Σηκωνεις το σταυρο σου;

Κυριακὴ μετὰ τὴν Ὕψωσιν (Μᾶρκ. 8,34–9,1)

Του Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου

«…Καὶ ἀράτω τὸν σταυρὸν αὐτοῦ» (Μᾶρκ. 8,34)

Γιὰ τὸ σταυρό, ἀγαπητοί μου, μιλήσαμε καὶ ἄλλοτε· γιὰ τὸ σταυρὸ θὰ μιλήσουμε πάλι. Διότι τὸ νόημα τοῦ σταυροῦ εἶνε ἀνεξάν­τλητο. Δὲν εἶνε μόνο ὁ σταυρὸς ποὺ σήκωσε ὁ Κύριός μας· ἐκτὸς ἀπὸ τὸ σταυρὸ τοῦ Χριστοῦ ὑπάρχει καὶ ὁ σταυρὸς ὁ δικός μας, τὸν ὁ­ποῖο πρέπει νὰ σηκώνουμε· καὶ ἀλλοίμονο ἂν τὸν πετάξουμε ἀπὸ πάνω μας καὶ γίνουμε λιποτάκτες. Καὶ ποιός εἶνε αὐτὸς ὁ σταυρός, ποὺ καλούμεθα νὰ σηκώσουμε ὅλοι ἀνεξαιρέ­τως ὅσοι βαπτισθήκαμε εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ ἁγίου Πνεύματος; Εἶνε ὁ σταυ­ρὸς γιὰ τὸν ὁποῖο λέει σήμερα ὁ Κύριος· «Ὅσ­τις θέλει ὀπίσω μου ἀκολου­θεῖν, ἀπαρνησάσθω ἑαυτὸν καὶ ἀράτω τὸν σταυ­­ρὸν αὐτοῦ, καὶ ἀκολουθείτω μοι» (Μᾶρκ. 8,34).

* * *

«…Καὶ ἀράτω τὸν σταυρὸν αὐτοῦ»! Γιὰ νὰ ἐνταχθῇς στὴν εὐλογημένη στρατιὰ τοῦ Κυρίου καὶ νὰ τὸν ἀκολουθήσῃς, πρέπει νὰ σηκώσῃς τὸ σταυρό σου. Δηλαδή; Πρέπει νὰ πά­ρῃς τὴν ἡρωικὴ ἀπόφασι νὰ ὑπακούῃς σὲ ὅ­λες τὶς ἐντολὲς τοῦ Χριστοῦ· νὰ εἶσαι ὑπάκουος μέχρι σταυροῦ, ὅπως ἦταν ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ στὸν Πατέρα του. Νὰ προτιμᾷς τὸ θάνατο παρὰ τὴν ἁμαρτία.

