Ἀνωνύμου Ἁγιορείτου
Αὐτό πού λείπει σήμερα ἀπό τά ἀνδρόγυνα εἶναι ἡ ἀγάπη, ἡ ἔλλειψις
συνεννοήσεως καί ἡ πνευματική ζωή.
Ἀπό τήν ἄλλη μεριά βλέπουμε ὅτι κάποιοι χωρίς πνευματική ζωή τά καταφέρνουν καλύτερα, ἐπειδή ἔχουν ἀγάπη.
Κατά τόν ἅγιο Ἰσαάκ τόν Σῦρο, «ἡ ἀγάπη εἶναι ὁ Παράδεισος»1. Ἡ ἀγάπη εἶναι ὁ Θεός. Ἄν κάποιοι ἔχουν ἀληθινή ἀγάπη, αὐτοί θά βροῦν καί τήν πνευματική ζωή. Ἄν ὅμως δέν ἔχουν ἀγάπη, θά χάσουν καί τήν λίγη πνευματική ζωή πού εἶχαν καί θά φθάσουν στόν χωρισμό.
Ἡ ἀγάπη εἶναι μία θυσία, ἕνα δόσιμο, μία ἔκστασις, μία ἔξοδος τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τόν ἑαυτό του. Ὅλοι οἱ ἄνθρωποι τήν ἀγάπη ζητοῦν. Ἀπό τούς γέρους μέχρι τά μικρά παιδιά, ὅλοι τήν ἀγάπη θέλουν. Ἀκόμη καί τά ζῶα αὐτήν θέλουν. Κατά βάσιν ὅλοι τήν ἀγάπη ἐπιζητοῦν. Θέλουν νά τούς προσέξῃς, νά τούς ἀκούσῃς καί νά κάνῃς
Ἐπειδή ὅμως ἔχουμε πολύ ἐγωισμό καί φιλαυτία, δέν μποροῦμε νά ἀγαπήσουμε εἰλικρινά.
Ἡ ἀγάπη κάνει θαύματα. «Ἐάν ἀγκαλιάσῃς ἕνα δαιμονισμένο μέ ἀληθινή ἀγάπη», ἔλεγε ὁ ἅγιος Παΐσιος, «φεύγει τό δαιμόνιο »2.
Ὅ,τι κάνει ὁ ἄνθρωπος ἀπό ἀγάπη δέν τόν κουράζει. Ἡ μάνα πού φροντίζει τά παιδιά της μέ ἀγάπη, δέν κουράζεται, ὅσους κόπους καί ἄν κάνῃ γι’ αὐτά. Καί οἱ ἅγιοι Μάρτυρες ἀπό τήν πολλή τους ἀγάπη πρός τόν Χριστό ἔπεφταν στήν φωτιά, στά μαρτύρια, καί δέν αἰσθάνονταν τόν πόνο, γιατί ἡ ἀγάπη τους νικοῦσε τά πάντα. Καί ὁ μοναχός, ὅταν αἰσθανθῇ τόν θεῖο ἔρωτα, κάνει ἀγρυπνίες, προσευχές, νηστεῖες, ἄσκησι, καί δέν καταλαβαίνει τίποτα. Οὔτε νυστάζει, οὔτε κρυώνει, οὔτε πεινάει· ὅλα τά περιφρονεῖ.
Γιά νά φθάσουμε ὅμως ἐκεῖ πρέπει νά νικήσουμε τήν φιλαυτία μας, δηλαδή τήν ἐγωιστική ἀγάπη τοῦ ἑαυτοῦ μας. Ὅταν νικήσουμε τήν φιλαυτία, βάζουμε τόν Θεό στήν θέσι τοῦ ἑαυτοῦ μας.
Γι’ αὐτό ἡ ζωή μας ἔγινε δύσκολη καί χωρίς χαρά, γιατί δέν ὑπάρχει ἀγάπη, λόγῳ τῆς φιλαυτίας καί τοῦ ἐγωισμοῦ. Γι’ αὐτό καί οἱ ἄνθρωποι ἔχουν ἀποξενωθῆ μεταξύ τους.
