Τὴν Πέμπτην 23ην Ἰουνίου ἐπὶ τῇ ἑορτῇ τῆς κοιμήσεως τοῦ Ἁγίου Μάρκου τοῦ Εὐγενικοῦ εἰς τὸν Ἱ. Ν. Ἁγ. Νεκταρίου, τῆς Π.Ο.Ε., εἰς Ν. Ἐρυθραίαν, ἐτελέσθη πανηγυρικὴ θεία Λειτουργία. Ἀνεγνώσθη τὸ κατωτέρω διαχρονικὸν κείμενον τοῦ μακαριστοῦ Ἀρχ. π. Σπυρίδωνος Μπιλάλη ἀπὸ τὸ βαρυσήμαντον βιβλίον του «ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΚΑΙ ΠΑΠΙΣΜΟΣ», ἐκδ. Ὀρθοδόξου Τύπου, διὰ τοὺς ἀγῶνας τοῦ ἄτλαντος τῆς Πίστεως, Ἁγίου Μάρκου τοῦ Εὐγενικοῦ. Ὡς αὐθεντικὸς ἀντίλαλος τῆς Ἱ. Παραδόσεως ὁ π. Σπυρίδων ἤθελε διὰ τοῦ παρόντος κειμένου νὰ ὑπογραμμίση τὸ ἑξῆς περιπεσὸν εἰς τὴν λήθην τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ φρονήματος: ἕκαστος Ἐπίσκοπος εἶναι Ἱεράρχης μὲ οἰκουμενικὴν εὐθύνην καὶ ὄχι ἁπλῶς τοῦ τοπικοῦ ποιμνίου. Αὕτη ἡ κλείς, ἡ ἀνοίγουσα τὴν Βασιλείαν τῆς Ὀρθοδοξίας καὶ κλείουσα ἔξω πᾶσαν ἐκτροπήν.
«Εἰς τὴν σύνοδον τῆς Φλωρεντίας ὁ Μᾶρκος Εὐγενικὸς ἔδωσεν ὑπέρ τῆς Ὀρθοδοξίας τὴν μεγαλυτέραν μάχην τῆς ζωῆς του. Ὁ ἀγὼν ὑπὲρ τῆς Ὀρθοδοξίας ἤρχισεν εἰς τὴν πόλιν τῆς Φερράρας καὶ Φλωρεντίας, ἀλλὰ δὲν ἔληξε, διότι ὁ Μᾶρκος δὲν ἐσάλπισεν ἁπλῶς τὸ ὄχι πρὸς τοὺς Λατίνους καὶ τοὺς προδότας τῆς Ὀρθοδοξίας, διὰ νὰ ἔχη ἤρεμον τὴν συνείδησίν του ὅτι ἐπετέλεσεν ὡς ἐπίσκοπος τὸ καθῆκον του. Ἠδύνατο ὁ Μᾶρκος, ἐπιστρέφων εἰς τὴν Ἔφεσον, νὰ περιορισθῆ εἰς τὴν διαποίμανσιν καὶ περιφρούρησιν τοῦ ποιμνίου τῆς ἐπισκοπῆς του, ἄλλως πως ὅμως ἀντελαμβάνετο τὴν ἀποστολήν του ὡς φρουροῦ τῆς Ὀρθοδοξίας. Ὅταν πάντες οἱ ἐπίσκοποι προδίδουν τὴν ἱερὰν παρακαταθήκην τῆς Ὀρθοδοξίας, ὁ ἄξιος τῆς ἀποστολῆς του ἐπίσκοπος βλέπει, πᾶσαν τὴν οἰκουμένην ὡς ποίμνιόν του καὶ ἵσταται ἄγρυπνος εἰς τὴν ἔπαλξιν τῆς Ὀρθοδοξίας, ἕτοιμος νὰ δώση τὴν μάχην πρὸς πᾶσαν κατεύθυνσιν, διότι τότε δὲν κινδυνεύει νὰ γίνη ἀλλοτριοεπίσκοπος, ἀναλαμβάνων τὴν μέριμναν πασῶν τῶν Ἐκκλησιῶν. Ἀντιθέτως, εἰς ὥραν κινδύνου τῆς Ὀρθοδοξίας, ἀλλοτριοεπίσκοπος καὶ εἰς τὴν ἰδίαν του ἐπισκοπὴν ἀποδεικνύεται ὁ ἐπίσκοπος, ὁ προδίδων τὴν ὀρθόδοξον πίστιν καὶ ἀλήθειαν, ὡς ἀλλότρια φθεγγόμενος καὶ ποιῶν. Ὁ Μᾶρκος Εὐγενικός, ἅμα τῇ ἐπιστροφῇ του ἐκ Φλωρεντίας, ἐνεσάρκωσε τὸν ἰδανικὸν τύπον τοῦ ἐπισκόπου, ὅπως τὸν περιγράφει ὁ Μ. Βασίλειος. Ἀνεδείχθη «Ἐκκλησιῶν κόσμος, στῦλος καὶ ἑδραίωμα τῆς ἀληθείας, στερέωμα τῆς εἰς Χριστὸν πίστεως, οἰκείοις ἀσφάλεια, δυσμαχώτατος τοῖς ὑπεναντίοις, φύλαξ πατρῴων θεσμῶν, νεωτεροποιΐας ἐχθρός, ἐν ἑαυτῷ δεικνὺς τὸ παλαιὸν τῆς Ἐκκλησίας σχῆμα, οἷον ἀπό τινος ἱεροπρεποῦς εἰκόνος, τῆς ἀρχαίας καταστάσεως.1
