυβέρνησις λάβη εις την κυριότητά της όλα τα εθνικά οσπίτια, έτοιμοι ν΄ ακολουθήσωμεν και ημείς δι΄αυτό, όπως η θέλησίς της. μένω εύελπις ότι θέλει εισακουσθώ. και με βαθύτατον Σέβας.
τη Α Μαρτίου 1828 εν Ναυπλίω
η ταπεινή δούλη σας
Αγγελίνα Νικήτα Σταματελόπουλου
Αγγελίνα Σταματελοπούλου
Θα δημοσιεύσω σήμερα μια επιστολή της Αγγελίνας Σταματελοπούλου (συζύγου του Νικηταρά) η οποία επιστολή φανερώνει τις τεράστιες αντιφάσεις της ελληνικής επανάστασης. Και αν για μας σήμερα ο Νικηταράς δικαίως είναι ένας ήρωας, δικαίως είναι ένα σύμβολο, για κάποιους κύκλους στο Ναύπλιο στις αρχές του 1828, δεν ήταν παρά μια... απειλή. Γιατί πολλές φορές και η τιμιότητα και η εντιμότητα και η καθαρότητα και η αγνή περηφάνια, για κάποιους είναι πραγματικά απειλή...
Ας δούμε όμως το ιστορικό πλαίσιο της εποχής, που γράφεται αυτή η επιστολή...
Βρισκόμαστε στην αρχή Μαρτίου του 1828. Ο Καποδίστριας είναι Κυβερνήτης μόλις δύο μήνες (εκλεγμένος βέβαια από την Άνοιξη του 1827 στη Γ Εθνική Συνέλευση της Τροιζήνας, αλλά στην Ελλάδα φτάνει και αναλαμβάνει καθήκοντα τον Ιανουάριο του 1828) προσπαθώντας να ελέγξει τα πράγματα στην Ελλάδα, αντιμετωπίζοντας τεράστια εσωτερικά και εξωτερικά ζητήματα, βουνά προβλημάτων, που δεν είναι του θέματος να αναφέρουμε.
Ο Ιμπραήμ βρίσκεται στην Πελοπόννησο και με έδρα την Τρίπολη επιδίδεται σε δηώσεις και λεηλασίες σε διάφορες περιοχές της Πελοποννήσου, χωρίς όμως να τολμά να επιτεθεί ξανά (μετά τη χαμένη μάχη στους Μύλους στις 13 Ιουνίου 1825) στο Ναύπλιο που αποτελεί ουσιαστικά την κεφαλή της Κυβέρνησης, έστω κι αν για ένα μικρό διάστημα στην αρχή, ο Κυβερνήτης επέλεξε ως τόπο της πολιτικής του δράσης την Αίγινα. Ο Ιμπραήμ εκείνο τον καιρό προσπαθούσε να ελέγξει την περιοχή της Μεσσήνης, όπου εκεί βρίσκονταν και τα δύο φρούρια της Μεθώνης και της Κορώνης. Εκεί επίσης βρίσκεται τις ημέρες εκείνες (με διαταγή του Αρχιστράτηγου της Πελοποννήσου Κολοκοτρώνη) και ο Νικηταράς, προσπαθώντας να ανακόψει με ανταρτοπόλεμο την ορμή του Ιμπραήμ, ο οποίος τελικά δεν καταφέρνει και πολλά στη Μεσσηνία.
Ας επιστρέψουμε τώρα στο Ναύπλιο...
Ο Νικηταράς, έχει αφήσει πίσω την οικογένειά του. Οι δικοί του διαμένουν σε ένα φτωχό εθνικό σπίτι. Τι σημαίνει εθνικό σπίτι; Πρόκειται για τα πρώην οθωμανικά σπίτια, που μετά την κατάληψη του Παλαμηδίου και του Ναυπλίου από τον Στάικο Σταικόπουλο στις 29 Νοεμβρίου του 1822 και την ειρηνική αποχώρηση των Οθωμανών από την πόλη, έπεσαν σε χέρια ελληνικά. Διάφοροι οπλαρχηγοί, αλλά και απλοί πολίτες, κατοίκησαν προσωρινά αυτά τα σπίτια, μέχρι να αποφασίσει η Κυβέρνηση την τελική τους τύχη.
