Ὁ
μὲν κς΄. (26ος) Κανὼν τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων διορίζει, ὅτι μόνον οἱ
Ἀναγνῶσται καὶ Ψάλται ἔχουν ἄδειαν νὰ ὑπανδρευτοῦν ὕστερα ἀπὸ τὴν
χειροτονίαν.*
Ὅλοι
δὲ οἱ ἄλλοι, δηλαδὴ Πρεσβύτεροι, Διάκονοι καὶ Ὑποδιάκονοι, δὲν ἔχουν
ἄδειαν νὰ ὑπανδρευθοῦν ὕστερα ἀπὸ τὴν χειροτονίαν. Ὁ δὲ ς΄ (6ος) τῆς
Οἰκουμενικῆς ς΄ (6ης) τοῦτον τὸν ἴδιον Κανόνα τῶν Ἀποστόλων ἐπικυρῶν,
λέγει πρὸς τούτοις, ὅτι ἀνίσως τινὰς Πρεσβύτερος ἢ Διάκονος ἢ
Ὑποδιάκονος τολμήσῃ νὰ ὑπανδρευθῇ μετὰ τὴν χειροτονίαν νὰ καθῄρεται.**
Θεσπίζει δὲ τόσον ἡ β΄. (2η) Διάταξις τοῦ α΄. (1ου) Τίτλ. τῶν Νεαρῶν, ὅσον καὶ ἡ τό 90 στήν ελληνική αρίθμηση. (90ή) Νεαρὰ τοῦ Λέοντος, ὅτι ὅποιος Ἀρχιερεὺς δώσει ἄδειαν εἰς Ὑποδιάκονον, ἢ Διάκονον (πόσο μάλλον σὲ Ἱερέα), νὰ ὑπανδρευθῇ μετὰ τὴν χειροτονίαν, νὰ καθῄρεται, καὶ νὰ ἐκβάλλεται ἀπὸ τὴν Ἐπισκοπὴν (παρὰ Φωτ. Τίτλ. θ΄. Κεφ. κη΄.) [1]...
[1] Δὲν ἠμπορῶ ἐδῶ νὰ σιωπήσω τὴν σοφὴν μέθοδον, ὁποῦ ἐμεταχειρήσθη ἕνας φρόνιμος Ἀρχιερεὺς μιᾶς τῶν Ὀρθόδοξων Νήσων τῶν πρὶν ὑποκειμένων εἰς τὴν Βενετίαν, διὰ νὰ ἐμποδίσῃ ἕνα κοσμικὸν Ἱερέα, ὅστις ἀφοῦ ἐχήρευσεν, ἐζήτει νὰ δευτεροϋπανδρευθῇ, μὲ τὸ νὰ ἦτον πλούσιος, καὶ εἶχεν ὑποστατικὰ πολλά. Οὗτος γὰρ ὁ τῇ ἀληθείᾳ γνωστικὸς Ἀρχιερεύς, ἐνοχλούμενος πολλάκις ἀπὸ τὸν ἄνωθεν Ἱερέα, διὰ νὰ τοῦ δώσῃ ἄδειαν νὰ δευτεροϋπανδρευθῇ, καὶ πολλάκις συμβουλεύων αὐτὸν νὰ λείψῃ ἀπὸ τὸ τοιοῦτον κίνημα, καὶ μὴ εἰσακουόμενος, τέλος πάντων τοῦ λέγει καὶ τοῦτο∙
«Ζητεῖς νὰ δευτεροϋπανδρευθῆς; Ἔστω, ἂς γένῃ τὸ θέλημά σου, πλὴν θέλω καὶ ἐγώ, καθὼς σοῦ ἔδωκα παῤῥησίᾳ καὶ ἐνώπιον πάντων τὴν Ἱερωσύνην, ἔτζι πάλιν παῤῥησία, καὶ ἐνώπιον πάντων νὰ σοῦ τὴν πάρω.»
