Τοῦ Ἀρχιμανδρίτου π. Μάρκου Κ. Μανώλη (†)
Ἀπὸ τὴν Μεγάλην Δευτέραν, εὐσεβεῖς χριστιανοί, ἀρχίζουν τὰ ἅγια Πάθη τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ. Καὶ πρῶτα ἀπ᾽ ὅλα λαμβάνεται εἰς τύπον αὐτοῦ Ἰωσὴφ ὁ Πάγκαλος. Ὑπῆρξε ὁ τελευταῖος υἱὸς τοῦ Πατριάρχου Ἰακὼβ ἐκ τῆς Ραχήλ. Ἐφθονήθη ἀπὸ τοὺς ἀδελφούς του, πωλεῖται ἀντὶ τριάκοντα ἀργυρίων εἰς Ἰσμαηλίτας, οἱ ὁποῖοι τὸν ἐπώλησαν εἰς τὸν Πετεφρῆ τὸν ἀρχιευνοῦχον τοῦ βασιλέως τῶν Αἰγυπτίων Φαραώ. Ἐπειδὴ δὲ ἠθέλησε ἡ κυρία αὐτοῦ νὰ κοιμηθῆ μαζί του, δὲν ἠθέλησε νὰ πράξη τέτοια παρανομία, ἄφησε τὸν χιτῶνα καὶ ἔφυγε ἀπὸ τὸ σπίτι γυμνός. Ἡ κυρία τὸν ἐσυκοφάντησε εἰς τὸν κύριόν της καὶ ρίπτεται εἰς τὴν φυλακήν. Ἔπειτα διὰ τῆς ἐπιλύσεως μερικῶν ὀνείρων βγαίνει καί ἐμφανίζεται εἰς τὸν βασιλέα καὶ κύριος πάσης Αἰγύπτου καθίσταται. Διά τῆς σιτοδοσίας ἀπεκαλύφθη καὶ εἰς τοὺς ἀδελφοὺς του καὶ ἀρίστην διαγωγὴν ἔδειξε μείνας ἐπὶ σωφροσύνῃ διακρινόμενος. Εἰκών τοῦ Χριστοῦ, διότι καὶ ὁ Χριστὸς ἐφθονήθη ἀπὸ τοὺς ὁμοφύλους του Ἑβραίους καὶ ἀπὸ τὸν μαθητήν του.
«Δεῦτε καὶ ἡμεῖς κεκαθαρμέναις διανοίαις».
Ὅλα τὰ ἁμαρτήματα μᾶς μολύνουν. Ἰδιαιτέρως ὅμως τὰ σαρκικά. «Μακάριοι οἱ καθαροὶ τῇ καρδίᾳ, ὅτι αὐτοὶ τὸν Θεὸν ὄψονται». Πῶς ἐσώθη ὁ Ἰωσὴφ ἀπὸ τὸν πειρασμὸν τῆς Αἰγυπτίας;
1) Μὲ τὸν φόβον τοῦ Θεοῦ.
2) Τὴν ἀποφυγὴν τῶν αἰτίων.
α) Μεγάλη ἡ βοήθεια ἀπὸ τὸν φόβον τοῦ Θεοῦ
«Πῶς ποιήσω τὸ ρῆμα τοῦτο τὸ πονηρὸν ἐναντίον τοῦ Κυρίου», (ἐνώπιον τοῦ Κυρίου). Αὐτὸ θὰ μᾶς βοηθῆ πάρα πολύ. Ὁ Θεὸς εἶναι Ἀγάπη, ἀλλὰ καὶ Δικαιοσύνη. Συγχωρεῖ καὶ μακροθυμεῖ, ἀλλὰ κάθε παράβασις καὶ παρακοὴ λαμβάνει ἔνδικον μισθαποδοσίαν. Ἔρχονται δοκιμασίαι. Ἀρρώστιαι. Θάνατοι. Ἀποτυχία. Εἶναι μάστιγες παιδαγωγικαί. «Ἐν κημῷ καὶ χαλινῷ ἄγξαι». Ὅπως τὸ ἀτίθασον ἄλογον, ὅταν δὲν ὑπακούη, τοῦ τραβάει τὸ χαλινάρι ὁ ἀναβάτης. Ἔτσι καὶ ὁ Κύριος. Μᾶς τραβάει τὸ χαλινάρι, ὅταν δὲν ὑπακούωμε εἰς τὸ πανάγιον θέλημά Του καὶ κάνουμε τὸ ἰδικόν μας. Πάντοτε νὰ ἐνθυμούμεθα τὰ λόγια τοῦ Ἰωσήφ. «Πῶς ποιήσω τὸ ρῆμα τοῦτο τὸ πονηρὸν ἐνώπιον τοῦ Κυρίου». Καὶ ὁ Θεὸς τὸν διεφύλαξε ἀπὸ τὴν συκοφαντία. Τὸν ἐτίμησε. Καὶ τὸν ἔκανε ἄρχοντα τῆς Αἰγύπτου. Ὁ Ἰωσήφ εἶναι τύπος Ἰησοῦ Χριστοῦ.
