Του Λάμπρου Κ. Σκόντζου Θεολόγου – Καθηγητού στην Romfea.gr
Σε παλιότερη εργασία μας, με τίτλο: «ΜΕΤΑΝΘΡΩΠΙΣΜΟΣ – ΔΙΑΝΘΡΩΠΙΣΜΟΣ – ΤΕΧΝΗΤΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ» (Προβληματισμοί για μια διαφαινόμενη ζοφερή πραγματικότητα), είχαμε αναλύσει το σύγχρονο φαινόμενο του «μετανθρωπισμού» και της «τεχνητής νοημοσύνης», παρουσιάζοντας και σχολιάζοντας τις ραγδαίες εξελίξεις σε προσωπικό και κοινωνικό επίπεδο.
Επισημάναμε τις δραματικές επιπτώσεις από την «υποδούλωση» του σύγχρονου κόσμου στις μηχανές, την αποθέωση της τεχνολογίας και την υποβάθμιση του ανθρώπινου νου, σε σχέση με την «τεχνητή νοημοσύνη».
Σημειώσαμε:
«η ανθρωπότητα αξιοποιώντας τις δυνατότητες της τεχνολογικής εξέλιξης
των τελευταίων ετών, επιχειρεί να δώσει στον σύγχρονο άνθρωπο
“υπεράνθρωπες” δυνατότητες, πέρα από τις δυνάμεις της φύσης του,
αλλοιώνοντάς την ουσιαστικά, δημιουργώντας έναν νέο τύπο ανθρώπου, του
“υπεράνθρωπου της τεχνολογίας”».
Το χειρότερο είναι ότι «Δεν πρόκειται απλά για περαιτέρω τεχνολογική ανάπτυξη, αλλά για τη δημιουργία μιας νέας “ανθρωπολογίας”, με απρόβλεπτες επιπτώσεις στον άνθρωπο και την κοινωνία». Δια των δυνατοτήτων της τεχνολογίας επιχειρεί ο σύγχρονος άνθρωπος να αλλάξει και αυτή την ίδια την οντολογία του.
Να επέμβει
στην ανθρώπινη φύση, να τη «διορθώσει», να της προσδώσει σωματικές και
διανοητικές δυνατότητες πέρα από τις φυσικές της ικανότητες. Έτσι
δημιουργείται ο «μετάνθρωπος», ένα ανθρώπινο ον με «υπεράνθρωπες»
δυνατότητες, σηματοδοτώντας προφανώς το τέλος του ανθρώπου, όπως τον
«γέννησε η φύση» και κατ’ ανάγκην του ανθρωπισμού, όπως τον γνωρίζαμε ως
τώρα.
Οι ειδικοί
στον τομέα της ανθρωπολογίας σχετίζουν την εμφάνιση του «μετανθρώπου», ή
όπως τον αποκαλούν κάποιοι, «homo technicus» (τεχνολογικός άνθρωπος),
με το τέλος του «Homo sapiens» (έμφρονα ανθρώπου) και την είσοδο της
ανθρωπότητας, όπως έγραψε ο συγγραφέας Daniel Estulin, στην «Εποχή της
Αποδόμησης του Ανθρώπου», όπου «οι νέες τεχνολογίες επιτρέπουν γενετικές
αλλαγές, βιονικές αντικαταστάσεις και τεχνητές, νανοειδείς νευρωνικές
συνδέσεις. Δεν εξελίσσουμε απλά ένα νέο είδος, γινόμαστε δημιουργοί μιας
νέας μορφής ζωής που συνδυάζει την επιστήμη των υλικών με τη βιολογία»!
Είναι ευνόητο
πως ο «homo technicus» επιχειρεί για μια ακόμα φορά, αυτή τη φορά με
δυναμικό τρόπο, δια των δυνατοτήτων της τεχνολογίας, να πραγματοποιήσει
το αρχέγονο δαιμονικό ψέμα, της αυτοθέωσης, το «έσεσθε ως θεοί»
(Γεν.3,5). Αφιονισμένος από τα έργα των χειρών του, βαυκαλίζεται ότι
είναι πια «θεός»!
