«Πνευματική φαρέτρα τοῦ Ὀρθοδόξου Χριστιανοῦ»
ΠΑΝΗΓΥΡΙΚΟΙ ΛΟΓΟΙ ΤΟΥ ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΥΑΚΙΝΘΟΥ
'Ηγουμένου τῆς 'Ιερᾶς Μονῆς Πούτνα Μολδαβίας Ρουμανίας
(1924-1998)
Μετάφρασις ἀπό τά ρουμανικά π. Δαμασκηνός Γρηγοριάτης
'Αγαπητοί Χριστιανοί,
Δύο πράγματα δέν ἠμποροῦσαν νά καταλάβουν οἱ μαθητές τοῦ Κυρίου μας 'Ιησοῦ Χριστοῦ καί συγκεκριμένα: ὅτι Αὐτός ἔπρεπε νά πάθη γιά τήν σωτηρία τοῦ κόσμου καί ὅτι μετά 40 ἡμέρες ἀπό τήν 'Ανάστασί Του θά ἀναληφθῆ στούς οὐρανούς.
Καί ἐάν ὡστόσο ὁ 'Ιησοῦς Χριστός σταυρώθηκε ἀπό τήν μανία τῶν 'Ιουδαίων-ἐνάντια στίς προσδοκίες τους- οἱ μαθητές ἐνόμιζαν ὅτι μετά τήν 'Ανάστασί Του, ὁ Καλός τους Διδάσκαλος καί Ποιμήν, δέν θά τούς ἄφηνε ὀρφανούς, ἀλλά θά περνοῦσε πάλι μαζί τους ἕνα διάστημα, διδάσκοντας, θεραπεύοντας καί θαυματουργώντας. Αὐτοί ἐπιθυμοῦσαν νά κατέβουν ὅλοι μαζί στήν Γαλιλαία, νά πιάσουν πάλι ψάρια στήν θάλασσα τῆς Τιβεριάδος, νά ἰδοῦν πάλι τήν Καπερναούμ, τό Θαβώρ, τήν Ναζαρέτ. Νά ξεκουρασθοῦν λίγο στό φρέαρ τοῦ 'Ιακώβ, στήν Σαμάρεια. Νά περπατήσουν στίς ὄχθες τοῦ 'Ιορδάνου καί στά δρομάκια τῆς 'Ιεριχοῦς. Νά σταθμεύσουν στήν Βηθανία. Νά γίνωνται πάλι τά θαύματα στόν ναό τοῦ Σολομῶντος.
'Εσκέπτοντο αὐτά, διότι δέν ἤξεραν καθαρά γιατί ἦλθε στόν κόσμο ὁ Χριστός, ἀπό ποῦ ἦλθε καί ποῦ πηγαίνει. Δέν ἤξεραν τό μυστήριο τῆς 'Ενανθρωπήσεώς Του, οὔτε τήν σπουδαιότητα τῶν Παθῶν Του, οὔτε τήν ἀξία τῆς 'Αναστάσεώς Του, παρότι ὁ Σωτήρ συχνά τούς ἔλεγε μέ τρόπο μυστικό τά ἑξῆς: <Μικρόν καί οὐ θεωρεῖτε με καί πάλιν μικρόν καί ὄψεσθέ μεὅ >, δηλαδή: <Λίγο ἀκόμη καί δέν θά μέ βλέπετε καί μετά ἀπό λίγο θά μέ ἰδῆτε, διότι ἐγώ πηγαίνω στόν Πατέρα (ἐδῶ ἐννοεῖ ὅτι σέ λίγο θά Τόν σταυρώσουν καί θά ταφῆ, ἀλλά σέ τρεῖς ἡμερες θ' ἀναστηθῆ, ὥστε θά τόν ξαναδοῦνε, χωρίς πλέον θρῆνο, ἀλλά μέ χαρά>) ('Ιωάν. 16, 16). ῎Αλλοτε τούς ἔλεγε: <'Εξῆλθον παρά τοῦ Πατρός καί ἐλήλυθα εἰς τόν κόσμον· πάλιν ἀφίημι τόν κόσμον καί πορεύομαι πρός τόν Πατέρα>, δηλαδή: <῎Ημουν στούς κόλπους τοῦ Πατρός, ὡς γνήσιος Υἱός Του καί ἐβγῆκα ἀπό τόν Πατέρα, ἐκένωσα τόν ἑαυτό μου διά τῆς ἐνανθρωπήσεώς μου, καί ἦλθα στόν κόσμο. Πάλι τώρα διά τοῦ θανάτου μου ἀφήνω τόν κόσμο καί διά τῆς ἀναλήψεώς μου, πηγαίνω πρός τόν Πατέρα. Παίρνω καί ὡς ἄνθρωπος τήν δόξα, τήν ὁποία καί ὡς Θεός ἔχω ἀϊδίως> ('Ιωάν. 16, 28).
'Ενῶ τήν ὥρα πού ἔπρεπε νά ἀναληφθῆ στούς οὐρανούς ἔλεγε καθαρώτερα τά ἑξῆς: <'Αναβαίνω πρός τόν πατέρα μου καί πατέρα ὑμῶν, καί Θεόν μου καί Θεόν ὑμῶν> δηλαδή: <'Ανεβαίνω πρός τόν Πατέρα μου, ὁ ὁποῖος δι' ἐμοῦ ἔγινε καί δικός σας κατά χάριν Πατήρ, καί, ἀφοῦ ἐνηνθρώπησα, ἔγινε καί Θεός μου, ὅπως εἶναι καί Θεός δικός σας>.('Ιωάν. 20, 17).