Ἡ ἀγάπη κάνει θαύματα. Ἦταν ἕνα γνωστό παιδί. Εἶχε τήν δουλειά του, τήν ὑγεία του, ὅ,τι ἐπιθυμοῦσε. Ἐν τούτοις ἔλεγε: «Δέν ἔχω καμμία χαρά. Τίποτε δέν μέ ἐνδιαφέρει. Ἔχω πέσει σέ μία κατάστασι ἀπελπισίας». Ἦταν ἀνύπανδρος. Τοῦ λέω: «Ἄν βρῇς μία καλή κοπέλα καί τήν ἀγαπήσῃς καί κάνῃς οἰκογένεια, θά ἀλλάξῃ ἡ ζωή σου». Καί πράγματι. Βοήθησε ὁ Θεός καί βρῆκε μία καλή κοπέλα, πού τήν ἀγάπησε πολύ, καί ἄλλαξε τελείως ἡ ζωή του. Αὐτή
ἡ μικρή ἀνθρώπινη ἀγάπη τόν ἀλλοίωσε καί ἔγινε ἄλλος ἄνθρωπος. Εἶναι τώρα πανευτυχής. Ποῦ νά εἶχε αἰσθανθῆ καί τόν θεῖο ἔρωτα!
Σήμερα ζοῦμε σέ μία κοινωνία πού καλλιεργεῖται τό μῖσος καί ἡ ἀντιπάθεια. Ἄν κάποιος δείξῃ λίγη ἀγάπη στόν συνάνθρωπό του, παρεξηγεῖται. Δέν μποροῦν νά τόν καταλάβουν. Βρῆκε μία γνωστή μου ἕνα πορτοφόλι μέ πολλά χρήματα καί διάφορα πολύτιμα ἔγγραφα καί τό παρέδωσε στήν Ἀστυνομία. Οἱ ἀστυνομικοί ἔκαναν τόν σταυρό τους. Ἀναρρωτιόνταν: «Ὑπάρχουν καί σήμερα τέτοιοι ἄνθρωποι;». Ἐνῶ παλαιότερα αὐτό ἦταν αὐτονόητο.
Ἡ ἀγάπη εἶναι σάν τόν ἥλιο πού λιώνει τόν πάγο καί θερμαίνει τίς καρδιές τῶν ἀνθρώπων.
Ὑπάρχουν διάφορες ἀγάπες. Ἐμεῖς δέν μιλᾶμε γι’ αὐτές, ἀλλά γιά τήν πραγματική ἀγάπη, τήν πνευματική ἀγάπη, τήν ἀγάπη τήν καθαρή ἀπό τά πάθη.
«Ἡ ἀγάπη εἶναι κραταιά ὡς ὁ θάνατος»3, λέγει ἡ Ἁγία Γραφή. Διότι
οὔτε ὁ θάνατος δέν μπορεῖ νά χωρίσῃ τούς ἀνθρώπους πού ζοῦν μέσα στήν Ἐκκλησία καί πού ἀγαπιοῦνται πραγματικά. Ὁ θάνατος δέν μπορεῖ νά μᾶς χωρίσῃ ἀπό τούς ἐν Χριστῷ κεκοιμημένους μας.
Ὅταν κανείς ἀγαπᾷ κάποιον, συνέχεια αὐτόν σκέπτεται καί συνέχεια
μιλάει γι’ αὐτόν.
Ἡ ἀγάπη εἶναι συνδεδεμένη μέ τήν ταπείνωσι. Οἱ δύο ἀρετές μοιάζουν μέ ἕνα νόμισμα πού ἔχει δύο ὄψεις. Ἡ μία βοηθάει τήν ἄλλη. Ρωτοῦσε ὁ ἅγιος Παΐσιος: «Ὅποιος ἔχει ταπείνωση, δέν ἔχει καί ἀγάπη;»4.
Ὁ ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός ἔλεγε: «Ἐγώ ξέρω νά ζυγιάζω τήν ἀγάπη, ἄν εἶναι καθαρή ἤ ξύγκικη»5. Καί ὁ Θεός θά δοκιμάσῃ τήν ἀγάπη μας ἄν εἶναι καθαρή, καί μόνον αὐτήν θά ἀμείψῃ. Π.χ. κάποιος κάνει μία ἐλεημοσύνη καί βάζει τό ὄνομά του. Αὐτό δέν εἶναι ἀγάπη. Γι' αὐτό εἴπαμε ὅτι ἡ ἀγάπη εἶναι συνδεδεμένη μέ τήν ταπείνωσι. Ὅταν στήν ἀγάπη μας βάζουμε καί τό ἐγώ μας, τότε νοθεύεται.