Ο «homo technicus» ταυτίζεται με τις άψυχες μηχανές, γίνεται «ομοούσιος» με αυτές, έχοντας ψυχρή ψυχοσύνθεση, όπως εκείνες, όπου δεν υπάρχει «χώρος» για πίστη στο Θεό, σεβασμό στον συνάνθρωπο, σεβασμό στην θεία δημιουργία!
Και όχι μόνο
τα συναισθήματα, αλλά και η ελεύθερη βούληση παύει να υπάρχει σ’ αυτόν,
λειτουργώντας ως ένας προγραμματισμένος υπολογιστής, κι αυτό, «για το
καλό» του, να μην «σφάλλει» με την «ατελή» του βούληση! Αφαιρώντας του
όμως αυτό το βασικό στοιχείο, που τον ορίζει ως ανθρώπινο ον και τον
διαφοροποιεί από την υπόλοιπη βιοποικιλότητα, τον καταργεί ως ανθρώπινο
ον και τον κατατάσσει στην κατηγορία του ρομπότ!
Δεν
χρειάζεται ειδική ικανότητα να διαπιστώσει κάποιος ότι το μέλλον της
ανθρωπότητας φαντάζει όχι απλά ζοφερό, αλλά εφιαλτικό, το οποίο θα
καθορίσουν δύο βασικοί παράγοντες, η αυτοματοποίηση όλων των ανθρώπινων
δραστηριοτήτων και η «ρομποτοποίηση» του ανθρώπου.
Με βάση αυτή την σύντομη θεώρηση της σύγχρονης τραγικής πραγματικότητας, και με οδηγό την χριστιανική ανθρωπολογία, μπορούμε να κατανοήσουμε την αυτοκαταστροφική πορεία του σύγχρονου κόσμου.
Δια της ταχύτατης διάδοσης των ιδεών, η ανθρωπότητα έχει εμποτιστεί μέχρι «μυελού οστέων» από αυτά τα κινήματα, τα οποία διαμόρφωσαν την σύγχρονη κοινωνική πραγματικότητα και το κοινωνικό γίγνεσθαι.
Ο σύγχρονος
άνθρωπος έχει πεισθεί ότι η «ρομποτοποίηση» και η αυτοματοποίηση είναι
πια μονόδρομος και το μόνο που έχει να κάμει είναι να συμβιβαστεί με τη
νέα αυτή πραγματικότητα.
Όσοι γνωρίζουν από την πορεία και την εναλλαγή των ανθρωπιστικών μοντέλων στην ιστορία της ανθρωπότητας, μπορούν να καταλάβουν ότι ο «μετανθρωπισμός» είναι η «φυσική» εξέλιξη του «Ευρωπαϊκού
Διαφωτισμού»,
του άθεου ουμανισμού, ο οποίος αποτελεί την πρώτη απόπειρα αυτονόμησης
του ανθρώπου από το Θεό. Θα λέγαμε ότι ο «μετανθρωπισμός» είναι η
«ολοκλήρωση», ο «θρίαμβος» του άθεου ουμανισμού, ο κήρυκας του «δευτέρου
θανάτου του Θεού» και δυστυχώς η απο-ανθρωποποίηση του ανθρώπου.
Έρχονται οι μηχανές να πάρουν τη θέση του Θεού και του ανθρώπου!
Μέσα σε αυτό το περιρρέον κλίμα μπορεί να κατανοηθεί η σύγχρονη δεινή πραγματικότητα. Ουδέποτε στο παρελθόν υπήρξε ο άνθρωπος τόσο εγωιστής, φίλαυτος και εχθρικός προς τον συνάνθρωπό του.
Δε τον χρειάζεται πλέον, διότι τον έχει αντικαταστήσει με τις πολυποίκιλες μηχανές (προσωπικό υπολογιστή, κινητό, τάμπλετ, κλπ). Δεν του είναι απαραίτητη η συζήτηση, ο διάλογος, η γνώμη του άλλου, διότι αρκείται στην «παρέα» της ψυχρής οθόνης και ικανοποιείται «συζητώντας» με τα «δεδομένα» της ηλεκτρονικής συσκευής.
Ανησυχητικό
παράδειγμα ο εμφανής απομονωτισμός των νέων, οι οποίοι απορροφώνται,
σκυμμένοι στις οθόνες των κινητών τους, απόλυτα αποκομμένοι από τον
κοινωνικό τους περίγυρο. Αληθινά δράματα εξελίσσονται σε οικογένειες
όταν κάποιοι γονείς επιχειρούν να στερήσουν, ως μορφή σωφρονισμού, την
ενασχόληση των παιδιών με τις ηλεκτρονικές συσκευές και τη σύνδεσή τους
με το διαδίκτυο.