Συνεπῶς, γιά νά μή νικηθοῦμε οὔτε ἐμεῖς ἀπό τήν ἀμφιβολία, θά σᾶς εἰπῶ πρῶτα-πρῶτα γιατί ἦλθε στόν κόσμο ὁ Χριστός. 'Ο Σωτήρ μας ἦλθε στόν κόσμο, σταλμένος ἀπό τόν Πατέρα, γιά νά σώση τόν πεσμένο σέ κάθε ἁμαρτία ἄνθρωπο, ὅπως ὁ ῎Ιδιος ἔλεγε: <Οὐ γάρ ἦλθον ἵνα κρίνω τόν κόσμον, ἀλλ' ἵνα σώσω τόν κόσμον>, δηλαδή: <Διότι δέν ἦλθα στόν κόσμο γιά νά τόν καταδικάσω, ἀλλά γιά νά σώσω τόν κόσμο>. 'Ο Θεός ἔγινε ἄνθρωπος γιά νά κάνη τόν 'Αδάμ, ὅλους δηλαδή τούς ἀνθρώπους, θεούς κατά χάριν, μᾶς λέγει ο ἅγιος 'Αθανάσιος 'Αλεξανδρείας. ('Ιωάν. 12, 47).
Αὐτός ἦλθε στόν κόσμο νά ἐξαγοράση τόν ἄνθρωπο, ὁ ὁποῖος εἶχε γίνει δοῦλος τοῦ σατανᾶ καί τῆς γεέννης διά τῆς πτώσεως τοῦ 'Αδάμ. ῏Ηλθε νά συμφιλιώση τόν ἄνθρωπο μέ τόν Θεό, μέ τόν οὐρανό, τά φθαρτά μέ τά αἰώνια. 'Ο Υἱός τοῦ Θεοῦ ἔγινε ῎Ανθρωπος γιά νά κάνη τόν ἄνθρωπο Θεό κατά χάριν. Δανείσθηκε ἀπό τόν ἄνθρωπο αὐτό πού δέν εἶχε, γιά νά τοῦ δώση αὐτό πού τοῦ ἔλειπε. ῎Ελαβε ἀνθρώπινο σῶμα γιά νά τοῦ δώση πάλι μεταμορφωμένο καί θεῖο τό δικό του σῶμα. Ταπεινώθηκε ὁ Θεός γιά νά θεραπεύση τήν ὑπερηφάνεια τοῦ ἀνθρώπου. Γι' αὐτό ἐνσαρκώθηκε ὁ Χριστός καί ἦλθε στόν κόσμο.
'Αλλά ἐρχόμενος ὁ Κύριος στόν ἄνθρωπο, δέν τόν βρῆκε ἐκεῖ πού τόν εἶχε ἀφήσει, στόν Κῆπο τῆς 'Εδέμ, στήν ἐργασία τοῦ Κήπου καί μέσα στούς κόλπους τῆς οἰκογενείας του, ἀλλά τόν βρῆκε χωρισμένον ἀπό τόν γείτονά του, νά προσκυνῆ τά εἴδωλα καί νά πίπτη στίς πιό βαρειές ἁμαρτίες. 'Ο ἄνθρωπος εἶχε φθάσει σέ ζωώδη κατάστασι, ὅπως λέγη ὁ Δαβίδ: <Καί ἄνθρωπος ἐν τιμῆ ὤν οὐ συνῆκε, παρασυνεβλήθη τοῖς κτήνεσι τοῖς ἀνοήτοις καί ὡμοιώθη αὐτοῖς>, δηλαδή: <Ταλαίπωρος ἄνθρωπος! 'Ενῶ ἔχει τιμή καί ἀξία, ὡς λογικό δημιούργημα, <κατ' εἰκόνα καί ὁμοίωσιν Θεοῦ> πλασμένον, δέν τό κατενόησε αὐτό, ἀλλά ἦλθε καί ἐτάχθη στήν θέσι τῶν ἀνοήτων κτηνῶν, ἔγινε κτηνώδης, ἔγινε ὅμοιος μέ αὐτά κατά τήν ἀνοησία καί τήν ζωή>. (Ψαλ. 48, 13). 'Εκεῖ βρῆκε ὁ Θεός τόν ἄνθρωπο καί ἐξ αἰτίας του γεννήθηκε στήν φάτνη τῶν κτηνῶν. Εἶχε γίνει ὁ ἄνθρωπος δοῦλος τοῦ διαβόλου, καί εἶχε κλεισθῆ στήν φυλακή ὅλων τῶν παθῶν του, ὅπως λέγη πάλι ὁ Προφητάναξ: <'Εξάγαγε ἐκ φυλακῆς τήν ψυχήν μου τοῦ ἐξομολογήσασθαι τῶ ὀνόματί σου>, δηλαδή: <Βγάλε με ἀπό τήν φυλακή τῶν παθῶν, τῶν αἰσθήσεων, τοῦ ἐγωϊσμοῦ, τῆς ἁμαρτίας, τοῦ διαβόλου τοῦ κοσμικοῦ φρονήματος, ὥστε ἐλεύθερος καί γεμᾶτος εὐγνωμοσύνη νά δοξολογῶ τό ἅγιο ὄνομά Σου>. (Ψαλμ. 141, 8). Εἶχε γίνει ἀκόμη κάτοικος τῆς κολάσεως, διότι μέχρι τήν ἔλευσι τοῦ Σωτῆρος, δέν ἐσώζετο καμμία ψυχή, ἀλλά ὅλες ἐπήγαιναν στά βάθη τῆς κολάσεως ἀπό τόν 'Αδάμ μέχρι τόν 'Ιωάννη τόν Βαπτιστή. Καί ἀπ' αὐτό τόν τόπο κανείς ἄνθρωπος δέν ἠμποροῦσε νά ἐξέλθη, ἐκτός μόνο ἀπό τόν Υἱό τοῦ Θεοῦ. Γι' αὐτό μνημονεύει πάλι ὁ Δαβίδ λέγοντας: <ὅ ἐκ βαθέων τοῦ ἅδου ἐξήγαγές μεὅ >. 'Ιδού, λοιπόν, ποῦ εἶχε πέσει ὁ ἄνθρωπος καί ἀπό ποῦ ἔπρεπε νά τόν σηκώση ὁ 'Ιησοῦς Χριστός.