Πῶς θά ἀποκτήσουμε ἀγάπη;
Εἴπαμε προηγουμένως, ὅτι ἀποκτοῦμε ἀγάπη νικῶντας τήν φιλαυτία καί τά πάθη μας. Ἐπίσης, ὅπως λένε καί οἱ φιλοκαλικοί Πατέρες, «καρπός τῆς εὐχῆς εἶναι ἡ ἀγάπη»6. Καί ὁ ἅγιος Παΐσιος προσέθετε
κάτι πολύ πρακτικό καί πολύ σοφό: «Δῶσε τήν μικρή ἀγάπη πού ἔχεις, καί αὐτή θά φέρῃ πιό πολλή ἀγάπη. Ὅπως ὅποιος σπέρνει λίγο σπόρο, παίρνει πιό πολύ ἀπό αὐτό πού ἔσπειρε. Θά πολλαπλασιασθῇ
ὁ σπόρος πού εἶχε»7. Ἐνῶ, ἄν τόν κρατήσῃ, ὁ σπόρος θά σαπίσῃ.
Ὁ Ἰορδάνης ποταμός χύνεται στήν Τιβεριάδα θάλασσα καί ἀπό ἐκεῖ στήν Νεκρά θάλασσα. Ἐπειδή ἡ Τιβεριάδα τό νερό πού παίρνει δέν τό κρατᾷ γιά τόν ἑαυτό της, ἀλλά τό δίνει, ἔχει ζωή καί πρασινάδα καί πολλά ψάρια καί τήν εὐλόγησε ὁ Χριστός καί ἀναπαυόταν σ’ αὐτήν καί ἔκανε πολλά θαύματα καί πολλές διδασκαλίες ἐκεῖ. Ἀντιθέτως ἡ Νεκρά θάλασσα πού κρατάει τά νερά της καί δέν τά δίνει, δέν ἔχει ζωή. Εἶναι νεκρή. Οὔτε πουλιά πετοῦν ἐπάνω της οὔτε
κανείς πηγαίνει νά ζήσῃ κοντά της.
Ὅπου κανείς βλέπει χαρά καί εὐτυχία, αὐτό ὀφείλεται στό ὅτι ὑπάρχει ἀγάπη. Καί ἐκεῖ ὅπου ἀπουσιάζει ἡ ἀγάπη, ἐκεῖ βρίσκονται ὅλα τά δεινά.
Ἡ ἀγάπη μπορεῖ νά ἐκφράζεται καί μέ αὐστηρότητα. Ὅπως ὁ γιατρός δίνει πικρά φάρμακα ἤ κάνει ἐπώδυνες ἐγχειρήσεις· ὅμως σώζει τόν ἀσθενῆ. Ἤ ὁ πατέρας ἤ ὁ Γέροντας, ὅταν μαλώνουν τά παιδιά τους ἤ τά κάνουν παρατηρήσεις, δέν σημαίνει ὅτι δέν τά ἀγαποῦν. Ἀπεναντίας μέ αὐτόν τόν τρόπο ἐκφράζουν τήν μεγάλη ἀγάπη τους. Ἄν δέν ἔκαναν ἔτσι, αὐτό θά σήμαινε ὅτι εἶναι ἀδιάφοροι γιά τά παιδιά τους καί ὅτι δέν τά ἀγαποῦν ἀληθινά.
Ὡς πρός τούς ἑτεροδόξους, τό νά τούς ἀποκρύπτουμε τήν ἀλήθεια δέν εἶναι ἀγάπη. Ἡ πραγματική ἀγάπη, ὅπως μᾶς διδάσκουν οἱ ἅγιοι
Πατέρες, εἶναι νά τούς προβληματίσουμε καί νά τούς βοηθήσουμε νά δοῦν τήν ἀλήθεια.
Ὅπως ὁ Θεός ἀγαπᾷ ὅλη τήν κτίσι καί ὅλα τά πλάσματά Του, ἔτσι καί ἐμεῖς ὀφείλουμε νά ἀγαποῦμε ὅλους τούς ἀνθρώπους. Μόνο μέ τήν ἀγάπη καί οἱ ἑτερόδοξοι ἀδελφοί μας θά βοηθηθοῦν νά δοῦν τήν πλάνη τους καί νά βροῦν τήν ἀλήθεια. Τό νά τούς κρύβουμε ὅμως τήν ἀλήθεια δέν εἶναι ἀγάπη, διότι δέν τούς βοηθοῦμε νά γνωρίσουν τήν ἀλήθεια καί ἔτσι νά σωθοῦν. Ὅπως ἐπίσης δέν εἶναι ἀγάπη τό νά ἐκφραζόμαστε ἀγενῶς καί ἐμπαθῶς πρός αὐτούς.