Υπάρχει και η ακόμα πιο τραγική πλευρά του σύγχρονου κόσμου. Η καθημερινή ειδησεογραφία είναι ο αψευδής μάρτυράς της.
Ειδεχθείς ανθρωποκτονίες, σεξουαλικά εγκλήματα, γυναικοκτονίες, παιδοκτονίες, παιδεραστίες, αποπλανήσεις και αρπαγές ανηλίκων, βιασμοί γυναικών, απειλές, ληστείες, κλοπές, απάτες, καταστροφές περιουσιών από εκδικητικότητα, διάλυση οικογενειών, άσπλαχνη εγκατάλειψη παιδιών, εκτρωσιομανία, κλπ. συνθέτουν το εφιαλτικό μωσαϊκό της κοινωνία.
Κι’ ακόμα, οι
πάμπολλες πολεμικές συγκρούσεις, με ιδιαίτερη σφοδρότητα και τάση για
παγκόσμια καταστροφή με τα πυρηνικά όπλα, προμηνύουν ένα εφιαλτικό
μέλλον. Η ανθρώπινη ζωή έχει καταντήσει πολύ φθηνή υπόθεση, ίσως πιο
φθηνή και από αυτή των ζώων.
Μια πολύ ανησυχητική πτυχή αυτής της κοινωνικής εκτροπής είναι και η συνεχώς αυξανόμενη βία στα νέα παιδιά. Έχει χαθεί η παιδική αθωότητα και έχει πλημυρίσει την ψυχή τους εκδικητική μανία μέχρις εξοντώσεως των άλλων παιδιών.
Πρώτη
διδάξασα η αμερικανική κοινωνία και νεολαία, όπου εντελώς αναίτια,
«πιστολέρο» εισβάλλουν σε σχολεία και άλλους δημόσιους χώρους,
σκοτώνοντας αθώους. Κάτι ανάλογο γίνεται και στη χώρα μας, όπου το
bulling είναι καθημερινό φαινόμενο στα σχολεία, σε αθλητικούς χώρους, σε
χώρους διασκέδασης κ.α.
Ο χαμένος
ανθρωπισμός οφείλεται στην υποβάθμιση του ανθρώπου από προσωπικότητα σε
ατομικότητα. Η αποθέωση του εγώ, γεννά την καταφρόνηση του άλλου. Το
εσωτερικό κενό από αξίες γεμίζεται με απαξίες. Η κοινωνία μας είναι
ανάξια για ανθρώπους, αντάξια μόνο για κτήνη, στα οποία κυριαρχούν τα
ζωώδη ένστικτα και η κυριαρχία του ισχυρότερου.
Υποδουλωθήκαμε
στα πάθη μας και χάσαμε την ανθρωπιά μας. Περιχαρακωθήκαμε στον
εγωκεντρισμό μας, πάψαμε να είμαστε πρόσωπα και γίναμε άτομα, δηλαδή
αυτόνομες υπάρξεις. Εγκαταλείψαμε την καλλιέργεια του προσώπου και
γίναμε προωθητές του ατομισμού, ο οποίος τρέφεται με τον εγωισμό και
υπηρετεί τα πάθη, τα ταυτιζόμενα με τον κακό εαυτό μας, τον παλαιό, τον
πτωτικό, τον καταδικασμένο να πεθάνει και να θανατώσει και εμάς μαζί
του.
Ο άλλος άνθρωπος δεν είναι πια ο αδελφός του σύγχρονου ανθρώπου, η εικόνα του Θεού, ο αντικατοπτρισμός του δικού του προσώπου στο πρόσωπο του συνανθρώπου του, αλλά ο ανταγωνιστής του, ο οποίος επιβουλεύεται την ατομική του ευδαιμονία και για τούτο θεωρείται εχθρός του.
Είναι η κόλασή του, «ο άλλος είναι η κόλασή μου» διακήρυττε ο διαβόητος άθεος μηδενιστής Σαρτρ ο αποκαλούμενος και «πατριάρχης του μηδενισμού», ο κήρυκας του «θανάτου» όχι μόνον του Θεού, αλλά και του ανθρώπου.