Δέν ἔφθανε ὅμως ἡ ταπείνωσις τῆς ἐνσαρκώσεως τοῦ Χριστοῦ γιά τήν ὕψωσι τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τά κατώτατα τῆς γῆς. 'Ακόμη, οὔτε τά θαύματα, οὔτε οἱ ἱερές διδασκαλίες τοῦ Κυρίου, ἐπαρκοῦσαν γιά τήν σωτηρία τοῦ κόσμου. ῏Ητο ἀνάγκη νά ὑποφέρη ἐπί τοῦ σταυροῦ μέ τήν ἔκχυσι τοῦ Αἵματός Του γιά νά ξεπλύνη τήν ἁμαρτία τοῦ 'Αδάμ.
῎Ετσι ἐξαγοράσθηκε ὁ υἱός τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τόν Υἱό τοῦ Θεοῦ!
'Ενῶ μετά τήν ἔνδοξη 'Ανάστασί Του ὁ 'Ιησοῦς Χριστός δέν ἐμφανίσθηκε πάλι στόν κόσμο, παρά μόνο στούς μαθητές Του καί τούς πλησιεστέρους ἀνθρώπους Του· τούς ἐμφανίσθηκε μερικές φορές μέσα σέ διάστημα 40 ἡμερῶν μέ τό ἔνδοξο σῶμα Του παρηγορώντας τους, διδάσκοντάς τους καί ἀποσαφηνίζοντάς τους τό μυστήριο τῆς θείας Οἰκονομίας. Καί ὅταν οἱ μαθητές ἦσαν συγκεντρωμένοι στήν 'Ιερουσαλήμ, τούς ἐμφανίσθηκε ὁ Κύριος γιά τελευταία φορά, λέγοντάς τους: <Εἰρήνη ὑμῖν>. 'Αφοῦ τούς καθησύχασε, διότι ἤδη ἦσαν ταραγμένοι, καί ἔφαγε μπροστά τους <μέρος ὀπτοῦ ἰχθύος καί ἀπό μελισσίου κηρίου> (Λουκ. 24, 42), τούς ὡδήγησε ἔξω στό ὄρος τῶν 'Ελαιῶν, πού ἦτο πλησίον τῆς Βηθανίας. 'Εκεῖ τούς ἐδίδαξε νά παραμείνουν στήν 'Ιερουσαλήμ ἕως ὅτου λάβουν <δύναμιν ἐξ ὕψους>, κατόπιν ὕψωσε τά χέρια Του καί τούς εὐλόγησε καί τήν ἴδια στιγμή ὑψώθηκε στόν οὐρανό, ἀφοῦ περιβλήθηκε ἀπό ἕνα φωτεινό σύννεφο.
'Επάνω σέ λόφο γεννήθηκε, ἐπάνω σέ βουνό μεταμορφώθηκε, ἐπάνω στόν λόφο τοῦ Γολγοθᾶ σταυρώθηκε καί ἀπό τοῦ ὄρους τῶν 'Ελαιῶν ἀνέβηκε στούς οὐρανούς! Γιατί ἄρα γε ἀγάπησε ὁ Χριστός τόσο πολύ τό βουνό; Διότι τό βουνό εἶναι σύμβολο τοῦ οὐρανοῦ, τῆς 'Εκκλησίας, τοῦ παραδείσου, ἐνῶ ἡ πεδιάς εἶναι σύμβολο τοῦ κόσμου, τοῦ πόνου, αὐτῆς τῆς τόσο θορυβώδους ζωῆς. Γι'αὐτό καί ὁ Κύριος προσευχόταν ἰδιαίτερα στό βουνό καί σέ τέτοιους τόπους συχνά ἐκήρυττε. Καί τό σύννεφο πού τόν ἅρπαξε πρός τόν οὐρανό ἔχει κι αὐτό κάποια μυστική ἔννοια. Τό σύννεφο εἶναι τό ὅριο ἀνάμεσα στό πνεῦμα καί στήν ὕλη, ἀνάμεσα στήν γῆ καί τόν οὐρανό, ἀνάμεσα στό πεπερασμένο καί στό ἄπειρο, ἀνάμεσα στόν ἄνθρωπο καί τόν Θεό. Αὐτό χωρίζει τίς χῶρες τοῦ οὐρανοῦ. Τό σύννεφο εἶναι τό ὅριο ἀνάμεσα στήν θέα καί στήν πίστι. Γι'αὐτό καί εἶναι παρόν στά μεγαλύτερα μυστήρια καί συμβολίζει τό βάθος τῶν μυστηρίων τά ὁποῖα δέν ἠμπορεῖ νά κατανοήση ὁ νοῦς τοῦ ἀνθρώπου.
