Ο ορθόδοξος χριστιανός διαφέρει από τούς άλλους ανθρώπους και τούς χριστιανούς άλλων ψευδοεκκλησιών κυρίως στην ταπείνωση. Είναι μέγα και ακατανόητο μυστήριο η Αγία ταπείνωσις υπόδειγμα της οποίας αποτελεί Ο Θεάνθρωπος Ιησούς και Θεός μας. Κάθε ορθόδοξος δέν σημαίνει ότι είναι και ταπεινός. Ταπεινά μπορεί νά ζήσει μόνο αυτός πού έχει άμεση πνευματική συγγένεια με τόν Χριστο, την Πηγή τής ταπεινώσεως και πάσης άλλης αρετής. Και επειδή οι Χριστιανοί μας δέν γνωρίζουν πως νά συνάψουν αυτήν την πνευματική συγγένεια μέ τον Χριστόν ή δεν θέλουν διότι νομίζουν ότι χάνουν την κοσμική τους ελευθερία πού ταυτίζεται μέ την ασυδοσία και την κάθε είδους παρανομία τους, καταφεύγουν στην χριστιανική τυπολατρεία.
Αυτή η ομάδα χριστιανών μας είναι η μεγαλύτερη και δείχνει πόσο επιφανειακά και ανεύθυνα διέρχονται τις ημέρες της ζωής τους. Γι αυτούς Ο Χριστός και η Εκκλησία Του δέν είναι το κέντρο της ζωής τους αλλά μια άλλη ευκαιρία τρόπου ζωής χωρίς απαιτήσεις πολλές και υποχρεώσεις. Δεν φροντίζουν πως θα σωθούν αλλά πως θα δοξασθούν, έστω και μέσω του θρησκευτικού τους μανδύα. Στόχος τους δέν είναι η κάθαρση από τα πάθη και τις αμαρτίες αλλά η συμμετοχή τους ενεργά και πρακτικά σε κάθε τί το κοσμικό και εφάμαρτο και ταυτόχρονα μια τυπική θρησκευτική επικοινωνία όχι από θεϊκή αγάπη, αλλά για νά διατηρούν πρός τούς αλλους τό "καλούπι" του θρησκευόμενου ανθρώπου. Έτσι θα επαυξανουν τούς πόντους της κοινωνικής τους καταξίωσης και υπεροχής απέναντι αυτών πού τό παίζουν ωμά ώς άθεοι ή αδιάφοροι πρός τά θρησκευτικά θέματα.
Ο τυπολάτρης χριστιανούς ξέρει να κρύβεται για να δίνει αλάνθαστη προς τους άλλους την εντύπωση ότι είναι λίαν ευσεβής και ευλαβής χριστιανούς. Δεν τόν ενδιαφέρει τό κήρυγμα της Εκκλησίας για την σωτηρία του, αλλά τι θα πει ο κόσμος γι αυτόν. Και ο αγώνας του είναι όχι πως θα σωθη, αλλά πως θα δοξασθη. Πώς να κρύψει την γύμνια της ψυχής του και να μη καταδικασθη από το κοινόν. Κι αυτή η υποκριτική ζωή του είναι ένας φραγμός για μία ειλικρινή έν Χριστώ ζωή. Είναι μια αγχόνη πού τόν πνίγει περισσότερο και θα τον οδηγήσει τελικά στην απώλεια της ψυχικής του σωτηρίας και θα ακούσει από τόν Χριστό μας εκείνη την ημέρα: Δεν σε γνωρίζω. Υπάγει στο πυρ το αιώνιο. Ειθε να μας φωτίσει ο Χριστός και να μας αποκαλύφθη. Διότι το λυπηρό είναι ότι πολύς κόσμος δέν θέλουν να σωθούν. Όσοι θέλουν όμως να σωθούν θά πρέπει να τρέξουν στόν εξομολόγο ιερέα. Και θα μείνουν για πάντα μαζί του μέ υπακοή και έτσι θα σώσουν τις ψυχές τους. Άλλος τρόπος σωτηρίας μας δέν υπάρχει.
Πάλι με ρώτησαν τί σημαίνει εσχάτη ταπείνωσις. Δεν μπορούσα να απαντήσω. Τότε θυμήθηκα ένα διάλογο, όταν μπήκα δόκιμος σ ένα Μοναστήρι. -Γέροντα, ρώτησα ένα μοναχό μέ 60 χρόνια στο Άγιον Όρος, τί ωφελήθηκες τόσα χρόνια στο Όρος; Και μου απήντησε: Τίποτε. Μόνο πιστεύω ότι Είμαι άξιος αιωνίου κολάσεως. Και τότε θυμήθηκα τα λόγια του Χριστού μας προς τον τότε νεαρον αγωνιστή όσιο μοναχό Σιλουανό της Μονης του Ρωσσικού: Κράτησε τόν νού σου στον Άδη και μη απελπίζου.
Ἀπό π. Δαμασκηνό Γρηγοριάτη. 10-1-2021.
Μέ τήν εὐλογία τοῦ πατρός Δαμασκηνοῦ Γρηγοριάτου
