Ο σατανάς δεν έχει δύναμη και άδεια να εξουσιάζει, να απατά ή να βιάσει την θέληση του ανθρώπου προς την αμαρτία. Αυτός απλώς τον βάζει σε πειρασμό με διάφορα τεχνάσματα, φαντασίες και ενθυμήσεις, με τις αισθήσεις, με τις αδυναμίες της φύσεως, με τις ηδονές, με τους λογισμούς. Ο σατανάς ποτέ δεν εμφανίζεται στον άνθρωπο κατά πρόσωπο, ποτέ δεν αποκαλύπτεται άμεσα ως εχθρός του ανθρώπου, αλλά τον μάχεται κρυφά, έμμεσα ή μέσω των κακών ανθρώπων, χρησιμοποιώντας παντός είδους διαβολικά τεχνάσματα, για να μην αποκαλύπτεται ότι ο ίδιος επιθυμεί την πτώση και την απώλειά μας.
Αυτός ονομάζεται δελεαστής και πατέρας του ψεύδους, διότι με τους πειρασμούς και με τις απατηλές παγίδες μάς τραβάει στην αμαρτία. Ο σατανάς πιέζει μόνο τη θέλησή μας, υποδαυλίζει τα πάθη και τις σωματικές και ψυχικές ορμές της φύσεώς μας, δημιουργεί ευκαιρίες προς την αμαρτία, μας θυμίζει πάντοτε τις πτώσεις μας, όμως δεν του επιτρέπεται και δεν έχει άδεια από τον Θεό να μας εξαναγκάζει στην αμαρτία, διότι τότε εμείς δεν θα είχαμε καμία ενοχή, και κανείς δεν θα μπορούσε να ξεφύγει από τις παγίδες του. Αν όμως ο άνθρωπος ασθενεί με την θέλησή του, αν γλυκαίνεται με τα δολώματα του διαβόλου και αποδέχεται την αμαρτία, τότε δεν φταίει ο διάβολος, αλλά ο άνθρωπος.
Γι’ αυτό όρισε ο Θεός φύλακα άγγελο για τον άνθρωπο, για να τον βοηθήσει, του έδωσε τη χάρη του Αγίου Πνεύματος για να τον στερεώσει, ορίστηκε γι’ αυτόν Εκκλησία, εξομολόγηση, δηλαδή λουτρό καθαρισμού των αμαρτιών, και Πνευματικός, για να τον λύσει και να τον συμβουλεύει. Γι’ αυτό ορίστηκε ανταμοιβή αν νικήσει, ή καταδίκη αν νικηθεί.
Ο Θεός επέτρεψε στον διάβολο να βάζει τον άνθρωπο σε πειρασμό, για να τον κάνει πιο δυνατό στην πίστη, για να θέτει ο άνθρωπος όλη του την ελπίδα μόνο στον Θεό και όχι στις δυνάμεις του, και για να λάβει ο άνθρωπος περισσότερη ανταμοιβή από τον Θεό. Ο Θεός αφήνει τον σατανά να δελεάσει τον άνθρωπο, αλλά ποτέ δεν επιτρέπει να του φέρνει πειρασμούς πάνω από την δύναμη της πίστεώς του (Α’ Κορ. 10:13). Μόνο τον υπερήφανο και τον άπιστο τον αφήνει ο Θεός να δοκιμάζεται από τον διάβολο πάνω από τις δυνάμεις του, για να τον ταπεινώσει και να ζητήσει τη βοήθεια του Θεού και των δούλων Του. Στον άνθρωπο όμως δόθηκε δύναμη να αντισταθεί στον διάβολο, να τον νικήσει και να τον διώχνει απ’ αυτόν (Εφ. 6:1 1· 6:16· Ιακ. 4:7· Α’ Πετρ. 5:9).
Από το περιοδικό «Όσιος Φιλόθεος της Πάρου» τ. 8, Μάιος-Αύγουστος 2003, εκδ. Ορθόδοξος Κυψέλη, σελ. 16.