῎Ετσι ἀνυψώθηκε ὁ Κύριος στόν οὐρανό. 'Ενῶ κάτω στήν γῆ παρέμειναν βλέποντες Αὐτόν μέ θλῖψι οἱ ἕνδεκα Γαλιλαῖοι ἁλιεῖς. Πόσο πολύ ἐπόνεσαν γι' αὐτόν τόν χωρισμό! ῎Ισως καί γι'αὐτό ἐδόθηκαν στόν ἄνθρωπο τά δάκρυα, γιά νά ἐκφράζουν μόνα τους, ἐν σιωπῆ, τήν λύπη τῶν καρδιῶν αὐτῶν πού χωρίζονται! 'Ημποροῦσε ἄραγε νά μή κλάψη ὁ ζηλωτής Πέτρος; 'Αλλά καί ὁ ἠγαπημένος μαθητής τοῦ Χριστοῦ, ὁ 'Ιωάννης πῶς θά ἠμποροῦσε νά νικήση τώρα τήν θλῖψι του; Τήν στιγμή πού ἡ φωτεινή νεφέλη ἔκρυβε ἀπό τά μάτια τους τόν πολυτίμητο Θησαυρό, οἱ ἕνδεκα ἐκύτταζαν συλλογισμένοι τόν οὐρανό. Σιωποῦσαν καί αὐτοί, καί οἱ αἰωνόβιες ἐλιές καί οἱ πέτρες τοῦ βουνοῦ καί μέσα στήν 'Ιερουσαλήμ καί ἡ γέρικη συναγωγή ὅλα εἶχαν βυθισθῆ στήν σιωπή, στήν λύπη καί στήν ἔκπληξι.
'Εκείνη τήν δύσκολη στιγμή τοῦ ἀποχωρισμοῦ ἦλθαν δύο φωτεινόμορφοι ἄγγελοι νά ἐνισχύσουν καί παρηγορήσουν τούς Μαθητάς τοῦ Κυρίου, λέγοντάς τους: <῎Ανδρες Γαλιλαῖοι, τί ἑστήκατε ἐμβλέποντες εἰς τόν οὐρανόν;> (Πράξ.1,10). Σάν νά τούς ἔλεγαν: Μή ἀποκάμνετε, δώσετε κουράγιο στίς καρδιές σας. 'Εσεῖς εἶσθε οἱ ἁλιεῖς τοῦ κόσμου. Στίς καρδιές σας εἶναι γραμμένο τό Εὐαγγέλιο τοῦ Χριστοῦ. Στίς πλάτες σας κρέμεται ὁ Σταυρός Του. Μέ τά χέρια σας θά ἱδρυθῆ ἡ 'Εκκλησία Του. Μέ τίς γλῶσσες σας θά κηρυχθῆ ὁ νέος Νόμος. 'Οπότε λοιπόν, μή στέκεσθε ἀτενίζοντες ἐν ἀπορίᾳ πρός τόν οὐρανό. Πηγαίνετε στήν 'Ιερουσαλήμ. Μία δύναμις ἐξ ὕψους σᾶς περιμένει, ὄχι μετά ἀπό πολλές ἡμέρες. Κατόπιν περπατῆστε μέ τά βήματά σας ὅλες τίς χῶρες τῆς γῆς, ἀναγγέλλοντας σέ ὅλους αὐτά τά ὁποῖα εἴδατε μέ τά μάτια σας καί ἀκούσατε μέ τ' αὐτιά σας. Διότι <Οὗτος ὁ 'Ιησοῦς ὁ ἀναληφθείς ἀφ' ὑμῶν εἰς τόν οὐρανόν, οὕτως ἐλεύσεται ὅν τρόπον ἐθεάσασθε αὐτόν πορευόμενον εἰς τόν οὐρανόν>, δηλαδή: <Αὐτός ὁ 'Ιησοῦς Χριστός, πού ἀνεχώρησε ἀπό ἐσᾶς καί ἀνέβηκε στόν οὐρανό, ἔτσι θά ἔλθη πάλι, μέ ὁρατό σῶμα καί ἐπάνω στά σύννεφα μέ τόν ἴδιο τρόπο, ὅπως τόν εἴδατε νά ἀναχωρῆ στόν οὐρανό>. (Πράξ.1,11).
'Αγαπητοί Χριστιανοί,
Θεωρῶ τώρα ἀναγκαῖο νά σᾶς εἰπῶ γιατί ἀνελήφθη ὁ 'Ιησοῦς Χριστός στόν οὐρανό. 'Ανελήφθη γιά νά ἐπισφραγίση τήν ἀποστολή γιά τήν ὁποία ἐστάλη στήν γῆ ἀπό τόν Πατέρα Του. 'Ανελήφθη γιά νά εἰσέλθη πάλι στήν δόξα Του. 'Ανελήφθη γιά νά ἑτοιμάση ἐκεῖ τόπο ἀναπαύσεως σ'αὐτούς πού θά Τόν πιστεύσουν ('Ιωάν.14,3). 'Ανελήφθη νά ἀνυψώση καί ἐμᾶς στούς οὐρανούς, ὅπως ὁ ῎Ιδιος εἶπε: <κἀγώ ἐάν ὑψωθῶ ἐκ τῆς γῆς, πάντας ἑλκύσω πρός ἐμαυτόν> δηλαδή: <Καί ἐγώ, ἄν ὑψωθῶ ἀπό τήν γῆ, ὅλους θά τούς προσελκύσω κοντά μου> ('Εννοεῖ ἐδῶ καί τόν σταυρικό του θάνατο καί τήν ἀνάληψί Του στόν οὐρανό). Διά τῆς μετοχῆς μας στόν Σταυρό, στήν 'Ανάστασι καί 'Ανάληψι τοῦ Χριστοῦ γινόμεθα θεοί κατά χάριν. ('Ιωάν. 12, 32).