Παράδειγμα: Δὲν θὰ λείψουν τὰ κακὰ ἀπὸ τὸ σπίτι τοῦ Δαυΐδ διὰ τὴν μοιχείαν, ποὺ ἔπραξε. «Οὐκ ἀποστήσεται ρομφαία ἀπὸ τοῦ οἴκου σου ἕως αἰῶνος, ἀνθ᾽ ὧν ἐξουδένωσάς με καὶ ἔλαβες τὴν γυναῖκα τοῦ Οὐρίου».
Ἐδιώχθη ἐκ τοῦ βασιλείου του ἀπὸ τὸν ἴδιον υἱὸν τὸν Ἀβεσσαλώμ. Περιεπάτει εἰς τὰ ὄρη καὶ τὰ λαγκάδια μὲ γυμνὰ πόδια, ὑβρίζετο καὶ ἐλιθοβολεῖτο ἀπὸ τὸν Σεμεΐ, κατεφρονεῖτο ἀπὸ ὅλους.
Παράδειγμα ὁσίου Νικολάου τοῦ στρατιώτου, ποὺ ἐπήγαινε εἰς μάχη. Συναξάρι 24 Δεκεμβρίου.
Τὸ βράδυ εἰς κάποιο ξενοδοχεῖον, ποὺ διενυκτέρευσε ἡ κόρη τοῦ ξενοδόχου κατ᾽ ἐπανάληψιν προσεπάθησε νὰ κοιμηθῆ μαζί του. Ἐκεῖνος ἠρνήθη ἐπιμόνως. Καὶ μόνος αὐτὸς ἐσώθη τὴν ἑπομένην εἰς τὴν μάχην, ἐνῶ ὅλοι οἱ συστρατιῶται του ἐσκοτώθησαν. Πληρώνει ὁ Κύριος τὸν ἀγωνιστήν.
β) Ἀποφυγὴ τῶν αἰτίων τῆς ἁμαρτίας
Εἶναι γνώμη ὡρισμένων Διδασκάλων, πὼς ἂν ὁ Ἰωσὴφ δὲν ἔφευγε γυμνὸς ἀπὸ τὸ σπίτι, δὲν θὰ ἐγλύτωνε ἀπὸ τὸν πειρασμόν. Προετίμησε νὰ συκοφαντηθῆ, νὰ φύγη γυμνός, παρὰ νὰ ἁμαρτήση.
Ἔτσι καὶ ἐμεῖς. Νὰ ἀποφεύγουμε τὰ αἴτια τῆς ἁμαρτίας. Μὴ προφασιζώμεθα ὅτι τὸ τάδε πρόσωπον, μὲ τὸν ὁποῖον ἁμαρτάνω, εἶναι πολύτιμον, εἶναι σὰν τὸ δεξί μου χέρι καὶ μάτι. Ὁ Κύριος εἶπε ὅτι εἶναι προτιμότερον νὰ εἰσέλθης μονόφθαλμος καὶ μονόχειρας εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ, παρὰ μὲ τὰ δύο μάτια καὶ χέρια εἰς τὴν Κόλασιν. Τὰ αὐτὰ αἴτια, λέγουν οἱ φιλόσοφοι, προκαλοῦν τὰ ἴδια ἀποτελέσματα. Ἂς φεύγωμε, λοιπόν, τὰ πρόσωπα καὶ τοὺς τόπους ἐκείνους, ποὺ μποροῦν νὰ μᾶς ὁδηγήσουν εἰς τὴν ἁμαρτίαν. Ἂς μιμηθοῦμε τὸν Πάγκαλον, πανέμορφον Ἰωσήφ, διὰ νὰ ἐλεηθοῦμε, διὰ νὰ ἑορτάσουμε ἀξίως τὴν ἁγίαν καὶ Μεγάλην Ἑβδομάδα. Διὰ νὰ ἀξιωθοῦμε καὶ ἡμεῖς νὰ προσκυνήσουμε τὰ πάθη τοῦ Χριστοῦ καὶ τὴν ἔνδοξον Ἀνάστασίν Του καὶ νὰ ἐπιτύχωμε καὶ τὴν ἰδικήν μας ἀνάστασιν ἐκ τῶν παραλόγων παθῶν. Ἀμήν.
* Ὁμιλία εἰς τὸ Μετόχι τῆς Ἱ. Μ. Ἁγίας Αἰκατερίνης Σινᾶ εἰς τὸ Κάϊρον, Μ. Δευτέρα, 16.4.84.
