Τὸ 2015, καλοί μου φίλοι, τὸ διεθνοῦς κυκλοφορίας περιοδικὸ «Economist» εἶχε ὡς ἐξώφυλλο τὴ γῆ νὰ εἶναι κατακλυσμένη ἀπὸ ὀθόνες «ἔξυπνων» κινητῶν καὶ τίτλο «Ὁ πλανήτης τῶν smartphones»! Στὴ συνέχεια στὸ σχετικὸ ἀφιέρωμά του ἀνέφερε ὅτι αὐτὰ ἔχουν τὴν μεγαλύτερη αὔξηση πωλήσεων ἀπ’ ὅλες τὶς ἠλεκτρονικὲς συσκευές, ὅτι τὸ 2014 αὐτὲς ξεπέρασαν τὰ 2 δισεκ. καὶ προέβλεψε ὅτι τὸ 2020 τὸ 80% τῶν ἐνηλίκων τοῦ πλανήτη θὰ διαθέτει ἕνα ἀπ’ αὐτά. Ἆραγε τί συμβαίνει σήμερα; Μήπως ἄρχισε νὰ σημειώνεται τὸ ἀντίθετο ἀκριβῶς; Καὶ γιὰ ποιοὺς λόγους συμβαίνει αὐτό; Τὸ φαινόμενο εἶναι ὁπωσδήποτε ἄξιο προβληματισμοῦ. Ἀξίζει νὰ τὸ δοῦμε …
* * *
Εἶναι ἀλήθεια ὅτι ἡ αὐγὴ τοῦ «πλανήτη τῶν smartphones», ἦρθε στὶς ἀρχὲς τοῦ 2007, τότε ποὺ ὁ γνωστὸς Steve Jobs συνιδρυτὴς καὶ ἐπικεφαλῆς τῆς Apple, κρατώντας μία συσκευὴ ποὺ δὲν ἦταν μεγαλύτερη ἀπὸ μία σοκολάτα, εἶπε στὸ κοινὸ ποὺ τὸν παρακολουθοῦσε: «Σᾶς ὑπόσχομαι ὅτι αὐτὸ θὰ ἀλλάξει τὰ πάντα»! Ἔτσι μᾶς προέκυψε τὸ iPhone, μὲ τὸ ὁποῖο ξεκίνησε τεχνολογικὰ καὶ ὁ 21ος αἰώνας.
Εἶναι ἀλήθεια, ἐπίσης, ὅτι ἡ συσκευὴ αὐτὴ ἦταν ἐξαιρετικὰ πρωτότυπη καὶ πρακτική, καὶ γιὰ τοῦτο σαφῶς δελεαστικὴ γιὰ ὅλους, ἰδιαίτερα μάλιστα γιὰ τοὺς νέους. Καὶ τοῦτο γιατί τὸ μικρό της μέγεθος, ἀλλὰ καὶ ἡ ἱκανότητά της νὰ συνδέεται μὲ τὸ διαδίκτυο, τὴ μετέβαλε σὲ ἀληθινὸ προσωπικὸ ὑπολογιστὴ καὶ μάλιστα τῆς τσέπης αὐτὴ τὴ φορά. Ἔτσι βρῆκε τεράστια ἀπήχηση στὸ παγκόσμιο κοινό, ἰδιαίτερα στὴν παγκόσμια νεολαία, ὅταν μάλιστα αὐξάνουν ἀκατάπαυστα καὶ οἱ τεχνολογικές της δυνατότητες.
Εἶναι ἀλήθεια, ἐπιπλέον, ὅτι καιρὸ τώρα ἔχει ἀρχίσει νὰ ἐμφανίζεται μία σαφὴς ἀντιστροφὴ τῶν πραγμάτων. Ἀκόμη καὶ οἱ νέοι, ὅσο περίεργο καὶ ἀπίστευτο καὶ νὰ ἀκούγεται αὐτό, προτιμοῦν ὅλο καὶ πιὸ πολὺ σήμερα τὰ «χαζὰ» ἀπὸ τὰ «ἔξυπνα» κινητά, δηλαδὴ ἐκεῖνα ποὺ ἀγόραζαν ὅλοι στὰ τέλη τῆς δεκαετίας τοῦ ’90!!!