'Αλλά στήν 'Αγία Γραφή ἐνίοτε ἀναφέρεται οὐρανός, ἄλλοτε οὐρανοί καί ἄλλοτε οὐρανοί τῶν οὐρανῶν. 'Οπότε ποῦ ἀνυψώθηκε ὁ Κύριος; Σέ ποιόν ἀπ' αὐτούς τούς τόπους; 'Ο Ψαλμωδός μᾶς λέγει καθαρά: <'Ο οὐρανός τῶ οὐρανῶ τῶ Κυρίῳ τήν δέ γῆν ἔδωκε τοῖς υἱοῖς τῶν ἀνθρώπων>, δηλαδή: <'Ο ὑπεράνω τοῦ οὐρανοῦ τῶν ἀστέρων ὑπέρτατος οὐρανός ἀνήκει στόν Κύριο, ὡς ἰδικό του κατοικητήριο· τήν γῆν ὅμως ἔδωκε ὡς κατοικία στούς ἀνθρώπους. (Ψαλμ.113,24). 'Ενῶ οἱ ἅγιοι Πατέρες μᾶς διδάσκουν ὅτι τρεῖς εἶναι συγκεκριμένα πού ὁ ἕνας διαφέρει ἀπό τόν ἄλλον: <'Ο οὐρανός> εἶναι ὁ ἐναέριος χῶρος ὁλοκλήρου τοῦ σύμπαντος, ὅπου εὑρίσκονται ὅλοι οἱ οὐράνιοι ἀστερισμοί· κατόπιν ὑψηλότερα εὑρίσκονται <οἱ οὐρανοί>, χῶρο στόν ὁποῖο κατοικοῦν ὁ χορός τῶν ἐννέα ἀγγελικῶν ταγμάτων πού ἀρχίζουν ἀπό τό πρῶτο τάγμα τῶν ἀγγέλων καί τελειώνουν μέ τόν χορό τῶν Σεραφείμ· ἐνῶ ἀκόμη ὑψηλότερα εὑρίσκονται οἱ οὐρανοί τῶν οὐρανῶν, τά ἅδυτα τῶν 'Αγίων, ὅπου εὑρίσκεται ὁ θρόνος τῆς 'Αγίας Τριάδος. 'Οπότε ὄχι στόν οὐρανό, οὔτε στούς οὐρανούς κατέπαυσε ὁ Κύριος, ἀλλά στούς οὐρανούς τῶν οὐρανῶν, ὅπου καί ἐκάθισε ἐκ δεξιῶν τοῦ Θεοῦ Πατρός.
῞Ολοι οἱ ῞Αγιοι Πατέρες μᾶς διδάσκουν ὅτι ὁ Κύριός μας δέν ἀνέβηκε στούς οὐρανούς ἔτσι ἁπλᾶ καί ἄδοξα, ἀλλά ὄντας στήν γῆ ἀκόμη περικυκλώθηκε ἀπό πλῆθος ἀγγέλων, οἱ ὁποῖοι Τόν ὑμνοῦσαν μέ ἀνεκλάλητες ἐπινίκιες ψαλμωδίες. Καί ὅταν διεπέρασαν τήν σφαῖρα τοῦ οὐρανοῦ, αὐτοί οἱ ὁλόφωτοι ἄγγελοι ἔφθασαν στήν θύρα τοῦ πρώτου οὐρανοῦ καί πλήρεις μεγάλης χαρᾶς ἔκραξαν μαζί μέ τόν Δαβίδ: <῎Αρατε πύλας οἱ ἄρχοντες ὑμῶν καί ἐπάρθητε πύλαι αἰώνιοι καί εἰσελεύσεται ὁ Βασιλεύς τῆς δόξης. Τίς ἐστιν ὁ Βασιλεύς τῆς δόξης;>. Οἱ ἄγγελοι ἀπήντησαν: <Μεγάλης βουλῆς ῎Αγγελος· Οὗτος ἐστιν ὁ Βασιλεύς τῆς δόξης>. Καί ἀνοίγοντας οἱ ἄγγελοι τίς θύρες τῶν οὐρανῶν, ἐθαύμαζαν λέγοντες: Διατί εἶναι τά ἐνδύματα αὐτοῦ πορφυρᾶ; Διατί ἔρχεται ἐκ Βησώρ-δηλαδή ἀπό τήν γῆ-καί γι'αὐτό εἶναι τά ἐνδύματα αὐτοῦ κόκκινα. Διότι ὑπέμεινε τόν αἱματηρό θάνατο ἐπί τοῦ σταυροῦ γιά νά σώση τόν κόσμο. Τότε ὅλοι οἱ ἄγγελοι προσκυνώντας Τον, Τόν ἐδόξαζαν μέ θείους νικητήριους ὕμνους. Κατόπιν Τόν διεπέρασαν ὅλοι οἱ ἄγγελοι ἀπό τήν θύρα τοῦ δευτέρου οὐρανοῦ, πάλιν ἔκραζαν πρός αὐτόν λέγοντες: <῎Αρατε πύλας οἱ ἄρχοντες ὑμῶν καί εἰσελεύσεται ὁ Βασιλεύς τῆς δόξης>. Ποιός εἶναι ὁ Βασιλεύς τῆς δόξης; ῎Εκραζαν αὐτοί: Κύριος κραταιός καί δυνατός, Κύριος δυνατός ἐν πολέμῳ >. Καί πάλιν, ἀφοῦ ἄνοιξαν οἱ πύλες, τά ἀναρίθμητα πλήθη τῶν ἀγγέλων καί ἀρχαγγέλων Τόν προϋπάντησαν μέ ἀδιάκοπες ὑπερένδοξες ψαλμωδίες.