Καὶ λοιπόν, ποιήσας μονοκλησίαν, καὶ λειτουργήσας μετὰ καὶ ἄλλων Ἱερέων, ἔχων συλλειτουργὸν καὶ τὸν ἄνωθεν Ἱερέα, ὅταν ἦλθον ἐν τῇ ὥρᾳ ἐκείνη, ἐν ᾗ γίνεται ἡ χειροτονία Ἱερέων, προστάζει ὁ Ἀρχιερεὺς τὸν ψάλτην τοῦ δεξιοῦ χοροῦ νὰ ψάλλῃ τὸ τροπάριον ἐκεῖνο, τὸ λέγον∙
«Σήμερον ὁ Ἰούδας καταλιμπάνει τὸν Διδάσκαλον καὶ παραλαμβάνει τὸν διάβολον∙ τυφλοῦται τῷ πάθει τῆς φιλαργυρίας, ἐκπίπτει τοῦ φωτὸς ὁ ἐσκοτισμένος» (Ἀντίφωνον Ὄρθρου Μεγ. Παρασκευῆς) καὶ τὸ ἑξῆς ὅλον τοῦ τροπαρίου.
Eἶτα προστάζει καὶ τὸν ψάλτην τοῦ ἀριστεροῦ χoροῦ νὰ ψάλλῃ ἀκολούθως τὸ τροπάριον τὸ ἄλλο, τὸ λέγον∙
«Σήμερον ὁ Ἰούδας παραποιεῖται θεοσέβειαν, καὶ ἀλλοτριοῦται τοῦ χαρίσματος∙ ὑπάρχων μαθητής, γίνεται προδότης» (Ἀντίφωνον Ὄρθρου Μεγ. Παρασκευῆς) καὶ τὰ ἑξῆς τοῦ τροπαρίου.
Ταῦτα δὲ ἀκούσας ψαλλόμενα ὁ Ἱερεὺς ἐκεῖνος, ἀπὸ τὴν ἐντροπήν του ἦλθεν εἰς αἴσθησιν τοῦ κακοῦ, ὁποῦ ἔμελλε νὰ κάμῃ∙ ὅθεν κατανύγεται τὴν καρδίαν, κλαίει, καὶ χύνει πικρότατα δάκρυα, καὶ ὅταν ὁ Ἀρχιερεὺς ἦλθε διὰ νὰ τοῦ εὐγάλῃ τὰ Ἱερὰ ὁποῦ ἐφόρῃ, καὶ εἰς καθένα νὰ κηρύξῃ τό, Ἀνάξιος, πίπτει ὁ Ἱερεὺς εἰς τοὺς πόδας του, τρέμων ὅλος, καὶ ἀγωνιῶν, καὶ γεμάτους ἔχων τοὺς ὀφθαλμοὺς ἀπὸ δάκρυα, τοῦ λέγει∙
«Μὴ Δέσποτά μου Ἅγιε, μὴ τοῦτο ποιήσῃς, μετανοῶ, καὶ εἰς τὸ ἑξῆς δὲν θέλω, ὄχι νὰ ὑπανδρευθῶ, ἀλλ’ οὔτε στέργω, ἂν ἦτον τρόπος, νὰ μοὶ δοθῇ ὁλόκληρον βασίλειον, καὶ νὰ χάσω τὴν χάριν τῆς Ἱερωσύνης μου»∙
Θεσπίζει δὲ τόσον ἡ β΄. (2η) Διάταξις τοῦ α΄. (1ου) Τίτλ. τῶν Νεαρῶν, ὅσον καὶ ἡ τό 90 στήν ελληνική αρίθμηση. (90ή) Νεαρὰ τοῦ Λέοντος, ὅτι ὅποιος Ἀρχιερεὺς δώσει ἄδειαν εἰς Ὑποδιάκονον, ἢ Διάκονον (πόσο μάλλον σὲ Ἱερέα), νὰ ὑπανδρευθῇ μετὰ τὴν χειροτονίαν, νὰ καθῄρεται, καὶ νὰ ἐκβάλλεται ἀπὸ τὴν Ἐπισκοπὴν (παρὰ Φωτ. Τίτλ. θ΄. Κεφ. κη΄.) [1]...
