Κυριακή 21 Μαΐου 2023

Ἡ ἀξία τῶν Ψαλμῶν

 

Ὁ Ἀπόστολος Λουκᾶς (κδ΄, 44) ἀνάφερει ὅτι ὁ Κύριος εἶπε πρός τούς Ἀποστόλους: «οὗτοι οἱ λόγοι οὕς ἐλάλησα πρὸς ὑμᾶς ἔτι ὤν σὺν ὑμῖν, ὅτι δεῖ πληρωθῆναι πάντα τὰ γεγραμμένα ἐν τῷ νόμῳ Μωϋσέως καὶ προφήταις καὶ ψαλμοῖς περὶ ἐμοῦ».

(:Τοὺς εἶπε ἐπίσης: Αὐτὰ τὰ γεγονότα πού βλέπετε καὶ σᾶς προκαλοῦν θαυμασμὸ εἶναι ἡ πραγ­ματοποίηση τῶν λόγων πού σᾶς εἶχα πεῖ προφητικῶς, ὅταν ἤμουν ἀκό­μη μαζί σας πρὶν σταυρωθῶ. Σᾶς ἔλε­γα δηλαδὴ ὅτι σύμφωνα μὲ τὸ προκαθορισμένο σχέδιο τοῦ Θεοῦ πρέ­πει νὰ ἐκπληρωθοῦν καὶ νὰ πραγμα­τοποιηθοῦν ὅλα ὅσα ἔχουν γραφεῖ γιὰ μένα στὸ νόμο τοῦ Μωυσῆ καὶ στοὺς προφῆτες καὶ στοὺς ψαλμούς).

Τί εἶναι οἱ ψαλμοί;

Λέγει ὁ Μέγας Βασίλειος στὴν Ὁμιλία στὸν 1ο ψαλμό:

«Τὸ βιβλίο τῶν Ψαλμῶν προφητεύει τὰ μέλλοντα· ὑπενθυμίζει τὰ παρελθόντα· θεσπίζει νόμους γιὰ τὴ ζωή· ὑποδεικνύει ὅσα πρέπει νὰ πράξουμε καὶ μὲ ἕνα λόγο εἶναι κοινὸ ταμεῖο καλῶν διδαγμάτων ποὺ προμηθεύει στὸν καθένα τὸ κατάλληλο σύμφωνα μὲ τὴ σπουδή του.

Διότι καὶ τὰ παλαιὰ τραύματα τῶν ψυχῶν θεραπεύει καὶ στὸν τραυματισθέντα ἀποδίδει γρήγορα τὴ θεραπεία· καὶ τὸ ἄρρωστο περιποιεῖται καὶ τὸ ὑγειὲς προφυλάσσει καὶ γενικῶς ξεριζώνει, ὅσο εἶναι δυνατὸ, τὰ πάθη, τὰ ὁποῖα κατατυραννοῦν ποικιλοτρόπως στὴ ζωὴ τὶς ψυχὲς τῶν ἀνθρώπων· καὶ τοῦτο μὲ κάποια μελῳδικὴ ψυχαγωγία καὶ εὐχαρίστηση ποὺ γεννᾶ ἁγνὴ σκέψη.

Καὶ ἐὰν κανεὶς ἀπὸ ἐκείνους ποὺ γίνονται θηρία ἀνήμερα ἀπὸ τὸν θυμὸ ἀρχίζει νὰ λέγη τοὺς Ψαλμούς, ἀμέσως φεύγει ἡ ἀγριότητα ἀπὸ τὴν ψυχή του, διότι τὴν ἀποκοίμισε μὲ τὴ μελῳδία.

Ὁ Ψαλμὸς γαληνεύει τὶς ψυχές, τὶς βραβεύει μὲ εἰρήνη, καθησυχάζει τοὺς θορύβους καὶ τὰ κύματα τῶν λογισμῶν. Μαλακώνει τὴν τάση τῆς ψυχῆς γιὰ θυμὸ καὶ σωφρονίζει τὴν ἀκολασία της. Ὁ Ψαλμὸς συσφίγγει τὴ φιλία· ἑνώνει τὰ χωρισμένα· συμφιλιώνει τοὺς ἐχθρούς».