Πρός τούς ἑτεροδόξους πρέπει νά φερόμαστε ὅπως φέρονται οἱ καλοί γονεῖς πρός τό παιδί τους πού παραστρατεῖ. Τοῦ δείχνουν πολλή ἀγάπη καί ἡ ἀγάπη τους αὐτή τό σώζει. Αὐτό βέβαια ἐξαρτᾶται καί ἀπό τήν πνευματική τους κατάστασι. Ὅσο πιό προχωρημένοι πνευματικά εἶναι τόσο λιγώτερες παρατηρήσεις καί περισσότερη προσευχή κάνουν.
Ἦταν μία γνωστή οἰκογένεια πού τό παιδί της εἶχε παρασυρθῆ ἀπό τά ναρκωτικά καί ἐρχόταν στό σπίτι του τά ξημερώματα. Οἱ γονεῖς του δέν τοῦ ἔλεγαν τίποτα. Τό περίμεναν, προσευχόμενοι, μέχρι νά γυρίσῃ. Εἶχαν τό φαγητό ἕτοιμο καί τοῦ ἔλεγαν: «Παιδί μου, τό φαγητό σου εἶναι ἐκεῖ. Νά φᾶς καί νά κοιμηθῇς». Αὐτό εἶχε σάν ἀποτέλεσμα τό παιδί αὐτό νά συνέλθῃ, νά ξεφύγῃ ἀπό τά ναρκωτικά,
νά κάνῃ οἰκογένεια καί νά προκόψῃ πολύ περισσότερο ἀπό τά παιδιά
πού δέν εἶχαν παρεκτραπῆ.
Τό χαρακτηριστικό γνώρισμα τῶν χριστιανῶν εἶναι ἡ ἀγάπη. Ὁ Χριστιανισμός εἶναι ἡ θρησκεία τῆς ἀγάπης, διότι πιστεύομε στόν Χριστό πού σταυρώθηκε γιά ὅλους ἐμᾶς, ἁμαρτωλούς καί δικαίους. Ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ δίνεται σέ ὅλους χωρίς διάκρισι. Ὁ Θεός «τόν ἥλιον αὐτοῦ ἀνατέλλει ἐπί πονηρούς καί ἀγαθούς καί βρέχει ἐπί δικαίους καί ἀδίκους»8. Ἐνῶ ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι ἀπό τήν ἀνισότητα τῆς ἀγάπης μας γίνεται φανερό ὅτι βρισκόμαστε μακριά ἀπό τήν ἀληθινή ἀγάπη. Ὁ ἅγιος Κοσμᾶς δίδασκε ὅτι, ἄν θέλωμε νά σωθοῦμε, πρέπει νά ἀποκτήσωμε τήν διπλῆ ἀγάπη, πρός τόν Θεό καί τούς ἀνθρώπους9.
Ὁ Χριστός μας νά βοηθήσῃ ὅλους μας νά ἀποκτήσωμε τήν ἀληθινή ἀγάπη! Ἀμήν.
---------------------
1. Πρβλ. Ἰσαάκ Σύρου, Ἀσκητικά, ἐκδ. Β. Ρηγοπούλου, Θεσσαλονίκη 1997, Λόγος ΟΒ΄, σελ. 282.
2. Πρβλ. Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου Λόγοι, τόμ. Ε΄, Πάθη καί Ἀρετές, ἔκδ. Ἱ. Ἡσυχαστηρίου «Εὐαγγελιστής Ἰωάννης ὁ Θεολόγος», Σουρωτή Θεσσαλονίκης 2006, σελ. 227.
3. Ἆσμα Ἀσμ. η΄ 6.
4. Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου Λόγοι, ἔνθ' ἀνωτ., σελ. 17.
5. Ἐπισκ. Αὐγουστίνου Καντιώτου Μητροπ. Φλωρίνης, Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός, ἐκδ. «Ὁ Σταυρός», Ἀθῆναι 1971, Διδαχή Α΄, σελ. 95-98.
6. Ἰσαάκ Σύρου, Ἀσκητικά, ἔνθ’ ἀνωτ., Λόγος ΞΘ΄, σελ. 272.
7. Πρβλ. Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου Λόγοι, ἔνθ' ἀνωτ., σελ. 211.
8. Ματθ. ε΄ 45. 9. Ἐπισκ. Αὐγουστίνου..., Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός, ἔνθ' ἀνωτ., σελ. 95.
"Ο ΟΣΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ", ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΔΟΣΙΣ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΟΣΙΟΥ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ, ΠΕΡΙΟΔΟΣ Β΄ ΕΤΟΣ 2020 ΑΡΙΘΜ. 45