Ο αδύναμος πρέπει να εκμηδενιστεί είχε κηρύξει ο επίσης τραγικός Γερμανός φιλόσοφος Φρειδερίκος Νίτσε, διότι παρακωλύει την υποτιθέμενη πρόοδο της ανθρωπότητας.
Αυτοί είναι οι αντιπροσωπευτικοί θεωρητικοί του «Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού», του «ανθρωπισμό» χωρίς το Θεό, ο οποίος στην ουσία, καταργεί κάθε ανθρωπιστικό ιδεώδες, διότι το θυσιάζει στον ατομοκεντρισμό, στην αποθέωση του εγώ, το οποίο βρίσκεται απέναντι από το συ και καταργεί την ισοτιμία των ανθρωπίνων προσώπων.
Στη σημερινή
αλλοπρόσαλλη εποχή μας, την εποχή της αποθέωσης του ατομικού εγώ,
ξαναγυρίσαμε στην ρωμαϊκή εποχή, όπου οι Ρωμαίοι έλεγαν «homo homini
lupus», ο άνθρωπος είναι για τον άλλο άνθρωπο αιμοβόρος λύκος.
Ο «μετανθρωπισμός», ως τραγικό σύμπτωμα και καιρών μας, δεν είναι τίποτε άλλο από την «φυσική» εξέλιξη του αποστατημένου ανθρώπου, ο οποίος αποστρέφεται την ελευθερία που του δίνει ο Θεός και αρέσκεται στην σκλαβιά της αμαρτίας, στην τυραννία των παθών του και την αποξένωση των συνανθρώπων του.
Είναι απότοκο
των δαιμονικών επαγγελιών του άθεου ευρωπαϊκού ουμανισμού, για την
βίαιη απομάκρυνση από το Θεό και συνεπώς από τον συνάνθρωπο, ο οποίος
αντικαθίσταται με τις ψυχρές και απρόσωπες μηχανές, τα «άλαλα και
μπάλαλα», που προφήτευσε ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός.
Τίθεται το ερώτημα: ποια θα πρέπει να είναι, η στάση μας μπροστά στη νέα αυτή ζοφερή κοινωνική πραγματικότητα; Έχουμε τη συναίσθηση ότι αυτή η μορφή του σύγχρονου κόσμου της απανθρωπιάς δεν έχει την παραμικρή σχέση με τα χριστιανικά μας πιστεύω;
Μπορούμε να
συνειδητοποιήσουμε ότι ο μηχανοποιημένος ετούτος κόσμος, αποτελεί τον
θρίαμβο της αποστασίας και ανταρσίας κατά του Θεού, υλοποιώντας το
αρχέγονο δαιμονικό ψέμα, για την θεοποίηση του ανθρώπου χωρίς το Θεό;
Ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός μας σύστησε να είμαστε «το φώς του κόσμου» και να λάμπουμε, φωτίζοντας, ως πόλη «επάνω όρους κειμένη» και αντικατοπτρίζοντας το φώς του Θεού «έμπροσθεν των ανθρώπων, όπως ίδωσιν υμών τα καλά έργα και δοξάσωσι τον πατέρα υμών τον εν τοις ουρανοίς» (Ματθ.5,13-15).
Με άλλα λόγια, μας ζητά να ξεχωρίσουμε τον εαυτό μας από αυτόν τον τιποτένιο κόσμο, την ανάξια ετούτη κοινωνία να λογίζεται ανθρώπινη, και να δείξουμε με το παράδειγμά μας και την προσωπική μας μαρτυρία την άλλη όψη της, την γνήσια και αληθινή. Καλούμαστε να περιφρουρήσουμε και να σώσουμε τον χαμένο ανθρωπισμό.
Να αντισταθούμε στην μηχανοποίησή μας, σώζοντας την αυθεντική μας φύση, να τύχουμε της σωτηρίας, ως Σώμα Χριστού, ενωμένοι οργανικά με τους αδελφούς μας, έχοντας ως σύνθημα το: «αδελφός υπό αδελφού βοηθούμενος ως πόλις οχυρά και υψηλή, ισχύει δε ώσπερ τεθεμελιωμένον βασίλειον» (Παροιμ.18,19).