⚫ Στὸ βιβλίο «Ἑρμηνεία τῶν Ψαλμῶν, τῶν Ἐκδόσεων «ΖΩΗ» ἀναφέρεται ποῦ χρησιμοποιοῦνται οἱ Ψαλμοί: «Ἡ χριστιανικὴ Ἐκκλησία, ἀπὸ τῆς ἡμέρας τῆς ἱδρύσεώς της καὶ ἐντεῦθεν, χρησιμοποιεῖ πλουσιώτατα τοὺς ψαλμούς. Εἰς τὴν θείαν Λειτουργίαν, εἰς τὸν ὄρθρον, εἰς ὅλα τὰ μυστήρια, εἰς ὅλας τὰς ἱεράς τελετάς προτάσσει ἢ ἐντάσσει πάντοτε ψαλμούς, ἐκτὸς τῶν ψαλμικῶν στίχων, τοὺς ὁποίους ἔχει ἐνσωματώσει εἰς τὰς ἀναριθμήτους εὐχάς της. Ἀλλὰ καὶ οἱ πιστοὶ ὡς ἄτομα χρησιμοποιοῦν συχνότατα εἴτε ὡς προσευχὴν εἴτε ὡς ἱερὰν μελέτην, εἴτε ὡς εὐλαβῆ ψυχαγωγίαν, τοὺς Ψαλμούς. Αὐτὸς ἄλλωστε ὁ Κύριος πρὸς διδασκαλίαν τῶν ἄλλων, εἰς τεκμηρίωσιν τῆς θεότητός του καὶ τῆς Λυτρωτικῆς παρὰ Θεοῦ Πατρὸς ἀποστολῆς του, εἰς τονισμὸν ὅλων, τὰ ὁποῖα ἔπραττεν, ἐχρησιμοποίει Ψαλμούς, ψαλμικὸς στίχος ἦτο ἡ τελευταία φράσις, ποὺ ἐξῆλθε ἀπὸ τὸ πάντιμον στόμα του ἐπὶ τοῦ σταυροῦ,  «Πάτερ, εἰς χεῖράς σου παρατίθεμαι τὸ πνεῦμά μου» (λ΄ 6, Λουκ. κγ΄ 46). Οἱ Ἀπόστολοι εἰς τὰς διδασκαλίας των καὶ εἰς τὰ θεόπνευστα βιβλία των χρησιμοποιοῦν εὐρύτατα τούς Ψαλμούς. Οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλήσιας εἰς τὰς ὁμιλίας των, ὅπως ἐπίσης καὶ τὰ θεολογικὰ καὶ οἰκοδομητικὰ αὐτῶν συγγράμματα, διανθίζουν καὶ κατοχυρώνουν μὲ ψαλμικοὺς στίχους.

*  *  *

– Συνέβη τὸ ἑξῆς συνταρακτικό περιστατικό ὅπως τό περιγράφει ὁ Σ.Π.:

«Σκοτώνεται σὲ τροχαῖο ὁ γιὸς ἑνὸς φίλου μου θεολόγου, ἐτῶν 26.

Μετὰ ἀπὸ καιρὸ τὸν βρίσκω σ΄ἕνα Μοναστήρι καὶ μοῦ λέει:

-Σταῦρο εἶναι ἀπίστευτο αὐτὸ ποὺ συνέβη. Τὴν πρώτη ἡμέρα τῆς κηδείας τοῦ παιδιοῦ μου ἔδωσα ἐντολὴ σὲ ὅλους τοὺς φίλους μου νὰ διαβάσουν μέχρι τὴ ταφὴ τὸ ψαλτήρι τοῦ Βασιλέως καὶ Προφήτου Δαυϊδ.

Τὴν ἄλλη μέρα ἐμφανίζεται ὁ γιός μου, στὸν ὕπνο μου, καὶ μοῦ λέει: Μπαμπὰ μὲ ἔσωσες μὲ τὸ ψαλτήρι. Οἱ δαίμονες στέκονταν 200 μ. μακριά μου καὶ δὲν τολμοῦσαν νὰ πλησιάσουν καὶ νὰ μὲ ἀπειλήσουν, ὅσο ἐσεῖς διαβάζατε τὸ ψαλτήρι.