Μετά ἀπό μία ἡμέρα ἀπ'αὐτή τήν ἀγγελική πανήγυρι ὁ Σωτήρ ἀνέβηκε ὑψηλότερα, στόν χορό τῶν 'Αρχαγγέλων, ἀφοῦ διεπέρασε πρῶτα ἀπ' ὅλα τά κατώτερα τάγματα, τά ὁποῖα καί πάλιν ἔκραζαν: ῎Αρατε, 'Αρχάγγελοι τάς οὐρανίους πύλας γιά νά εἰσέλθη ὁ Δημιουργός καί 'Αρχηγός τῶν 'Αγγέλων, ὁ Υἱός τῆς Παρθένου ἐκ Ναζαρέτ, ἡ ἀκτῖνα τοῦ Πατρός>. Καί πάλιν ἐπέρασε ἐδῶ μία ἡμέρα. Κατόπιν ἀνέβηκε ὑψηλότερα, στόν οὐρανό τῶν ἀγγελικῶν Δυνάμεων καί 'Αρχῶν καί Θρόνων, τῶν Χερουβείμ καί Σεραφείμ, ἐνώπιον τοῦ ὁποίου ἔψαλλαν οἱ κατώτεροι ἄγγελοι: <῎Αρατε πύλας οἱ οὐρανοί, γιά νά εἰσέλθη ὁ Κύριος τῶν Δυνάμεων, ὁ Κύριος τοῦ Φωτός, ὁ Κύριος τῶν οὐρανῶν, ὁ Κύριος Σαβαώθ>. Ταυτόχρονα ἄλλες ἀγγελικές Δυνάμεις τόν εἶχαν περικυκλώσει καί ἔψαλλαν: <'Ωσσανά ἐν τοῖς ὑψίστοις>
Καί ἔτσι ὅλοι οἱ χοροί τῶν 'Αγγέλων εἶχαν γεμίσει ἀπό ἀπερίγραπτη δόξα καί χαρά διά τήν 'Ανάληψι τοῦ Κυρίου, ὁ 'Οποῖος περνοῦσε καί ἀνά μία ἡμέρα μέσα κι ἀπό ἕνα ἀγγελικό τάγμα, ἐνῶ τήν δεκάτη ἡμέρα προσκύνησε τόν Πατέρα καί ἐκάθισε στά δεξιά Του. Στήν θέσι τοῦ Υἱοῦ ὁ Πατήρ ἔστειλε στήν γῆ τήν δεκάτη ἡμέρα τό ῞Αγιο Πνεῦμα γιά νά φωτίση ὅλη τήν γῆ.
Κανείς ἀπό τούς σαρκοφόρους ἀνθρώπους δέν ἀνέβηκε στούς οὐρανούς ἐκτός ἀπό τόν Χριστό. Μόνο ὁ 'Απόστολος Παῦλος ἁρπάχθηκε μέχρι τοῦ τρίτου οὐρανοῦ καί ἄκουσε ἄρρητα ρήματα, τά ὁποῖα δέν ἠμπορεῖ νά τά διηγηθῆ ἄνθρωπος (πρβλ. Β Κορ. 12, 4). Λέγεται ὅτι ἀνέβηκε καί ὁ Μωϋσῆς μέχρι ἑβδόμου οὐρανοῦ ἀπ' ὅπου παρέλαβε τόν Νόμο διά μέσου τῶν 'Αγγέλων (Πράξ. 'Αποσ. 7, 53). 'Ανυψώθηκαν πρός τόν οὐρανό μέ τό σῶμα τους καί ὁ 'Ενώχ καί ὁ 'Ηλίας, ἀλλά κανείς ἄνθρωπος μέ τό σῶμα του δέν ἠμπόρεσε νά ἰδῆ τήν θεία δόξα, ἐκτός ἀπό τόν 'Ιησοῦ πού ἐν σώματι ἀνελήφθη στούς οὐρανούς.
Πρέπει λοιπόν κι ἐμεῖς σήμερα, 'Αδελφοί μου, μαζί μέ ὅλους τούς ἀγγέλους νά πανηγυρίσουμε, νά χαιρώμεθα καί νά δοξάζουμε τόν Φιλάνθρωπο Θεό μας.