Σε ένα από αυτά λοιπόν, διαμένει και η οικογένεια του Νικηταρά, με τη σύζυγό του Αγγελίνα και τα παιδιά τους. Ο Νικηταράς μάλιστα, επισκεύασε με δικά του χρήματα τη συγκεκριμένη οικία. Πρόκειται για το ίδιο σπίτι, που την Άνοιξη του 1824 και ενώ ο Νικηταράς φιλοξενούσε τον αδελφοποιτό και φίλο του Οδυσσέα Ανδρούτσο, αποπειράθηκαν στρατιώτες του Σκούρτη (προφανώς μετά από διαταγές του Κωλέττη) να δολοφονήσουν τον φιλοξενούμενό του, τρεις φορές μέσα σε μία ημέρα. Ένα βόλι μάλιστα λίγο έλειψε να σκοτώσει τη μικρή κόρη του Νικηταρά. Γεγονότα αδιαμφισβήτητα πια, αφού έχουμε στα χέρια μας και τη σχετική αναφορά του φρουράρχου Ναυπλίου Φωτομάρα, για το συγκεκριμένο γεγονός.
Ας επιστρέψουμε όμως στο θέμα μας...
Ενώ λοιπόν ο Νικηταράς πολεμά τον Ιμπραήμ στη Μεσσηνία ή όπου αλλού, κάποιοι κύκλοι στο Ναύπλιο, πετάνε έξω από το σπίτι την οικογένειά του! Η σύζυγός του Αγγελίνα (που μέσα της κυλά το αίμα του καπετάν Ζαχαριά), βρίσκει για λίγο παρηγοριά στις Σπέτσες (προφανώς σε φιλικό σπίτι) αλλά επιστρέφει πάλι στο Ναύπλιο και μην έχοντας πού να πάει, περιφέρεται άστεγη στα καφενεία! Και σε αυτήν την κατάσταση αντιδρά, στέλνοντας επιστολή και προσπαθώντας να βρει το δίκιο της, πού αλλού; Στον Κυβερνήτη Καποδίστρια, ο οποίος προφανώς δεν έχει ιδέα γι΄αυτά τα γεγονότα.
Ας διαβάσουμε όμως την σημαντική αυτή επιστολή της Αγγελίνας Σταματελοπούλου προς τον Κυβερνήτη...
Εξοχώτατε Κυβερνήτα!
Αι προς την πατρίδα εκδουλεύσεις του ανδρός μου Νικήτα Σταματελόπουλου, είναι γνωσταί εις όλους. ομοίως είναι γνωστά και η αφιλοκέρδειά του και ο ζήλος του. ήθελε να είναι φιλαυτία να είπω περί αυτών. ο Νικήτας καθώς δεν λανθάνει είναι μάλλον αφιλοκερδής παρά πάντας ίσως τους άλλους. Εν εθνικόν μόνον οσπίτιον εμερεμέτησεν δι΄ιδίων εξόδων εδώ εις Ναύπλιον επί της πτώσεώς του, διά να κατοική η φαμηλία του, και εις αυτό άχρι τούδε, δεν τον άφησαν εν ησυχία οι κατά καιρούς καταδρομές.
Μόλις εδόθη εσχάτως εις την εξουσίαν μας, και πάλιν διά τας περιστάσεις του Ναυπλίου, το αφήσαμεν και καταφύγαμεν εις Σπέτζαις. αλλά πάλιν και τώρα επί των λαμπρών ημερών Σας, οι κύριοι Δημογέροντες του Ναυπλίου, από ιδιαίτερα κινούμενοι πάθη, εκεί εσύστησαν το Δημογεροντείον τους. εκεί έκαμαν και το κατάλυμα του Διοικητού Ναυπλίου. εγώ δε επέστρεψα ήδη ασθενής από σπέτζαις, καθήμενη εις τους καφενέδες εδώ κι εκεί, κινδυνεύουσα να χάσω και την ζωή μου. Άλλων δε φαμηλίαι, μολονότι δεν εδούλευσαν ίσως την πατρίδα καλήτερα του Νικήτα, κατοικούν τα μεγαλύτερα εθνικά οσπίτια του Ναυπλίου.
Εξοχώτατε! Ο Νικήτας ευρίσκεται εις δούλευσιν της πατρίδος, και δεν του είναι εύκολον να φροντίση διά την φαμηλίαν του. Σας παρακαλώ όθεν θερμώς ως κοινός πατήρ, μην καταδεχθήτε να γίνη εις αυτόν, τόση μεγάλη αδικία, αλλά να διατάξετε τον Διοικητήν και τους Δημογέροντας Ναυπλίου, να μας παραχωρήσουν το οποίον ημείς κατοικούμεν οσπίτιον. Όταν δε η Κυβέρνησις λάβη εις την κυριότητά της όλα τα εθνικά οσπίτια, έτοιμοι ν΄ ακολουθήσωμεν και ημείς δι΄αυτό, όπως η θέλησίς της. μένω εύελπις ότι θέλει εισακουσθώ. και με βαθύτατον Σέβας.
τη Α Μαρτίου 1828 εν Ναυπλίω
η ταπεινή δούλη σας
Αγγελίνα Νικήτα Σταματελόπουλου
https://proskynitis.blogspot.com/2024/01/blog-post_55.html#more