Ὁ φίλος μου θεολόγος, ὁ πατέρας τοῦ παιδιοῦ, ἦταν ἕνα ἀστέρι καὶ διαμάντι στὴν πνευματικὴ ζωὴ πού, ὅταν κάποτε τὸν ἐπισκέφθηκα στὴν πατρίδα του, ἔμαθα ὅτι ἦταν ἐπίσκεψη στὸ Νοσοκομεῖο γιὰ ἕνα συγγενικό του πρόσωπο.

Πῆγα στὸ Νοσοκομεῖο καὶ τὸν βρῆκα καὶ ὅταν μὲ εἶδε ἐφάρμοσε αὐτὸ ποὺ λέγει στὴν Ἁγία Γραφή:

”Ἐπιπεσών ἐπὶ τὸν τράχηλον κατεφίλει αὐτόν.” Μὲ ἀγκάλιαζε καὶ μὲ φιλοῦσε. Τόσο ἁγνὸς ἦταν. Ἔκλαιγε ἀπὸ τὴ χαρά του γιὰ τὴν ἐπίσκεψη αὐτή».

⚫ Κάποτε ὁ Ἅγιος Παΐσιος εἶπε στὴν παρέα στὸ ἀρχονταρίκι του: «Τώρα πάω γιὰ νὰ χρησιμοποιήσω τὸ πολυβόλο».  Τί ἦταν τὸ πολυβόλο; Οἱ ψαλμοί.

⚫ Συγκίνηση καὶ βαθιὰ ἐντύπωση γεννιέται μέσα στὴν ψυχή μας βλέποντας τὴ χριστιανικὴ ἀγάπη καὶ τὸ γνήσιο πατρικὸ ἐνδιαφέρον ποὺ εἶχε ὁ Ἅγιος Ἀρσένιος γιὰ τοὺς πονεμένους ἀνθρώπους.

Ἀναφέρει σχετικὰ ὁ Γέροντας Παΐσιος: «Εἶναι ἀλήθεια ὅτι ὁ Πατήρ, ὅπου περνοῦσε καὶ τοῦ ἔφερναν ἀρρώστους, γιὰ νὰ τοὺς διαβάση, ποτὲ δὲν ἐξέταζε ἂν ὁ ἄρρωστος εἶναι Χριστιανὸς ἢ Τοῦρκος, ἀλλὰ ἀπὸ ποιὰ ἀρρώστια πάσχει, γιὰ νὰ βρῆ τὴν ἀνάλογη εὐχή. Καὶ αὐτὴ ἡ ἀγάπη ἐκδηλωνόταν περισσότερο μέσα ἀπὸ τὴν προσευχὴ καὶ τὶς πατρικὲς εὐχὲς ποὺ ἀνέπεμπε, χρησιμοποιώντας κάθε Ψαλμό, ἀναλόγως τῆς ὁποιασδήποτε παρουσιαζόμενης ἀνάγκης καὶ προβλήματος ποὺ ἀντιμετώπιζε ὁ κάθε ἄνθρωπος.

Γιὰ τὸν Ὅσιο Ἀρσένιο τὸ καθένα πρόβλημα τῶν ἀνθρώπων, ἀκόμη καὶ τὸ πιὸ μικρό, ἦταν σημαντικὸ καὶ δὲν ἔδειχνε περιφρόνηση σὲ κανένα. Ἐπειδὴ ὅμως οἱ περιπτώσεις τῶν ἀσθενῶν καὶ τῶν προβλημάτων ἦταν πάρα πολλές, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ μὴ βρίσκη στὸ Εὐχολόγιο τὴν ἀνάλογη εὐχή, εἶχε πάρει τοὺς Ψαλμοὺς ἀπὸ τὸ Ψαλτήρι καὶ τοὺς χρησιμοποιοῦσε γιὰ τὴν ἑκάστοτε περίπτωση». Καὶ ἔτσι γιάτρευε τοὺς ἀσθενεῖς.