[1] Δὲν ἠμπορῶ ἐδῶ νὰ σιωπήσω τὴν σοφὴν μέθοδον, ὁποῦ ἐμεταχειρήσθη ἕνας φρόνιμος Ἀρχιερεὺς μιᾶς τῶν Ὀρθόδοξων Νήσων τῶν πρὶν ὑποκειμένων εἰς τὴν Βενετίαν, διὰ νὰ ἐμποδίσῃ ἕνα κοσμικὸν Ἱερέα, ὅστις ἀφοῦ ἐχήρευσεν, ἐζήτει νὰ δευτεροϋπανδρευθῇ, μὲ τὸ νὰ ἦτον πλούσιος, καὶ εἶχεν ὑποστατικὰ πολλά. Οὗτος γὰρ ὁ τῇ ἀληθείᾳ γνωστικὸς Ἀρχιερεύς, ἐνοχλούμενος πολλάκις ἀπὸ τὸν ἄνωθεν Ἱερέα, διὰ νὰ τοῦ δώσῃ ἄδειαν νὰ δευτεροϋπανδρευθῇ, καὶ πολλάκις συμβουλεύων αὐτὸν νὰ λείψῃ ἀπὸ τὸ τοιοῦτον κίνημα, καὶ μὴ εἰσακουόμενος, τέλος πάντων τοῦ λέγει καὶ τοῦτο∙
«Ζητεῖς νὰ δευτεροϋπανδρευθῆς; Ἔστω, ἂς γένῃ τὸ θέλημά σου, πλὴν θέλω καὶ ἐγώ, καθὼς σοῦ ἔδωκα παῤῥησίᾳ καὶ ἐνώπιον πάντων τὴν Ἱερωσύνην, ἔτζι πάλιν παῤῥησία, καὶ ἐνώπιον πάντων νὰ σοῦ τὴν πάρω.»
Καὶ λοιπόν, ποιήσας μονοκλησίαν, καὶ λειτουργήσας μετὰ καὶ ἄλλων Ἱερέων, ἔχων συλλειτουργὸν καὶ τὸν ἄνωθεν Ἱερέα, ὅταν ἦλθον ἐν τῇ ὥρᾳ ἐκείνη, ἐν ᾗ γίνεται ἡ χειροτονία Ἱερέων, προστάζει ὁ Ἀρχιερεὺς τὸν ψάλτην τοῦ δεξιοῦ χοροῦ νὰ ψάλλῃ τὸ τροπάριον ἐκεῖνο, τὸ λέγον∙
«Σήμερον ὁ Ἰούδας καταλιμπάνει τὸν Διδάσκαλον καὶ παραλαμβάνει τὸν διάβολον∙ τυφλοῦται τῷ πάθει τῆς φιλαργυρίας, ἐκπίπτει τοῦ φωτὸς ὁ ἐσκοτισμένος» (Ἀντίφωνον Ὄρθρου Μεγ. Παρασκευῆς) καὶ τὸ ἑξῆς ὅλον τοῦ τροπαρίου.
Eἶτα προστάζει καὶ τὸν ψάλτην τοῦ ἀριστεροῦ χoροῦ νὰ ψάλλῃ ἀκολούθως τὸ τροπάριον τὸ ἄλλο, τὸ λέγον∙
«Σήμερον ὁ Ἰούδας παραποιεῖται θεοσέβειαν, καὶ ἀλλοτριοῦται τοῦ χαρίσματος∙ ὑπάρχων μαθητής, γίνεται προδότης» (Ἀντίφωνον Ὄρθρου Μεγ. Παρασκευῆς) καὶ τὰ ἑξῆς τοῦ τροπαρίου.
Ταῦτα δὲ ἀκούσας ψαλλόμενα ὁ Ἱερεὺς ἐκεῖνος, ἀπὸ τὴν ἐντροπήν του ἦλθεν εἰς αἴσθησιν τοῦ κακοῦ, ὁποῦ ἔμελλε νὰ κάμῃ∙ ὅθεν κατανύγεται τὴν καρδίαν, κλαίει, καὶ χύνει πικρότατα δάκρυα, καὶ ὅταν ὁ Ἀρχιερεὺς ἦλθε διὰ νὰ τοῦ εὐγάλῃ τὰ Ἱερὰ ὁποῦ ἐφόρῃ, καὶ εἰς καθένα νὰ κηρύξῃ τό, Ἀνάξιος, πίπτει ὁ Ἱερεὺς εἰς τοὺς πόδας του, τρέμων ὅλος, καὶ ἀγωνιῶν, καὶ γεμάτους ἔχων τοὺς ὀφθαλμοὺς ἀπὸ δάκρυα, τοῦ λέγει∙
«Μὴ Δέσποτά μου Ἅγιε, μὴ τοῦτο ποιήσῃς, μετανοῶ, καὶ εἰς τὸ ἑξῆς δὲν θέλω, ὄχι νὰ ὑπανδρευθῶ, ἀλλ’ οὔτε στέργω, ἂν ἦτον τρόπος, νὰ μοὶ δοθῇ ὁλόκληρον βασίλειον, καὶ νὰ χάσω τὴν χάριν τῆς Ἱερωσύνης μου»∙
ὅθεν μὲ τοῦτον τὸν τρόπον ἀφέθη, καὶ ἐπέρασε τὴν ζωήν του ἐν σωφροσύνῃ καὶ παρθενίᾳ.