Ὑπάρχει ποικιλία σταυρῶν ποὺ σηκώνουν –καὶ πρέπει νὰ σηκώνουν– οἱ φίλοι τοῦ σταυροῦ, ἄντρες καὶ γυναῖκες. Ὑπάρχουν σταυροὶ μικροὶ καὶ σταυροὶ μεγάλοι, σταυροὶ ἐλαφροὶ καὶ σταυροὶ βαρεῖς.
Σταυρὸς μεγάλος καὶ βαρὺς εἶνε καὶ ἡ ἀ­φιερωμένη ζωή, ἡ ζωὴ ἐκείνων ποὺ θέλουν νὰ ὑπηρετήσουν τὸν Κύριο ψυχῇ τε καὶ σώματι, καὶ νὰ διακονήσουν τὴν ἱεραποστολὴ τῆς Ἐκ­κλησίας. Αὐτοὶ καλοῦνται νὰ ζήσουν ζωὴ ἀγ­γελική, ἔστω καὶ ἂν φέρουν σάρκα.
Σταυρὸς ὅμως εἶνε καὶ ἡ οἰκογενειακὴ ζωή, ποὺ ἀκολουθοῦν ὅλοι σχεδὸν οἱ ἄνθρωποι. Καὶ ἡ ζωὴ αὐτή, παρ᾿ ὅλα τὰ θέλγητρά της, εἶ­νε σταυρός. Στὴν οἰκογένεια καλοῦνται ὁ ἄν­τρας καὶ ἡ γυναίκα νὰ συμβιώσουν ἁρμονικά. Αὐτὸ ὅμως δὲν εἶνε εὔκολο. Εἶνε σταυ­ρὸς νὰ ζῇς μαζὶ μ᾿ ἕναν ἄνθρωπο ποὺ ἔχει ἐ­λαττώμα­τα καὶ κακίες. Εἶνε σταυρὸς ἡ συζυγία.
Σταυρὸς εἰδικώτερα εἶνε ἡ τεκνογονία, τὴν ὁποία σήμερα δυστυχῶς ἀκόμη καὶ τὰ λεγόμενα χριστιανικὰ ἀντρόγυνα τὴν ἔχουν ἀ­πορρίψει, ἐνῷ ὁ ἀπόστολος Παῦλος διακηρύττει ὅτι ἡ γυναίκα «σωθήσεται διὰ τῆς τεκνογονί­α­ς» (Α΄ Τιμ. 2,15). Δὲν εἶνε ἁπλὸ πρᾶγμα μιὰ γυναίκα νὰ γεννήσῃ ἕνα, δύο, τρία, τέσσερα, πέν­τε, ἕξι, ἑπτὰ παιδιά. Ὄχι· εἶνε σταυρός. Ὑπάρ­­χουν Χριστιανὲς μητέρες, ποὺ προτίμη­σαν νὰ πεθάνουν γιὰ νὰ φέρουν στὴ ζωὴ ἕνα παιδί, πα­ρὰ νὰ κάνουν ἔκτρωσι, ὅπως τὶς συμ­βού­λευαν ἄθεοι γιατροί. Μάρτυρες εἶνε οἱ μητέρες αὐτές.
Σταυρὸς εἶνε καὶ ἡ ἀνατροφὴ τῶν παιδιῶν. Πολλὰ προβλήματα ἔχουν τὰ παιδιά. Φαίνον­ται ἀγγελούδια, ἀλλὰ μέσα τους κρύβουν κι αὐτὰ τὸν παλαιὸ Ἀδὰμ καὶ σιγὰ – σιγὰ τὸν ἐκ­δηλώνουν. Πονοῦν οἱ μητέρες καὶ χύνουν δά­­­κρυα ὥσπου νὰ τὰ μεγαλώσουν καὶ νὰ τὰ κάνουν ἀνθρώπους. Πονοῦν ὅμως πιὸ πολὺ ἐ­κεῖνες ποὺ δὲν θέλουν νὰ ὑπακούσουν στὸ νόμο τοῦ Θεοῦ καὶ κάνουν τὸ θέλημα τοῦ δι­αβόλου.
Σταυρὸς εἶνε καὶ ἡ πεῖνα. Ἡ νέα γενεὰ δὲν ἔχει δοκιμάσει πεῖνα· εἶνε παιδιὰ τῆς καλοπε­ράσεως. Ζοῦν ἀμέριμνοι, ἥσυχοι, ὅτι καὶ αὔ­ριο καὶ μεθαύριο θὰ ἔχουν φαγητό. Ἂς σκεφθοῦν ὅ­μως γιὰ λίγο καὶ ἐκείνους ποὺ ἔζησαν στὰ χρόνια τῆς μαύ­ρης κατοχῆς· ἐκείνους ποὺ πουλοῦσαν καὶ τὶς βέρες τους, γιὰ ν᾿ ἀγοράσουν λίγο ψωμὶ στὰ παιδιά τους…
Σταυρὸς ἡ πεῖνα, σταυρὸς ἡ φτώχεια, σταυ­­ρὸς ἡ ἀρρώστια, σταυρὸς ἡ ἀνεργία, σταυρὸς οἱ συκοφαντίες…
Σταυρὸς εἶνε καὶ ὁ διωγμὸς τῶν πιστῶν ἀ­πὸ τοὺς ἀπίστους. Ὁ σταυρὸς αὐτὸς βαίνει κλιμακωτά. Ἀρχίζει ἀπὸ ἕνα εἰρωνικὸ χαμόγελο καὶ φτάνει μέχρι τὸ φρικτὸ μαρτύριο.
Ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος ὅμως, ἐμβαθύνον­τας στὸ ζήτημα τοῦ διωγμοῦ, λέει ὅτι, καὶ ἂν ὁ Χριστιανὸς δὲν διώκεται ἐξωτερικῶς, πάν­τως διώκεται ἐσωτερικῶς· οἱ Χριστιανοὶ διώκονται διαρκῶς ἀπὸ τὰ πάθη τους. «Τύραννός ἐστι τὰ πάθη» (P.G. 60,338). Ὤ τὰ πάθη! Δὲν σ᾿ ἀφήνουν ἥσυχο οὔτε τὴν ἡ­μέ­ρα οὔτε τὴ νύχτα. Σὲ πολεμοῦν ἀγρίως. Γι᾿ αὐτὸ καλούμεθα νὰ σηκώσουμε τὸ σταυρὸ αὐτό, ἀγωνιζόμενοι σὲ ὅλη μας τὴ ζωὴ κατὰ τῶν παθῶν, ἀγωνιζόμενοι νὰ νεκρώσουμε τὸ ἐγώ μας ἀλ­λὰ καὶ τὸ κοσμικὸ φρόνημά μας.