* * *
Στὸ σημεῖο αὐτὸ κρίνεται σκόπιμο νὰ δοῦμε κάποια στοιχεῖα, ποὺ δείχνουν καθαρὰ τί ἀκριβῶς συμβαίνει μὲ τὰ «ἔξυπνα» κινητά, πρὶν ἐξετάσουμε γιατί παρατηρεῖται αὐτὴ ἡ ἀντιστροφὴ τῶν πρα-γμάτων. Ἀπ’ ὅσα θὰ παρατεθοῦν κρίνεται ἐξαιρετικὸς ὁ τίτλος «Ὁ πλανήτης τῶν smartphones», τοῦ ἐν λόγῳ περιοδικοῦ, καθόσον ἀπηχεῖ τὴν πραγματικότητα! Ἔχουμε λοιπόν:
• Ἡ πρόσβαση στὸ διαδίκτυο γίνεται πλέον σὲ μεγάλο βαθμὸ μέσῳ τῶν «ἔξυπνων» κινητῶν. Μάλιστα αὐτὸ γίνεται ἀπ’ τὸ 60% τοῦ παγκόσμιου πληθυσμοῦ!
• Οἱ παγκόσμιες καταναλωτικὲς δαπάνες γιὰ προϊόντα τεχνολογίας ἀνέρχονται στὰ 1,4 τρισεκ. δολλάρια, τὸ δὲ 96% αὐτῶν ἀφορᾶ προσωπικοὺς ὑπολογιστές, κινητὰ τηλέφωνα καὶ ὑπηρεσίες κινητῆς τηλεφωνίας!
• Τὸ μεγαλύτερο μέρος αὐτῶν ἔχει νὰ κάνει μὲ τὴν «ψυχαγωγία» μέσῳ τῶν «ἔξυπνων» κινητῶν, δηλαδὴ τὸ ἄκουσμα μουσικῆς, τὴν ἐπεξεργασία καὶ τὸ μοίρασμα φωτογραφιῶν καὶ βίντεο, τὰ online παιχνίδια καὶ τὴν παρακολούθηση τηλεοπτικῶν ἐκπομπῶν, βίντεο καὶ ταινιῶν!
• Οἱ συνδρομητὲς τῆς κινητῆς τηλεφωνίας εἶναι 5,5 δισεκ. παγκοσμίως, τὸ δὲ 75% αὐτῶν διαθέτει «ἔξυπνο» κινητό!
• Πάνω ἀπὸ 3,5 δισεκ. ἄνθρωποι τοῦ πλανήτη χρησιμοποιοῦν τὰ κοινωνικὰ δίκτυα, ἐκ τῶν ὁποίων τὰ 3,4 δισεκ. συνδέονται μὲ αὐτὰ ἀπὸ τὶς φορητές τους συσκευές, κυρίως δὲ μὲ τὰ «ἔξυπνα» κινητά!
• Μὲ τὰ «ἔξυπνα» κινητὰ γίνεται πρόσβαση στὸ ἀποκαλούμενο «ἔξυπνο» σπίτι (κλιματιστικά, φωτιστικά, πόρτες, πλυντήρια, φούρνους κ.λπ), στὴν «ἔξυπνη» γεωργία (ποὺ ποτίζει ἀκόμη κανεὶς καὶ τὸ χωράφι του μὲ τὸ κινητό!), στὴν «ἔξυπνη» πόλη (ἔχουμε ἀναφερθεῖ σὲ αὐτὲς σὲ ἄλλο κείμενό μας), τὶς «ἔξυπνες» συναλλαγὲς (ὑπάρχουν ἤδη 1,35 δισεκ. τραπεζικοὶ λογαριασμοὶ σὲ κινητά, μέσῳ τῶν ὁποίων διακινοῦνται 1 τρισεκ. δολλ.) κ.λπ.!
• Στὴν παρατηρούμενη μεγάλη ἄνθιση τοῦ ἠλεκτρονικοῦ ἐμπορίου, τὰ «ἔξυπνα» κινητὰ ἔχουν πλέον τὴν 1η θέση!
• Τὸ 1/5 τῆς παρακολούθησης τηλεόρασης καὶ βίντεο ἤδη γίνεται μέσῳ αὐτῶν!
• Στὶς ἡλικίες τῶν 16-19 ἐτῶν ἡ παρακολούθηση αὐτὴ ἔφθασε τὶς 33 ὧρες τὴν ἑβδομάδα τὸ 2020, ἀπὸ 23 ὧρες ποὺ ἦταν τὸ 2010!
