Μὲ τὸ ξεκίνημα τῆς νέας σχολικῆς χρονιᾶς, καλοί μου φίλοι, ἤδη ἀκούγονται πολλὰ γιὰ τὰ προβλήματα τῆς Παιδείας. Καὶ γιὰ τὸ πῶς θὰ λυθοῦν ὅλα αὐτά! Ὅμως, κάθε χρόνο τὸ ἴδιο ἀκριβῶς δὲν γίνεται; Τὰ ἴδια δὲν λέγονται; Κι ἐνῷ κάθε φορά πολλὰ γίνονται καὶ ἀλλάζουν (ἰδιαίτερα ὅταν ἀλλάζει ὁ Ὑπουργὸς Παιδείας, ὅπου ἔχουμε τὴν ἐφαρμογὴ «νέων ἰδεῶν», «νέων προγραμμάτων», «νέων πολιτικῶν», «νέων ὁραμάτων» κ.λπ.), ὡστόσο τὰ προβλήματα παραμένουν, κάποτε δὲ καὶ μεγαλώνουν ἢ καὶ πολλαπλασιάζονται.
* * *
Τίθεται, λοιπόν, εὔλογα τὸ ἐρώτημα: Στ’ ἀλήθεια ποῦ βρίσκεται τὸ βάθος τοῦ προβλήματος; Θὰ τὸ ποῦμε ξεκάθαρα. Στὸ ὅτι, καιρὸ τώρα, χρονιὰ τὴ χρονιά, ἀκόμη καὶ ἡμέρα μὲ τὴν ἡμέρα, χάνεται ἡ ἁγιότητα ἀπὸ τὰ σχολεῖα. Ἔμεινε νὰ τὴν ἔχουν μόνο κάποιοι ἐκπαιδευτικοί, λίγοι ἢ πολλοὶ ὁ Θεὸς γνωρίζει, οἱ ὁποῖοι καὶ κρατοῦν ὄρθια ἀκόμη τὴν κατάσταση. Ναί!
Πρὸς τοῦτο ἀρκεῖ νὰ ποῦμε αὐτὸ καὶ μόνο, ποὺ τονίζει ὁ ἱ. Χρυσόστομος γιὰ τὴν Παιδεία. Ὅτι, δηλαδή, «παιδεία εἶναι ἡ μετάληψη ἁγιότητας». Ὅταν ἀπὸ τὴν Παιδεία δὲν ὑπάρχει πλέον αὐτὴ ἡ μετάληψη ἁγιότητας, τότε ἀσφαλῶς ἔχουμε ὅλες ἐκεῖνες τὶς τραγικὲς καταστάσεις ποὺ ἀκοῦμε, ἀλλὰ καὶ ζοῦμε. Καὶ οἱ ὁποῖες δὲν ἐξαλείφονται μὲ τίποτα, οὔτε μὲ τὰ «νέα προγράμματα», οὔτε «μὲ τὶς νέες πολιτικὲς» κ.λπ. ποὺ προαναφέραμε.
Συμβαίνει αὐτὸ ποὺ ἔλεγε κάποτε ὁ Οὐέλινγκτον: «Ἀφαιρέστε τὸν Θεὸ ἀπὸ τὶς ἕδρες καὶ ἀπὸ τὰ θρανία καὶ θὰ ἔχετε συγκομιδὴ ἀπὸ διαβόλους»!!!
Ἀκριβῶς αὐτὸ ζοῦμε σήμερα!
Γιὰ τοῦτο καὶ ὁ Ἅγιος Γρηγόριος Θεολόγος ἐπισημαίνει: «Κάνετε τὴν παιδεία ὅπλο δικαιοσύνης (=ἁγιότητας) καὶ ὄχι θανάτου».
Εἶπαν, ἀκόμη, ὅτι «ἡ παιδεία δὲν εἶναι τίποτ’ ἄλλο, παρὰ ἡ ἐξημέρωση τῶν ἠθῶν». Καὶ πῶς μπορεῖ νὰ γίνει αὐτὴ ἡ ἐξημέρωση τῶν ἠθῶν, χωρὶς τὰ παιδιὰ νὰ μεταλαμβάνουν ἀπὸ ὅλους (γονεῖς, ἐκπαιδευτικούς, σχολεῖο κ.λπ.) τὴν ἁγιότητα; Ἀλλὰ καὶ ὅταν ὅλοι αὐτοί, οἱ φορεῖς τῆς ἀγωγῆς δηλαδή, δὲν ἔχουν ἁγιότητα, δὲν τὴν ἀναζητοῦν ἢ καὶ δὲν θέλουν νὰ τὴν μεταλαμβάνουν;
* * *
Ὁ Ἅγιος Πορφύριος, μεταξὺ τῶν πολλῶν πνευματικῶν παιδιῶν, εἶχε καὶ τὸν Γ.Π., Καθηγητὴ τῆς Καρδιολογίας τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν. Κάποτε, λοιπόν, ὁ Καθηγητὴς αὐτός, ὅπως ὁ ἴδιος ὁμολογοῦσε, ρώτησε τὸν Ἅγιο Πορφύριο τί νὰ κάνει γιὰ νὰ διδάσκει στοὺς φοιτητές του, παράλληλα μὲ τὰ πανεπιστημιακὰ μαθήματα, καὶ τὸν Χριστό.