Σταυρὸς εἶνε καὶ ἡ ἐπιθυμία τῶν ὀφθαλμῶν, ἰδίως ἡ μανία γιὰ τὴν τηλεόρασι. Κάποιοι, ποὺ ἀκοῦνε τὸ σύνθημα «Κλεῖστε τὶς τηλεοράσεις», ἀντιδροῦν· ἀλλ᾿ ὅταν σιγὰ – σιγὰ ὁ Χριστὸς πλησιάζει τὴν καρδιά τους, συμφωνοῦν ὅτι ἡ τηλεόρασι κάνει κακὸ καὶ παίρνουν ἀπόφασι νὰ τὴν κλείσουν. Ἔτσι αὐτοὶ σηκώνουν τὸ σταυρὸ τῆς ἀποχῆς ἀπὸ τὴν ὀθόνη. Τοὺς ἄλλους τί νὰ τοὺς κάνῃς; δὲν πορνεύουν μὲν μὲ τὸ σῶμα, ἀλλὰ κάθε βράδυ βλέπουν στὴν τηλεόρασι πορνεῖες καὶ μοιχεῖες καὶ ἀπάτες.
Σταυρὸς εἶνε καὶ ἡ χαλιναγώγησι τῆς ἀκο­ῆς, ὥστε νὰ μὴ δέχεται τὴ φωνὴ τοῦ διαβόλου μέσ᾽ ἀπὸ αἰσχρὰ ἀφηγήματα καὶ τραγούδια.
Σταυ­ρὸς τὰ χέρια, ὥστε νὰ μὴν ἀγγίζουν ἁ­μαρτω­λὰ πράγματα. Σταυρὸς τὰ πόδια, ὥστε νὰ μὴν τρέχουν στὰ μονοπάτια τοῦ διαβόλου. Σταυ­ρὸς ἡ σκέψι, ὥστε νὰ πολεμᾷ τοὺς κακοὺς λο­γισμοὺς καὶ τὶς φαῦλες ἐπιθυμίες.
Ἡ ζωὴ τοῦ Χριστιανοῦ εἶνε ἐσταυρωμένη. Πρέπει νὰ ἔχῃ ὑπόδειγμα τὴ ζωὴ τοῦ ἀποστόλου Παύλου, ποὺ ἔλεγε· «Ζῶ οὐκέτι ἐγώ, ζῇ δὲ ἐν ἐμοὶ Χριστός» (Γαλ. 2,20). Ἀλλ᾿ αὐτὸ νομίζε­τε ὅτι εἶνε εὔκολο; Ὁ ἱε­ρὸς Χρυσόστομος, ποὺ ἀγωνίστηκε καὶ σταύρωσε τὴ σάρκα του, ὁμολογεῖ· Ἐγὼ δὲν ­τολ­μῶ νὰ πῶ τὸ λόγο τοῦ Παύλου «Ζῶ οὐκ­έτι ἐ­γώ, ζῇ δὲ ἐν ἐμοὶ Χριστός» (P.G. 60,364· βλ. & 55,698). Βλέπετε τὴν ταπείνωσι τῶν ἁγίων; Βα­ρὺς ὁ σταυρὸς τῆς καταπολεμήσεως τῶν διαφόρων παθῶν.
Νὰ σημειώσουμε καὶ τοῦτο. Ὁ Χριστιανὸς πρέπει νὰ σηκώνῃ τὸ σταυρό του ἀ­γόγγυστα. Εἶχα διαβάσει παλιὰ ἕνα ἀνέκδοτο καὶ μοῦ ἔ­κανε ἰδιαίτερη αἴσθησι. Ἦταν, λέει, κάποια ψυχή, ποὺ γόγγυζε γιὰ τὸ σταυρό της. Θεέ μου, ἔλεγε, γιατί τόσο βαρὺ σταυρὸ σ᾿ ἐμένα;… Εἶδε τότε ἕνα ὅραμα. Βρέθηκε σὲ μιὰ πεδιάδα. Ἐκεῖ ἦταν χιλιάδες σταυροί, ἀπὸ δι­άφορα ὑλικὰ καὶ σὲ διάφορα μεγέθη. ῾Ρώτη­σε ἡ ψυχή· –Τί εἶνε αὐτά; –Εἶνε οἱ σταυροὶ τῆς ἀνθρωπότητος, τῆς ἀπάντησαν. Βλέπει τότε κ᾽ ἕνα πολὺ μεγάλο σταυρό. –Τίνος εἶν᾽ αὐτός; –Τοῦ ἀποστόλου Παύλου, τῆς εἶπαν. Εἶδε καὶ ἄλ­λους μεγάλους σταυροὺς καὶ τῆς ἐξήγησαν, ὅτι εἶνε ὁ σταυ­ρὸς τῆς Παναγίας, οἱ σταυ­ροὶ τῶν ἀποστόλων, ὁ σταυρὸς τοῦ Μεγάλου Ἀθανασίου, οἱ σταυροὶ τῶν ἁγίων καὶ τῶν μαρ­τύρων. Τέλος εἶδε καὶ ἕνα πολὺ μικρὸ σταυρό· φαινόταν σὰν παιχνιδάκι κοντὰ στοὺς ἄλλους. –Τίνος εἶνε κι αὐτός; ῥώτησε ἡ ψυχή. –Αὐτὸς εἶνε ὁ δικός σου σταυρός, τῆς εἶπαν… Δι­δάχθηκε ἔτσι, ὅτι πρέπει νὰ σηκώνῃ τὸ σταυ­ρό της εὐχαρίστως· ὅσο βαρὺς κι ἂν τῆς φαίνεται, πάν­τως εἶνε ἀσυγκρίτως μικρότερος ἀ­πὸ ἐκείνους τῶν ἀποστόλων καὶ τῶν ἁγίων.
Κάθε ἄνθρωπος ἔχει τὸ σταυρό του. Ἀλλ᾿ ὁ μεγαλύτερος ἀπ᾿ ὅλους εἶνε ὁ σταυρὸς τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ.
Λοιπόν, σταυρὸ καλεῖσαι νὰ σηκώσῃς κ᾿ ἐ­σὺ σὰν Χριστιανός. Ὁ κόσμος ἔχει τὴ γραμμή του. Ἂν κ᾿ ἐσὺ βαδίζῃς μὲ τὴ γραμμὴ τοῦ κόσμου (χορεύῃς, βλέπῃς τηλεόρασι, κάνῃς μικτὰ λουτρά, παίρνῃς διαζύγιο, τραγουδᾷς αἰ­σχρὰ τραγούδια, ἀποφεύγῃς τὴν τεκνογονία κ.τ.λ.), τότε βαδίζεις παράλληλα μὲ τὸν κόσμο καὶ δὲν θὰ συγκρουσθῇς ποτέ μαζί του. Οἱ ἄν­θρωποι τοῦ κόσμου θὰ λένε· Καλὸς αὐ­τὸς ὁ χριστιανισμός, τὸν δεχόμαστε κ᾿ ἐμεῖς… Τότε δὲν θὰ ἔχῃς κανένα σταυρό. Ἂν ὅμως θελήσῃς νὰ κάνῃς τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, ποὺ εἶ­νε ἀντίθετο καὶ κάθετο πρὸς τὸ θέλημα τοῦ κόσμου, τότε ἀπὸ τὴ σύγκρουσι αὐτὴ σχηματί­ζεται σταυρός. Ἔτσι ὁ Χριστιανὸς γίνεται σταυροφόρος καὶ ἡ ζωή του ἐσταυρωμένη.