(Πηγή: Ἁγίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου, «Ἐξομολογητάριον», Μέρος Δεύτερον, «Ὑποθέσεις τινὲς ἀναγκαῑαι ἔξω τῶν Κανόνων τοῦ Νηστευτοῦ», κεφ. Η΄, «Περὶ Ἱερωμένων, Μοναχῶν, καὶ Καλογραίων, ἂν υπανδρευθοῦν μετὰ τὴν χειροτονίαν καὶ τὸ σχῆμα τῶν Μοναχῶν»)
Σημειώσεις:
* «Τῶν εἰς κλῆρον προελθόντων ἀγάμων κελεύομεν, βουλομένους γαμεῖν, Ἀναγνώστας καὶ Ψάλτας μόνον.» (κς΄ Ἀποστολικός Κανών).
** «Ἐπειδὴ παρὰ τοῖς Ἀποστολικοῖς Κανόσιν εἴρηται τῶν εἰς Κλῆρον προαγομένων ἀγάμων μόνους Άναγνώστας καὶ Ψάλτας γαμεῖν, καὶ ἡμεῖς τούτου παραφυλάττοντες, ὁρίζομεν, ἀπὸ νῦν μηδαμῶς Ὑποδιάκονον, ἢ Διάκονον, ἢ Πρεσβύτερον, μετὰ τὴν ἐπ’ αὐτῷ χειροτονἰαν, ἔχειν ἄδειαν γαμικὸν ἑαυτῷ συνιστᾷν συνοικέσιον∙ εἰ δὲ τοῦτο τολμήσοι ποιῆσαι, καθαιρείσθω…». (ς΄ Κανὼν τῆς ς΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου).
Πηγή: Σύλλογος «Ὁ Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης» (Ακαδημίας 78Δ, 106 78 ΑΘΗΝΑ - Ισόγειο)
(Πηγή: Ἁγίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου, «Ἐξομολογητάριον», Μέρος Δεύτερον, «Ὑποθέσεις τινὲς ἀναγκαῑαι ἔξω τῶν Κανόνων τοῦ Νηστευτοῦ», κεφ. Η΄, «Περὶ Ἱερωμένων, Μοναχῶν, καὶ Καλογραίων, ἂν υπανδρευθοῦν μετὰ τὴν χειροτονίαν καὶ τὸ σχῆμα τῶν Μοναχῶν»)
Σημειώσεις:
* «Τῶν εἰς κλῆρον προελθόντων ἀγάμων κελεύομεν, βουλομένους γαμεῖν, Ἀναγνώστας καὶ Ψάλτας μόνον.» (κς΄ Ἀποστολικός Κανών).
** «Ἐπειδὴ παρὰ τοῖς Ἀποστολικοῖς Κανόσιν εἴρηται τῶν εἰς Κλῆρον προαγομένων ἀγάμων μόνους Άναγνώστας καὶ Ψάλτας γαμεῖν, καὶ ἡμεῖς τούτου παραφυλάττοντες, ὁρίζομεν, ἀπὸ νῦν μηδαμῶς Ὑποδιάκονον, ἢ Διάκονον, ἢ Πρεσβύτερον, μετὰ τὴν ἐπ’ αὐτῷ χειροτονἰαν, ἔχειν ἄδειαν γαμικὸν ἑαυτῷ συνιστᾷν συνοικέσιον∙ εἰ δὲ τοῦτο τολμήσοι ποιῆσαι, καθαιρείσθω…». (ς΄ Κανὼν τῆς ς΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου).
Πηγή: Σύλλογος «Ὁ Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης» (Ακαδημίας 78Δ, 106 78 ΑΘΗΝΑ - Ισόγειο)
