6. Ἡ προθεσμία τῆς καθαρότητος (ἡ ἀσκητική ἀγωγή) ἔχει δύο ἡλικίες καί καθιερώθηκε νά ἔχη τό ὄνομα ἁγνεία. Ἡ ἀσκητική περίοδος περιέχει τήν ἐνεργό καθαρότητα, στήν ὁποία εἰσέρχονται ὅλες οἱ ἀσκήσεις ἐκ μέρους τοῦ ἀνθρώπου καί ἡ παθητική (ἀνενεργός) καθαρότης τῆς φύσεως ἀπό τά πάθη ἐκ μέρους τῶν δυνάμεων τοῦ ἀνθρώπου, τήν ὁποία ἐπιτελεῖ ὁ Ἴδιος ὁ Θεός. Αὐτός εὐτρεπίζει καθαρόν τόπον σ᾿ αὐτούς πού Τόν ἀναζητοῦν μέ ἀγάπη, ἀλλά οἱ δυνάμεις τους δέν ἐπαρκοῦν γι᾿ αὐτό τό ἔργο καί τότε αὐτοί πρέπει νά κοπιάσουν γιά νά φθάσουν στήν ὑπέρ φύσιν καθαρότητα καί νά κατοικήση σ᾿ αὐτούς μέ δόξα ὁ ὑπέρ φύσιν Θεός.
7. Ἡ φάσις κορυφῆς τῆς ἀσκήσεως καί τό βάθος τῆς πνευματικῆς βιοτῆς ὀνομάζεται φωτισμός. Σ᾿ αὐτή τήν φάσι, τά χαρίσματα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, λαμβανόμενα ἀπό τό Βάπτισμα ἐκδηλώνονται σ᾿ ὅλη τους τήν πληρότητα καί ἐνισχύουν τήν ψυχή μπροστά στίς μεγαλύτερες δοκιμασίες της. Σ᾿ αὐτή τήν φάσι μπορεῖ νά ἐμφανισθοῦν αὐταπάτες γιά δῆθεν ἐξαιρετικά χαρίσματα καί ὅποιος τά ἔχει αὐτά, τόν συμβουλεύουμε νά μή τά ἀφήση νά ἑδραιωθοῦν στήν καρδιά του, διότι, ὄχι μόνο δέν προχωρεῖ μέσῳ αὐτῶν, ἀλλά μπορεῖ νά χάση καί κάθε πνευματικό του ἀγώνισμα. Αὐτή ἡ ὁδός γίνεται ὅλο καί περισσότερο λεπτή καί πρέπει νά τά ἀπαρνῆσαι τελείως ὅλα.
8. Ἡ ἄσκησις ἔχει καί ἕνα χριστολογικό χαρακτῆρα. Στίς ἀσκήσεις δέν εἶναι μόνος του ὁ ἄνθρωπος, εἶναι παρών καί ὁ Χριστός. Στίς προσπάθειές μας εἶναι παροῦσα καί ἡ προσπάθεια τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως τοῦ Χριστοῦ.
9. Ἕνα μέρος τῆς ἀσκήσεως τῶν ἀρχαρίων εἶναι νά ἀποξηράνουν τίς πηγές τῶν παθῶν ἀπό τῆν γῆ τῆς καρδίας, καθώς ἐπίσης καί ἡ φροντίδα τους νά μήν ἀνυψώσουν τόν νοῦ τους στόν αἰθέρα τοῦ θελήματός τους, διότι ἐκεῖ κτυποῦν οἱ μεγάλες φουρτοῦνες καί σπάζουν τά νοερά φτερά.
Ὁ καιρός τῆς ἀσκήσεως γιά μερικούς εἶναι πολύ μικρός, γιά ἄλλους πολύ μακρύς, γιά ἄλλους εὐκολώτερος καί γιά ἄλλους δυσκολώτερος καί γιά πολλούς ἄλλους εἶναι ὁλόκληρη ἡ ζωή τους. Ἀλλά γι᾿ αὐτούς πού δέν κρίνουν κανένα, ὁ Σωτήρ λέγει ὅτι, χωρίς ἄσκησι μπαίνουν κατ᾿ εὐθεῖαν στόν παράδεισο. (Λουκ.6,37).
ΜΑΚΑΡΙΣΤΟΥ ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΑΡΣΕΝΙΟΥ ΜΠΟΚΑ ΡΟΥΜΑΝΟΥ ΙΕΡΟΜΟΝΑΧΟΥ (+1910-1989) «ΜΕΓΑΣ ΚΑΘΟΔΗΓΟΣ ΨΥΧΩΝ», ΑΠΑΝΘΙΣΜΑ ΣΟΦΩΝ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΩΝ ΛΟΓΩΝ ΣΕ 500 ΚΕΦΑΛΑΙΑ, ΜΕΤΑΦΡΑΣΙΣ - ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ Μον. Δαμασκηνός Γρηγοριάτης.
Μέ τήν εὐλογία τοῦ πατρός Δαμασκηνοῦ Γρηγοριάτου