* * *

Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί!
Ὑπάρχουν ἄνθρωποι, ποὺ ὄχι μόνο δὲν σηκώνουν κανένα σταυρό, ἀλλὰ καὶ πολεμοῦν τὸ σταυρό· τέτοιοι εἶνε π.χ. οἱ χιλιασταί.
Ὑ­πάρχουν κάποιοι λεγόμενοι Χριστιανοί, ποὺ ντρέπον­ται νὰ κάνουν τὸ σταυρό τους· δὲν σχηματίζουν ἐπάνω τους τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ, ἐνῷ ὁ Χριστὸς δὲν ντράπηκε νὰ ἐκ­τεθῇ γι᾿ αὐτοὺς γυμνὸς ἐπάνω στὸ σταυρό.
Ἐμεῖς νὰ κάνουμε μὲ πίστι τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ. Νὰ φέρουμε πάντοτε μαζί μας τὸν τίμιο σταυρό. Νὰ σηκώνουμε μὲ ὑπομονὴ καὶ χαρὰ τὸ σταυρό μας, τὸ σταυρὸ τῆς συγ­κρούσεως μὲ τὸν κόσμο καὶ τὸ φρόνημά του.
Μὲ τὸ σταυρὸ νὰ βαδίζουμε. Ἔτσι τέ­λος θὰ νικήσουμε καὶ θ᾿ ἀποδείξουμε, ὅτι ὁ Χρι­στὸς ζῇ καὶ βασιλεύει εἰς τοὺς αἰῶνας· ἀμήν.

(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία, ἡ ὁποία ἔγινε στὴν Ἐκκλησιαστικὴ Κατασκήνωσι Πρώτης – Φλωρίνης τὴν 14-7-1988

https://www.augoustinos-kantiotis.gr/?p=97821#more-97821