Μια Ζόμπι μέθοδος ενεργειακής «αυτοθεραπείας»
BUTOH
(Μπούτο)
Ο «ΧΟΡΟΣ ΤΟΥ ΣΚΟΤΟΥΣ»
Aποκαλείται Butoh (μπούτο) ή αλλιώς «χορός του σκότους», επειδή αγγίζει βαθύτατα την ψυχή και αφυπνίζει το πνεύμα. O ιδρυτής του, ο Hijikata Tatsumi, τον περιέγραψε χαρακτηριστικά ως «το χορό που σέρνεται προς τα έγκατα της γης». O Tatsumi, έχοντας δεχτεί πολλές διαφορετικές επιρροές, (μελέτησε και επηρεάστηκε από το συγγραφικό έργο των Jean Genet, Τhe Marquis De Sade, και Antonin Artaud’s «Theatre of Cruelty») δημιούργησε ένα περιθωριακό, παράδοξο, πρωτόγνωρο κράμα του παραδοσιακού με το avant garde και έστησε το δικό του ιδιότυπο σουρεαλισμό του σώματος: Fobidden Colors, ένα νέο είδος χορευτικής κίνησης που συνδέει τη χορογραφία με τον αυτοσχεδιασμό. Ακούγεται ακατανόητο, ίσως τρομακτικό μάλιστα, και έτσι το αντιμετώπισαν όσοι Iάπωνες είδαν την πρώτη παράσταση Butoh το 1959, με τον τίτλο «Forbidden Colors» (απαγορευμένα χρώματα). Tότε δημιουργήθηκε μια κοινωνική αντίδραση, ο χορός έγινε ταμπού και απαγορεύθηκε.
Kατά τη διάρκεια της παράστασης Butoh, οι χορευτές φαίνεται να αγγίζουν σταδιακά μια κατάσταση που μπορεί να χαρακτηριστεί μόνο ως έκσταση. O διαλογισμός και η ενδοσκόπηση που οδηγούν ένα χορευτή Butoh σε έκσταση, (υποστηρίζουν ότι) λειτουργούν θεραπευτικά για τον ίδιο, καθότι μέσα από όλη την εξάσκηση και τη συγκεκριμένη νοητική διαδικασία καταφέρνει να επικοινωνεί με τον εσωτερικό του κόσμο, αφήνοντάς τον να κατευθύνει την κίνηση. Mια σύγχρονη πολυβραβευμένη ομάδα ιαπωνικού Butoh, η «Dairakudakan», κλαίνε κατά τη διάρκεια της παράστασης λόγω συναισθηματικής φόρτισης. Kάτι τέτοιο ισχύει για τους περισσότερους χορευτές Butoh καθώς ο χορός αγγίζει ευαίσθητες χορδές και (φέρεται ότι) εκτονώνει την καταπιεσμένη ενέργεια του σώματος. 1
Στο butoh δεν είναι το υποκείμενο που χορεύει αλλά, μάλλον, αυτό που αποσύρεται, για να αφήσει κάτι άλλο να χορέψει μέσα από το σώμα…η προσπάθεια δεν είναι να ελέγξουμε το σώμα, αλλά να το παρατηρήσουμε και να το ακολουθήσουμε.2 Σύμφωνα με τον Tatsumi Hijikata, «το σώμα μας δεν μας ανήκει. Έχει τη δική του ζωή που πρέπει να μάθουμε να αφουγκραζόμαστε και να σεβόμαστε. Έτσι, δεν μπορούμε απλά να το χρησιμοποιούμε».
Στο Butoh εισέρχεστε όταν μπαίνοντας σε μια κατάσταση βαθιού στοχασμού/έκστασης αδειάζοντας το μυαλό και το σώμα. Το βλέμμα «κενό» το σώμα «κενό» και εσείς με ελάχιστο έλεγχο σε αυτό. Οι τένοντες και οι μύες είναι αυτοί που συγκρατούν πλέον τα οστά σας αλλά ο στόχος είναι να αφήσετε το Butoh να τα θέσει σε κίνηση. Το σώμα σας το φαντάζεστε σαν μια μεγάλη μαριονέτα όπου το συνολικό βάρος του σώματος κρατείτε από έναν φανταστικό γάντζο στην βάση του κρανίου ή κατά μήκος των ώμων.