Σήμερα σφραγίσθηκε τό ἔγγραφο τῆς συμφιλιώσεως μεταξύ ἀνθρώπου καί Θεοῦ. Σήμερα ὁ ἄνθρωπος θεώθηκε, ὁ οὐρανός ἠγαλλιάσθη, οἱ ἄγγελοι ἐσκίρτησαν, ἐνῶ οἱ δαίμονες γεμᾶτοι ἀπό ἐντροπή δέθηκαν μέ τίς ἁλυσίδες. Σήμερα ὅλη ἡ γῆ εἶναι ντυμένη τά γιορτινά της, διότι ἑνώθηκε μέ τόν οὐρανό. Σήμερα τό σῶμα τοῦ 'Αδάμ τοποθετήθηκε στά δεξιά τοῦ Πατρός. ῎Ω, τί ἀπερίγραπτο εἶναι τό θαῦμα τῆς ἀναλήψεως τοῦ Χριστοῦ! Πόσο μεγάλο εἶναι τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ! ῎Εχασε ὁ ἄνθρωπος τόν παράδεισο καί εὑρῆκε τήν Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν. ῎Εχασε ἕνα Κῆπο φυλασσόμενον ἀπό τά Χερουβείμ καί συνάντησε ἐν ἑτέρᾳ μορφῆ τήν δόξα τῆς ῎Ανω 'Ιερουσαλήμ. 'Εκεῖ ἦσαν καρποφόρα δένδρα, λουλούδια καί πηγές, διότι ἐδῶ εἶναι ὁ Θρόνος τῆς Παναγίας Τριάδος, ἀγγελικές ὑμνωδίες καί ἀνεκλάλητη δόξα. 'Εκεῖ μελωδίες τῶν πτηνῶν, ἐδῶ ψαλμωδίες τῶν Χερουβείμ. 'Εκεῖ ἄνεμος δροσιστικός, ἐνῶ ἐδῶ παρήγορες πνεύσεις τοῦ 'Αγίου Πνεύματος. 'Εκεῖ ὁ τόπος τῆς ἐργασίας, ἐνῶ ἐδῶ ὁ τόπος τῆς αἰωνίου ἀναπαύσεως. 'Εκεῖ τό φῶς τοῦ ἡλίου, ἐνῶ ἐδῶ ἡ δόξα τῆς Παναγίας Τριάδος.
῎Ω, πόσο ὑπερένδοξο εἶναι τό θαῦμα τῆς 'Αναλήψεως τοῦ Χριστοῦ! Τό σῶμα τοῦ ἀνθρώπου θεάθηκε ἀπό τούς ἀγγέλους, ὑψώθηκε ὑψηλότερα ἀπό τά Σεραφείμ καί στάθηκε στά δεξιά τοῦ Πατρός. Τί βάθος ὑπάρχει κάτω ἀπό τά πόδια τοῦ ἀνθρώπου καί τί ὕψος ὑπεράνω αὐτοῦ! 'Από τήν κόλασι κατ'εὐθεῖαν στόν οὐρανό. 'Από τό σκότος ὑψηλότερα τοῦ ἡλίου. 'Από τήν φοβερή φυλακή στόν τόπο τῆς αἰωνίου ἀναπαύσεως!
Σήμερα νοεροί δράκοντες βασανίζονται, σήμερα ὁ ῞Αδης στενάζει γιατί ἄδειασε. Σήμερα οἱ ἁλιεῖς τοῦ κόσμου κλαίουν ἀγαλλόμενοι. Σήμερα οἱ Χριστιανοί πανηγυρίζουν. Σήμερα οἱ ῎Αγγελοι ψάλλουν ἀκαταπαύστως. Σήμερα ὁ Κύριος ἐβασίλευσε εἰς τόν αἰῶνα. 'Εβασίλευσε διότι ἐξηγόρασε τόν ἄνθρωπο. 'Εβασίλευσε διότι ἐνεδύθη τήν παλαιά στολή Του. 'Εβασίλευσε διότι ἐκάθισε ἐν δεξιᾶ τοῦ Πατρός Του. ῎Αφησε τό λινό ὑποκάμισο τοῦ ἀνθρώπου καί ἐνεδύθη τά ἐνδύματα τοῦ φωτός. ῎Αφησε τήν περιπαικτική χλαμύδα κάτω καί ἔλαβε τήν ὑπέρφωτη πορφύρα. ῎Αφησε τά πτωχικά ὅρια τῆς Γαλιλαίας καί ἔγινε Βασιλεύς μέχρι τούς οὐρανούς. Σήμερα ὁ Χριστός στόν οὐρανό ἀνῆλθε.
Τώρα ὁ Πιλᾶτος παρέμεινε μέ τήν χλαμύδα, οἱ ἀρχιερεῖς μέ τά ἀργύρια στά χέρια, οἱ Γραμματεῖς μέ τά χαρτιά τοῦ νόμου, οἱ Φαρισαῖοι μέ τό μῖσος στήν καρδιά τους, καί ὅλοι τους οἱ δυστυχεῖς μέ τήν ἀπιστία. 'Ερωτᾶ ὁ Πιλᾶτος, τί εἶναι 'Αλήθεια; Μιλᾶτε, ἐσεῖς ὦ ἀρχιερεῖς, ποιός ἐβλασφήμησε, ὁ Χριστός ἤ ἐσεῖς; Λέγετε ἐσεῖς, δυστυχισμένοι, ποῦ εἶναι ὁ Βαραββᾶς τόν ὁποῖον ἐζητήσατε νά ἀθωωθῆ; Σήμερα ἐσεῖς ἐξαπατηθήκατε. Σήμερα <ἡ ἀλήθεια ἐκ τῆς γῆς ἀνέτειλε καί δικαιοσύνη ἐκ τοῦ οὐρανοῦ διέκυψε>, δηλαδή: <'Ανεβλάστησε καί ἀνέτειλε ὡραία καί καρποφόρος ἡ ἀλήθεια ἀπό τήν γῆ, ἀπό τόν οὐρανό βέβαια ἔσκυψε πρός τά κάτω καί ἐπισκέφθηκε τήν γῆ ἡ δικαιοσύνη καί κάθε ἀρετή>. (Ψαλμ. 84,12) καί μαζί συναντήθηκαν. Σήμερα <῎Ελεος καί 'Αλήθεια συνήντησαν, δικαιοσύνην καί εἰρήνην κατεφίλησαν>, δηλαδή: <Τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ καί ἡ ἀκριβής ἐπαλήθευσις τῶν ὑποσχέσεών του συναντήθηκαν καί ἑνώθηκαν. 'Η δικαιοσύνη του καί ἡ εἰρήνη του ἔδωσαν ἀμοιβαῖο ἀσπασμό>. (Ψαλμ.84,11). 'Ο οὐρανός καί ἡ γῆ συμφιλιώθηκαν.