• Οἱ ἐπενδυτὲς ὅλο καὶ τοποθετοῦνται στὶς μετοχὲς τῶν παγκόσμιων τεχνολογικῶν κολοσσῶν, ὅπως τῆς Apple, ἀκόμη καὶ μὲ τὸ σκεπτικὸ ὅτι οἱ χρῆστες iPhone «κολλᾶνε» μὲ τὶς συσκευές τους!
• Εἰδικὰ γιὰ μᾶς τοὺς Ἕλληνες οἱ σχετικὲς ἔρευνες δείχνουν ὅτι τὰ «ἔξυπνα» κινητὰ τὰ ἔχουμε γιὰ 13 ὧρες μαζί μας, τὸ δὲ 27% τὰ χρησιμοποιεῖ γιὰ 3-4 ὧρες!
Δὲν εἶναι τυχαῖο, λοιπόν, ποὺ μέσῳ τῶν «ἔξυπνων» κινητῶν διαχειριζόμαστε ὅλο καὶ πιὸ πολὺ μεγάλα κομμάτια τῆς ζωῆς μας (ἐπικοινωνία, διασκέδαση, συναλλαγὲς κ.λπ.) γι’ αὐτὸ καὶ ἡ ἐξάρτησή μας ἀπ’ αὐτὰ δὲν θὰ παύσει νὰ ὑφίσταται.
* * *
Ὡστόσο ἔχει ἤδη ἀρχίσει μία πρωτάκουστη καὶ σαφῶς ἄξια προβληματισμοῦ ἀντιστροφὴ τῶν πραγμάτων. Ἀναλυτικότερα:
• Κάθε τόσο ἔρχονται στὸ φῶς δημοσιεύματα μὲ τίτλους σὰν αὐτούς: «Ἦρθε ἡ ἀρχὴ τοῦ τέλους τοῦ smartphone;», «Ἡ νέα τάση στὰ smartphones: Δὲν ἀγοράζονται!», «Σὲ κορεσμὸ ἡ ἀγορὰ τῶν smartphones», «Ἡ ἀγορὰ τῶν smartphones ἐπέστρεψε στὰ ἐπίπεδα τοῦ… 2014»!, «Τὰ “χαζὰ” κινητὰ ἡ λύση γιὰ ἀποτοξίνωση ἀπὸ τὰ social media» κ.λπ. κ.λπ.
• Σ’ ἕνα ἀπ’ αὐτὰ τὰ δημοσιεύματα μὲ τίτλο «Ἀπὸ τὰ “ἔξυπνα” στὰ … “χαζὰ” κινητά!», διαβάσαμε γιὰ περιπτώσεις νέων, ὅπως τῆς 17χρονης Βρετανίδας Ρόμπιν Γουέστ, ποὺ ἀποτελεῖ καὶ τὴν ἐξαίρεση μεταξὺ τῶν συνομηλίκων της, καθ’ ὅσον δὲν χρησιμοποιεῖ «ἔξυπνο» κινητό! Ἀντὶ νὰ παρακολουθεῖ ἐφαρμογές, ὅπως τὸ TikTok καὶ τὸ Instagram, ἐκείνη προτιμᾶ τὸ λεγόμενο «χαζὸ τηλέφωνο»!!
• Ἀλλὰ δὲν εἶναι ἡ μόνη. Σύμφωνα μὲ ἐπιστημονικὴ ἔρευνα ποὺ ἔγινε στὴ Βρετανία σὲ 11.000 ἐφήβους ἀπὸ τὸ Ἰνστιτοῦτο Ἐπιδημιολογίας καὶ Ὑγείας τοῦ Πανεπιστημιακοῦ Κολλεγίου τοῦ Λονδίνου (UCL) καὶ δημοσιεύτηκε στὸ ἰατρικὸ περιοδικὸ «EClinical Medicine», τὸ 10% τῶν ἀγοριῶν καὶ τὸ 4% τῶν κοριτσιῶν δὲν χρησιμοποιεῖ καθόλου τὰ μέσα κοινωνικῆς δικτύωσης κι ἔτσι δὲν χρησιμοποιοῦν τὰ «ἔξυπνα» κινητά!
