Τρίτη 7 Δεκεμβρίου 2021

Μετά των Πατέρων ή μετά τους Πατέρες της Εκκλησίας;

 

Γράφει ο π. Στέφανος Στεφόπουλος

   Τον τελευταίο καιρό βιώνουμε πολλά και μεγάλα δεινά σε όλους τους τομείς της καθημερινότητάς μας.

Στην πρωτοκαθεδρία, πάντα, μια πληθωρική στη θεωρία του τίποτα κυβέρνηση και από κοντά οι δορυφόροι της στους οποίους αδόκητα εντάχθηκε και η Εκκλησία μας – ως μη όφειλε!

Παρακολουθούμε εμβρόντητοι δηλώσεις, παραινέσεις, “πατρικές” νουθεσίες, θεολογικές θέσεις και συχνά – δυστυχώς – ανοίκειες ύβρεις και άστοχες αναλύσεις εκκλησιαστικών προσώπων. Βασική θέση όλων το ότι ο εμβολιασμός δεν είναι θεολογικό, εκκλησιαστικό, πνευματικό θέμα αλλά αμιγώς ιατρικό-επιστημονικό.

Επί τούτου, επαναλαμβάνω την πολλάκις διατυπωθείσα απορία, ότι δηλαδή, αφού το θέμα είναι μόνο ιατρικό, γιατί η ενδεχόμενη απόρριψή του οδηγεί στην – κατ’ εμέ – εσφαλμένη αντίληψη ότι θέτει τον άνθρωπο εκτός της Εκκλησίας; Γιατί χαρακτηρίζονται οι αμφισβητούντες τον εμβολιασμό ως σχισματικοί ή αδελφοκτόνοι;

Ενώ απορίες δημιουργεί και η θέση κάποιων ότι “οι πνευματικοί δεν μπορούν να έχουν άποψη επί ιατρικών θεμάτων”! Δηλαδή, οι πνευματικοί δεν έχουν λόγο για τις εκτρώσεις; Για την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή; Για τον “εγκεφαλικό θάνατο”; Για τον προγεννητικό έλεγχο; Για την ευθανασία; Για την “θεραπευτική” κλωνοποίηση;

Και φτάσατε στο άλλο άκρο. Ούτε που συστήσατε στον δοκιμαζόμενο λαό τα απολύτως απαραίτητα και ευκόλως εννοούμενα. Δηλαδή, την προσφυγή πριν τον εμβολιασμό, στο πετραχήλι! Για μια ευχή έστω. Βγάλατε από τη ζωή των ανθρώπων τον Ιατρό των ψυχών και των σωμάτων και τον αντικαταστήσατε  με την “παντοδυναμία” της ύλης. Εφαρμόζετε τον γνωστό στην φιλοσοφία ΥΛΙΚΟ ΕΠΙΦΑΙΝΟΜΕΝΑΛΙΣΜΟ. Δηλαδή, την αμφισβήτηση της υπάρξεως της ψυχής και της αναγωγής κάθε ψυχικής εκδήλωσης στον εγκέφαλο.

Ούτε προσευχή, ούτε εξομολόγηση και Θ. Κοινωνία προ του εμβολίου για να μας ελεήσει ο Θεός και να μας προφυλάξει όπως κάναμε πάντα σε όλες τις ιατρικές πράξεις, από τις πιο πολύπλοκες ως τις πιο απλές. Γιατί βάζαμε μπροστά τον Θεό και όχι τον άνθρωπο.

Στην περίπτωση του κορωνοϊού όμως, γιατί άλλαξε η στάση της Εκκλησίας;

Πώς είναι δυνατόν να ακούγονται φράσεις τύπου “Η μόνη μας σωτηρία είναι το εμβόλιο” αντί για : “Η μόνη μας σωτηρία είναι ο Χριστός μας. Κάντε την προσευχή σας κι ό, τι σας φωτίσει ο Θεός και σας συμβουλεύσει ο γιατρός σας”;

Διαβάζω τοποθετήσεις εκκλησιαστικών προσώπων και δυσκολεύομαι να τους διακρίνω από ερευνητές, ιατρούς ή απλά τεχνοκράτες. Κι αυτό φοβίζει πιο πολύ από τον ίδιο τον κορωνοϊό!

Γιατί όμως ξεπέσαμε τόσο πολύ;

Θα επικαλεστώ την μαρτυρία ενός κεκοιμημένου θεολόγου, Καθηγητού της Θεολογικής Σχολής του  Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Ιωάννου Κορναράκη. Στο βιβλίο του “Ο κατά φαντασία Χριστιανός(Εκδ. Ι. Μ. Παντοκράτορος Κερκύρας, 2011) θέτει το πρόβλημα της ΜΕΤΑΠΑΤΕΡΙΚΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ως προδοσίας του Αγίου Πνεύματος.

Είναι αλήθεια πως αμέσως μετά την εξαγγελθείσα υποτιθέμενη επιστροφή στους Πατέρες της Εκκλησίας στα τέλη του 20ου αιώνα, εμφανίστηκε ένα “αντιπατερικό πνεύμα, το οποίο εκπορεύεται από θεολογικούς νόες κάποιων κληρικών και λαϊκών” οι οποίοι κατά τον συγγραφέα μέμφονται το γεγονός ότι “η ροή του χρόνου έχει απαξιώσει πλέον και έχει καταστήσει τη θεολογία της Εκκλησίας αναποτελεσματική και άχρηστη στην εποχή μας, λόγω της προόδου των επιστημών, στους ποικίλους κλάδους τους και ιδιαίτερα της τεχνολογίας αλλά και λόγω των μεγάλων κοινωνικών αλλαγών και επίσης ιδιαίτερα των αιτημάτων της παγκοσμιοποίησης των λαών”.