Χαῖρε σήμερα κάθε ἄνθρωπε θνητέ. 'Αγάλλου, ὦ ἄνθρωπε, ἑόρταζε μέσα ἀπό τήν χριστιανική σου καρδιά. Μή ὀδύρεσαι, 'Αδάμ. Χαρεῖτε 'Απόστολοι. Χαῖρε, 'Αειπάρθενε Μητέρα, διότι ὁ Υἱός Σου ἐνεδύθη τήν στολή τήν πρώτη καί μέ τό φῶς τῆς δόξης Του, ἐσκέπασε τήν γύμνωσι τοῦ 'Αδάμ!
'Αγαπητοί Χριστιανοί,
'Ο Κύριος ἀνυψώθη στούς οὐρανούς, ἀλλά δέν μᾶς ἄφησε ὀρφανούς, ὅπως ὑποσχέθηκε στούς Μαθητές Του ('Ιωάν. 14, 18). Αὐτός ἀνελήφθη, ἀλλά στήν θέσι Του μᾶς ἄφησε τούς 'Αποστόλους Του. ῎Ελαβε τό σῶμα μας, ἀλλά μᾶς ἄφησε τό Σῶμα Του. ῎Ελαβε πληγές καί τίς ἁμαρτίες μας, ἀλλά μᾶς ἄφησε τίς δωρεές Του. ῎Ελαβε τά κάτω καί μᾶς ἔδωσε τά ἄνω. ῎Ελαβε ὀνειδισμούς καί μᾶς ἔδωσε τιμές. ῎Ελαβε αὐτά πού δέν ἔπρεπε νά λάβη σάν Θεός, τόν διωγμό, τήν συκοφαντία καί τήν ἀχαριστία τῶν ἀνθρώπων γιά νά μᾶς δώση αὐτά πού εἴχαμε ἐμεῖς ἀνάγκη. Συνεπῶς, δέν μᾶς ἄφησε ὀρφανούς. Διότι, ἔπειτα μᾶς ἄφησε τόν Σταυρό Του, τό ῞Αγιο Εὐαγγέλιό Του, τήν 'Εκκλησία, τά ῎Αχραντα Μυστήριά Του.
Καί ἄν ὡστόσο ἐμεῖς αἰσθανόμεθα ἔρημοι καί ξένοι στήν γῆ αὐτή, νά τρέχουμε, ὅσο συχνότερα ἠμποροῦμε στήν 'Αγία 'Εκκλησία. 'Εδῶ θά βλέπουμε μυστικά τό ὄρος Θαβώρ καί τήν 'Ιεριχώ, τήν Βηθλεέμ καί τήν 'Ιερουσαλήμ, τόν Γολγοθᾶ καί τό ὄρος τῶν 'Ελαιῶν. 'Εδῶ στήν 'Εκκλησία Του συναντούμεθα πάλι μέ τόν 'Ιησοῦ. 'Εδῶ ἑνώνεται ὁ οὐρανός καί ἡ γῆ. 'Εδῶ συμφιλιώνεται πάντοτε ὁ ἄνθρωπος μέ τόν Θεό. Κανείς ἀπ' αὐτούς πού ἔρχονται στήν ἐκκλησία δέν αἰσθάνεται ἔρημος στήν γῆ.
'Ενῶ, ἐάν μᾶς περικυκλώνουν ἀσθένειες καί δοκιμασίες, πόνοι καί ἀπροσδόκητα προβλήματα, εἶναι σημεῖο ὅτι ἐγκαταλείψαμε τόν Θεό, ἀπομακρυνθήκαμε ἀπό τήν 'Ιερουσαλήμ. ῎Ας ἐπιστρέψουμε, λοιπόν, πάλι στήν 'Ιερουσαλήμ, ὅπως μᾶς παρηγγέλθηκε. ῎Ας συμφιλιωθοῦμε πάλι μέ τόν Κύριό μας, ἄς ἔλθουμε πάλι στήν 'Εκκλησία. Δέν ἠμποροῦμε νά ζήσουμε χωρίς Αὐτόν. Στόν Κύριο ἀνήκουμε καί μόνο Αὐτός ἔχει πλούσιο τό ἔλεός Του πρός ἐμᾶς. Στήν 'Εκκλησία ἠμποροῦμε νά ἑνωθοῦμε μέ τόν Χριστό μέ τρεῖς τρόπους:
Εἴτε νά τόν φάγωμε διά τῆς μεταλήψεως τοῦ ἁγίου Σώματος καί Αἵματός Του·
-εἴτε νά Τόν κατεβάσουμε στίς καρδιές μας, διά τῆς προσευχῆς, τῆς ἀγάπης καί τῆς ἐλεημοσύνης·
-εἴτε νά ὑψωθοῦμε ἐμεῖς πρός τόν Κύριο μέσῳ τῆς ταπεινώσεως, διότι <ὁ ταπεινῶν ἑαυτόν ὑψωθήσεται>.
Μέ τήν εὐλογία τοῦ πατρός Δαμασκηνοῦ Γρηγοριάτου