• Μία ἄλλη μελέτη ποὺ ἔγινε τὸ 2021 στὴ Βρετανία ἔδειξε ὅτι 1 στοὺς 10 χρῆστες κινητῶν τηλεφώνων ἔχουν «χαζὰ» κινητά!
• Τὸ 2018 (δηλαδὴ μία 10ετία μετὰ τὴν ἀνακάλυψη τοῦ iPhone) παρουσιάστηκε γιὰ πρώτη φορά πτώση στὶς πωλήσεις! Τότε ἡ Ἔιμι Γουέμπ, ἱδρυτὴς τοῦ «Future Today Institute», ἔγραψε γιὰ τὴν «ἀρχὴ τοῦ τέλους τῶν smartphones»!
• Μέχρι τότε ὑπῆρχε ἐτήσια ποσοστιαία αὔξηση, ὅμως αὐτὴ ἄρχισε νὰ εἶναι σὲ συνεχῆ πτώση ἀπὸ τὸ 2011!
• Τὸ 2016 οἱ Εὐρωπαῖοι ἄλλαζαν τὸ «ἔξυπνο» κινητό τους κάθε 30 μῆνες, τώρα αὐτὸ γίνεται κάθε 40 μῆνες! Στὶς ΗΠΑ αὐτὸ γινόταν τὸ 2016 κάθε 17 μῆνες, τώρα αὐτὸ γίνεται κάθε 24 μῆνες!
• Σύμφωνα μὲ ἔκθεση τῆς Euler Hermes, μητρικῆς τοῦ ἀσφαλιστικοῦ κολοσσοῦ Allianz, στὰ ἑπόμενα χρόνια ὁ τζῖρος τῆς ἀγορᾶς τῶν κινητῶν θὰ συρρικνωθεῖ κατὰ 134 δισεκ. δολλάρια!!!
• Τὸ 2022 παρατηρεῖται πτώση κατὰ 9% σὲ σχέση μὲ τὴν προηγούμενη χρονιὰ καὶ νὰ φθάνει στὰ ἐπίπεδα τοῦ 2014! Σύμφωνα μὲ ἔρευνα τῆς Focus Bari, εἰδικὰ γιὰ τὴν Ἑλλάδα, 1 στοὺς 4 Ἕλληνες σταμάτησε ἐντελῶς νὰ ἀγοράζει εἴδη τεχνολογίας!
• Ἀντίθετα ἀπὸ τὸ 2017 παρατηρεῖται συνεχὴς καὶ σημαντικὴ αὔξηση τῶν «χαζῶν» κινητῶν!
• Ὅμως δὲν εἶναι μόνο τὰ «ἔξυπνα» κινητά. Ἀπὸ τὸ 2018 καταγράφεται πτωτικὴ πορεία καὶ στὰ «τάμπλετ»! Προηγήθηκε δέ, ἡ πτώση τῶν ὑπολογιστῶν (PC), ἡ ὁποία ξεκίνησε τὸ 2011! Ἐπίσης ἄρχισε νὰ παρατηρεῖται καὶ ἀποστροφὴ ἀπὸ τὰ κοινωνικὰ δίκτυα, ἕνα ἄλλο μεγάλο θέμα ποὺ θὰ δοῦμε σὲ ἑπόμενο κείμενο, ὅπως καὶ ἀπὸ πλατφόρμες ὅπως εἶναι ἡ Netflix.
* * *
Μὲ ὅλα αὐτὰ δὲν θέλουμε νὰ ποῦμε ὅτι τὰ τεχνολογικὰ προϊόντα καὶ μάλιστα τὰ «ἔξυπνα» κινητὰ δὲν θὰ ὑπάρχουν στὴ ζωή μας. Ὅμως δείχνουν ὅτι κάτι σοβαρὸ συμβαίνει, ἄξιο προβληματισμοῦ καὶ γιὰ τοῦτο ἔρευνας. Σαφῶς ἔχει ἀρχίσει μία ἀντίστροφη τάση, ποὺ δὲν τὴν ἔσωσε οὔτε καὶ ὅσα ἔγιναν καὶ ζήσαμε μὲ τὸν κορωνοϊό. Τοὺς λόγους γιὰ τοὺς ὁποίους συμβαίνει αὐτὸ θὰ τοὺς δοῦμε στὸ ἑπόμενο φύλλο…
