«Πνευματική φαρέτρα τοῦ Ὀρθοδόξου Χριστιανοῦ»
ΒΙΟΣ ΚΑΙ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΙΕΡΟΜ. ΑΡΣΕΝΙΟΥ ΜΠΟΚΑ, ΡΟΥΜΑΝΟΥ.
«Εἴ τις θέλει ὀπίσω μου ἔρχεσθαι, ἀπαρνησάσθω ἑαυτόν καί ἀράτω τόν σταυρόν αὐτοῦ καθ᾿ ἡμέραν καί ἀκολουθείτω μοι» (Λουκ.9,23).
Ἡ ἄρνησις τοῦ κόσμου ἔχει δύο βαθμίδες. Στήν πρώτη ἀρνούμεθα τόν κόσμο ἐξωτερικά καί μέ κάθε τι μέ τό ὁποῖο εἴμεθα δεμένοι μαζί του. Στήν δεύτερη ἀρνούμεθα καί ὅλες τίς ἐσωτερικές μας διασυνδέσεις πού εἴχαμε μέ τόν κόσμο. Αὐτές εἶναι τά πάθη, οἱ φαντασίες καί ὅλες οἱ προσωπικές μας ἀδυναμίες.
Ἐάν μείνουμε στόν κόσμο, γινόμεθα ἕνα μέ τόν κόσμο. Ἐάν ὅμως θέλουμε ν᾿ ἀκολουθήσουμε τόν Χριστό, τότε πρέπει νά συμπληρώσουμε τήν ἄρνησι καί ἀπομάκρυνσί μας ἀπό τόν κόσμο μέ τήν ἄρνησι τοῦ ἑαυτοῦ μας ἀπό τίς κοσμικές του ἐξαρτήσεις. Αὐτός ὁ κόσμος εἶναι τό ἐγώ, ὁ ἐγωϊσμός, εἶναι ἡ ἀγάπη καί ὁ ἔπαινος τοῦ ἑαυτοῦ μας, εἶναι ὁ τόπος καί ὁ τρόπος τῶν ἀπολαύσεων καί ἡδονῶν. Ὁ ἐγωϊσμός εἶναι ἡ ρίζα ὅλων τῶν παθῶν. Ἐνῶ ἡ ἄρνησις τοῦ ἑαυτοῦ μας εἶναι ἡ ἀποξήρανσις αὐτῆς τῆς ρίζας καί ἡ πρώτη προϋπόθεσις πορείας ὀπίσω τοῦ Χριστοῦ.
Ἐάν ἐξέλθουμε ἀπό τόν κόσμο, λυτρωνόμεθα ἀπό τούς πειρασμούς τῆς ὁράσεως καί ἀκοῆς. Ἔτσι, ἀδυνατίζουν σταδιακῶς καί τά ἐσωτερικά μας πάθη. Ἐάν δέν ἀπομακρυνθοῦμε πλήρως ἀπό τήν δύναμί τους, πρέπει νά κόπτουμε τούς βλαστούς καί τίς ρίζες μέ τήν ἄσκησι, κάθε ἡμέρα ἀρνούμενοι συνεχῶς τήν παράλογη ἀγάπη τοῦ ἑαυτοῦ μας. Αὐτό αἰσθάνεται ἡ θνητή μας φύσις, ὅτι εὑρίσκεται ἐπάνω σ᾿ ἕνα σταυρό, ὅπου πεθαίνει συνεχῶς ὁ παλαιός μας ἄνθρωπος. Δέν ἠμποροῦμε νά βαδίσουμε στά ἴχνη τοῦ Ἰησοῦ, παρά μόνο σκοτώνοντας κάθε ὥρα τά πάθη μας.
Στήν ἀρχή, ἡ πορεία ὀπίσω τοῦ Ἰησοῦ ἔχει ἀκόμη κι αὐτό τό νόημα: Μᾶς ἀποσπᾶ ἀπό τήν φύσι τῶν παθῶν καί στήν θέσι τους βλαστάνουν οἱ ἀρετές.
Ἡ ἄρνησις τοῦ ἑαυτοῦ μας δέν εἶναι ἀδυναμία, συντριβή καί ἦττα. Ἀντιθέτως, εἶναι ἀπελευθέρωσις μιᾶς πολύ μεγάλης ψυχικῆς δυνάμεως. Πρόχειρες μαρτυρίες εἶναι οἱ ἴδιοι οἱ πειρασμοί. Ἐάν κερδίζουμε, δηλαδή συμπεριφερόμεθα ἀπέναντι σ᾿ αὐτούς σύμφωνα μέ τό Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ, αἰσθανόμεθα στήν ψυχή μία εἰρήνη καί μία ψυχική πρόοδο. Ἀφ᾿ ὅτου χάνουμε, δηλαδή συμπεριφερόμεθα ὡς ἄνθρωποι καί σύμφωνα μέ τά πάθη μας, αἰσθανόμεθα μία ταραχή, μία ἐπίπληξι τῆς συνειδήσεώς μας καί μία πνευματική πτῶσι. Ἡ ἄρνησις τοῦ ἑαυτοῦ μας ἀποδεικνύει τήν πίστι καί τήν ἀγάπη, τήν ὁποία ἔχουμε πρός τόν Ἰησοῦ μας. Ἀπ᾿ αὐτή πηγάζει μία μεγάλη ἐσωτερική κατάστασις. Ἡ ἄρνησις τοῦ ἑαυτοῦ μας εἶναι ὑπερφυσική πορεία, ἡ ὁποία μᾶς συνοδεύει σ᾿ ὁλόκληρη τήν μοναχική μας ζωή καί ἀπό τήν ὁποία ἔντονα χαρακτηρίζεται.
Μ᾿ αὐτό τόν τρόπο ξηραίνεται ἡ πηγή καί ἡ ρίζα τῶν παθῶν.
Μέ τήν εὐλογία τοῦ πατρός Δαμασκηνοῦ Γρηγοριάτου