Καὶ τί τοῦ ἀπάντησε ὁ Ἅγιος Πορφύριος; «Κοινώνησες, Γιῶργο;», «ναί, Γέροντα, μὲ τὴν εὐχή σας». «Ἔ, τότε, δὲν χρειάζεται νὰ κάνεις κάτι ἄλλο. Ἔχεις τὸν Χριστὸ μέσα σου καὶ Τὸν ἔχεις βάλει καὶ πάνω στὴν (πανεπιστημιακὴ) ἕδρα. Εἶναι Ἐκεῖνος πλέον ποὺ θὰ μιλάει μέσα ἀπὸ σένα στοὺς φοιτητές σου».
Τί σοφό!
Στ’ ἀλήθεια, αὐτὸ δὲν εἶναι ποὺ μᾶς λείπει σήμερα; Οἱ ἅγιοι γονεῖς, οἱ ἅγιοι ἐκπαιδευτικοί, τὸ ἅγιο ἐκπαιδευτικὸ σύστημα. Καὶ ὅσο αὐτὰ θὰ λείπουν, δὲν πρόκειται νὰ γίνει τίποτα τὸ οὐσιαστικὸ στὴν Παιδεία μας, οὔτε καὶ στὴν Παιδεία καμιᾶς πατρίδας.
Καὶ τί κάνει ἡ Παιδεία μας σήμερα; Μάχεται νὰ ἀποδομήσει καὶ τὰ τελευταῖα ποὺ ἀπέμειναν. Τὸ μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν, τὴν πρωινὴ προσευχή, τὸν ἐκκλησιασμὸ καὶ τὶς εἰκόνες στὶς αἴθουσες. Προκειμένου τὸ καταπεινασμένο πνευματικὰ παιδὶ νὰ μὴ βρίσκει στὸ σχολεῖο του τίποτα τὸ ἅγιο νὰ μεταλάβει.
Τί φοβερὸ στ’ ἀλήθεια!
Τελευταῖα ἔζησα τὸ ἑξῆς γεγονός: Μὲ τὴ φροντίδα τοῦ Λυκειάρχη – Θεολόγου, ἕνα Λύκειο τῆς περιοχῆς μου, ἐκκλησιάστηκε στὴν ἐνορία μας. Ἀρκετοί, ὅμως, ἀπὸ τοὺς καθηγητὲς δὲν μπῆκαν στὸν ἱ. ναό, ἀλλὰ κάθισαν ἔξω συζητώντας καὶ γελώντας, χειρότερα μάλιστα καὶ ἀπ’ τὰ παιδιά! Καὶ ὁ καημένος ὁ Λυκειάρχης – ὅπως θὰ ἔκανε στὰ παιδιά (!!!) – βγῆκε καὶ τοὺς παρεκάλεσε νὰ μποῦν στὸν ἱ. ναό !!!
Ἂν αὔριο, Θεὸς φυλάξει, τοὺς φερθοῦν ἄσχημα οἱ μαθητὲς τους (ἕνα ἄλλο μεγάλο κεφάλαιο κι αὐτό!), ποιὸς θὰ φταίει; Τὰ μνημόνια, οἱ γονεῖς, ἡ ἔλλειψη ψυχολόγων, ἡ μὴ ὕπαρξη ἀξιολόγησης κ.λπ.; Ἀλλὰ δὲν θὰ συμβεῖ αὐτό, γιατί τὰ παιδιὰ αὐτά, μὲ τὸν καλὸ Λυκειάρχη ποὺ ἔχουν, ἁγιάζονται τελικὰ …
* * *
Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος, ἔλεγε γιὰ τὸν Μέγα Ἀθανάσιο, ὅτι «ἐλάχιστα χρειαζόταν νὰ χρησιμοποιεῖ τὸν λόγο ἐξ αἰτίας τῆς διαγωγῆς του, ἡ ὁποία ἦταν ἀρκετὴ γιὰ νὰ παιδαγωγεῖ».
Ἀκριβῶς αὐτὴ τὴν ἁγιασμένη διαγωγὴ τῶν μεγάλων ἔχουν ἀδήριτη ἀνάγκη τὰ παιδιὰ σήμερα. Ποιῶν μεγάλων; Τῶν γονιῶν, τῶν ἐκπαιδευτικῶν, τῶν ὑπουργῶν, τῶν ἰθυνόντων, ἀλλὰ καὶ ὅλων μας. Γιατί ἡ Παιδεία εἶναι μεγάλο ἀγαθό, ἀπ’ τὰ πλέον μεγάλα ποὺ ἔχουμε. Καὶ ὡς τέτοιο ποὺ εἶναι, μόνο μὲ τὴν ἴδια τὴν ἁγιότητα ἐξασφαλίζεται. Μὲ τίποτε ἄλλο! Ὑπόψη ὅτι αὐτὸς ἦταν καὶ ὁ σκοπὸς τοῦ Ἁγίου Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ τότε ποὺ ἵδρυσε ὅλο ἐκεῖνο τὸ πλῆθος τῶν σχολείων στὴν ἐπικράτεια (ἕνα ἄτυπο Ὑπουργεῖο Παιδείας, θὰ λέγαμε) ποὺ πολὺ σύντομα ἔφερε καὶ τὴν ἀπελευθέρωση τῆς Πατρίδας …
Ἤ μήπως δὲν γίνεται αὐτὴ ἡ «μετάληψη τῆς ἁγιότητας», γιὰ νὰ τὰ «πλακώνει ὅλα ἡ σκλαβιά»;