Σκοπός της κένωσης του μυαλού είναι η επίτευξη μέσω της έκστασης η κίνηση του σώματος από μια ενέργεια έξω από εσάς, από μια κοσμική ενέργεια. Για να επιτευχθεί η κατάσταση έκστασης χρησιμοποιούνται τεχνικές αναπνοής έως και μια ώρα πριν το χορό και ευνοϊκά σημάδια ότι πραγματικά μπήκατε σε αυτή την κατάσταση είναι το τρέξιμο της μύτης και τα δάκρυα.
Τι όμως είναι το Butoh; «Το Butoh ενεργεί ως ριζική πρόκληση και καταλύτης για μια βαθιά και προσωπική έρευνα στο κινούμενο σώμα. Το Butoh δεν είναι για να κάνει τη μετακίνηση αλλά είναι η κίνηση. Το σώμα έτσι μπορεί να ανακαλύψει πολλές ‘πτυχές του και να επεκταθεί στο ζώο, το φυτό ή και σε κάθε είδους οντότητες». (Marie–Gabrielle Rotie, Butoh UK)
Ο Masaki Iwana μεγάλος Ιάπωνας butoh performer λέει:
Δημοσιογράφος: Πώς θα περιγράφατε το Butoh – Σώμα;
Masaki Iwana: To Butoh – Σώμα είναι το ολόκληρο σώμα πέρα από το βιοφυσικό και κοινωνικό σώμα. Το ολόκληρο σώμα περιλαμβάνει τη μνήμη κάποιου, τις σωματικές συνήθειες, την επιθυμία, την ηθική και τη μη ηθική του, τη νοημοσύνη του, τη φιλοσοφική και ψυχολογική του πλευρά, την ιστορία του ανθρώπινου όντος, τον αισθησιασμό, τον ερωτισμό, τη βία.
Δημοσιογράφος: Πώς θα μπορούσε να βοηθήσει το Butoh τις σύγχρονες κοινωνίες και τους ανθρώπους;
Μ.Ι.: Το Butoh δεν μπορεί να βοηθήσει τίποτα. To butoh πρέπει να είναι butoh. Αυτός είναι ο λόγος της ύπαρξής του. Δεν ανήκει στα πρακτικά, χρήσιμα, αποτελεσματικά πράγματα. Εάν τολμήσω να πω κάτι είναι το εξής: μέσω του butoh, μπορούμε να δούμε μια άλλη πλευρά από το συνολικό φάσμα της ζωής. Όπως τη σκοτεινή –εσωτερική – μη φωτισμένη πλευρά της, πράγματα αφημένα πίσω, εγκαταλελειμμένα τοπία.3
Σε ένα μάθημα butoh:
- Ζεσταίνουμε, χαλαρώνουμε, δυναμώνουμε το σώμα με ασκήσεις δύναμης και ευλυγισίας.
- Αδειάζουμε το μυαλό με ειδικές ασκήσεις καθαρής – άμεσης και χαλαρής ανταπόκρισης σε εξωτερικά ερεθίσματα, με στόχο την εκπαίδευση στις γρήγορες αλλά μαλακές αλλαγές.
- Ενισχύουμε την ευαισθησία και τη διεύρυνση της αντίληψης του εαυτού μέσα στο χώρο.
- Καλλιεργούμε τη φαντασία και την αφαιρετική-ποιητική πλευρά μας.
- Ανακαλύπτουμε και μαθαίνουμε να υποστηρίζουμε και να επικοινωνούμε το δικό μας χορό, αυτόν που πηγάζει από το δικό μας σώμα και τα δικά μας εσωτερικά τοπία, τη συγκεκριμένη στιγμή, στο συγκεκριμένο χώρο.
- Μαθαίνουμε να διατηρούμε τη δική μας ατμόσφαιρα χωρίς να χάνουμε την επαφή με το περιβάλλον και τους άλλους.