    Ο καθηγητής συνεχίζει επισημαίνοντας την ουσία του προβλήματος, δηλαδή τον τρόπο σκέψεως που ορίζεται από τις παραπάνω νέες εξελίξεις.

“Οι ενεργοί αντιπατερικοί θεολόγοι,…αρνούμενοι, μάλλον αποπτύοντες, τη διαχρονική αυθεντικότητα του πατερικού λόγου, απορρίπτουν την παρουσία του Αγίου Πνεύματος στη ζωή της Εκκλησίας και παίρνουν τη θέση του, ως μοναδικοί διαχειριστές των αληθειών της θεολογίας μας. Αποδεικνύονται “διάδοχοι” του Παρακλήτου,… και αξιώνουν ανατρεπτικές αλλαγές στο σύστημα των αρχών της χριστιανικής πίστης”!

Για να καταλήξει διατυπώνοντας την πεποίθησή του ότι “…περνούν όλα τα δρώμενα στον εκκλησιαστικό χώρο, από τη “σοφή” κρισάρα του αφυδατωμένου πνευματικού λογικού τους”!!!

Άμεση συνέπεια όλου αυτού του νεοφανούς, φαινομενικά ορθόδοξου πατερικού φρονήματος, φαίνεται να είναι ένα αίτημά τους που θέτει σε κίνδυνο τελικά αυτήν την ορθόδοξη εκκλησιαστική μας αυτοσυνειδησία και έχει εκφραστεί χρόνια τώρα μέσα από επίσημα κείμενα της Εκκλησίας μας. Ο θεολόγος Ιωάννης Κορναράκης ανάγει την γένεση της τάσης αυτής στις αρχές της δεύτερης χιλιετίας με το αίτημα της “λειτουργικής αναγέννησης“. Το 2003, αναφέρει ο καθηγητής, σε κείμενο που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό της Εκκλησίας “ΕΚΚΛΗΣΙΑ” (Ιούνιος 2003) με τίτλο “Το θεολογικόν υπόβαθρον της λειτουργικής αναγεννήσεως”, προτάθηκαν “πρωτόγνωρες αλλαγές και ανατροπές στις βασικές αρχές της αγιοπατερικής δομής της Εκκλησίας…αφορούν την ταυτότητα της Εκκλησίας και το μυστήριο της θείας Ευχαριστίας”. Είναι πολύ κρίσιμο να τονισθεί στο σημείο αυτό ότι ο συντάκτης του κειμένου “αξιώνει διαρκή επαναπροσδιορισμό” αναλόγως των εξελίξεων και της προόδου των επιστημών, της τεχνολογίας.

Με άλλα λόγια, ζητά να επαναπροσδιορίζεται διαρκώς αυτός ο ίδιος ο Χριστός!

Αυτή δεν είναι μια βλασφημία που αντικατοπτρίζεται στη σημερινή κορωνοπραγματικότητα;

Αντί να επαναπροσδιορίσουμε την δική μας θέση και σχέση με τον Χριστό, την Εκκλησία και τον κόσμο, γυρεύουμε να κατεβάσουμε το Χριστό στη γη και να Του αποδώσουμε δικές μας παθογένειες, λάθη και τελικά αμαρτίες.

Μετά μας προέκυψε η ΜΕΤΑΠΑΤΕΡΙΚΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ με μητροπολιτική “βούλα”!

Με “όχημα” αυτήν, τέθηκαν αμφισβητήσεις γύρω από την εγκυρότητα των πατερικών κειμένων, την αυθεντία των Οικουμενικών Συνόδων, στοιχείων δομικών της λατρευτικής μας ζωής όπως η προσευχή, η μετάνοια, η νηστεία, η θεία χάρις, η θέωση, τα μυστήρια της Εκκλησίας.

Έχω την βεβαιότητα πως ο κ. Ι. Κορναράκης είχε από νωρίς διαγνώσει αυτό που εμείς ακόμα ψάχνουμε. Δηλαδή, την α-πατερική στάση και κρίση του προβλήματος των τελευταίων μηνών υπό εκκλησιαστικών προσώπων.

Όσον αφορά στους απαιτούντες επαναπροσδιορισμούς της χάριτος του Θεού και της παρουσίας του Αγ. Πνεύματος στον κόσμο αναλόγως των εξελίξεων των επιστημών, έχω να αντιπαραθέσω το του αγίου Μαξίμου του Ομολογητού, για τον λόγο του Ευαγγελίου : “νεάζει διά παντός ενεργούμενος. Η γαρ χάρις παντελώς απαλαίωτος“!

   Αν ακολουθούσαμε την αλήθεια της Εκκλησίας και βιώναμε αυτό που συμβουλεύει ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, ότι “μη πολυπραγμόνει τοίνυν, αλλ έπου τοις πεποιραμένοις, μάλιστα μεν έργοις“, θα είχαμε αντιμετωπίσει πολύ πιο θετικά και θεάρεστα το θέμα του κορωνοϊού. Η Εκκλησία μας δε θα είχε διασυρθεί και χάσει σημαντικό κομμάτι του αυτοσεβασμού και της αξιοπιστίας της επιδιδόμενη διά των εκπροσώπων της σε έναν αγώνα να πείσει ότι…”πειθαρχείν δει μάλλον Καίσαρι ή Θεώ“!!!

   Με σοφιστείες, φιλοσοφίες, αναλύσεις, ύβρεις και απειλές δεν θα πάμε πουθενά. Μόνο αν επιστρέψουμε στο πνεύμα και το γράμμα των Πατέρων μας θα μπορέσουμε να επαναπροσδιορίσουμε τη θέση μας μέσα στον κόσμο ως μέλη ζωντανά της Εκκλησίας μας.