Θὰ ἤθελα, μ’ ὅλο τὸν σεβασμό, νὰ κάνω μία παρατήρηση ὡς πρὸς τὴν ἀπεικόνιση τοῦ Θεοῦ Πατέρα ὡς γέρου.
Κατ’ ἀρχάς, ὁ Θεὸς Πατέρας, τὸ πρῶτο Πρόσωπο τῆς Ἁγίας Τριάδος, ἀπαγορεύεται νὰ ἁγιογραφηθεῖ – ἱστορηθεῖ – ὡς ἀπεικόνιση σὲ εἰκόνα. Διότι, σύμφωνα μὲ τὴν διδαχὴ τοῦ Χριστοῦ μας, “κανεὶς δὲν εἶδε ποτὲ τὸν Πατέρα, παρὰ μόνον ὁ Υἱός, καὶ σ’ ὅποιον ὁ Υἱὸς θέλει νὰ ἀποκαλύψει”.
Σ’ ὅλες τὶς Θεοφάνιες στὴν Π. Διαθήκη, ἐμφανίζεται μόνον ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ, τὸ δεύτερο Πρόσωπο τῆς Ἁγίας Τριάδος.
Ἀκόμη καὶ στὴν περίπτωση τοῦ Παλαιοῦ τῶν Ἡμερῶν, εἶναι ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ ποὺ περιγράφεται ἀπὸ τὸν Προφήτη Δανιὴλ καὶ ὄχι ὁ Θεὸς Πατέρας. Παρόμοια ἐμφάνιση τοῦ Υἱοῦ μὲ κατάλευκα μαλλιὰ καὶ γενειάδα ἔχομε στὴν ἀρχὴ τῆς Ἀποκαλύψεως.
Στὴν Κ. Διαθήκη (Βάπτιση καὶ Μεταμόρφωση) ΔΕΝ ἔχουμε εἰκονικὴ παρουσίαση τοῦ Θεοῦ Πατέρα, ἀλλὰ ἀκούσαμε ΜΟΝΟΝ τὴν φωνή Του νὰ μαρτυρεῖ γιὰ τὸν Χριστό, ὅτι “Αὐτὸς εἶναι ὁ Υἱὸς Του ὁ ἀγαπητός, καὶ σ’ Αὐτὸν νὰ ἀκοῦμε”.
Ἑπομένως, σὲ καμία περίπτωση ΔΕΝ ἐπιτρέπεται ἡ ἀπεικόνιση τοῦ Θεοῦ Πατέρα ὡς γέρου.
Δὲν ὑπάρχει χρονικὴ διαφορὰ μεταξὺ τῶν Προσώπων τῆς Ἁγίας Τριάδος. Διότι στὸ Θεὸ δὲν ὑπάρχει χρόνος. Ὁ Ἅγιος Θεὸς εἶναι ὁ Δημιουργὸς τοῦ χρόνου, ἀλλὰ δρᾶ μέσα στὸ χρόνο μὲ τὴν δημιουργία τοῦ πνευματικοῦ καὶ ὑλικοῦ κόσμου, χωρὶς ὅμως νὰ δεσμεύεται ἢ νὰ περιορίζεται ἀπὸ τὸν χρόνο.
Ἐὰν εἰκονίσουμε τὸν Θεὸν Πατέρα ὡς κάποιον γέροντα, τότε εἰσάγουμε χρονικὴ διαφορὰ μεταξὺ τοῦ Πατέρα καὶ τοῦ Υἱοῦ. Δηλαδή, κηρύττουμε τὴν αἵρεση τοῦ αἱρεσιάρχου Ἀρείου, ὁ ὁποῖος δίδαξε ὅτι “ὑπάρχει χρόνος στὸν ὁποῖον δὲν ὑπῆρχε ὁ Υἱός”. Αὐτὴ ἡ αἵρεση καταδικάστηκε στὴν 1η Οἰκουμενικὴ Σύνοδο τὸ 325 μ.Χ.
Ἑπομένως, ΟΧΙ μόνον εἶναι μεγάλο ΛΑΘΟΣ, ἀλλὰ καὶ ΑΜΑΡΤΊΑ καὶ ΒΛΑΣΦΗΜΙΑ τὸ νὰ εἰκονίζουμε τὸν Θεὸν Πατέρα ὡς κάποιο γέρο.
Τὸν Θεὸν Πατέρα τὸν βλέπουμε μέσα ἀπὸ τὸν Υἱό, δηλαδὴ μέσα ἀπὸ τὸν Κύριον καὶ Σωτῆρα μας Ἰησοῦν Χριστόν, ὅπως διαβεβαίωσε ὁ ἴδιος ἀπαντώντας στὸν Ἀπόστολο Φίλιππο πρὶν ἀπὸ τὰ Ἅγια Πάθη Του. Ὁ δὲ Ἀπόστολος Παῦλος διακήρυξε ὅτι ὁ Υἱὸς εἶναι ἡ ἀπαράμιλλη εἰκόνα τοῦ Θεοῦ Πατέρα.
Γι’ αὐτό, ἀπευθύνω τὴν θερμὴ παράκληση πρὸς ὅλους, εἰδικὰ πρὸς τοὺς ἁγιογράφους, νὰ ἀποφεύγουν νὰ ἁγιογραφοῦν τὸν Θεὸν Πατέρα ὡς γέρο.
Ἡ μόνη καὶ κατ’ οἰκονομία ἐπιτρεπτὴ εἰκόνα τῆς Ἁγίας Τριάδος εἶναι ἡ Φιλοξενία τῶν Τριῶν Ἀγγέλων ἀπὸ τὸν Πατριάρχη Ἀβραάμ. Διότι, ἐνῷ ὁ Πατριάρχης Ἀβραὰμ ἔβλεπε τρεῖς ἄνδρες, τοὺς ἀπευθύνεται ὡς νὰ εἶναι Ἕνας, μὲ τὸ νὰ τοὺς προσφωνήσει “ΚΥΡΙΕ”. Καμία εἰκόνα τοῦ παρόντος κόσμου δὲν μπορεῖ νὰ ἐκφράσει τὴν Ἁγία Τριάδα.
Ἂς συμμορφωθοῦμε, λοιπόν, σύμφωνα μὲ τὴν Ὀρθόδοξη Παράδοση καὶ Δογματικὴ τῆς Ἐκκλησίας μας.
† Ο Μητροπολίτης Ἀντινόης
Ἐφησυχάζων Μητροπολίτης
Πατριαρχείου Ἀλεξανδρείας καὶ πάσης Ἀφρικῆς
Ἐνορία Τιμίου Προδρόμου Χώρας
Κάλυμνος