Εμμένοντας στο δρόμο της μη-δράσης, επαγρυπνούμε για τη μεταμόρφωση, απολαμβάνουμε τον απόηχο της κίνησης, αγκαλιάζουμε το άγνωστο και ενισχύουμε έτσι την εμπιστοσύνη στο σώμα, δηλαδή στη ζωή.4
Σε διαφημιστικό σεμιναρίου Butoh διαβάζουμε τα εξής αποκαλυπτικά:
Σεμινάριο Butoh με τον Atsushi Takenouchi
Εντατικό σεμινάριο butoh με τον Atsushi Takenouchi με θέμα «ΤΟ ΑΠΟΛΛΩΝΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΔΙΟΝΥΣΙΑΚΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ ΣΤΟ ΧΟΡΟ BUTOH» διοργανώνεται, επ’ ευκαιρίας των εμφανίσεων του πολύ σημαντικού Ιάπωνα χορογράφου και χορευτή στη χοροθεατρική παράσταση «ΔΥΤΙΚΑ ΒΗΜΑΤΑ», στο χώρο τέχνης …, την Πέμπτη …
Το yin και το yang, το φως και το σκοτάδι, το σχήμα και η ενέργεια, ο Απόλλων και ο Διόνυσος. Δύο αρχές που συγκρούονται και αλληλοσυμπληρώνονται.
Στο σεμινάριο θα εξερευνήσουμε το σώμα ως αναπνοή, κίνηση και ήχο σε σχέση με την Απολλώνια και Διονυσιακή αρχέγονη δράση.
Η δύναμη του φωτός, της συμμετρίας, της αρμονίας της υπερβατικότητας, της Απολλώνιας παρουσίας. Η δύναμη της γης, της φωτιάς, της έκστασης, της Διονυσιακής δράσης καθώς εκφράζονται στο σώμα με κίνηση και ήχο…5
Δεν είναι τυχαία η χρήση του Butoh στην αυτοαποκαλούμενη «ενεργειακή θεραπευτική». Σύμφωνα με τους «θεραπευτές» οι κινήσεις του απελευθερώνουν το chi ξεμπλοκάροντας την ροή ενέργειας με αποτέλεσμα την αυτοθεραπεία του ανθρώπου από ασθένειες κάθε είδους. Μέσα από το Butoh και την εκστατική κατάσταση που επιδιώκεται, ο άνθρωπος βρίσκεται αντιμέτωπος με τον «σκοτεινό» εαυτό του σε μια υποσυνείδητη σύγκρουση του yin με το yang ενώ ταυτόχρονα «επεκτείνεται» σε άλλες μορφές ζωής ζωικές ή φυτικές ή και άλλες «οντότητες» παραπέμποντας πιθανόν στις χαμένες συνειδήσεις των διαδοχικών μετενσαρκώσεων του χορευτή Butoh.
Όλα αυτά φανερώνουν τον επικίνδυνο δρόμο που ανοίγει η μεθοδολογία της εκστατικής συμπεριφοράς όταν έρχεται αντιμέτωπη με τον πνευματικό κόσμο. Οι αντιστάσεις μηδενίζονται και η όλη συμπεριφορά του χορευτή- Butoh λειτουργεί σαν επίκληση στον σκοτεινό πνευματικό κόσμο. Σύμφωνα με την Ορθόδοξη Πατερική διδασκαλία «Το πάν είναι η τήρησι του νου. Από εκεί γίνονται όλα. Γι’ αυτό και επιβάλλεται να έχουμε αυστηρή προσήλωσι, τήρησι και στροφή προς τον νου του. Να τον ελέγχουμε, γιατί από εκεί ξεκινούν όλα τα καλά και από εκεί μπαίνει φραγμός όλων των κακών». 6 Στον χορό Butoh ο χορευτής καλείται να επιτύχει την κένωση του μυαλού και του σώματος και να γίνει δεκτικός σε κάθε εσωτερική ή και υποσυνείδητη ορμή και να παραδοθεί στο Butoh το οποίο θα κυριαρχήσει στο σώμα του. Μέσα από Ζόμπι μεθοδολογίες ο άνθρωπος δεν μπορεί να «θεραπευθεί», να «εκτονωθεί» και να «γεμίσει τις μπαταρίες» του˙ αυτό που επιτυγχάνεται είναι η πλήρης ακυβερνησία του σώματος και της ψυχής και η παράδοση σε «άγνωστους» κυβερνήτες.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
1. http://www.vita.gr/html/ent/363/ent.2363.asp
2. http://www.shantala.gr/butoh.html
3. Μια συνέντευξη του Masaki Iwana στη Βασιλική Μπαμπίλη. http://diodos.info/mag/modules/tinycontent/index.php?id=304
4. ο.π : http://diodos.info/mag/modules/tinycontent/index.php?id=304
5. http://www.e-go.gr/timeout/article.asp?catid=18205&subid=2&pubid=2689818
6. Τήρηση του νου-γέροντος Ιωσήφ του Ησυχαστή: http://www.egolpion.com/0B1F126B.el.aspx