Ὁ Μᾶρκος Εὐγενικός, ἐπιστρέψας ἐκ Φλωρεντίας, ἕνα σκοπὸν ἔθεσεν ἐνώπιόν του: Νὰ ἀγωνισθῇ καὶ νὰ ἀποδείξῃ ἀντικανονικήν, ἀντορθόδοξον καὶ ἄκυρον τὴν σύνοδον τῆς Φλωρεντίας καὶ τὸν ἐν αὐτῇ ὑπογραφέντα ὑπὸ πάντων ὅρον τῆς ψευδοῦς ἑνώσεως τῶν Ἐκκλησιῶν. Τὸ «καϊαφαϊκόν» συνέδριον τῆς Φλωρεντίας ἔπρεπε πάσῃ θυσίᾳ νὰ ἀποκηρυχθῇ ἀπὸ σύμπαντος τοῦ ὀρθοδόξου πληρώματος. Ὁ γενναῖος Ἐπίκσοπος τῆς Ἐφέσου ἔθεσε τὴν σύνοδον τῆς Φλωρεντίας καὶ τὸν ἑνωτικὸν ὅρον της εἰς κρίσιν ἐνώπιον τῆς Ἐκκλησιαστικῆς συνειδήσεως τοῦ φύλακος τῆς Ὀρθοδοξίας ὀρθοδόξου λαοῦ. Πράγματι, τὸ ἡρωϊκὸν ὄχι τοῦ Μάρκου εἰς τὴν Φλωρεντίαν ἔσωσε τὸν λαὸν ἐκ τῆς πλάνης. Ὁ λαὸς μὲ τὸ ὀρθόδοξον αἰσθητήριόν του εἶδε τὸν Μᾶρκον ὡς μοναδικὸν ποιμένα τῆς Ὀρθοδοξίας. Ὁ Ἰωσήφ Μεθώνης, πολέμιος τοῦ Μάρκου, ὁμολογεῖ τὴν θριαμβευτικὴν ὑποδοχήν, τῆς ὁποίας ἔτυχεν ὁ Μᾶρκος εἰς τὴν Κωνσταντινούπολιν: «Ὁ Ἐφέσου εἶδε τὸ πλῆθος δοξάζον αὐτόν, ὡς μὴ ὑπογράψαντα καὶ προσεκύνουν αὐτῷ οἱ ὄχλοι καθάπερ Μωϋσεῖ καὶ Ἀαρὼν καὶ εὐφήμουν αὐτὸν καὶ ἅγιον ἀπεκάλουν».2 Ἄλλα τὰ κριτήρια τῶν προδοτῶν τῆς Ὀρθοδοξίας καὶ ἄλλα τὰ κριτήρια τοῦ ὀρθοδόξου λαοῦ. Οἱ προδόται εἰς τὴν σύνοδον τῆς Φλωρεντίας ἐξύβριζον τὸν Μᾶρκον ὡς «δαιμονιῶντα καὶ μαινόμενον»· ὁ λαὸς τῆς Κωνσταντινουπόλεως ὕμνει καὶ ἐδόξαζε τὸν Μᾶρκον «ὡς μὴ ὑπογράψαντα» τὴν ψευδῆ ἕνωσιν τῶν Ἐκκλησιῶν. Ἔχουν ἄρά γε ὑπ᾽ ὄψιν των τὴν ψυχολογία τοῦ ὀρθοδόξου πληρώματος ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης καὶ ὅσοι ἐκ τῶν ἐπισκόπων σπεύδουν σήμερον νὰ ἐπαναλάβουν τὸ πείραμα τῆς «οἰκουμενικῆς» ἑνώσεως τῶν Ἐκκλησιῶν…
Ὁ ἅγιος Μᾶρκος ἐκάλεσε τὸν ὀρθόδοξον λαὸν νὰ μὴ ἔχῃ οὐδεμίαν ἐκκλησιαστικὴν κοινωνίαν μετὰ τοῦ πάτα καὶ τῶν Λατίνων καὶ νὰ ἀγνοήσῃ τὴν ψευδῆ ἕνωσιν τῆς Φλωρεντίας: Φεύγετε καὶ ὑμεῖς, ἀδελφοί, τὴν πρὸ τοὺς ἀκοινωνήτους κοινωνίαν καὶ τὸ μνηνόσυνον τῶν ἀμνημονεύτων. Ἴδε ἐγὼ Μᾶρκος ὁ ἁμαρτωλὸς λέγω ὑμῖν, ὅτι, ὁ μνημονεύων τοῦ πάπα ὡς ὀρθοδόξου ἀρχιερέως, ἔνοχός ἐστι πάντα τὰ τῶν Λατίνων ἐκπληρῶσαι μέχρι καὶ αὐτῆς τῆς κουρᾶς τῶν γενείων καὶ ὁ λατινοφρονῶν μετὰ τῶν Λατίνων κριθήσεται καὶ ὡς παραβάτης τῆς πίστεως λογισθήσεται».
Σημειώσεις:
1. Μ. Βασιλειου, Ἐπιστολὴ 28, 1, «τῇ Ἐκκλησίᾳ Νεοκαισαρείας», P.G. 32, 305. 2. Ἰωσήφ Μεθώνης, P.G. 159, 992C.
